Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2024 - Ι΄Λουκᾶ (Λουκ. ιγ΄ 10-17)
«Παλαιά καί Καινή Διαθήκη…Τόν Ἕνα Δεσπότην δορυφοροῦσι»
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Τό Σάββατο ἦταν γιά τούς Ἰουδαίους, ὅ,τι εἶναι γιά ἐμᾶς ἡ Κυριακή ἤ μᾶλλον γιά νά τό ποῦμε καλύτερα ὅ,τι θά πρέπει νά εἶναι καί νά σημαίνει γιά ἐμᾶς ἡ Κυριακή, δηλαδή ἡμέρα ἀφιερωμένη στόν Κύριο, σέ συνδυασμό πάντοτε μέ τήν πνευματική, ἀλλά καί τη σωματική μας ἀνάπαυση.
Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός, γιά νά μᾶς διδάξει μέ τό παράδειγμά Του, πήγαινε ἀπαραιτήτως κάθε Σάββατο στή Συναγωγή γιά νά συμμετάσχει στήν κοινή λατρευτική Σύναξη, ἄν καί δέν ὑπῆρχε λόγος γιά Ἐκεῖνον, ἀφοῦ ὡς Θεός ἦταν ὁ ἀποδέκτης αὐτῆς τῆς προσευχῆς καί τῆς λατρείας.
Κάθε Σάββατο λοιπόν στή Συναγωγή, διάβαζαν κάποιο τμῆμα ἀπό τήν Ἁγία Γραφή κι ἀκολουθοῦσε τό κήρυγμα ἀπό τούς νομοδιδασκάλους. Ἐκεῖνο τό Σάββατο, ὅπως ἐπισημαίνει ὁ ἱερός Εὐαγγελιστής, ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός ἔχοντας ἀναλάβῃ τή διακονία τοῦ λόγου, δίδαξε τό πέρασμα ἀπό τή θεωρία στήν πράξη μέσα ἀπό τη θεραπεία τῆς συγκύπτουσας γυναίκας, φανερώνοντας ταυτόχρονα τή λανθασμένη καί ὑποκριτική ἑρμηνεία τῶν νομοδιδασκάλων.
Ἰσως δέν ἔχουμε συνειδητοποιήσει ὅμως, ὅτι ἡ Ἁγία Γραφή, ἡ ὁποία διαβαζόταν καί τήν ὁποία ὁ Κύριος ἑρμήνευε διδάσκοντας εἶναι ἡ ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ. Ἐπισημαίνουμε αὐτή τη λεπτομέρεια, διότι στις μέρες μας δυστυχῶς καὶ μεταξὺ τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν, παρατηρεῖται μιὰ περιφρόνηση τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Κάποιοι, κυρίως νεοειδωλολάτρες-δωδεκαθεϊστές θεωροῦν, ὅτι πρόκειται γιά τήν ἱστορία τῶν Ἑβραίων καί ἄρα δέν ἀφορᾶ σέ ἐμᾶς ὡς Ἕλληνες. Τοῦτο ὅμως εἶναι τραγικό λάθος καί ἀγγίζει τά ὅρια τῆς ὑστερόβουλης ἀνοησίας.
Ἡ Παλαιά Διαθήκη ὄντως περιέχει ἱστορικὲς στιγμὲς τοῦ ἑβραϊκοῦ λαοῦ, ὁ ὁποῖος ὅμως ἀποτελοῦσε τότε τὸν Λαὸ τοῦ Θεοῦ. Ὅταν οἱ Ἑβραῖοι ἀρνήθηκαν τὸν Χριστὸ καὶ Τὸν ἐσταύρωσαν, ἔχασαν τὴν θέση τοῦ Λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Ἔκτοτε ὁ Λαὸς τοῦ Θεοῦ εἶναι τὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας εἶναι ὁ νεός Ἰσραὴλ τῆς χάριτος. Γι’ αὐτὸ καὶ ὅταν στὸ τέλος τῆς Ἑσπερινῆς Ἀκολουθίας ἀκούγονται τὰ λόγια, ποῦ εἶπε ὁ δίκαιος Συμεών ὁ Θεοδόχος κατὰ τὴν Ὑπαπαντὴ τοῦ Κυρίου μας, «Νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλον σου Δέσποτα...», ἐκεῖ φαίνεται ξεκάθαρα πῶς ἡ δόξα τοῦ λαοῦ τοῦ Ἰσραὴλ ἀφορᾶ στὴν δόξα τοῦ Λαοῦ τοῦ Χριστοῦ καί ὄχι στούς σύγχρονους Ἑβραίους οἱ ὁποῖοι σημειωτέον δὲν θεωροῦν τήν Παλαιά Διαθήκη πλέον ὡς Ἁγία Γραφή, ἀλλὰ τὴν ἀποδέχονται μόνον ἀποσπασματικά.
Ἀρχικῶς πρέπει νά γνωρίζουμε ὅτι σύμφωνα μέ τήν Πενθέκτη Οἰκουμενική Σύνοδο (691μ.Χ.) ἡ ὁποία καθόρισε τόν Κανόνα τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ἡ ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ συγκροτεῖται ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη, ἡ ὁποία ἀπαρτίζεται ἀπό 49 ἱερά Βιβλία καί τήν Καινή Διαθήκη, ἡ ὁποία ἀριθμεῖ 27 ἱερά Βιβλία.
Τόσο τήν Παλαιὰ, ὅσο καὶ τήν Καινὴ Διαθήκη τὶς ἑνώνει ὁ ΘΕΑΝΘΡΩΠΟΣ ΧΡΙΣΤΟΣ! Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος διδάσκει σχετικά: «Ἡ Παλαιά Διαθήκη προηγεῖται χρονικά τῆς Καινῆς, ἀλλά ὅμως ἡ Καινή Διαθήκη ἑρμήνευσε τήν Παλαιά. …Οἱ δύο Διαθῆκες εἶναι δύο παιδίσκες, δύο Ἀδελφές καί δορυφοροῦν τόν Ἕνα Δεσπότη Χριστό. Ὁ Κύριος μέσα ἀπό τούς Προφήτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἀναγγέλεται, ὁ Χριστός μέσα ἀπό τήν Καινή Διαθήκη κηρύσσεται». Κι ὁ ἅγιος Αὐγουστίνος ἐπεξηγεῖ: «Ἡ Καινὴ Διαθήκη κρύβεται στὴν Παλαιὰ καὶ ἡ Παλαιὰ Διαθήκη ἀνοίγεται στὴν Καινή».
Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη εἶναι ἡ βάση τῆς Καινῆς Διαθήκης. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας στηρίζεται στὴν διδασκαλία τῶν Προφητῶν καὶ τῶν Ἀποστόλων, δηλαδὴ καὶ στὴν Παλαιὰ καὶ στὴν Καινὴ Διαθήκη. Γι’ αὐτὸ καὶ τὴν Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας διακηρύσσουμε: «Οἱ Προφῆται ὡς εἶδον, οἱ Ἀπόστολοι ὡς ἐδίδαξαν... οὕτω φρονοῦμεν, οὕτω λαλοῦμεν». Ἄς μήν ξεχνοῦμε ἐπίσης ὅτι ὁ Κύριος συνομιλώντας μέ τοὺς δύο Μαθητὲς, στήν πορεία πρός Ἐμμαοὺς ἄνοιξε διάλογο, στὸν ὁποῖο «ἀρχίζοντας ἀπό τά ἱερά κείμενα τοῦ Μωϋσέως καὶ ὅλων τῶν Προφητῶν τούς ἐξηγοῦσε, ὅ,τι ἀφοροῦσε στόν Ἑαυτό Του μέσα ἀπό τήν Ἁγία Γραφή.» (βλ. Λουκ. κδ' 27). Σέ ἄλλη περίσταση ὁ Κύριος εἶπε στούς Ἰουδαίους: «Ἐρευνᾶτε τίς Γραφές, (τήν Παλαιά Διαθήκη δηλαδή) καὶ ἐκεῖνες εἶναι, πού μαρτυροῦν γιά μένα» (βλ. Ἰω. ε' 39).
Βεβαίως ἐννοεῖται, ὅτι γιὰ ἐμᾶς τοὺς Ὀρθόδοξους Χριστιανοὺς δὲν ἰσχύουν ὅλα ὅσα περιλαμβάνονται στὴν Παλαιὰ Διαθήκη. Γι' αὐτὸ καὶ σύμφωνα μὲ τὸν ἅγιο Αὐγουστῖνο, διακρίνουμε τὸ περιεχόμενο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης σὲ τρεῖς κατηγορίες:
1) στὸ καταργούμενο τμῆμα, σὲ αὐτὸ πού καταργεῖται δηλαδή μὲ τὴν ἔλευση τοῦ Χριστοῦ, ὅπως γιὰ παράδειγμα οἱ θυσίες τῶν ζώων, οἱ ὁποῖες προτύπωναν, ὅπως λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στὴν πρὸς Ἑβραίους ἐπιστολή του τὴν σταυρικὴ θυσία τοῦ Χριστοῦ (βλ. Ἔβρ. κεφ. θ')
2) στὸ τελειούμενο τμῆμα, πού ἀφορᾶ σὲ νομικὲς διατάξεις, οἱ ὁποῖες τελειοποιήθηκαν ἀπὸ τὸν Χριστό. Γιὰ παράδειγμα στὴν ἐπί τοῦ Ὅρους ὁμιλία Του ὁ Κύριος ἀναβαθμίζει τὴν ἐντολὴ «οὐ φονεύσεις» καὶ λέει πὼς δὲν εἶναι ἀρκετὸ αὐτό, ἀλλὰ θὰ πρέπει καὶ νὰ μὴν ὀργίζεται κάποιος μὲ τὸν ἀδελφό του χωρὶς λόγο (βλ. Μάτθ. ε' 22). Καί
3) στὸ μένον τμῆμα, δηλαδὴ σὲ αὐτὸ ποὺ παραμένει καὶ ἰσχύει ἀπαράλλακτα ὅπως γιὰ παράδειγμα ὅλες οἱ πνευματικὲς συμβουλὲς καί ὁδηγίες πού λαμβάνουμε, ἀπό ὅλα τά ἱστορικά, διδακτικά και ποιητικά ἱερά Βιβλία, ἀνάμεσα στὰ ὁποῖα ξεχωρίζουν τά βιβλία τῶν Προφητῶν, οἱ Ψαλμοί του Δαβίδ, ἡ Σοφία τοῦ Σολομῶντος μέ τίς Παροιμίες του καί ἄλλα. Ἰδιαιτέρως οἱ Ψαλμοί, ἐκτὸς ἀπὸ τὸ ὅτι συμβάλλουν ἀποτελεσματικὰ στὴν ἐπιτυχία τῆς προσευχῆς μας καὶ μᾶς φέρνουν κατάνυξη, ἔχουν καὶ προφητικὸ χαρακτῆρα.
Νὰ ὑπογραμμίσουμε βεβαίως ὅτι οἱ Δέκα Ἐντολές, οἱ ὁποῖες εὑρίσκονται στὸ 20ὸ κεφάλαιο τοῦ βιβλίου τῆς Ἐξόδου, εἶναι σὲ πλήρη ἰσχῡ καὶ ἀφοροῦν ἀπολύτως στὴν πνευματική μας συγκρότηση.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ὅλη ἡ Παλαιὰ Διαθήκη εἶναι μιά μεγάλη προφητεία γιὰ τὴν ἔλευση τοῦ Μεσσία Χριστοῦ. Σύμφωνα μέ τό πνεῦμα τοῦ ἀποστόλου Παύλου, ὅπως διαφαίνεται ἀπό τίς Ἐπιστολές του, ἡ Παλαιά Διαθήκη προετοίμαζε πνευματικῶς τούς ἀνθρώπους γιά τήν ὑποδοχή τοῦ Χριστοῦ. Ἡ δὲ Καινὴ Διαθήκη, σύν τοῖς ἄλλοις, ἀναφέρεται στή μέχρι λεπτομερείας ἐκπλήρωση αὐτῆς τῆς μεγάλης Προφητείας τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καὶ τὴν πλήρη ἐπαλήθευσή της ἀπὸ τὸν Χριστό.
Γιά τό λόγο αὐτό, καθώς θά πλησιάζουμε ὁλοέν καί περισσότερο πρός τά Χριστούγεννα, θά ἀντιλαμβανόμαστε μέσα ἀπό τούς ὕμνους καί τά ἀναγνώσματα τίς σχετικές μέ τήν θεία Ἐνανθρώπηση Προφητεῖες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, μέ τίς ὁποῖες παιδαγωγοῦνταν οἱ ἄνθρωποι περιμένοντας τόν ἐρχομό τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, ὡς τήν προσδοκία τῶν Ἐθνῶν γιά την Λύτρωση. Ὁ Χριστός ὅμως ἔρχεται πλέον σέ ἐμᾶς συνεχῶς. Σε κάθε θεία Λειτουργία ὁ Χριστός γεννᾶται, διδάσκει καί θυσιάζεται γιά χάρη μας, μέ σκοπό νά Τόν κοινωνοῦμε γιά νά ζοῦμε τήν αἰώνια λύτρωση, πού δέν εἶναι ἄλλη ἀπό την ἐν Χριστῶ ζωή.
Ἄς προετοιμαζόμαστε λοιπόν γιά τήν μεγάλη αὐτή Ἑορτή τῶν Χριστουγέννων, εὐτρεπίζοντας τούς ἑαυτούς μας, γιά νά εἶναι συνεχῶς τό κατοικητήριο τοῦ Χριστοῦ, διά τῆς θείας Κοινωνίας τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων Του. Ἀμήν.