ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΣΑΜΟΥ ΚΑΙ ΙΚΑΡΙΑΣ κ. κ. ΕΥΣΕΒΙΟΥ ΕΠΙ ΤΗι 103η ΕΠΕΤΕΙΩι ΤΗΣ ΕΝΩΣΕΩΣ ΤΗΣ ΣΑΜΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Ἀγαπητοί μου,
Ἡ ἱστορία μᾶς διδάσκει πώς ὅταν οἱ λαοί εἶναι ἑνωμένοι τίποτε δέν μπορεῖ νά τούς ἀντισταθεῖ. Μᾶς διδάσκει ἀκόμη ὅτι ὁ Πανάγαθος Θεός εὐλογεῖ τούς ἀγῶνες γιά τό δίκαιο καί τήν ἐλευθερία, μέ ἀποτέλεσμα αὐτοί ἀργά ἤ γρήγορα νά βρίσκουν ἐπιτυχῆ κατάληξη. Οἱ δύο αὐτές ἀρχές βρίσκουν πλήρη ἐφαρμογή στήν ἐπέτειο τῆς ἑνώσεως τῆς Σάμου μέ τήν Μητέρα Πατρίδα, τήν περιπόθητη γιά τούς Σαμίους, Ἑλλάδα, τήν ὁποία ἑορτάζουμε σήμερα.
Στά ὀγδόντα χρόνια πού πέρασαν ἀπό τήν ἐπιβολή τοῦ καθεστῶτος τῆς Ἡγεμονίας ὡς καί τήν ἕνωση τοῦ 1912, οἱ Σάμιοι δοκίμασαν πολλά δεινά, ὄντες κατά κανόνα διηρημένοι σέ πολιτικές φατρίες καί κόμματα. Κι ὅμως, ὅταν τό Νοέμβριο τοῦ 1912 ἀποφάσισαν νά ἑνωθοῦν κάτω ἀπό τήν ἐμπνευσμένη ἡγεσία τοῦ πολιτικοῦ ἀρχηγοῦ τῆς Σάμου Θεμιστοκλῆ Σοφούλη, ὅταν ἄφησαν κατά μέρος τόν κομματικό φατριασμό ἐνώπιόν τοῦ ἐθνικοῦ συμφέροντος, ἐπέτυχαν ὅ,τι ἀπό δεκαετίες προσπαθοῦσαν καί ἐπιδίωκαν. Εἶναι ἀπολύτως χαρακτηριστικό ὅτι ὁ βασικός πολιτικός ἀντίπαλός τοῦ Σοφούλη, ὁ Ἰωάννης Χατζηγιάννης, ἀμέσως μετά τό ξέσπασμα τῆς ἐπανάστασης ἔσπευσε νά δηλώσει ὅτι οἱ πολιτικές διαιρέσεις εἶχαν ξεχαστεῖ, μπροστά στό συμφέρον τῆς πατρίδος. Κι ἔτσι προχώρησαν οἱ Σάμιοι, ἀποφασισμένοι, ἀλλά καί κατά βάση ἑνωμένοι.
Ἀπό τήν ἄλλη πλευρά, μπορεῖ τό 1830 οἱ συμπατριῶτες μας νά ἔνιωσαν βαριά τή σκιά τῆς ἀδικίας λόγω τοῦ ἀποκλεισμοῦ τους ἀπό τό νεοσύστατο τότε ἑλληνικό κράτος, μπορεῖ τό 1834 νά αἰσθάνθηκαν ἀμείλικτη τήν ἐπιβολή τοῦ νόμου τοῦ ἰσχυροῦ μέ τήν ἐγκαθίδρυση τοῦ ἡγεμονικοῦ καθεστῶτος διά τῆς βίας τῶν ὅπλων, ὡστόσο τό 1912 βίωσαν τήν ἔλευση τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ καί τήν δικαίωση τῶν ὁραμάτων καί τῶν πόθων αἰώνων, μέσω τῆς ἀπελευθέρωσης τοῦ νησιοῦ καί τῆς ἑνώσεως μέ τό τότε Βασίλειον τῆς Ἑλλάδος.