Συντάχθηκε στις 03 Ιανουαρίου 2025 .
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἡ σημερινή Κυριακή μᾶς εἰσάγει στήν μεγάλη δεσποτική ἑορτή τῶν Θεοφανείων. Κεντρική θέση σήμερα, ὅπως καί αὔριο ἔχει, ἡ ἀκολουθία τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ.
Ἡ τέλεση τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ τόσο σήμερα, παραμονή τῆς ἑορτῆς, ὅσο καί αὔριο, δέν εἶναι μιά ἁπλή ἐθιμοτυπική τελετή. Εἶναι ἡ πραγματικὴ λειτουργικὴ παρουσία τοῦ σωτηριώδους γεγονότος τοῦ βαπτίσματος τοῦ Κυρίου. Τόσο σήμερα, ὅσο καί αὔριο τελεῖται ὁ Μέγας Ἁγιασμός κατά τόν ὁποῖο ὁ Ἱερουργός ἀφοῦ εὐλογήσει τό νερό, βαπτίζει μέσα σέ αὐτό τόν Τίμιο Σταυρό, σέ ἀνάμνηση τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος βαπτίσθηκε στόν Ἰορδάνη ποταμό ἀπό τόν Τίμιο Πρόδρομο.
Τό ἐπισημαίνουμε αὐτό γιατί μόνο στήν ἑορτή τῶν Θεοφανείων, παραμονή καί ἀνήμερα τελεῖται ὁ Μέγας Ἁγιασμός, ἐνῶ γιά ὅλες τίς ἄλλες ἡμέρες καί ἀνάγκες ἡ Ἐκκλησία συστήνει τήν ἀκολουθία τοῦ μικροῦ Ἁγιασμοῦ, στήν ὁποία καθαγιάζεται μέν τόν νερό, ἀλλά σέ ἀκολουθία μέ τελείως διαφορετικό περιεχόμενο, ἀφιερωμένη στήν Παναγία.
Ἡ διπλή τέλεση τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ τήν παραμονή καί τήν ἡμέρα τῶν Θεοφανείων γίνεται γιά λόγους πρακτικούς. Διότι οἱ πρόγονοί μας δέν ἀξίωναν στίς μεγάλες ἡμέρες, οὔτε στά κτήματα νά πηγαίνουν, οὔτε νά ἐργάζωνται. Θεωροῦσαν ἐπάναγκες νά βρεθοῦν στήν Ἐκκλησία γιά νά ἐκκλησιασθοῦν, νά προσευχηθοῦν καί νά κοινωνήσουν καί κατόπιν μέ φιλόθεη ἀδολεσχία νά περάσουν τήν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς. Γι’ αὐτό καί ἐτελεῖτο ὁ Μεγάλος Ἁγιασμός καί τήν παραμονή, ὥστε νά πάρουν ἁγιασμό καί νά πάνε νά ἁγιάσουν τά κτήματα, τά περιβόλια, τά ἀμπέλια τους, τά ζῶα καί τά ὑποστατικά τους.
Κατά τόν ἅγιο Ἀθανάσιο τόν Πάριο ὁ Μεγάλος Ἁγιασμός ἔχει δύναμη λουτροῦ παλιγγενεσίας καί ἀποτελεῖ συμβολική ἀνάμνηση τῆς ἀπό τόν Χριστό θείας ἀναγεννήσεως. Ὁ Μέγας Ἁγιασμός ἀποτελεῖ τήν ἁπτή ἀπόδειξη τῆς ἁγιαστικῆς παρουσίας τῆς Χάρης τοῦ Θεοῦ ἀνάμεσά μας. Μέσα ἀπό τό νερό, πού εἶναι τό πλέον σημαντικό στοιχεῖο γιά τήν συντήρηση καί τήν συνέχιση τῆς ζωῆς μας ἡ θεία Χάρη παρέχεται ἁπλόχερα στόν ἄνθρωπο. Ὁ Μέγας Ἁγιασμός, ἀλλά καί κάθε μικρός Ἁγιασμός διατηρεῖ τό νερό ἀναλλοίωτο ὅσα χρόνια κι ἄν περάσουν καί παρέχει στόν ἄνθρωπο τήν δυνατότητα νά λαμβάνει μέ πρακτικό τρόπο τήν θεία Χάρη γιά τίς πνευματικές του ἀνάγκες.
Γι’ αὐτό καί ἐπιβάλλεται νά λαμβάνουμε καί νά διατηροῦμε στό σπίτι μας τόν μέγα Ἁγιασμό, ὡς ἁπτή καί ἐμφανῆ παρουσία καί ἐνοίκηση τῆς χάρης τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἀλλά καί πρός ὠφέλειαν γιά τή ζωή μας, ὡς τό πρῶτο φάρμακο γιά κάθε ψυχική καί σωματική μας ἀνάγκη.
Τοῦτο ἀναφέρεται ῥητῶς στό κείμενο τῆς ἀκολουθίας, ὅπου διαβάζουμε: «ἵνα πάντες οἱ ἀρυόμενοι καί μεταλαμβάνοντες, ἔχοιεν αὐτό πρός ἰατρείαν παθῶν, πρός ἁγιασμόν οἴκων, πρός πᾶσαν ὠφέλειαν ἐπιτήδειον». Τήν εὐλαβῆ αὐτή συνήθεια τῶν Χριστιανῶν νά διατηροῦν τόν Ἁγιασμό τῶν Θεοφανείων στό σπίτι τους μαρτυρεῖ καί ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος λέγοντας σχετικῶς σέ ἕνα λόγο του γιά τό βάπτισμα τοῦ Χριστοῦ τά ἐξῆς: « Διά τοῦτο καὶ ἐν μεσονυκτίῳ κατὰ τὴν ἑορτὴν ταύτην ἅπαντες ὑδρευσάμενοι οἴκαδε τὰ νάματα ἀποτίθενται, καὶ εἰς ἐνιαυτὸν ὁλόκληρον φυλάττουσιν, ἅτε δὴ σήμερον ἁγιασθέντων τῶν ὑδάτων·» (De baptismo Christi PG 49.366.1-5). Δηλαδή κατά τήν ἑορτή αὐτή ὅλοι ἀφοῦ πάρουν τό ἁγιασμένο νερό, τό ἀποθέτουν στά σπίτια τους καί ἐκεῖ τό διατηροῦν γιά ὁλόκληρο τόν χρόνο, ἐπειδή σήμερα ἁγιάσθηκαν τά νερά.
Ἡ παρουσία τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ στά σπιτικά μας ἀπό τή μιά μεριά διώκει τούς δαίμονες καί τίς ἐνέργειές τους καθώς, ὅπως κατά λέξιν λέει ἡ καθαγιαστική εὐχή, ἀποτελεῖ «ἀφθαρσίας πηγή, ἁμαρτημάτων λυτήριον, νοσημάτων ἀλεξιτήριον, δαίμοσιν ὀλέθριον, ταῖς ἐναντίαις δυνάμεσιν ἀπρόσιτον, ἀγγελικῆς ἰσχῦος πεπληρωμένον» , δηλαδή εἶναι πηγή ἀφθαρσίας, λύνει τά ἁμαρτήματα, διώχνει τά νοσήματα, φέρνι τόν ὄλεθρο στούς δαίμονες, εἶναι ἀπρόσιτο στις ἐνάντιες δυνάμεις τοῦ διαβόλου καί εἶνιαι γεμᾶτο ἀπό ἀγγελική δύναμη.
Ἀπό τήν ἄλλη ἡ παρουσία τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ στά νοικοκυριά μας δύναται νά μᾶς διεγείρει σέ φιλότιμη πνευματική ἐγρήγορση, ὥστε ὡς ἀντίδωρο τοῦ Ἁγιασμοῦ τῆς ζωῆς μας, ἐμεῖς νά προσφέρουμε τήν εὐσέβεια καί τήν εὐλάβειά μας ζῶντας σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Κυρίου μας μέ συντριβή καρδίας καί ταπείνωση, μέ μετάνοια καί συγχώρηση.
Σκεπτόμενοι ὅτι στό εἰκονοστάσι τοῦ σπιτιοῦ μας διατηροῦμε καί τόν Μεγάλο Ἁγιασμό, ἴσως θά ἔχουμε τήν εὐκαιρία νά ἀποφύγουμε τούς θυμούς, τίς ὕβρεις, τίς βλασφημίες καί τίς ἐμπαθεῖς καταστάσεις. Παράλληλα θά μᾶς δίδεται ἡ ἀφορμή νά ἀνάβουμε κάθε μέρα τό κανδήλι στό προσκυνητάρι μας, νά προσφέρουμε εὐλαβικό θυμίαμα, γιά νά συνοδεύει τήν καθημερινή μας προσευχή καί κυρίως θά διαβάζουμε λίγες γραμμές ἀπό τήν Ἁγία Γραφή, ὥστε νά ἀντιλαμβανόμαστε εὐκολώτερα τό θέλημα τοῦ Κυρίου στή ζωή μας. Εἶναι ἀνάγκη λοιπόν νά διατηροῦμε στό σπίτι μας τόν Μεγάλο Ἁγιασμό τῶν Θεοφνείων.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Τόν τελευταῖο καιρό, ὡς μη ὥφειλε, ὁ κόσμος πού μᾶς περιβάλλει καί στόν ὁποῖον ζοῦμε βάλθηκε νά κάνει τά Χριστούγεννα καί γενικῶς τίς γιορτές τοῦ Ἁγίου Δωδεκαημέρου νά μοιάζουν μέ εἰδωλολατρικές τελετές, προωθώντας τρόπους ἑορτασμοῦ, πού ὄχι δέν ἔχουν σχέση μέ τίς ἑορτές τῶν Χριστουγέννων καί τῶν Θεοφανείων. Πραγματοποιήθηκαν ἐκδηλώσεις γύρω ἀπό τά Χριστουγεννιάτικα δέντρα στά κέντρα τῶν πλατειῶν, ἀλλά χωρίς τόν Χριστό! Στήθηκαν χωριά τῶν ξωτικῶν, δηλαδή τῶν δαιμόνων, τά ὁποῖα μαζί καί μέ ἄλλα ξενόφερτα ἔθιμα, ἀλλοτριώνουν τό ὀρθόδοξο ἦθος μας καί βάλλουν ξεκάθαρα ἐναντίον τῆς Ὀρθόδοξης Πνευματικότητας. Κι ὅμως ὁ Μέγας Βασίλειος, τήν θεία Λειτουργία τοῦ ὁποίου θά τελέσωμε καί αὔριο σύν Θεῷ, ἐπισημαίνει μέ συγκίνηση στήν Ἁγία Ἀναφορά, ὅτι ὁ Χριστός ἦρθε γιά νά μᾶς ἀπομακρύνει ἀπό τήν πλάνη τῶν εἰδώλων καί νά μᾶς φέρει στήν ἐπίγνωση τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ, ὥστε νά μᾶς καταστήσει βασίλειο ἱεράτευμα καί ἔθνος ἅγιο τοῦ Θεοῦ.
Εἶναι κρίμα λοιπόν νά μήν ἀξιοποιοῦμε τήν εὐκαιρία πού μᾶς χαρίζει ὁ Χριστός γιά τη σωτηρία μας. Εἶναι κρίμα νά παρασυρόμαστε ἀπό τίς ἐπιθυμίες τοῦ κόσμου καί νά ἀπενεργοποιοῦμε τίς σωστικές δυνάμεις τῆς ὀρθόδοξης θείας Λατρείας, ἀπό τη ζωή μας. Εἶναι κρίμα νά φοβόμαστε νά διατηρήσουμε τόν Μεγάλο Ἁγιασμό στό σπίτι μας καί ἀντ’ αὐτοῦ νά βάζουμε σκόρδα, ρόδια, πέταλα, γαλάζιες ματόχαντρες καί ἄλλα πολλά, τά ὁποῖα εἶναι εἰδωλατρικά σύμβολα καί θά πρέπει νά τά ἀπομακρύνουμε ἀπό τη ζωή μας καί οὔτε γιά ἀστεῖο νά μήν τά χρησιμοποιοῦμε.
῞Ολες οἱ ἑορτές ἄλλωστε, τά ἱερά Μυστήρια καί οἱ ἁγιαστικές Ἀκολουθίες τῆς ᾽Εκκλησίας μας ἔχουν μονο σκοπό νά μᾶς βοηθήσουν νά ζοῦμε τήν ζωή τοῦ Χριστοῦ, ὡς δική μας ζωή, ὥστε νά συμβεῖ αὐτό πού γράφει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος πρός τούς Κολοσσαεῖς (γ΄4) «Ὅταν δε ὁ Χριστός, πού εἶναι ἡ ζωή και ἡ πηγή τῆς ζωῆς μας, φανερωθῇ ἔνδοξος κατά τήν δευτέραν παρουσίαν, τότε καί ἐσεῖς μαζί μέ Αὐτόν θα φανερωθῆτε καί θα λάμψετε ἐν δόξῃ».
Ἄς εἶναι ἡ ζωή μας συνδεδεμένη μέ τόν Ἐπιφανέντα Κύριό μας καί μαζί μέ τόν Ἁγιασμό τῶν ὑδάτων νά ἀγωνισθοῦμε νά ἐπιτύχουμε καί τόν Ἁγιασμό τῶν ψυχῶν μας.
Εἴθε καί σήμερα καί αὔριο ὅλοι μας νά ἀξιωθοῦμε νά δεχτοῦμε πλούσιο τόν θεῖο φωτισμό καί νά προσπαθήσουμε νά τόν κρατήσουμε σέ ὅλη μας την ζωή. Ἀμήν.
Ἔτη πολλά καί εὐλογημένα!
Συντάχθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2024 .
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἡ κατ’ ἐντολήν τοῦ Ἡρώδη ἀνηλεής σφαγή τῶν νηπίων τῆς Βηθλεέμ, ὅπως περιεγράφη στό σημερινό εὐαγγελιό ἀνάγνωσμα, σκιάζει τόν χαρμόσυνο ἀπόηχο τῶν Χριστουγέννων, ἀλλά καί γιά πολλούς, Χριστιανούς καί μή, ἀποτελεῖ μία ἀκόμη ἀφορμή ἐπικρίσεως τοῦ Θεοῦ καί ἀμφισβητήσεως τῆς παρουσίας Του. Γιατί ὁ Θεός τό ἐπέτρεψε; Ποῦ ἦταν ὁ Θεός νά σταματήσει τό κακό; Καί ἄλλες τετοιες ἐκφράσεις, ὅπως καί σήμερα τίς ἀκοῦμε, γιά τά ἀθῶα ἰδίως θύματα τῶν πολέμων γύρω μας, ἀλλά καί για τά θύματα ἀπό φυσικές καταστροφές, ὅπως σεισμοί, πλημμῦρες κλπ.
Ποῦ εἶναι ἀλήθεια ὁ Θεός; Γιατί δέν ἐπεμβαίνει νά σταματήσει τό κακό;
Ἡ ἀπάντηση εἶναι ἁπλή: ὁ Θεός εἶναι ὅπου μέ τίς ἐπιλογές μας;τόν τοποθετήσαμε! Διότι ὁ Θεός σέβεται τήν ἐλευθερία, τήν ὀποία μᾶς χάρισε, καθώς μᾶς δημιούργησε κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσίν Του καί μέ διάκριση καί εὐγένεια δέν ἐπεμβαίνει στή ζωή μας, ἀκόμη κι ὅταν κάνοντας κατάχρηση τῆς ἐλευθερίας ἤ κακή χρήση της βλάπτουμε τούς ἑαυτούς μας καί τούς ἄλλους.
Ἄν λοιπόν τοποθετήσαμε τόν Θεό στό περιθώριο τῆς ζωῆς μας, γιατί Τοῦ ζητοῦμε τόν λόγο καί γιατί Τόν ἐπιτιμᾶμε, ὡς αἴτιο τῆς καταστροφῆς μας; Γιά ποιό πράγμα ρωτήσαμε τόν Θεό καί σέ ποιό θέμα ἀκούσαμε τη συμβουλή Του; Γιά ποιο ζήτημα ἤ πρόβλημα, πειθαρχήσαμε στό θέλημά Του, γιά νά ἔχουμε τό δικαίωμα νά γκρινιάζουμε καί νά Τόν κατηγοροῦμε γιά τήν ἀπώλεια ἤ τόν θάνατο;
Ἄν ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος πορεύεται χωρίς Θεό, ἐπιθυμεῖ μέ κάθε τρόπο νά πραγματώσει τίς ἐπιδιώξεις του, στηριζόμενος ἄλλοτε στά ἐπιστημονικά ἐπιτεύγματα καί ἄλλοτε στήν κατάχρηση τοῦ ὑλικοῦ πλούτου, εἶναι ἀναμενόμενο νά παρασύρεται ἀπό τόν διάβολο σέ ἀτραπούς ἐπικίνδυνες, ὄχι μόνο γιά την ζωή του πάνω στή γῆ, ἀλλά καί γιά τη σωτηρία του.
Ἄς ἀναρωτηθοῦμε: Ὁ Θεός φταίει γιά τούς ἐγωϊσμούς τῶν ἀνθρώπων, πού ξεσηκώνουν τούς πολέμους καί σκοτώνουν τούς ἀδελφούς τους; Ὁ Θεός φταίει, πού οἱ ἄνθρωποι χωρίς κἄν νά σκεφτοῦν τόν Θεό καί τήν ἀπολογία ἐνώπιόν Του, συμπεριφέρονται βίαια καί βάναυσα, σαν καί θά ζήσουν αἰωνίως πάνω στή γῆ; Ὁ Θεός φταίει, ὅταν ὁ ἄνθρωπος δέν ὑπολογίζει σωστά τά πράγματα καί χτίζει πάνω σέ ποτάμια τά σπίτια του, ὥστε μέ τήν πλημμύρα χάνονται; Ὁ Θεός φταίει, ὅταν χάριν τοῦ ὑλικοῦ πλουτισμοῦ, ἀνορθώνονται κτίρια μεγάλα χωρίς τίς δέουσες προδιαγραφές, ὅπως ἐπιτάσσει ἡ φυσική ἐπιστήμη, ἀλλά καί ἡ ἁπλή λογική πολλές φορές καί μέ τόν πρῶτο σεισμό καταρρέουν;
Ὄχι Ἀδελφοί μου. Δέν φταίει ὁ Θεός. Ἁπλῶς ἐπαναλαμβάνεται ὅ,τι συνέβη στούς Πρωτοπλάστους μετά τό προπατορικό τους ἁμάρτημα. Ἐκεῖνοι ἀμνηστεύοντας τόν ἑαυτό τους, ἄρχισαν νά κατηγοροῦν τόν Θεό, γιά ὅ,τι ἀπό ἀνυπακοή ἔπραξαν, δικαιολογούμενοι καί δικαιώνοντας τούς ἑαυτούς τους, σύμφωνα μέ τη προτροπή τοῦ διαβόλου, πού τούς ξεγέλασε καί διέβαλε (ἐξ οὗ καί διάβολος) τόν Θεό σέ ἐκείνους.
Αὐτό συμβαίνει καί στή σύγχρονη ἐποχή. Κατηγοροῦμε τόν Θεό, ὅτι εὐθύνεται γιά τίς δικές μας πράξεις ἤ παραλείψεις, γιά τά δικά μας λάθη καί τίς ἐμπαθεῖς συμπεριφορές μας, πού ὄχι σπάνια γίνονται κι ἀπάνθρωπες. Καί δέν σταματοῦμε ἐδῶ, ἀλλά συνεχίζουμε χωρίς ντροπή, νά προκαλοῦμε τόν Θεό, ἀδιαφορώντας γιά τίς συνέπειες.
Μᾶς συγκλονίζει ἡ θηριωδία τοῦ Ἡρώδη, ἀλλά μᾶς ἀφήνει ἀδιάφορους καί κυρίως τίς γυναῖκες, ἡ γενοκτονία πού σημειώνεται στήν σύγχρονη ἐποχή μέ τίς ἐκτρώσεις, διά τῶν ὁποίων δολοφονοῦνται ἀνυπεράσπιστα ἔμβρυα ὀλίγων μηνῶν, ἐπί τῇ βάσει ἑνός ἀδιευκρίνιστου «δικαιώματος» τῆς γυναίκας ἤ καί τῶν δύο γονιῶν, νά ἀποφασίσουν ἄν θά ζήσει ὁ κυοφορούμενος κανονικός ἄνθρωπος ἤ ὄχι. Σύμφωνα μέ τήν Ἑλληνική Στατιστική Ὑπηρεσία οἱ ἐκτρώσεις στή Χώρα μας ὑπεβαίνουν τίς 350.000 ἐτησίως, ἐνῶ ἕνα μεγάλο ποσοστό αὐτῶν ἀφορᾶ σέ νεαρές γυναῖκες κάτω τῶν 18 ἐτῶν!
Ἄραγε ὅμως πῶς μπορεῖ ὁ φόνος ἑνός ἀνυπεράσπιστου ἐμβρύου νά εἶναι δικαίωμα;
Πῶς εἶναι δυνατόν ὁ ἀνθρώπινος νόμος νά καλύπτει ἕνα τέτοιο ἀνοσιούργημα καί νά ἔρχεται καί σέ εὐθεία ἀντίθεση μέ τόν νόμο τοῦ Θεοῦ; Μάλιστα δέ νά φάσκει καί νά ἀντιφάσκει τήν ἴδια στιγμή, καθώς ἀπό τή μιά μεριά ἀναγνωρίζει μέν τό ἔμβρυο, ὡς κανονικό καί νόμιμο κληρονόμο, πρίν ἀκόμη γεννηθεῖ, τιμωρώντας ἀκόμη καί τήν ἐνδεχόμενη ὀλιγωρία τοῦ ἰατροῦ, ἄν τό ἔμβρυο πεθάνει καί ἀπό τήν ἄλλη μεριά νά θεωρεῖ δικαίωμα τῆς μητέρας νά προβῇ στήν διακοπή κύησης, ὅπως ὡραιοποιημένα πλέον ὀνομάζεται ἡ δολοφονία τοῦ ἐμβρύου, μέ τήν ἔκτρωση!
Κι ἐπειδή πολλοί προβάλλουν τήν ἕνεκα τῆς προόδου τῆς ἐπιστήμης δυνατότητα νά προγνωρίζουν τήν κατάσταση τοῦ ἐμβρύου, ὅταν αὐτό γεννηθεῖ, ἄν καί πολλές φορές τοῦτο δέν ἐπαληθεύεται, ἀναρωτηθήκαμε ἄραγε πώς μποροῦμε νά σκοτώνουμε ἕνα ἀνυπεράσπιστο ἄνθρωπο, ἔστω κι ἄν γεννηθεῖ μέ πρόβλημα ὑγείας; Εἶναι δυνατόν στήν εὐνομούμενη καί «προοδευτική» κατά τά ἄλλα κοινωνία μας νά συστήνεται ἕνα τέτοιος σύγχρονος καιάδας; Μέ ποιο κριτήριο ἄραγε ἐπιλέγεται ἡ ἔκτρωση; Κι ἄν αὐτό δέν συνιστᾶ τήν χειρότερη μορφή ρατσισμοῦ καί φασισμοῦ, τότε τί εἶναι;
Ἴσα-ἴσα σύμφωνα μέ τό ὀρθόδοξο χριστιανικό μας ἦθος, τό ὑποτιθέμενο κάποιες φορές πρόβλημα ὑγείας τοῦ κυοφορουμένου ἐμβρύου εἶναι ἕνας λόγος παραπάνω γιά νά τό περισώσουμε, ἀφ ἧς στιγμῆς μάλιστα κάποιες φορές ὁ Θεός κλείνει τόν σύντομο κύκλο τῆς ζωῆς του ἀφήνοντάς το μόνο λίγες ἑβδομᾶδες στήν κοιλιά τῆς μητέρας του.
Ἡ ζωή καί ὁ θάνατος τοῦ ἀνθρώπου εἶναι στήν κρίση τοῦ Θεοῦ. Ἐκεῖνος δίνει τήν ζωή, ἐκεῖνος καί τήν ἀφαιρεῖ. Κανείς δέν ἔχει δικαίωμα ἐπί τῆς ζωῆς. Οὔτε ἐπί τῆς δικῆς του ζωῆς, οὔτε ἐπί τῆς ζωῆς κάποιου ἄλλου. Γι’ αὐτό καί ἡ αὐτοκτονία θεωρεῖται ἀσυγχώρητο ἁμάρτημα.Ὅπως δέν θά μποροῦσε κάποιος γονέας νά σκοτώσει τό παιδί του, ὅταν ἀρρωστήσει ἐνῶ ἔχει γεννηθεῖ, ἔτσι ἀκριβῶς δέν ἔχει τό δικαίωμα νά τό σκοτώσει ἐνῶ ἀκόμη κυοφορεῖται! Πόσο μᾶλλον, ὅταν κάποιος μπαίνει στή θέση τοῦ Θεοῦ καί ἀφαιρεῖ τήν ζωή ἀπό κάποιον ἄλλον ἄνθρωπο, ἰδίως ὅταν αὐτός δέν μπορεῖ νά ἀντιδράσει ἤ νά ἀντισταθεῖ!
Ἐξάλλου μόνο ἐπωφελής εἶναι ἡ παρουσία τῶν παιδιῶν, πού γεννήθηκαν μέ πρόβλημα ὑγείας. Ἄνθρωποι μέ σύνδρομο ντάουν ἤ αὐτισμοῦ ἤ ἄλλες ἀσθενεις ἔζησαν καί ζοῦν ἀνάμεσά μας ὡς ἄγγελοι, ἀγαθοί κι ἀπονήρευτοι, διακονώντας τή σωτηρία μας.
Ὁμολογουμένως δέ ὁ σταυρός τῆς ἀνατροφῆς τους, διότι περί σταυροῦ πρόκειται, τόν ὁποῖο ἐναποθέτει ὁ Κύριος στούς ὤμους τῶν γονέων, εἶναι ὁ σταυρός τῆς σωτηρίας τους κι ἀναμφισβήτητα ὁδηγεῖ τούς γονεῖς καί ὅλη τήν οικογένεια στόν Παραδεισο.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Γιά τήν κατάχρηση τῆς ἐλευθερίας, τήν ὁποία μᾶς ἐμπιστεύθηκε ὁ Θεός, δέν φταίει Ἐκεῖνος, ἀλλά ἐμεῖς, πού συνηθίσαμε νά μεταθέτουμε τίς εὐθῦνες μας στούς ἄλλους, δικαιολογώντας καί ἐν τέλει δικαιώνοντας τούς ἑαυτούς μας.
Γι’ αὐτό ἄς προσπέσουμε μέ μετάνοια ἐνώπιόν Του κι ἄς γίνουμε ἕνα μέ τό ἔδαφος καί μέ πόνο ψυχῆς νά κλάψουμε καί νά ζητήσουμε τό ἔλεος καί τη συγχώρησή Του. Πάνω στη γῆ καθημερινά δίνουμε ἐξετάσεις καί καλούμαστε νά ἀκολουθοῦμε τόν δρόμο Του καί νά πράττουμε τό θέλημά Του κι ὅταν σφάλλουμε κι ἁμαρτάνουμε, νά μήν αἰτιώμαστε τόν Κύριο, ὅπως ἔκανε ὁ συσταυρωμένος ληστής στά ἀριστερά Του, ἀλλά μέ ταπεινό φρόνημα καί αὐτογνωσία νά Τόν ἱκετεύουμε ζητώντας πάντοτε τη χάρη καί τό ἔλεος Του, γιά νά περάσουμε στις ἐξετάσεις τῆς ζωῆς καί νά προβιβαστοῦμε στή Βασιλεία Του μαζί μέ τούς Ἁγίους μας. Ἀμήν.
Συντάχθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2024 .
+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ – ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ
ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΧΑΡΙΝ, ΕΛΕΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ
ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΕΝ ΒΗΘΛΕΕΜ ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΟΣ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ
Τιμιώτατοι ἀδελφοί Ἱεράρχαι καί τέκνα ἐν Κυρίῳ εὐλογημένα,
Ἄνωθεν εὐδοκίᾳ ἐφθάσαμεν καί ἐφέτος εἰς τήν πανέορτον ἡμέραν τῆς κατά σάρκα Γεννήσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου, τοῦ ἐλθόντος εἰς τήν γῆν καί συναναστραφέντος ἡμῖν «δι᾿ ἄφατον φιλανθρωπίαν». Τιμῶμεν ἐν ψαλμοῖς καί ὕμνοις καί ἐν χαρᾷ ἀνεκλαλήτῳ τό μέγα μυστήριον τῆς Ἐνανθρωπήσεως, τό «πάντων καινῶν καινότατον, τό μόνον καινόν ὑπό τόν ἥλιον»[1], διά τοῦ ὁποίου διανοίγεται εἰς τόν ἄνθρωπον ἡ ὁδός τῆς κατά χάριν θεώσεως καί ἀνακαινίζεται ἡ σύμπασα κτίσις. Τά Χριστούγεννα δέν εἶναι βίωσις συναισθηματισμῶν, οἱ ὁποῖοι «γρήγορα ἔρχονται καί ἀκόμη ταχύτερα παρέρχονται». Εἶναι ὑπαρξιακή μετοχή εἰς τό ὅλον γεγονός τῆς Θείας Οἰκονομίας. Καθώς μαρτυρεῖ ὁ Εὐαγγελιστής Ματθαῖος[2], ἡ ἡγεσία τοῦ κόσμου ἠθέλησεν ἐξ ἀρχῆς νά ἀφανίσῃ τό Θεῖον Βρέφος. Διά τούς πιστούς, ὁμοῦ μέ τό «Χριστός γεννᾶται» τῆς ἑορτῆς τῆς Σαρκώσεως τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ Πατρός καί τούς πενθίμους κώδωνας τοῦ Πάθους, συνηχεῖ πάντοτε τό «Χριστός Ἀνέστη», τό εὐάγ-γελον μήνυμα τῆς νίκης κατά τοῦ θανάτου καί τῆς προσδοκίας τῆς κοινῆς ἀναστάσεως.
Τό «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καί ἐπί γῆς εἰρήνη» ἀκούεται καί πάλιν εἰς ἕνα πλήρη βιαιοτήτων, κοινωνικῆς ἀδικίας καί καταρρακώσεως τῆς ἀνθρωπίνης ἀξιοπρεπείας κόσμον. Ἡ ἐκπληκτική πρόοδος τῆς ἐπιστήμης καί τῆς τεχνολογίας δέν φθάνει εἰς τό βάθος τῆς ἀνθρωπίνης ψυχῆς, ἀφοῦ ὁ ἄνθρωπος εἶναι πάντοτε περισσότερον ἀπό αὐτό πού δύναται νά συλλάβῃ ἡ ἐπιστήμη καί ἀπό αὐτό εἰς τό ὁποῖον ἀποβλέπει ἡ πρόοδος τῆς τεχνολογίας. Δέν γεφυρώνεται ἐπιστημονικῶς τό χάσμα μεταξύ οὐρανοῦ καί γῆς εἰς τό εἶναι τοῦ ἀνθρώπου.
Σήμερον ἠχεῖ ὁ λόγος περί τοῦ «μετανθρώπου» καί ἐγκωμιάζεται ἡ τεχνητή νοημοσύνη. Βεβαίως, τό ὄνειρον ἑνός «ὑπερανθρώπου» δέν εἶναι καινοφανές. Ἡ ἰδέα τοῦ «μετανθρώπου» στηρίζεται εἰς τήν τεχνολογικήν πρόοδον καί εἰς τόν ἐξοπλισμόν του μέ πρωτοφανῆ εἰς τήν ἀνθρωπίνην ἐμπειρίαν καί ἱστορίαν μέσα, διά τῶν ὁποίων θά δυνηθῇ νά ὑπερβῇ τό μέχρι σήμερον ἰσχύον ἀνθρώπινον μέτρον. Ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι τεχνοφοβική. Προσεγγίζει τήν ἐπιστημονικήν γνῶσιν ὡς «θεόσδοτον δῶρον εἰς τόν ἄνθρωπον», χωρίς ὅμως νά ἀγνοῇ ἤ νά ἀποσιωπᾷ τούς κινδύνους τοῦ ἐπιστημονισμοῦ. Εἰς τήν Ἐγκύκλιον τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας (Κρήτη, 2016), τονίζεται ἡ συμβολή τοῦ Χριστιανισμοῦ καί «εἰς τήν ὑγιᾶ ἀνάπτυξιν τοῦ θύραθεν πολιτισμοῦ», ἀφοῦ ὁ Θεός «ἔθεσε τόν ἄνθρωπον οἰκονόμον τῆς θείας δημιουργίας καί συνεργόν Αὐτοῦ ἐν τῷ κόσμῳ». Ἐν συνεχείᾳ, σημειοῦται μετ᾿ ἐμφάσεως: «Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, ἔναντι τοῦ συγχρόνου ῾ἀνθρωποθεοῦ᾽, προβάλλει τόν ῾Θεάνθρωπον᾽ ὡς ἔσχατον μέτρον πάντων: ῾Οὐκ ἄνθρωπον ἀποθεωθέντα λέγομεν, ἀλλά Θεόν ἐνανθρωπήσαντα᾽(Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ, Ἔκδοσις ἀκριβής τῆς ὀρθοδόξου πίστεως , Γ΄, 2 PG 94, 988)»[3].
Ἡ ἀπάντησις εἰς τό κρίσιμον ἐρώτημα, πῶς ἄχρι τῆς ἐσχάτης «ὀγδόης ἡμέρας», μέ τόν τιτανισμόν καί τόν προμηθεϊσμόν τοῦ τεχνολογικοῦ πολιτισμοῦ, τῶν μετεξελίξεων καί τῶν μεταπτώσεών του, ἐν μέσῳ ἀνθρωποθεϊστικῶν μετανθρωπισμῶν ἤ ὑπερανθρωπισμῶν, θά διασωθῇ ὁ «πολιτισμός τοῦ προσώπου», ὁ σεβασμός τῆς ἱερότητος καί ἡ ἀνάδειξις τῆς ὡραιότητός του, ἐδόθη ἅπαξ καί διά παντός ἐν τῷ μυστηρίῳ τῆς Θεανθρωπινότητος. Ὁ Θεός Λόγος ἐγένετο σάρξ, ἡ «ἀλήθεια ἦλθε» καί «παρέδραμεν ἡ σκιά. Εἰς τό διηνεκές τό ἀληθεύειν διά τόν ἄνθρωπον θά συνδέεται μέ τήν σχέσιν του μέ τόν Θεόν, ὡς ἀπάντησις εἰς τήν κάθοδον τοῦ Θεοῦ πρός αὐτόν καί ὡς ἀναμονή καί ὑπάντησις τοῦ ἐρχομένου Κυρίου τῆς δόξης. Ἡ ζῶσα αὐτή πίστις στηρίζει τόν ἀγῶνα τοῦ ἀνθρώπου νά ἀνταποκριθῇ εἰς τάς ἀντιφάσεις καί τάς προκλήσεις τοῦ ἐπιγείου βίου του, εἰς τήν «ἐπ᾿ ἄρτῳ» ζωήν[4], εἰς τήν ἐπιβίωσιν καί τήν κοινωνικήν καί πολιτισμικήν ἀνάπτυξιν. Τίποτε ὅμως εἰς τήν ζωήν μας δέν εὐδοκιμεῖ ἄνευ ἀναφορᾶς εἰς τόν Θεόν, μέ ὁρίζοντα τήν «πληρότητα ζωῆς, τήν πληρότητα χαρᾶς καί τήν πληρότητα γνώσεως» τῆς Βασιλείας Του[5].
Τά Χριστούγεννα εἶναι εὐκαιρία διά νά συνειδητοποιήσωμεν τό μυστήριον τῆς ἐλευθερίας τοῦ Θεοῦ καί τό μέγα θαῦμα τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ Χριστός κρούει τήν θύραν τῆς ἀνθρωπίνης καρδίας, ὅμως μόνον ὁ ἴδιος ὁ ἐλευθερίᾳ τετιμημένος ἄνθρωπος δύναται νά τήν ἀνοίξῃ. «Ἀσφαλῶς, χωρίς Αὐτόν, χωρίς τόν Χριστόν», γράφει ὁ μακαριστός π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ, «ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά κάνει τίποτε. Κι ὅμως, ὑπάρχει κάτι πού μόνο ἀπό τόν ἄνθρωπο μπορεῖ νά γίνει – τό νά ἀνταποκριθεῖ στήν κλήση τοῦ Θεοῦ καί νά ῾δεχθεῖ᾽ τόν Χριστόν»[6].
Διά τοῦ «Ναί» εἰς τήν ἄνωθεν κλῆσιν ὁ Χριστός ἀποκαλύπτεται ὡς «τό φῶς τό ἀληθινόν»[7], ὡς «ἡ ὁδός, ἡ ἀλήθεια καί ἡ ζωή»[8], ὡς ἡ ἀπάντησις εἰς τά ἔσχατα ἐρωτήματα καί τάς ἀναζητήσεις τοῦ νοός, εἰς τούς καρδιακούς πόθους καί τάς ἐλπίδας τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά καί εἰς τό πόθεν καί πρός τί τῆς δημιουργίας. Εἰς τόν Χριστόν ἀνήκομεν, ἐν Αὐτῷ εἶναι ἡνωμένα τά πάντα. Ὁ Χριστός εἶναι «τό Α καί τό Ω, ὁ πρῶτος καί ὁ ἔσχατος, ἀρχή καί τέλος»[9]. Ἐν τῇ ἑκουσίᾳ σαρκώσει Του «δι᾿ ἡμᾶς τούς ἀνθρώπους καί διά τήν ἡμετέραν σωτηρίαν», ὁ τοῦ Θεοῦ Λόγος «οὐκ ἀνθρώπων ᾤκησεν ἕνα, ἀλλ᾿ ἀνθρώπου φύσιν τῇ ἑαυτοῦ περιέθηκεν ὑποστάσει»[10], θεμελιώσας τοιουτοτρόπως τόν κοινόν αἰώνιον προορισμόν καί τήν ἑνότητα τῆς ἀνθρωπότητος. Δέν ἀπελευθερώνει ἕνα λαόν, ἀλλά σύμπαν τό γένος τῶν ἀνθρώπων, δέν τέμνει σωστικῶς μόνον τήν ἱστορίαν, ἀλλά καινοποιεῖ τήν κτίσιν πᾶσαν. Ὁμοῦ μετά τῆς ἱστορίας, ἰσχύει καί διά τά σύμπαντα ὁριστικῶς καί καθοριστικῶς τό «πρό Χριστοῦ» καί τό «μετά Χριστόν». Καθ᾿ ὅλην τήν ἐν τῷ κόσμῳ, ἐν τῇ ἱστορίᾳ καί δι᾿ αὐτῆς πρός τά Ἔσχατα, πρός τήν ἀνέσπερον ἡμέραν τῆς ἐπουρανίου Βασιλείας τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πορείαν της, ἡ «οὐκ ἐκ τοῦ κόσμου» Ἐκκλησία μαρτυρεῖ περί τῆς ἀληθείας, ἐπιτελοῦσα τό ἁγιαστικόν καί πνευματικόν αὐτῆς ἔργον «ὑπέρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς».
Ἀδελφοί καί τέκνα ἐν Κυρίῳ,
Κλίνοντες εὐσεβοφρόνως τό γόνυ ἐνώπιον τῆς βρεφοκρατούσης Θεομήτορος καί προσκυνοῦντες ἐν ταπεινώσει τόν τήν ἡμετέραν μορφήν ἀναλαβόντα «ἐν ἀρχῇ Λόγον», εὐχόμεθα πᾶσιν ὑμῖν εὐλογημένον Ἅγιον Δωδεκαήμερον, αἴσιον δέ, ὑγιηνόν, εἰρηνικόν, εὔκαρπον ἐν ἔργοις ἀγαθοῖς, πλήρη πνευματικῆς εὐφροσύνης καί θείων δωρημάτων τόν νέον ἐνιαυτόν τῆς χρηστότητος τοῦ Κυρίου, κατά τόν ὁποῖον σύμπας ὁ χριστιανικός κόσμος συνεορτάζει καί τιμᾷ τήν 1700ήν ἐπέτειον τῆς Α’ ἐν Νικαίᾳ Οἰκουμενικῆς Συνόδου.
Χριστούγεννα 2024
† Ὁ Κωνσταντινουπόλεως
διάπυρος πρός Θεόν εὐχέτης πάντων ὑμῶν
Συντάχθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2024 .
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ
Κυριακή 22 Δεκεμβρίου 2024
Πρό Χριστοῦ Γεννήσεως
07.30-10.30π.μ. Ὄρθρος καί θεία Λειτουργία εἰς τόν Ἱερόν Ναόν Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Πυθαγορείου
Δευτέρα 24 Δεκεμβρίου 2024
Παραμονή Χριστουγέννων.
18.00μ.μ.-20.00 Μέγας Πανηγυρικός Ἑσπερινός τῶν Χριστουγέννων εἰς τόν Ἱερόν Μητροπολιτικόν Ναόν τοῦ Ἁγίου Νικολάου Βαθέος Σάμου.
Τετάρτη 25 Δεκεμβρίου 2025
Χριστούγεννα.
05.30-9.00π.μ. Πανηγυρικός Ὄρθρος τῶν Χριστουγέννων καί θεία Λειτουργία τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, εἰς τόν Ἱερόν Μητροπολιτικόν Ναόν τοῦ Ἁγίου Νικολάου Βαθέος Σάμου.
Πέμπτη 26 Δεκεμβρίου 2024
Σύναξις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου.
07.30-10.30π.μ. Ὄρθρος καί θεία Λειτουργία εἰς τόν Ἱερό Ναό Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Καρλοβάσου (αἴθουσα Πνευματικοῦ Κέντρου ἔναντι Δημαρχείου) .
Παρασκευή 27 Δεκεμβρίου 2024
12.00 π.μ. Ἐκδήλωσις διά τά παιδιά τῶν Ἱερέων τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ
Κυριακή 29 Δεκεμβρίου 2024
Μετά Χριστοῦ Γέννησιν.
07.30-10.30π.μ. Ὄρθρος καί θεία Λειτουργία ἐπί τῆ μνήμη τοῦ Ὁσίου Νήφωνος, εἰς τήν Ἱερά Μονή Ὑπεραγίας Θεοτόκου Μαραθοκάμπου. Μονοκκλησία.
Παραμονή Πρωτοχρονιᾶς.
18.00-20.00μ.μ. Μέγας Πανηγυρικός Ἑσπερινός τῆς ἑορτῆς τῆς Περιτομῆς τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τῆς ἱερᾶς μνήμης τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Ἀρχιεπισκόπου Καισαρείας τῆς Καππαδοκίας εἰς τόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό Ἁγίου Νικολάου Βαθέος Σάμου. Θά εὐλογηθοῦν καί οἱ ἁγιοβασιλόπιττες τῶν πιστῶν.
Τετάρτη 1 Ἰανουαρίου 2025
Πρωτοχρονιά.
08.00-10.30π.μ. Πανηγυρικός Ὄρθρος καί θεία Λειτουργία Μεγάλου Βασιλείου εἰς τόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό Ἁγίου Νικολάου Βαθέος Σάμου.
10.30π.μ. Δοξολογία ἐπί τῶ νέω ἔτει εἰς τόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό Ἅγίου Νικολάου Βαθέος Σάμου.
ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ
Κυριακή 5 Ἰανουαρίου 2025
Παραμονή τῶν Θεοφανείων
07.00-10.30π.μ. Ὄρθρος καί θεία Λειτουργία τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου καί Ἀκολουθία Μεγάλου Ἁγιασμοῦ εἰς τήν Ἱερά Μονή Ζωοδόχου Πηγῆς.
Δευτέρα 6 Ἰανουαρίου 2025
Ἅγια Θεοφάνεια.
07.00-10.00π.μ. Πανηγυρικός Ὄρθρος τῶν Θεοφανείων καί θεία Λειτουργία, τοῦ Μεγάλου Βασιλείου εἰς τόν Ἱερό Ναό Ἁγίου Ἀντωνίου Ἄνω Βαθέος.
10.00-11.00π.μ. Ἀκολουθία Μεγάλου Ἁγιασμοῦ εἰς τόν Ἱερό Ναό Ἁγίου Ἀντωνίου Ἄνω Βαθέος.
11.00π.μ. Λιτάνευσις τιμίου Σταυροῦ πρός τόν Λιμένα Σάμου.
11.30π.μ. Τελετή Ἁγιασμοῦ τῶν Ὑδάτων στόν Λιμένα Σάμου.
18.30-20.00μ.μ. Πανηγυρικός Ἑσπερινός Ἁγίου Ἰωάννου Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ εἰς τόν Ἱερό Ναό Γεννήσεως Χριστοῦ Παγώνδα.
Συντάχθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2024 .
Η Ι. Μ. Σάμου και Ικαρίας , σας προσκαλεί στη Χριστουγεννιάτικη εκδήλωση που διοργανώνει εν όψει των εορτών των Χριστουγέννων, όπου θα παρουσιάσει τη μουσικο-θεατρική παράσταση με τίτλο: «Η Φαρμακοποιός» , με την Παιδική & Νεανική Χορωδία της, «Ευ ΩΔΗ α».
Μέσα από μια συγκινητική και τρυφερή ιστορία, η «φαρμακοποιός» καλείται να ανακαλύψει πως η πίστη, η ανιδιοτελής αγάπη και η προσφορά στον συνάνθρωπο μπορούν να μεταμορφώσουν την καθημερινότητα και να γεμίσουν τις ψυχές μας με ζεστασιά.
Οι ξεχωριστές μελωδίες και οι ερμηνείες των παιδιών, πρόκειται να μας οδηγήσουν σε ένα συγκινητικό ταξίδι, όπου το μήνυμα της Γέννησης του Χριστού γίνεται ένας φάρος ελπίδας σε έναν κόσμο που πραγματικά το έχει ανάγκη.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 21 Δεκεμβρίου 2024 , στις 19:30 μμ. , στο Επικούρειο Πολιτιστικό Κέντρο Σάμου.
