Συντάχθηκε στις 11 Ιουλίου 2023 .
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Σήμερα τό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα εἶναι ἕνα τμῆμα ἀπό τήν ἐπί τοῦ Ὄρους ὁμιλία τοῦ Κυρίου μας (Ματθ. ε΄14-19). Ἀπευθυνόμενος ὁ Χριστός στούς Μαθητές καί τούς ἀνά τούς αἰῶνας Χριστιανούς, τούς ὀνομάζει φῶς τοῦ κόσμου .
Πρόκειται γιά μία ἔκφραση ἐντυπωσιακή, τήν ὁποία χρησιμοποίησε πρῶτα ὁ Σωτῆρας Χριστός γιά νά περιγράψει τό Θεανδρικό Του Πρόσωπο, λέγοντας: «Ἐγώ εἶμαι τό φῶς τοῦ κόσμου· ὅποιος μέ ἀκολουθεῖ δέν θά περπατήσει στό σκοτάδι, ἀλλά θά ἔχει τό φῶς τῆς ζωῆς.» (βλ. Ἰω. η΄ 12). Αὐτός ὁ λόγος μάλιστα γράφεται συχνά στό ἀνοιχτό Εὐαγγέλιο, πού κρατεῖ ὁ Χριστός, ὅταν ἀπεικονίζεται ὡς ὁ Παντοκράτωρ Κύριος.
Ὁ Χριστός εἶναι τό Φῶς τό ἀληθινό, πού φωτίζει κάθε ἄνθρωπο, πού ἔρχεται στό κόσμο, σημειώνει μέ ἔμφαση στήν ἀρχή τοῦ Εὐαγγελίου του ὁ Ἰωάννης, ὁ ὁποῖος, κατά τήν Μεταμόρφωση τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ ἐπί τοῦ ὄρους Θαβώρ, γεύθηκε τήν ἐμπειρία τῆς ἄκτιστης φωτοχυσίας Του. Ἀλλά καί μετά τήν θεία Μεταμόρφωση, οἱ Μαθητές ἔλαβαν τό ἀνέσπερο φῶς, πού ἀνέτειλε ἀπό τόν Πανάγιο Τάφο, ἀπό τήν ὁλόλαμπρη δόξα τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου κι ὅπως γλαφυρᾶ ὁ Ἀπόστολος Πέτρος μαρτυρεῖ «ἔγιναν αὐτόπτες μάρτυρες τῆς ἐκείνου μεγαλειότητος» (βλ. Β΄ Πέτρ. Α 16) Ἀκόμη καί τόν Παῦλο τόν περιέλαμψε ἡ ἄκτιστη δόξα τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ καί τον μετέβαλε ἀπό διώκτη σέ διαπρύσιο κήρυκα τοῦ Εὐαγγελίου. (βλ. Πραξ. κς 13)
Ἄρα λοιπόν οἱ Μαθητές τοῦ Χριστοῦ καί ὅσοι Τόν ἀκολουθοῦν ἀνά τούς αἰῶνας λαμβάνουν φῶς ἀπό Ἐκεῖνον. Φῶς ἄκτιστο, ἄδυτο καί πνευματικό, πού φωτίζει τό σκοτάδι τῆς ζωῆς καί τοῦ δρόμου τους καί τούς καθιστᾶ κι ἐκείνους φῶς γιά τόν κόσμο. Καί ὅπως τό φῶς τό ὑλικό, φωτίζει, θερμαίνει καί καθαρίζει, ἔτσι καί οἱ Χριστιανοί μποροῦν καί πρέπει νά εἶναι στήν πράξη τῆς ζωῆς τους, τό φῶς πού θά φωτίζει τήν ψυχή, θά θερμαίνει τήν καρδιά καί θά διώχνει ἀπό τόν ἄνθρωπο τό σκοτάδι τῆς ἁμαρτίας.
Γι’ αὐτό καί ὁ Κύριός μας ἐπισημαίνει, ὅτι μοιάζουμε μέ λυχνάρια, πού ὅταν τά ἀνάβουν δέ τά τοποθετοῦν κάτω ἀπό τό τραπέζι, ἀλλά ψηλά, ὥστε νά φωτίζουν ὅλο τό σπίτι. Κι ὅπως μία πόλη, πού βρίσκεται πάνω στό ὄρος φαίνεται ἀπό παντοῦ, ἔτσι κι ὁ κόσμος παρατηρεῖ τήν ζωή τῶν Χριστιανῶν. Γιά τόν λόγο αὐτό ἔχουμε εὐθύνη γιά τό φῶς πού λάβαμε ἀπό τόν Χριστό, ὥστε νά λάμπει καί νά φωτίζει τούς ἄλλους ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι θά βλέπουν τά καλά μας ἔργα καί θά δοξάζουν τόν Πατέρα μας στούς Οὐρανούς.
Τόσο μεγάλη καί σπουδαία εἶναι ἡ εὐθύνη μας ὡς Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν. Ὄχι μόνο πρέπει ἐμεῖς νά ζοῦμε φωτεινή ζωή, ἀλλά και τούς ἄλλους νά φωτίζουμε καί νά ἀποτελοῦμε τό πρότυπο καί τό παράδειγμά τους. Γι’ αὐτό ἡ Ἐκκλησία μας φροντίζει, ὥστε ἀκόμη κι ὅταν ἡ ἁμαρτία ἐπιχειρεῖ νά ἀποκρύψει τόν φωτισμό τοῦ Χριστοῦ ἀπό τή ζωή μας, νά ἔχουμε τήν δυνατότητα μέ τήν ἐξομολόγηση καί τήν θεία Κοινωνία νά ἀνανεώνουμε τόν θεῖο φωτισμό στήν ψυχή μας.
Αὐτή ἡ εὐθύνη, νά εἶναι δηλαδή οἱ Χριστιανοί τό φῶς τοῦ κόσμου, ξεσήκωσε τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας στά μέσα τοῦ 5ου αἰῶνα μ.Χ., ἐναντίον τῆς αἴρεσης τοῦ μονοφυσιτισμοῦ, πού δίδασκε πώς ὁ Χριστός ἔχει μία φύση καί ἐθεωρεῖτο μόνο Θεός, ἐνῶ εἶναι Θεάνθρωπος. Ἔτσι λοιπόν τό 451 μ.Χ. συγκεντρώθηκαν στήν Χαλκηδόνα τῆς Κωνσταντινουπόλεως 630 θεοφόροι Πατέρες ἀπό ὅλα τά μήκη καί τά πλάτη τῆς τότε Ὀρθόδοξης Οἰκουμένης καί συγκρότησαν τήν Τετάρτη κατά σειρά Οἰκουμενική Σύνοδο, τούς ὁποίους καί τιμᾶμε σήμερα.
Ἡ Γ΄Οἰκουμενική Σύνοδος, πού εἶχε προηγηθεῖ στήν Ἔφεσο τό 431 μ.Χ. ἀποφάνθηκε, ὅτι ἐξαιτίας τῆς ἑνώσεως τῶν δύο φύσεων τῆς θείας καί τῆς ἀνθρώπινης πάνω στήν μία ὑπόσταση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, πού συνέβη στήν πάναγνη γαστέρα τῆς Παναγίας μας, ἡ Παναγία ὀνομάζεται Θεοτόκος , ἐπειδή γέννησε Θεό καί Ἀειπάρθενος , ἐπειδή παραμένει Παρθένος πρίν τήν γέννηση τοῦ Χριστοῦ, Παρθένος κατά τήν γέννησή Του καί Παρθένος καί μετά ἀπό αὐτήν.
Εἴκοσι (20) χρόνια μετά, ἡ Δ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος, ἀφοῦ ἐπικύρωσε τό Σύμβολο τῆς Πίστεως, πού προῆλθε ἀπό τήν Α΄ Οἰκουμενική Σύνοδο (Νίκαια 325μ.Χ.) καί τήν Β΄ Οἰκουμενική Σύνοδο (Κωνσταντινούπολη 381 μ.Χ.) προχώρησε στήν ὁριστική διατύπωση τοῦ Χριστολογικοῦ δόγματος. Καταδίκασε τόν Μονοφυσιτισμό καί παράλληλα διασαφήνισε, πώς ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός εἶναι τέλειος Θεός καί τέλειος ἄνθρωπος .
Ὡς Θεός , κατά τήν θεϊκή του φύση δηλαδή, γεννᾶται ἀπό τόν Πατέρα καί εἶναι μέ τόν Πατέρα καί τό Ἅγιο Πνεῦμα, πρό πάντων τῶν αἰώνων καί μετά ἀπό αὐτούς.
Ὡς ἄνθρωπος , κατά τήν ἀνθρώπινη φύση δηλαδή, γεννᾶται ἐν χρόνῳ ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καί Μαρίας τῆς Παρθένου καί ἔκτοτε ὡς Θεάνθρωπος σώζει τόν ἄνθρωπο. Ἡ ἕνωση τῶν δύο φύσεων, τῆς θείας καί τῆς ἀνθρώπινης ἔγινε στήν μία ὑπόσταση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, μιά γιά πάντα «ἀσυγχύτως, ἀτρέπτως, ἀδιαιρέτως καί ἀχωρίστως», ὅπως ἐπισημαίνεται στόν Ὅρο τῆς Συνόδου.
Ὅταν βέβαια συντάχθηκε ὁ Τόμος μέ τήν Ὀρθόδοξη δογματική διδασκαλία, ὅπως πάντοτε πίστευε καί κήρυττε ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, οἱ αἰρετικοί Μονοφυσῖτες, παρά τήν καταδίκη τους, συνέταξαν κι ἐκεῖνοι ἕνα Τόμο, πού περιεῖχε τίς αἱρετικές τους δοξασίες. Ἐνώπιον λοιπόν αὐτοῦ τοῦ ἀδιεξόδου, ὁ Χριστός, τό ἀληθινό Φῶς ἐφώτισε τούς Πατέρες νά ἀνοίξουν τήν λάρνακα, μέσα στήν ὁποία εὑρισκόταν τό ἱερό λείψανο τῆς Ἁγίας ἐνδόξου μεγαλομάρτυρος Εὐφημίας καί τοποθετήσουν τούς δύο τόμους, τόν ὀρθόδοξο καί τόν αἰρετικό, ἐπί τοῦ στήθους τῆς Ἁγίας, ἀναμένοντας τήν ἀπάντηση ἐκ Θεοῦ. Καί ὤ! τοῦ θαύματος, ὅταν μετά ἀπό ὀκτώ ἡμέρες ἄνοιξαν τήν λάρνακα τοῦ ἱεροῦ λειψάνου μέ συγκίνηση εἶδαν, πώς ἡ Ἁγία κρατοῦσε στά χέρια της τόν Τόμο τῶν Ὀρθοδόξων καί μέ τά πόδια της καταπατοῦσε τό αἰρετικό κείμενο τῶν Μονοφυσιτῶν.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας δέν εἶναι μιά ἀκόμη θρησκεία, ἀνάμεσα στίς πολλές. Οὔτε σύγκριση δέν μπορεῖ νά γίνει μέ τίς θρησκεῖες. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας εἶναι «ὁ στῦλος καί τό ἑδραίωμα τῆς Ἀληθείας» (Α΄Τιμ. γ 15). Τήν ἀλήθεια αὐτή τήν ἀπεκάλυψε ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός καί μᾶς διαβεβαίωσε λέγοντας: «Ἐγώ εἰμί ἡ ὁδός καί ἡ ἀλήθεια καί ἡ ζωή» (Ἰω. ιδ΄ 6). Εἶναι σάν νά μᾶς λέει: Ἐγώ εἶμαι ὁ δρόμος, ἐγώ εἶμαι ὁ τρόπος νά περπατάτε στόν δρόμο, ἐγώ εἶμαι ἡ ἐμπειρία, πού λαμβάνετε περπατώντας στό δρόμο μέ τόν τρόπο τῆς ζωῆς Μου. Ἄς ἀξιοποιήσουμε τήν εὐκαιρία κι ἐμεῖς ὡς μέλη τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, νά βιώνουμε τήν θεοειδῆ ἐμπειρία αὐτῆς τῆς ἀλήθειας καί ζωῆς. Νά λαμβάνουμε καί νά διατηροῦμε τό φῶς τοῦ Χριστοῦ. Νά ζοῦμε στό φῶς τοῦ Χριστοῦ. Καί αὐτό τό φῶς νά μεταλαμπαδεύουμε μέ τή ζωή καί τό ἔργο μας καί στούς ἄλλους ἀνθρώπους. Ἀμήν.
Συντάχθηκε στις 04 Ιουλίου 2023 .
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ὅπως εἴχαμε ἀναγγείλει τήν προηγουμένη Κυριακή, σήμερα, ἐπειδή τελευταῖα γίνεται πολύς λόγος γίνεται γιά τήν καύση τῶν νεκρῶν ἀντί τῆς ταφῆς τους, θά ἀναφερθοῦμε ἐκτενέστερα στήν θεολογική διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας, ἐπ’ αὐτοῦ.
Ἀρχικῶς νά τονίσουμε, ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας δέν ἐπιτρέπει νά κακοποιεῖται ἤ νά καταστρέφεται τό ἀνθρώπινο σῶμα, διότι εἶναι ὁ Ναός τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος τονίζει στούς Κορινθίους μέ αὐστηρότητα: "Δέν ξέρετε ὅτι εἶστε ναός τοῦ Θεοῦ καί τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ κατοικεῖ μέσα σας; Ἄν κάποιος φθείρει τό ναό τοῦ Θεοῦ, θά φθείρει αὐτόν ὁ Θεός. Γιατί ὁ ναός τοῦ Θεοῦ εἶναι ἅγιος, οἱ ὁποῖοι εἶστε ἐσεῖς" (Ἅ' Κορ. γ' 16-17). Ἀφ’ᾗς στιμῆς λοιπόν ἡ καύση τῶν νεκρῶν ἀνθρωπίνων σωμάτων τά καταστρέφει, ἔρχεται σέ πλήρη ἀντίθεση μέ τή διδασκαλία καί τήν ζωή τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας.
Ἐκτός τοῦτου γιά τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας ἡ ταφή τῶν νεκρῶν ἀποτελεῖ ἀπόρροια τῆς δογματικῆς της διδασκαλίας, καθώς στήν ταφή τά νεκρά σώματα παραδίδονται στή διαφθορά, ἀλλά δέν καταστρέφονται, ὅπως μέ τήν καύση καί μέλλουν νά ἀναστηθοῦν κατά τήν προσδοκώμενη ἀνάσταση τῶν νεκρῶν, ὁπότε και θά ἑνωθοῦν μέ τίς ψυχές.
Ἀρκεῖ νά ἐπισημάνουμε, ὅτι ἀπό τήν στιγμή κατά τήν ὁποία ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός ἀπέθανε, ὡς πρός τήν ἀνθρώπινη φύση Του, πάνω στόν Τίμιο Σταυρό καί ἐνταφιάσθηκε, καθιστώντας τό κενό Του Μνημεῖο σημεῖο ἀναφορᾶς, ἔχουμε ἠθική ὑποχρέωση νά Τόν μιμηθοῦμε. Ἐξάλλου ὁ Χριστός μέ τήν Ἀνάστασή Του ἔγινε πρωτότοκός των νεκρῶν (βλ. Κολοσ. α' 18), δηλαδή ἀναστήθηκε πρῶτος ἀπό ὅλους ἐμᾶς πού θά ἀκολουθήσουμε τήν ἴδια πορεία καί πεθαίνοντας θά ἐνταφιασθοῦμε προσδοκώντας τήν ἀνάστασή μας. Ἐπίσης τό σῶμα μας δημιουργήθηκε ἀπό τό χῶμα, σύμφωνα μέ τήν Ἁγία Γραφή καί στό χῶμα ἐπιστρέφει προσωρινά σύμφωνα μέ τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ (βλ. Γέν. Γ΄ 19).
Ἡ Ἐκκλησία μας ἐπίσης, τιμᾶ ἰδιαιτέρως τά ἱερά λείψανα τῶν Ἁγίων καί τῶν Μαρτύρων, πού δέν θά τά εἴχαμε ἄν εἶχαν ἀποτεφρωθεῖ. Ἡ Ἐκκλησία μας μέ ἐνάργεια φιλοσοφεῖ τήν ματαιότητα τῆς ζωῆς στά Κοιμητήρια. Ἀκόμη κι ἡ ὀνομασία κοιμητήριο δηλώνει τήν παροδική κατάπαυση. Τό σῶμα κοιμᾶται τόν ὕπνο τοῦ θανάτου, ἡ ψυχή ὅμως συνεχίζει νά ζεῖ σέ ἄλλη διάσταση μέχρι τήν Δευτέρα Παρουσία καί τήν ἀνάσταση τοῦ σώματος.
Ἐκτός ὅμως ἀπό τά ὅσα ἀναφέρθηκαν, ἡ καύση τῶν νεκρῶν δέν εἶναι σύμφωνη, οὔτε μέ τό ἦθος καί τά ἔθιμά μας ὡς Ἑλλήνων.
Ἀπό τήν ἀρχαιότητα γνωρίζουμε ὅτι οἱ Ἕλληνες πρόγονοί μας ἐνεταφίαζαν τούς νεκρούς καί μάλιστα σώζονται καί περίτεχνοι τάφοι, ὅπως ὁ τύμβος τοῦ Μαραθώνα.
Οἱ Ἀρχαῖοι μας πρόγονοι, ἀκόμη κι ὅταν ἀναγκάζονταν νά καύσουν τά σώματα τῶν νεκρῶν στρατιωτῶν στά πεδία τῶν μαχῶν, φοβούμενοι τίς ἐπιδημίες, συγκέντρωναν τά ὁστά καί τήν στάχτη μέσα σέ μεγάλα πήλινα δοχεῖα, ὅπου τά ἐνεταφίαζαν κατά τήν ἐπιστροφή τους, ὅπως μᾶς διασώζει ὁ Θουκυδίδης στόν μνημειώδη Ἐπιτάφιο τοῦ Περικλέους καθώς τέτοιες λήκιθοι ἤρθαν στό φῶς ἀπό τίς ἀνασκαφές τοῦ ΜΕΤΡΟ στόν Κεραμεικό. Στόν Ἐπιτάφιο αὐτό ὑπάρχει καί τό γνωστό ρητό τό ὁποῖο σύν τοῖς ἄλλοις κοσμεῖ καί τό ταφικό μνημεῖο τοῦ Ἀγνώστου Στρατιώτου: «Ἀνδρῶν γάρ ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος».
Ὁ μεγάλος τραγικός μας ποιητής ἐπίσης ὁ Σοφοκλῆς στήν τραγωδία του «Ἀντιγόνη» τῆς ὁποίας τό περιεχόμενο ἐρείδεται πάνω ἀκριβῶς στήν ἐπιχείριση ταφῆς τοῦ νεκροῦ ἀδελφοῦ της Πολυνείκη, παρά τήν ἀντίθετη διαταγή τοῦ βασιλιᾶ Κρέοντα, ἡ Ἀντιγόνη θυσιάζει τήν ζωή της γιά νά ἐνταφιάσει τόν ἀδελφό της λέγοντας μάλιστα «καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν» τό ὁποῖο σέ ἐλεύθερη νεοελληνική ἀπόδοση σημαίνει, εἶναι καλό νά ἐνταφιάσω τόν Ἀδελφό μου κις ἄς πεθάνω γι’αὐτό.
Ὅμως καί στή νεώτερη Ἱστορία μας ἀπό τά ἀπομνημονεύματα τῶν ἀγωνιστῶν τοῦ 1821 μαθαίνουμε, πώς ἀποφασιζόταν ἀνακωχή τοῦ πολέμου γιά νά ἐνταφιαστοῦν οἱ ἑκατέρωθεν νεκροί.
Ὅσοι ἐπίσης διώχθηκαν ἀπό τίς πατρογονικές ἑστίες τῆς Μικρᾶς Ἀσίας τό 1922, μαζί τους ἔφεραν ἱερές εἰκόνες καί ἱερά λείψανα, ὡς τά πολύτιμα κειμήλια τῆς ζωῆς τους.
Στόν Ἐθνικό μας Ὕμνο ἐπίσης ἡ ἐλευθερία ἔρχεται "ἀπ' τά κόκαλα βγαλμένη τῶν Ἑλλήνων τά ἱερά" καί ὄχι ἀπό τήν στάχτη τους!
Ἡ καύση τῶν νεκρῶν στερεῖται τῆς πίστεως τῆς αἰώνιας ζωῆς καί τῆς βεβαιότατης ἐλπίδας τῆς ἀπολαύσεως τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν. Μπορεῖ ἡ καύση τῶν νεκρῶν νά περιβάλλεται ἀπό διάφορα λογικοφανή ἐπιχειρήματα, ἀλλά δέν ἔχει βάσεις καί ἐρείσματα οὔτε στήν Ἁγία Γραφή καί τήν Ἱερά Παράδοση τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας, οὔτε ὅμως στήν ἀρχαία καί νεώτερη πολιτισμική μας κληρονομιά.
Η καύση τῶν νεκρῶν ἀποτελεῖ στυγνή ἔκφραση μηδενισμοῦ, διότι καταστρέφει καί ἐξαφανίζει μέ αὐθάδεια τό ἀνθρώπινο σῶμα, κόντρα στό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Εἶναι μεγάλο κρίμα στό ὄνομα μιᾶς ἀπροσδιόριστης ἐλευθερίας καί ένεκα τοῦ σεβασμοῦ της τελευταίας ἐπιθυμίας τοῡ ἀποθανόντος, ὁ ὁποῖος εἶχε ζητήσει νά ἀποτεφρωθεῖ, να τηρεῖται ἀπό τούς συγγενεῖς μιά ἀφιλάνθρωπη στάση και να τόν παραδίδουν ὄχι απλά στην καύση, αλλά στην ἀποτέφρωση και τον ἀφανισμό, στερώντας του και όλες τις προσευχές της Εκκλησίας.
Εἶναι κρίμα νά πληθαίνουν ὁλοέν καί περισσότερο ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι ἐπιθυμοῦν νά καοῦν μετά τόν θάνατό τους. Εἶναι κρίμα, πού δέν ἀγωνιοῦμε γιά τήν σωτηρία μας, ἀδιαφορώντας τόσο γιά τήν ἱερά Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, ὅσο καί τῶν προγόνων μας.
Ἡ καύση τῶν νεκρῶν στερεῖται τοῦ συναισθήματος καί τῆς ζεστασιᾶς τοῦ προσωρινοῦ ἀποχαιρετισμοῦ τοῦ κεκοιμημένου. Ἀντί ἀγάπης πρός τόν κεκοιμημένο ἐκφράζει μιά ἀδικαιολόγητη ἀντιπάθεια, ἕνα μίσος πρός τόν ἄνθρωπο, τό σῶμα του καί τήν ψυχή του. Στερεῖται τῆς φροντίδας του, ὡς ἐποφειλομένης τιμῆς καί εὐγνωμοσύνης στό πρόσωπο τοῦ παπποῦ, τῆς γιαγιᾶς, τοῦ πατέρα, τῆς μητέρας, τοῦ υἱοῦ, τῆς κόρης τοῦ ἐγγονοῦ, τῆς ἐγγονῆς, τῶν θείων, τῶν ἀνεψιῶν, τῶν συγγενῶν, τῶν φίλων καί τῶν ἐχθρῶν ἀκόμη, μέ ὅλη τήν ἱερότητα πού τούς συνοδεύει. Κυρίως ὅμως στερεῖ τήν φιλότιμη ἔκφραση τῆς συνοδείας τοῦ κεκοιμημένου στήν τελευταία ἐπί γῆς προσωρινή κατοικία μέχρι τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν.
Τό ἀποτεφρωτήριο ἔναντι του κοιμητηρίου στερεῖται ὅλης αὐτῆς τῆς ἐμπειρίας, τήν ὁποία οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί τήν ὀνομάζουμε κηδεία, ἀπό τό ρῆμα κήδομαι τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γλώσσας, πού σημαίνει φροντίζω. Μιά φροντίδα πού δέν σταματᾶ στήν ταφή, ἀλλά συνεχίζεται διά βίου, διότι ἐπιστρατεύει τήν ἀγάπη μέσα ἀπό τήν προσευχή, τήν λειτουργική μνημόνευση, τόν εὐτρεπισμό τοῦ μνήματος, τό ἄναμμα τοῦ καντηλιοῦ, τά ἄνθη πού ἀνάγουν στόν χλοερό τόπο τῆς ἀνάπαυσης τῆς ψυχῆς καί τόν σταυρό στό προσκεφάλι τοῦ Ὀρθόδοξου Χριστιανοῦ, πού κοιμᾶται τόν ὕπνο τοῦ θανάτου, βλέποντας πρός τήν ἀνατολή, ἔτοιμος νά σηκωθεῖ, στό ἐγερτήριο σάλπισμα τῆς Δευτέρας Παρουσίας!
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἔχουμε σκεφθεῖ ποτέ, πώς ὁ Θεός καταδέχθηκε νά πεθάνει καί νά ἀναστηθεῖ γιά νά ζεῖ ὁ ἄνθρωπος αἰωνίως κι ο ἄνθρωπος τώρα νά ἐπιθυμεῖ νά καεῖ γιά νά εἶναι αἰωνίως νεκρός; Νά θέλει ὁ Θεός νά σώσει τόν ἄνθρωπο, κι ἐκεῖνος νά θέλει νά χαθεῖ! Δυστυχῶς!
Ἡ ἑλληνορθόδοξη παράδοσή μας, ἀπό ἀρχαιοτάτων χρόνων, ἀπαιτεῖ τήν τιμή τοῦ ἐνταφιασμοῦ στούς κεκοιμημένους καί τήν ἀπαραίτητη πνευματική συμπαράστασή μας γιά τήν ἀνάπαυσή τους, ἐν ἀναμονή καί τῆς δικῆς μας μεταστάσεως, ὅταν θελήσει ὁ Θεός, καί τῆς ἀναστάσεώς μας ἐκείνη τήν ἡμέρα γιά τήν ζωή τοῦ μέλλοντος αἰῶνος. Ἀμήν.
Συντάχθηκε στις 29 Ιουνίου 2023 .
Μέ αἰσθήματα θλίψεως καί πικρίας ἀνακοινώνεται διά τοῦ παρόντος ἡ ματαίωση καί τῶν τεσσάρων περιόδων τῶν παιδικῶν Κατασκηνώσεων τοῦ Κότσικα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς Σάμου, Ἰκαρίας καί Κορσεῶν, γιά λόγους ἀνωτέρους τῆς θελήσεώς μας.
Παρά τό ὅτι τό Γραφεῖο Νεότητος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας κατέθεσε ἐμπρόθεσμα τό αἴτημά του γιά τήν λειτουργία τῶν παιδικῶν κατασκηνώσεων «Παναγία τοῦ Κότσικα», ἐντούτοις λόγῳ ὁρισμένων ἐργασιῶν, πού ἔπρεπε νά ὁλοκληρωθοῦν γιά νά προσκομισθοῦν τά ἀπαραίτητα δικαιολογητικά καί λόγῳ τῶν χρονοβόρων διαδικασιῶν, ἀλλά καί τῆς γνωστῆς γραφειοκρατίας, ἐν μέσῳ μάλιστα μακρᾶς προεκλογικῆς περιόδου, ὁ φάκελλος δέν κατετέθη ἐντός τῶν προκαθορισμένων χρονικῶν ὁρίων, μέ ἀποτέλεσμα τό ἁρμόδιο τμῆμα τῆς Περιφερείας Βορείου Αἰγαίου, μέ μόνη αὐτήν τήν δικαιολογία, ἐμμένοντας στό γράμμα τοῦ νόμου, νά μήν παράσχῃ τήν νενομισμένη ἄδεια λειτουργίας τῶν παιδικῶν μας κατασκηνώσεων.
Ὡς ἐκ τούτου καί παρά τό ὅτι εἴμασταν καθ’ ὅλα ἔτοιμοι καί κυρίως ἔχοντας ὅλα τά ἀπαραίτητα δικαιολογητικά, γιά τήν ἔκδοση τῶν ὁποίων ἐργασθήκαμε νυχθημερόν καί ἐμπόνως, προβαίνοντας μάλιστα σέ πολλά ἔξοδα, ἐν καιρῷ οἰκονομικῆς δυστοκίας, ὥστε νά μήν ὑπάρχουν ἁπλῶς κάποια ἔγγραφα, ἀλλά νά ἀνταποκρίνονται στήν πραγματικότητα, ἐντούτοις δυστυχῶς δέν μποροῦμε νά ὑποδεχθοῦμε τούς κατασκηνωτές καί τά στελέχη μας.
Ἐπιθυμία μας, ὅπως καί γιά ὅλα τά προηγούμενα 27 χρόνια –πλήν τῶν ἐτῶν 2020-2022, κατά τά ὁποῖα οἱ κατασκηνώσεις δέν λειτουργήθηκαν λόγῳ κορωνοϊοῦ- ἦταν νά μπορέσουμε νά προσφέρουμε στά παιδιά τῶν ἀκριτικῶν μας Νησιῶν, ὀλιγοήμερη ξεκούραση σέ συνδυασμό μέ τήν ἐν Χριστῷ ζωή, τήν πνευματική τους κατάρτιση, τήν γνωριμία μέ τόν λατρευτικό πλοῦτο τῆς Ἐκκλησίας μας καί τήν Ἑλληνορθόδοξη Παράδοσή μας.
Ἐν κατακλείδει ἐπισημαίνουμε, ὅτι αἰσθανόμαστε ἀδικημένοι. Διότι ἔστω καί ἐκπρόθεσμα ὁ φάκελλος Λειτουργίας τῶν Παιδικῶν Κατασκηνώσεων εἶναι πλήρης καί ἐγγυᾶται τήν ἀσφαλῆ διαμονή καί φιλοξενία τῶν παιδιῶν μας. Ἀὐτή εἶναι ἡ οὐσία καί ἀνταποκρίνεται στό πνεῦμα τοῦ νόμου, τό ὁποῖο κατ’ ἐντολήν τοῦ Κυρίου μας ἡ Ἐκκλησία μας διακονεῖ στόν κόσμο μας, ὑπερβαίνοντας μέ διάκριση πάντοτε τό γράμμα τοῦ νόμου, μέ σκοπό τήν κατά Θεόν προκοπή τῶν ἀνθρώπων καί ὄχι τήν χωρίς ὄφελος ταλαιπωρία τους.
Συντάχθηκε στις 27 Ιουνίου 2023 .
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία σήμερα ἐνθυμεῖται τήν μεταφορά τῆς τιμίας Ἐσθῆτος τῆς Παναγίας μας ἀπό τά Ἱεροσόλυμα καί τήν κατάθεσή της στόν Ἱερό Ναό τῆς Παναγίας τῶν Βλαχερνῶν στήν Κωνσταντινούπολη.
Ἡ Ἐσθῆτα εἶναι τό ἔνδυμα τῆς Παναγίας μας καί ἦταν ἀναμενόμενο νά ἀποτελεῖ ἀντικείμενο ἰδιαιτέρας τιμῆς, ἀφ’ ᾗς στιγμῆς μάλιστα ἡ Παναγίας μας, τρεῖς ἡμέρες μετά τήν κοίμησή Της μετέστη ζῶσα, μέ τήν ψυχή καί τό σῶμα Της στόν Οὐρανό καί δέν μᾶς ἄφησε ἄλλα ἱερά λείψανα, ὅπως γιά παράδειγμα ἔχουμε τά ἁγιασμένα σώματα ἤ τά ὀστά τόσων Ἁγίων, παρά μόνον τήν ζώνη καί τήν ἐσθῆτα Της.
Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος, ἔχοντας μάθει νά προτάσσει τήν λογική ἀκόμη καί σέ θέματα πίστεως, ἀδυνατεῖ κάποιες φορές νά κατανοήσει τόν λόγο, γιά τόν ὁποίο προσκυνοῦμε τιμητικῶς τά ἱερά λείψανα τῶν σωμάτων τῶν Ἁγίων, ἀκόμη δέ τά ἐνδύματα, τά ἄμφιά τους καί τά διάφορα ἀντικείμενά τους. Ἄς ὑπενθυμίσουμε ἐν παρόδῳ, ὅτι οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί ἀπονέμουμε λατρευτική προσκύνηση μόνο στόν Πατέρα, τόν Υἱό καί τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἐνῶ στήν Παναγία καί τούς Ἁγίους μας, τιμητικῶς τούς προσκυνοῦμε.
Ἡ τιμητική προσκύνηση τῶν ἱερῶν Λειψάνων βασίζεται στό δόγμα τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, ὄντας τέλειος Θεός ἔγινε καί τέλειος ἄνθρωπος γιά νά θεώσει ὅλη τήν ἀνθρώπινη φύση. Ἡ ἄκτιστη ἐνέργεια τῆς θεώσεως ἐπεκτείνεται μέσα ἀπό τήν μυστηριακή ζωή, ἡ ὁποία κέντρο ἔχει τήν μετάληψη τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἷματος τοῦ Χριστοῦ, σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους καί τούς καθιστᾶ ἐν δυνάμει Ἁγίους.
Γιά τούς Χριστιανούς κάθε ἐποχῆς τά ἱερά Λείψανα τῶν Ἁγίων ἔχουν ἰδιαιτέρως μεγάλη σημασία, διότι ἀποτελοῦν πηγή ἁγιασμοῦ, δυνάμεως καί θεϊκῆς εὐλογίας.
Τά ἱερά Λείψανα εἶναι τά ἱερά κατάλοιπα τῶν Ἁγίων, τά ἁγιασμένα σώματα τῶν ἀνθρώπων, πού ἀγάπησαν τόν Θεό καί ἀγωνίστηκαν νά βρίσκονται πάντοτε κάτω ἀπό τή σκέπη τῆς Χάριτός Του. Τά σώματα αὐτά ἤ διά τῆς ἀσκήσεως, ἤ ἀκόμη καί διά τοῦ μαρτυρίου, καθαρίσθηκαν ἀπό τά πάθη καί τήν ἁμαρτία. Στή διάρκεια τῆς ἐπί γῆς ζωῆς τους ἀναδείχθηκαν λαμπροί Ναοί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Συνεπῶς καί μετά τόν θανατό τους, ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ τά συνοδεύει δέν ἐπιτρέπει νά τά προσβάλλει ἡ διάλυση καί ἡ διαφθορά. Παραμένουν ἄφθαρτα καί εὐωδιάζουν, διατηρώντας πολλές φορές καί τά ἰδιαίτερα χαρακτηριστικά ἑνός ζωντανοῦ σώματος, ὅπως ἡ ἀκαμψία ἤ ἡ θερμοκρασία κ.ἄ. Αὐτή εἶναι ἡ δωρεά τοῦ Θεοῦ πρός τούς φίλους του Ἁγίους.
Ἡ θεία Χάρη ὅμως μεταδίδεται καί σέ κάθε τί, πού εὑρίσκεται σέ ἐπαφή μέ τούς Ἁγίους. Τοῦτο γίνεται φανερό καί μέσα ἀπό τήν Ἁγία Γραφή, ἀπό θαυμαστά περιστατικά τόσο στήν Παλαιά, ὅσο καί στήν Καινή Διαθήκη. Ἄς θυμηθοῦμε τήν μηλωτή (πανωφόρι) τοῦ Προφήτη Ἠλία, πού τήν ἄφησε στόν προφ. Ἐλισσαῖο καί μέ αὐτήν διέβη τόν ποταμό Ἰορδάνη, τά ὑποδήματα τῶν τριῶν Παίδων στό καμίνι τῆς Βαβυλώνας, πού νίκησαν τήν φωτιά, τήν ράβδο τοῦ Μωϋσῆ, πού θαυματουργοῦσε, ἀλλά καί ἀπό τίς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων ἄς θαυμάσουμε τήν θεραπεία τῶν ἀσθενῶν ἀπό τήν σκιά τοῦ ἀποστόλου Πέτρου ἤ τά μανδήλια τοῦ ἀποστόλου Παύλου, πού ἐλάμβαναν οἱ ἄνθρωποι καί μέ πίστη θεραπευαν ἀσθενεῖς καί ἔβγαζαν δαιμόνια καί ἄλλα.
Οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί μέ βάση τήν πίστη μας, τιμᾶμε τά ἱερά λείψανα, εἴτε πρόκειται γιά τά ἁγιασμένα σώματα τῶν Ἁγίων, εἴτε γιά τά ἄμφια, τά ἐνδύματα καί τά διάφορα πράγματά τους καί τά σεβόμαστε, ἐπειδή μέσα ἀπό αὐτά ἐνεργεῖ ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτό καί μέσα στό λειτουργικό ἔτος ἡ Ἐκκλησία μας ἀφιερώνει μέρες γιά νά ἑορτάζεται τιμητικῶς ἡ ἀνακομιδή ἤ ἡ μεταφορά τῶν ἱερῶν Λειψάνων τῶν Ἁγίων.
Τώρα ἀντιλαμβανόμαστε τή σπουδαιότητα τῆς σημερινῆς ἑορτῆς, ἀφοῦ δέν πρόκειται ἁπλῶς γιά τό λείψανο ἤ τό ἔνδυμα κάποιου Ἁγίου, ἀλλά γιά τό ἔνδυμα τῆς Θεομήτορος ἡ Ὁποία, ἄς ἐπιτραπεῖ ἡ ἔκφραση, ἔντυσε μέ τήν ἀνθρώπινη φύση τόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, τόν ἀληθινό Θεό, Σωτῆρα καί Λυτρωτή μας καί διά τῆς ἀμετάθετης μεσιτείας Της, ἀκόμη καί αὐτό τό ἅγιο ἔνδυμα καί ἡ τιμία Ζώνη Της γεμίζουν μέ θαύματα, ὅσους μέ πίστη Τήν ἐπικαλοῦνται!
Ἡ ὕπαρξη ὅμως τῶν ἱερῶν Λειψάνων ἐκτός τοῦ ὅτι εἶναι δῶρα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στή γῆ, ἀποτελοῦν πηγή εὐλογίας καί ἁγιασμοῦ, μᾶς βοηθοῦν στήν προετοιμασία τῆς αἰώνιας ζωῆς, καθώς συνειδητοποιοῦμε πόσο ἀξίζει τό ἀνθρώπινο σῶμα, ὅταν προσφέρεται στόν Ἁγιασμό τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς καί πολιτείας, ὅταν χαριτώνεται ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα καί γίνεται ναός Του.
Ἄς ἐγείρουμε λοιπόν ἕνα ὑγιῆ προβληματισμό, καθώς στίς μέρες μας, ἐνῶ δέν θά ἔπρεπε, ἐντούτοις καί μεταξύ τῶν βαπτισμένων Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν λαμβάνει ὁλοέν καί περισσότερο ἔδαφος ἡ καύση τῶν νεκρῶν ἀντί τῆς ταφῆς τους!
Ἄς σκεφθοῦμε ἀρχικῶς πώς ἄν εἶχε θεσμοθετηθεῖ ἡ καύση τῶν νεκρῶν θά εἴχαμε στερηθεῖ τῆς εὐλογίας νά τιμᾶμε προσκυνητῶς τά χαριτόβρυτα λείψανα τῶν Ἁγίων, πού σέ κάθε ἐποχή ἀναδεικνύει ὁ Θεός καί νά λαμβάνουμε τίς θεϊκές τους δωρεές.
Ἄς ὑπῆρχε ἡ καύση τῶν νεκρῶν δέν θά εἴχαμε νά καταθέσουμε ἅγια λείψανα γιά τόν καθαγιασμό τοῦ ἱεροῦ θυσιαστηρίου, κατά τά ἐγκαίναι τῶν Ἱερῶν Ναῶν.
Οὔτε ὅμως κοιμητήρια καί ὀστεοφυλάκια θά διατηρούσαμε γιά νά διδασκόμαστε γιά τήν ματαιότητα τῆς ζωῆς. Διότι στα κοιμητήρια καί τά ὁστεοφυλάκια, οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί παιδαγωγούμαστε καί φιλοσοφοῦμε τήν ζωή στά πραγματικά της δεδομένα καί λαμβάνουμε ἄλλη διάθεση νά ἀγωνισθοῦμε πνευματικά γιά τήν ἐν Χριστῷ πολιτεία.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἀνοίξαμε τό μεγάλο θέμα τῆς καύσης τῶν νεκρῶν, στό ὁποῖο ὅμως θά ἀναφερθοῦμε ἐκτενέστερα σύν Θεῶ τήν ἑπομένη Κυριακή.
Σήμερα ἄς κρατήσουμε στήν καρδιά μας τόν σεβασμό τοῦ ἑκατόνταρχου τοῦ σημερινοῦ Εὐαγγελίου, ὡς ὁδηγό στή ζωή μας. «Κύριε, εἶπε στόν Χριστό, δέν εἶμαι ἱκανός καί ἄξιος γιά νά εἰσέλθεις στό σπίτι μου». Ὁ Χριστός ὅμως πῆγε, γιατί ὑποχρεώθηκε ἀπό τήν ταπείνωση καί τόν θεῖο φόβο Του. Αὐτά τά δύο εἶχε ἡ Παναγία μας στόν ἀνώτερο γιά ἄνθρωπο βαθμό. Αὐτά ἦταν ἡ προϋπόθεση τοῦ ἁγιασμοῦ τῶν Ἁγίων καί αὐτά χρειάζονται καί σέ ἐμᾶς. Διότι, ὅταν ἔχουμε ταπείνωση καί φόβο Θεοῦ, τότε καί στήν Ἐκκλησία μας πειθαρχοῦμε καί χάρη λαμβάνουμε καί κυρίως ἄν καί ποτέ δέν θά εἴμαστε ἄξιοι τοῦ Χριστοῦ, Ἐκεῖνος θά ἔρχεται μέσα ἀπό τη θεία Κοινωνία, γιά νά ἁγιάζει τήν ψυχή καί τό σῶμα μας καί νά μᾶς ἀναδεικνύει Ἁγίους Του.
Ἀκόμη δέ ὅταν ζοῦμε μέ ταπείνωση καί φόβο Θεοῦ, τότε θά ἔχουμε καί τίς πρεσβεῖες τῆς Παναγίας μας ἡ Ὁποία δέν σταματᾶ νά μεσιτεύει γιά ὅλους ἐμᾶς, τά παιδιά Της, ὅταν Τήν ἐπικαλούμαστε. Ἀρκεῖ νά ζοῦμε ὅπως θέλει ὁ Κύριός μας. Ἀμήν.
Συντάχθηκε στις 23 Ιουνίου 2023 .
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἡ σημερινή Κυριακή εἶναι ἀφιερωμένη στούς Ἁγίους Νεομάρτυρες.
Νεομάρτυρες στήν εὑρεία ἔννοια τοῦ ὅρου ὀνομάζονται ὅλοι ὅσοι μαρτύρησαν γιά τήν ὀρθόδοξη πίστη τους μετά τούς μεγάλους διωγμούς τῶν τριῶν πρώτων αἰώνων, τόσο στά χρόνια τῆς εἰκονομαχίας ἤ καί ἀργότερα.
Κατά κύριο λόγο ὅμως ὡς Νεομάρτυρες ὀνομάζουμε ἐκείνους τούς Κληρικούς, Μοναχούς ἤ Λαϊκούς, οἱ ὁποῖοι στά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας, θυσίαζαν τήν ζωή τους ὁμολογώντας τήν πίστη τους στον Χριστό καί τούς ὁποίους μποροῦμε νά διακρίνουμε σέ πέντε ὁμάδες:
Στήν πρώτη ἀνήκουν οἱ Μουσουλμάνοι πού δέχθηκαν τόν Χριστιανισμό καί σύμφωνα μέ τόν ἰσλαμικό νόμο θανατώθηκαν, ὅπως γιά παράδειγμα οἱ Νεομάρτυρες Ἰωάννης ἀπό τήν Κόνιτσα, Ἀχμέτ ὁ Κάλφας καί Κωνσταντίνος ὁ ἐξ Ἀγαρηνῶν.
Στή δεύτερη περιλαμβάνονται ὅσοι μαρτύρησαν μέ ἀφορμή κάποια πολιτική - ἀπελευθερωτική ἐξέγερση - ἐπανάσταση, μέ κορυφαῖο ἐκπρόσωπο, τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη καί Ἅγιο ἔνδοξο ἐθνοϊερομάρτυρα Γρηγόριο τόν Ε’, ὁ ὁποῖος θεωρήθηκε ἀπό τούς Τούρκους ὡς ὁ ἠθικός αὐτουργός τῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821.
Στήν τρίτη περιλαμβάνονται οἱ λεγόμενοι αὐτόκλητοι Μάρτυρες, αὐτοί δηλαδή πού φλεγόμενοι ἀπό τόν πόθο τοῦ ὑπέρ Χριστοῦ μαρτυρίου προκάλεσαν τούς Ὀθωμανούς καί τήν πίστη τους καί γι’ αὐτό δικάστηκαν καί ὁδηγήθηκαν μέ συνοπτικές διαδικασίες στό μαρτύριο, ὅπως ὁ Ἅγιος νεομάρτυς Ἀργύριος ὁ ἐξ Ἐπανωμῆς.
Στήν τέταρτη ἀνήκουν ὅσοι ἀρνήθηκαν νά ὑποκύψουν σέ ἐπιθυμίες καί πιέσεις γιά νά ἐξισλαμισθοῦν, ὅπως ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Μονεμβασιώτης ἤ ἡ Ἁγία Ἀκυλίνα.
Στήν πέμπτη , τέλος, ὁμάδα περιλαμβάνονται ὅσοι προηγουμένως, γιά διαφόρους λόγους, εἶχαν ἀρνηθεῖ τόν Χριστό καί προέκριναν τήν δημόσια μαρτυρία - ὁμολογία τῆς Χριστιανικῆς πίστεως γιά τήν ἀποκαταστασή τους, μέ ἀποτέλεσμα τήν μαρτυρική τους τελείωση, ὅπως ὁ Ἅγιος νεομάρτυς Γεώργιος ἀπό τήν Χώρα τῆς Σάμου καί ὁ ἅγιος Κωνσταντῖνος ὁ Ὑδραῖος.
Σ’αὐτή τήν τελευταία ὁμάδα ἔχουμε ἐμφανέστερη τῆς παρουσία τοῦ Ὀρθοδόξου Ἱεροῦ Κλήρου μέ πρωτοστάτες τούς Ἁγίους Κολλυβᾶδες Πατέρες, γιά τούς ὁποίους καί ὁμιλήσαμε τήν Κυριακή τῶν Ἁγίων Πάντων. Ὁ Ἅγιος Μακάριος Ἀρχιεπίσκοπος Κορίνθου ὁ Νοταρᾶς ὑπῆρξε φημισμένος ἐξομολόγος καί πνευματικός πολλῶν Νεομαρτύρων. Ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Πάριος δίδασκε, πώς οἱ Νεομάρτυρες θά ἔπρεπε ἄμεσα νά τιμῶνται ὡς Ἅγιοι. Αὐτό συνιστᾶ καί ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, ὁ ὁποῖος γιά τόν σκοπό αὐτό συγκέντρωσε τούς βίους, ὅλων τῶν μέχρι τότε Νεομαρτύρων καί ἐξέδωσε τό «Νέον Μαρτυρολόγιον», προωθώντας τόν λειτουργικό ἑορτασμό τῶν Νεομαρτύρων μέ Ἀσματική Ἀκολουθία καί πανηγυρική θεία Λειτουργία.
Οἱ Ἱερεῖς δέ, οἱ ὁποῖοι ὡς ἐξομολόγοι προσδέχονταν στό ἐπιτραχήλιό τους τήν μετάνοια τοῦ ἐξωμότη καί στήν συνέχεια τόν στήριζαν καί τόν ἐνίσχυαν, ἐνθαρρύνοντάς τον νά ὁμολογήσει δημοσίως τήν ἐπιστροφή στήν ὀρθόδοξη χριστιανική πίστη καί νά ἐπισφραγίσει τήν ὁμολογία του μέ τό μαρτύριο, προσφυῶς ὀνομάσθηκαν ἀλεῖπτες τῶν Νεομαρτύρων. Ἀλείπτης στήν ἀρχαιότητα ἦταν ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ἄλειφε μέ λάδι τούς ἀθλητές στούς γυμναστικούς ἀγῶνες, γιά νά ξεγλιστροῦν ἀπό τόν ἀντίπαλο στήν πάλη.
Ἡ λέξη ἀλείπτης ὑπάρχει ἀπό τήν ἀρχαία Ἐκκλησία καί ἐννοεῖ ἐκεῖνον πού ἐνθάρρυνε στήν ὁμολογία τῆς πίστης στό Χριστό, ἡ ὁποία συνεπαγόταν καί τό μαρτύριό του.
Σέ πολλά συναξάρια καί μαρτυρολόγια, ὅπως αὐτό τῶν Ἁγίων 40 Μαρτύρων πού μαρτύρησαν στή λίμνη τῆς Σεβάστειας καί ἑορτάζονται στίς 9 Μαρτίου ἀναφέρεται ὁ ἀλείπτης τους. Οἱ ἐξομολόγοι τῶν Νεομαρτύρων λοιπόν χαρακτηρίζονται ὡς ἀλεῖπτες τους, καθώς μέ τήν ἐξουσία τοῦ πνευματικοῦ Πατέρα ἄλειφαν μέ τό λάδι τῆς μυστηριακῆς ἐν Χριστῷ ἀναγέννησης τούς ἀθλητές τοῦ πνευματικοῦ στίβου καί τούς ἐμψύχωναν νά προχωρήσουν ὡς τό μαρτύριο ὁμολογώντας τήν πίστη στόν Χριστό, τό ὁποῖο ἐμπεριέχει ἀνυπερθέτως καί τήν ἀγάπη πρός τήν Πατρίδα.
Αὐτή εἶναι μιά ἄγνωστη, ἴσως σέ πολλούς, πλευρά τῆς προσφορᾶς τοῦ Ὀρθοδόξου Ἱεροῦ Κλήρου στήν Πατρίδα, τό Ἔθνος καί τό Γένος μας. Πέρα ἀπό τήν ἀναμφισβήτιτη θυσιαστική συμμετοχή τῶν Ὀρθοδόξων Κληρικῶν στις ἔνοπλες ἐξεγέρσεις και συγκρούσεις, ἡ σημαντικότερη προσφορά τους εἶναι ἡ ἐργώδης συμβολή τους στή συντήρηση του Ὀρθοδόξου φρονήματος του Γένους μας και τή διατήρηση της ἀγάπης του γιά την ἐλευθερία, πού μᾶς δώρισε ὁ Θεός. Καί τοῦτο εἶναι ἴδιον τοῦ ἱερατικοῦ λειτουργήματος, καθώς καί στήν περίοδο της εἰρήνης πρῶτος ὁ Ἐπίσκοπος καί ἀκολούθως οἱ Ἱερεῖς οἰκονομοῦν τήν Χάρη του Θεοῦ γιά νά ἐλευθερώνονται οἱ ἀνθρώπινες ψυχές ἀπό τήν δουλεία τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ διαβόλου. Ἔτσι τό σύνολο τῶν Ὀρθοδόξων Ἱερέων μας, μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ μεταποίησαν τήν ἀγάπη τους γιά τήν θεία λατρεία σέ ἦθος καί τήν ἐγκατέστησαν στίς ψυχές τῶν δοκιμαζομένων Ἑλλήνων. Μυστικά, μέ τήν ἔννοια τῆς μυσταγωγίας, ἀλλά καί ἀθόρυβα. Ὅπως ἀκριβῶς τελεῖται ἡ προσκομιδή τῆς θείας Λειτουργίας. Κανείς δέν παίρνει εἴδηση, τί λέει καί τί κάνει ὁ Ἱερουργός! Ὅλοι ὅμως γεύονται τῆς ἀθανάτου τρυφῆς τῆς θείας Κοινωνίας.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στό προοίμιο τοῦ «Νέου Μαρτυρολογίου» , θεωρεῖ, πώς οἱ ἅγιοι Νεομάρτυρες ἐμφανίζονται τήν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας κατ’ εὐδοκίαν Θεοῦ.
Ἔρχονται γράφει, γιά νά μᾶς διδάξουν, πώς πρώτα καί πάνω ἀπ’ ὅλα θά πρέπει νά ἀνακαινιζόμαστε μέσα ἀπό τήν μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας, μέ τήν ἐξομολόγηση καί τήν συχνή θεία κοινωνία. Ἀκολούθως λαμβάνοντας τό παράδειγμα τῆς ἄθλησής τους, ὡς πρότυπο γιά τή ζωή μας, θά μποροῦμε νά διάγουμε μέ ὑπομονή στίς θλίψεις, τίς δοκιμασίες καί τούς πειρασμούς, ἀκόμη κι ὅταν δυναστεύεται ἡ ζωή μας ἤ διωκόμαστε γιά τήν πίστη μας καί τό ἑλληνορθόδοξο φρόνημά μας.
Ἡ μεγαλύτερη ὅμως προσφορά τῶν Ἁγίων Νεομαρτύρων ἔγκειται στό ὅτι γιά τόν καθένα ἀπο ἐμᾶς ἀποτελοῦν τήν καλή ἀφορμή, ὥστε νά λαμβάνουμε θάρρος καί νά ὁμολογοῦμε τήν πίστη μας στόν Χριστό καί τήν ἀγάπη μας στήν Ἑλλάδα, τήν πατρίδα μας σέ κάθε εὐκαιρία ἤ ἔκφανση τῆς ζωῆς μας.
Ἡ θυσιαστική μαρτυρία τῶν ἁγίων Νεομαρτύρων, ἔγινε τό ἀνάχωμα στόν ἐξισλαμισμό, τόν ὁποῖο ἐπιχειροῦσε ὁ Τούρκος δυνάστης. Θυσίασαν τή ζωή γιά τήν ὀρθόδοξη πίστη τους, προστατεύοντας παράλληλα τήν ἐθνική ταυτότητά τους ὡς Ἑλλήνων καί δή Ῥωμηῶν, δηλαδή Ὀρθοδόξων Ἑλλήνων.
Ἄς μήν μείνουμε λοιπόν σέ μιά ἁπλή ἀναφορά στούς Νεομάρτυρες, σάν νά ὁμιλοῦμε γιά κάποια ἱστορικά ἤ μυθικά πρόσωπα. Ἀς κρατήσουμε κι ἐμεῖς αὐτήν τήν πολύτιμη ὁμολογία καί τήν μαρτυρική τους θυσία ὡς ὁδηγό.
Ἄς θέσουμε ὡς πνευματική πυξίδα στό ταξίδι τῆς ἐπί γῆς ἐφήμερης ζωῆς μας, τό Ὀρθόδοξο ἦθος, τό ὁποῖο γιά ἐμᾶς σημαίνει, ὅτι ρυθμίζουμε τή ζωή μας σύμφωνα μέ τήν ἀληθινή καί ὄχι τήν ὑποκριτική πίστη στόν Χριστό καί κατά συνέπειαν δέν λησμονοῦμε νά ἀγαπᾶμε τήν Πατρίδα μας καί τοῦτο ὡς προθέρμανση γιά τήν αἰώνια Πατρίδα τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. Ἀμήν.
