«Ἡ Ἁγιότητα, σκοπός τῆς ζωῆς μας» Κυριακή Δ΄ ἀπό τοῦ Πάσχα (Πραξ. θ΄ 32-42) (07 Μαΐου 2023)
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί, Χριστός ἀνέστη!
Στό σημερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα, ὁ εὐαγγελιστής Λουκᾶς, ὁ συγγραφέας τοῦ βιβλίου τῶν «Πράξεων τῶν Ἀποστόλων», δύο φορές μέσα σέ μόλις 10 στίχους, ὀνομάζει αὐτούς πού πιστεύουν στόν Χριστό, ἁγίους. «Ἐγένετο δὲ Πέτρον διερχόμενον διὰ πάντων κατελθεῖν καὶ πρὸς τοὺς ἁγίους τοὺς κατοικοῦντας Λύδδαν...» καί «...φωνήσας δὲ τοὺς ἁγίους...».
Στό ἴδιο κεφάλαιο μάλιστα στόν στίχο 13 στήν κλήση τοῦ Ἀνανία, νά δεχθεῖ καί νά βαπτίσει τόν μέχρι τότε διώκτη καί μετέπειτα Ἀπόστολο τῶν Ἐθνῶν Παῦλο, οἱ πιστοί Χριστιανοί ἀναφέρονται καί πάλι ἅγιοι.
Ἁγίους τούς ὀνομάζει κι ὁ ἀπόστολος Παῦλος κατόπιν, ὅταν ἀπολογούμενος στόν βασιλιᾶ Ἀγρίππα, ἐνθυμεῖται, ὅτι, πρίν τήν μεταστροφή του ὡς διώκτης ἀκόμη, πολλούς Ἁγίους φυλάκισε. (βλ. Πραξ. κστ΄10). Παρομοίως δέ καί στίς ἐπιστολές Του: Α΄πρός Κορινθίους (α΄2), Πρός Ἐφεσίους (α΄4), Φιλιππησίους (α΄1) καί Κολοσσαεῖς (α΄4), ἀναφέρεται στούς παραλῆπτες ὀνομάζοντάς τους ἁγίους.
Ἀντιλαμβανόμαστε λοιπόν, πώς ἡ λέξη ἅγιος ἀφορᾶ σέ κάθε μέλος τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Ὁ ἄνθρωπος μέ τό βάπτισμά του στό ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος ἐντάσσεται στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, γίνεται μέλος τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ καί ἄρα μετέχει στήν Ἁγιότητά Του, μέ σκοπό νά τήν διατηρήσει ὡς μόνιμο χαρακτηριστικό στήν αἰωνιότητα.
Ἅγιος στήν ἀπόλυτη ἔννοια τοῦ ὅρου εἶναι μόνο ὁ Ἅγιος Τριαδικός Θεός. Εἶναι πολύ χαρακτηριστικός ὁ ὕμνος τῶν ἐξαπτερύγων Σεραφείμ, ὅπως περιγράφεται στό περιστατικό τῆς κλήσης τοῦ Προφήτη Ἠσαΐα, «Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος, Κύριος Σαβαώθ...» (Ἠσ. Στ΄6), ὅπως τόν ἀκοῦμε καί στή θεία Λειτουργία, γιά νά καταλάβουμε τήν ἀπόλυτη Ἁγιότητα τοῦ Θεοῦ. Ἐπαναλαμβάνεται τρεῖς φορές ἡ λέξη Ἅγιος, γιά νά φανερωθεῖ ἡ παρουσία τῶν τριῶν θείων Προσώπων, τοῦ Πατρός, τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὡς καί ἡ ἄπειρη καί ἀπόλυτη ἁγιότητά Τους, γνωστά ἤδη ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη κι ἄς ἐθελοτυφλοῦν οἱ Μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ καί ὅσοι ἄλλοι αἱρετικοί δέν παραδέχονται τήν Ἁγία Τριάδα. Παράλληλα δέ τονίζεται ὅτι Ἅγιος εἶναι μόνον ὁ Θεός καί ἀπό Αὐτόν καί μόνον καί μέσα ἀπό τή σχέση μαζί Του πηγάζει κάθε Ἁγιότητα.
Ἡ λέξη ἅγιος λοιπόν ἀφορᾶ σέ ὅλους μας, γιατί ἀφορᾶ στή ζωή μας. Ἀποτελεῖ ἀφορμή πνευματικοῦ ἀγῶνος γιά τήν πνευματική μας ἀναβάθμιση, πού μπορεῖ μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ νά αὐξάνεται συνεχῶς. Ἡ Ἁγιότητα δέν ἔχει τέλος. Εἶναι ἄπειρη ὡς ἰδίωμα τοῦ ἄπειρου Θεοῦ. Γι’ αὐτό καί ἡ πνευματική μας ἀνέλιξη στήν ἁγιότητα ἐπιδέχεται συνεχιζομένης ἀναβάθμισης. Ὁ ἁββᾶς Ἰσαάκ ὁ Σῦρος, θέλοντας νά δώσει ἔμφαση στόν πνευματικό ἀγῶνα τοῦ ἀνθρώπου στό δρόμο τῆς Ἁγιότητας, ὑπογραμίζει, πώς ἅγιος στή συνείδηση τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὁ ἐνσυνείδητος ἁμαρτωλός σέ κατάσταση συνεχοῦς μετανοίας.
Μήν ξεχνᾶμε ἐπίσης, ὅτι στό Σύμβολο τῆς Πίστεως, τό ὁποῖο κοσμεῖ σχεδόν ὅλες τίς ἀκολουθίες τοῦ Νυχθημέρου καί ἐμφατικῶς ἀπαγγέλεται σέ κάθε Θεία Λειτουργία, καταλήγουμε λέγοντας: «Εἰς Μίαν, Ἁγίαν, Καθολικήν καί Ἀποστολικήν Ἐκκλησίαν...». Ἡ λέξη Ἁγία χρησιμοποιεῖται γιά νά δείξει, ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας εἶναι Ἁγία, γιατί: α) ἔχει κεφαλή τόν ἀπολύτως Ἅγιο, τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό καί β) ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει ἁγίους, τά μέλη αὐτοῦ τοῦ Σώματος, δηλαδή τούς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς, οἱ ὁποῖοι μέσα ἀπό τήν μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας κοινωνοῦν μέ τόν Χριστό καί ἁγιάζονται ἀπό Ἐκεῖνον.
Αὐτό εἶναι καί τό βαθύτερο νόημα τῆς τελευταίας ἐκφώνησης τῆς θείας Λειτουργίας, λίγο πρίν τήν θεία Κοινωνία. «Πρόσχωμεν τά Ἅγια τοῖς ἁγίοις», σημαίνει πώς μέ προσοχή νά μεταδοθοῦν τά Ἅγια, δηλαδή τό σῶμα καί τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ στούς Ἁγίους, ἐννοώντας σαφῶς τό πλήρωμα τῶν πιστῶν, τό ὁποῖο δέν παρακολουθεῖ ἁπλῶς, ἀλλά συνεπιτελεῖ τήν θεία Λειτουργία καί συμμετέχει σ’Αὐτήν μέσα ἀπό τήν θεία Κοινωνία. Γιά νά γίνει κατανοητή ἡ ἀπό κοινοῦ συμμετοχή Κλήρου καί Λαοῦ στή θεία Λειτουργία, σέ ὅλες τίς εὐχές καί τίς δεήσεις, χρησιμοποιεῖται τό ρῆμα σέ α΄πρόσωπο πληθυντικοῦ ἀριθμοῦ, ὅπως δεηθῶμεν, παραθώμεθα, ἀναπέμπομεν κ.ἄ. Ἐκτός τούτου ἡ λέξη Λειτουργία εἶναι σύνθετη ἀπό τίς λέξεις λεῖτος, πού σημαίνει λαός στήν ἀρχαία ἑλληνική γλῶσσα καί ἔργον, δηλαδή θεία Λειτουργία σημαίνει τό θεϊκό ἔργο τοῦ Λαοῦ τοῦ Θεοῦ (Κλήρου καί Λαοῦ).
Ἅγιος ὀνομάζεται ἀμέσως ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ξεχώρισε ἀνάμεσα στο σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, ὁμολογώντας μέ τή ζωή καί τό ἔργο του τήν πίστη του στόν ἀληθινό Θεό καί ἐνίοτε σφραγίζοντάς την μέ τό μαρτυρικό του αἷμα. Καί τοῦτο διότι ἔτσι κηρύσσεται ἡ κοινωνία του μέ τόν Θεό καί ὁ ἁγιασμός του, ὁ σκοπός δηλαδή τῆς ζωῆς μας. Παράλληλα δέ ὁ βίος καί ἡ πολιτεία τῶν Ἁγίων, ἐπειδή ἀποτελοῦν τήν πραγμάτωση τῆς εὐαγγελικῆς διδαχῆς, γίνονται τό παράδειγμα καί τό πρότυπο καί γιά τούς ὑπολοίπους πιστούς.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Σήμερα ἑορτάζουμε καί τήν ἀνάμνηση τῆς θαυμαστῆς ἐμφανίσεως τοῦ Τιμίου καί Ζωοποιοῦ Σταυροῦ στά Ἱεροσόλυμα τό 364 μ.Χ., ὅταν Πατριάρχης Ἱεροσολύμων ἦταν ὁ ἅγιος Κύριλλος. Σύμφωνα μέ τό ἱστορικό ἦταν ἡ τρίτη ὥρα, δηλαδή γύρω στίς 9 τό πρωϊ, ὅταν ξαφνικά στόν οὐρανό τῶν Ἱεροσολύμων φάνηκε ὁ Τίμιος Σταυρός σχηματισμένος ἀπό ἐκθαμβωτικό φῶς, πάνω ἀπό τόν φρικτό Γολγοθᾶ μέχρι καί τό ὅρος τῶν Ἐλαιῶν.
Τοῦτο τό θαῦμα ἀποτελεῖ μία ἀκόμη ἐνισχυτική ὑπόμνηση τῆς Ὀρθόδοξης πίστης μας. Ὁ Τίμιος Σταυρός ὡς σύμβολο τῆς θυσιαστικῆς ἀγάπης τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, ἀποτελεῖ ὄχι μόνο τό ἔμβλημα καί τόν θυρεό τῆς ζωῆς μας, ἀλλά καί συστήνει τό φρόνημα μέ τό ὁποῖο θά ζοῦμε τήν ζωή μας, ὅπως ἀκριβῶς τό βίωσαν οἱ Ἅγιοί μας σέ συνέχεια τοῦ Χριστοῦ.
Ἡ Ἁγιότητα περνᾶ μέσα ἀπό τόν Σταυρό καί ὁδηγεῖ στήν Ἀνάσταση τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. Ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ κοσμεῖ τήν ζωή μας ὡς Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν καί συμβάλλει στήν ταπεινή ἐκφορά της. Στόν κόσμο αὐτόν δέν ἤρθαμε γιά νά δικαιωθοῦμε, οὔτε νά ζήσουμε εὐτυχισμένα καί ἄλυπα ἐπειδή εἴμαστε Χριστιανοί. Αὐτή ἡ ἀντίληψη εἶναι τοῦ κόσμου, ὄχι τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Καί ὅποιος Χριστιανός ἔχει τέτοια ἀντίληψη, δέν ἔχει γνήσιο ἐκκλησιαστικό φρόνημα. Οἱ κάθε εἴδους θλίψεις καί οἱ δοκιμασίες εἶναι ἀσκήσεις πνευματικές τίς ὁποῖες ἐπιτρέπει ὁ Χριστός γιά νά ἀγωνισθοῦμε καί νά κερδίσουμε τήν αἰωνιότητα μαζί Του. Ὅ,τι ἐπιτρέπει ὁ Χριστός εἶναι ὅ,τι μποροῦμε νά ἀντέξουμε γιά νά γίνουμε κι ἐμεῖς Ἅγιοι. Ὅλη αὐτή ἡ ἐμπειρία τοῦ ἀγωνιζόμενου Χριστιανοῦ, σχηματίζει τόν σταυρό, τόν ὁποῖο ὁ καθένας μας σηκώνει καί στόν ὁποῖο εἶναι σταυρωμένος, ἀναμένοντας σέ συνέχεια ὅλων τῶν Ἁγίων τήν σωτηρία καί τήν συνέχιση τῆς ζωῆς μέ τόν Χριστό αἰωνίως.
Ἡ Ἁγιότητα εἶναι ὁ σκοπός τῆς ζωῆς μας σύμφωνα καί μέ τήν θεϊκή προτροπή τόσο τῆς Παλαιᾶς ὅσο καί τῆς Καινῆς Διαθήκης «Ἅγιοι γίνεσθε, ὅτι Ἅγιος εἰμί» (βλ.Λεϋιτ. Κ΄ 7,26 καί Α΄Πέτρ. Α΄16), ὅσο καί μέ τήν παράκληση τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, «Μιμηταί μου γίνεσθε ὡς κἀγώ Χριστοῦ»(Α΄Κορ. ια΄1).
Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός ὅμως ἁγιάζει ἐκεῖνον, πού θέλει νά ἁγιασθεῖ. Ἀναδεικνύει ἅγιο ἐκεῖνον, πού σηκώνει τόν σταυρό Του ἀγόγγυστα καί Τόν ἀκολουθεῖ, ἐφοδιασμένος μέ τήν θεία Κοινωνία καί μέ τήν βεβαιότητα, ὅτι ἀποτελεῖ τήν συνέχεια καί τήν παράτασή Του στόν κόσμο καί τόν χρόνο. Ἡ φράση τῆς ἀναστάσιμης προσευχῆς «Ἰδού γάρ ἦλθε διά τοῦ Σταυροῦ χαρά ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ» φανερώνει ἀκριβῶς αὐτήν τήν θεοειδῆ ἐμπειρία τοῦ ἀγωνιζομένου Χριστιανοῦ, πού συσταυρώνεται μέ τόν Χριστό γιά νά συναναστηθεῖ μαζί Του καί νά ζήσει μαζί Του αἰωνίως. Ἀμήν.