Συντάχθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2022 .
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας μη δυνάμενος να παρευρεθή στην ενθρόνιση του Σάμιου Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. κ. Δαμασκηνού, λόγω των εορταστικών εκδηλώσεων της 110ης επετείου ενώσεως της Σάμου με τη Μητέρα Ελλάδα, πραγματοποίησε επίσκεψη στην Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας και συγκεκριμένα στο Δήμο Θέρμου, το Σάββατο 26 και την Κυριακή 27 Νοεμβρίου.
Σε πανηγυρική ατμόσφαιρα ο Δήμος Θέρμου υποδέχθηκε τον νέο Ποιμενάρχη και πνευματικό του Πατέρα, Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνό το απόγευμα του Σαββάτου 26 Νοεμβρίου 2022. Στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου, τελέσθηκε η Ενθρονιστήρια Δοξολογία και ο Αναστάσιμος Εσπερινός.
Προ της απολύσεως του Εσπερινού ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. κ. Δαμασκηνός ευχαρίστησε για την παρουσία του και παρουσίασε στους πιστούς τον Σεβασμιώτατο Ποιμενάρχη μας.
Ο Μητροπολίτης μας κ. Ευσέβιος εξέφρασε τη χαρά του για την επάξια εκλογή στον θρόνο της Αιτωλίας και της Ακαρνανίας του Σαμίου στην καταγωγή, Μητροπολίτου κ. Δαμασκηνού και προέτρεψε τους πιστούς να τον αγαπούν και να τον τιμούν γιατί είναι ένας άνθρωπος με πολλές ικανότητες, με θυσιαστικό φρόνημα και με διάθεση προσφοράς.
Στην υποδοχή και στον Εσπερινό συμμετείχαν ο Δήμαρχος Θέρμου, οι Δήμαρχοι Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου, Αγρινίου και Αστακού, Βουλευτές, Πολιτευτές, Αντιδήμαρχοι, πρόεδροι τοπικών κοινοτήτων, εκπρόσωποι της Ελληνικής Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής, οι Διευθυντές των Σχολείων, εκπρόσωποι συλλόγων και φορέων και πλήθος πιστών.
Το πρωί της Κυριακής 26ης Νοεμβρίου 2022 στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Θέρμου τελέσθηκαν η ακολουθία του Όρθρου και η δισαρχιερατική Θεία Λειτουργία, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας Σάμου και Ικαρίας κ. Ευσεβίου και συλλειτουργούντος του Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνού, ο οποίος κήρυξε και τον θείο λόγο.
Κατά την απόλυση της Θείας Λειτουργίας ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνός ευχαρίστησε τον Ποιμενάρχη μας για την παρουσία του, την αγάπη του στο πρόσωπό του, την πολλαπλή στήριξη σε όλη τη διάρκεια της ζωής του και τον παρακάλεσε να προσεύχεται για αυτόν και για το ποίμνιο που του εμπιστεύθηκε ο Θεός.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας, για μία ακόμη φορά συνεχάρη τον Σεβασμιώτατο κ. Δαμασκηνό για την επάξια εκλογή του, αναφέρθηκε στα πολλά τάλαντα και χαρίσματα με τα οποία τον προίκισε ο Θεός και του ευχήθηκε μία μακρά και αγλαόκαρπη ποιμαντορία. Σε ανάμνηση δε του προσέφερε την αρχιερατική μίτρα που φορούσε.
Συντάχθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2022 .
Κυριακή 4 Δεκεμβρίου 2022
Ι΄Λουκᾶ (Λουκᾶ ιγ΄ 10-17)
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός κάθε Σάββατο πήγαινε ἀπαραιτήτως στήν Συναγωγή γιά νά συμμετάσχει στήν κοινή λατρευτική Σύναξη, ἄν καί δέν ὑπῆρχε λόγος γιά Ἐκεῖνον. Ὡς Θεός ἦταν ὁ ἀποδέκτης αὐτῆς τῆς προσευχῆς καί τῆς θείας λατρείας. Ὡς Ἄνθρωπος ὅμως συγκαταβαίνει γιά νά μᾶς διδάξει μέ τό παράδειγμά Του, τήν ἀναγκαιότητα καί τήν σπουδαιότητα τοῦ ἐκκλησιασμοῦ, ὅπως αὐτό φανερώθηκε καί μέσα ἀπό τήν θεραπεία τῆς συγκύπτουσας γυναίκας. Διότι ἡ συγκύπτουσα παρά τό μεγάλο πρόβλημα τῆς ὑγιείας της, δέν παρέλειψε νά πάει στήν συναγωγή γιά νά προσευχηθεῖ, ὑπερνικώντας ὅλα τά ἐμπόδια καί ἐκεῖ ἔλαβε καί τήν θεραπεία ὡς βραβεῖο τῆς πίστης, τῆς ὑπομονῆς καί της ἐπιμονῆς της.
Στό 20ό κεφάλαιο τοῦ βιβλίου τῆς Ἐξόδου (Κ, 8-11), ἐκεῖ ὅπου ἀναφέρονται οἱ 10 ἐντολές, τίς ὁποῖες ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος, ὡς ἄσαρκος Λόγος ἐπέδωσε στόν Μωϋσῆ, στό Ὄρος Σινᾶ καί οἱ ὁποῖες σημειωτέον εἶναι σέ ἀπόλυτη ἰσχῦ, διαβάζουμε στήν τέταρτη ἐντολή: «Νά θυμᾶσαι τήν ἡμέρα τοῦ Σάββάτου καί νά τήν ἁγιάζεις, ξεχωρίζοντάς την ἀπό τίς ἄλλες ἡμέρες καί ἀφιερώνοντας αὐτήν στόν Κύριο. Ἕξι ἡμέρες νά ἐργάζεσαι καί νά κάνεις ὅλα τά ἔργα σου. Ἄλλά τήν ἕβδομη ἡμέρα, πού εἶναι ἡμέρα ἀνάπαυσης (Σάββατο στά ἑβραϊκά σημαίνει ἀνάπαυση), νά τήν ἀφιερώνεις στόν Κύριο καί Θεό σου. Κατ’ αὐτήν τήν ἡμέρα δέν θά κάνεις καμμία ἐργασία, οὔτε ἐσύ, οὔτε ὁ υἱός σου, οὔτε ἡ κόρη σου, οὔτε ὁ δοῦλος ἤ ἡ δούλη σου, οὔτε τό βόδι ἤ τό ὑποζύγιό σου, οὔτε κανένα ἄλλο ζῶο σου. Καί αὐτός ἀκόμη ὁ ξένος, πού φιλοξενεῖται σ’ ἐσένα. Διότι σέ ἕξι ἡμέρες δημιούργησε ὁ Θεός τόν οὐρανό, τήν γῆ, τήν θάλασσα καί ὅλα ὅσα ὑπάρχουν σέ αὐτά. Καί σταμάτησε νά ἐργάζεται τήν ἕβδομη ἡμέρα. Γι’ αὐτό ὁ Κύριος εὐλόγησε τήν ἕβδομη ἡμέρα καί τήν ἔκανε γιά ἐμᾶς ἁγία καί ἀφιερωμένη ἀπό ἐμᾶς σ΄ Αὐτόν.»
Γιά τούς Χριστιανούς ἀπό τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ καί μετά, ἡ ἀφιερωμένη στόν Θεό ἡμέρα εἶναι ἡ μία τῶν Σαββάτων, ὅπως ἀκοῦμε στά ἀνάστάσιμα Ἑωθινά Εὐαγγέλια τῶν Ὄρθρων τῶν Κυριακῶν. Δηλαδή ἡ πρώτη ἡμέρα μετά τό Σάββατο, ἡ ὁποία πρός τιμήν τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου ὀνομάσθηκε Κυριακή, ἀπό τή λέξη Κύριος.
Ὁ Κύριός μας λοιπόν, μᾶς διδάσκει, ὅτι πρέπει νά ἁγιάζουμε τήν ἡμέρα τῆς Κυριακῆς. Τίς ὑπόλοιπες ἕξι νά ἐργαζόμαστε καί τήν ἕβδομη νά τήν ἀφιερώνουμε στή λατρεία Του, ἀλλά νά τήν κρατοῦμε καί γιά τήν ἀνάπαυσή μας. Λέει χαρακτηριστικά ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος: «Ὁ Θεὸς μοιράστηκε μαζί μας τὶς ἑφτὰ μέρες τῆς ἑβδομάδος. Καὶ σ᾿ ἐμᾶς ἔδωσε ἕξι, ἐνῷ γιὰ τὸν ἑαυτό Του κρατησε μία. Καὶ γιατί λέω γιὰ ὁλόκληρη μέρα; Μόνο δύο ὧρες ἀπό τήν ἡμέρα τῆς Κυριακῆς.»
Ἄν ρίξουμε ὅμως μιά ματιά στή ζωή τῶν συγχρόνων Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν, θά ἀπογοητευθοῦμε, διότι σέ μεγάλο βαθμό, δέν γνωρίζουν ὅτι ὁ ἐκκλησιασμός τῆς Κυριακῆς καί ἡ προσπάθεια νά ζήσουμε πνευματικότερα αὐτήν τήν ἡμέρα, εἶναι ἐντολή τοῦ μόνου Ἀληθινοῦ καί ζῶντος Θεοῦ. Καί ὅσοι τό γνωρίζουν ἀκόμη, δύσκολα μπαίνουν στήν διαδικασία νά σταθοῦν στό ὕψος αὐτῆς τῆς ἐντολῆς καί νά περιφρουρήσουν τό χριστιανικό τους ἦθος καί τόν ὀρθόδοξο τρόπο τῆς διαβίωσής τους, ἐνῶ συνήθως καλύπτονται δυστυχῶς πίσω ἀπό ἀνόητες δικαιολογίες.
Ὅμως:
-Ξεχνᾶμε, πώς δέν ἔχει ὁ Χριστός ἀνάγκη τόν Ἐκκλησιασμό μας, ἀλλά ἐμεῖς ἔχουμε ἀνάγκη τόν Χριστό.
-Ξεχνᾶμε, πώς εἴμαστε δισυπόστατοι μέ σῶμα καί ψυχή καί πώς τό σῶμα μας ἔχει ἀνάγκες, ἀλλά καί ἡ ψυχή ὁμοίως χρειάζεται ἀνάπαυση καί θαλπωρή.
-Ξεχνᾶμε, πώς τό κέρδος ἀπό τήν ἐργασία τῆς Κυριακῆς, ὅπως λέει ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός εἶναι ζημιά πνευματική καί εὐκαιρία πρώτης τάξεως στά χέρια του διαβόλου, γιά νά μᾶς πειράξει καί νά μᾶς ἐξουθενώσει.
-Ξεχνᾶμε, ὅτι ἤρθαμε στή ζωή αὐτή, ὄχι γιά νά δημιουργήσουμε σπίτια, κτήματα καί χρήματα, ἀλλά γιά νά ζοῦμε σέ κοινωνία μέ τόν Χριστό.
-Ξεχνᾶμε, πώς, ἐνῶ εὔκολα δικαιολογούμαστε, ὅτι δέν ἔχουμε χρόνο γιά ἐκκλησιασμό ἤ κάτι πνευματικό, διότι μᾶς κυνηγοῦν οἱ δουλειές καί πρέπει νά τίς τελειώσουμε, τήν ἴδια στιγμή βρίσκουμε πολύ χρόνο γιά ὁ,τιδήποτε ἄλλο. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, μέ πόνο ἀναλύει τήν ἀνθρώπινη συνήθεια, πού τόσο μοιάζει στήν ἐποχή μας: « Στοὺς χοροὺς, λέει καὶ στὶς διασκεδάσεις τρέχουμε πρόθυμα. Τὶς ἀνοησίες τῶν τραγουδιστῶν τὶς ἀκοῦμε μὲ εὐχαρίστηση. Τὶς αἰσχρολογίες τῶν ἠθοποιῶν τὶς ἀπολαμβάνουμε γιὰ ὦρες, δίχως νὰ βαριόμαστε. Καὶ μόνο ὅταν μιλάει ὁ Θεός, χασμουριόμαστε, ξυνόμαστε καὶ ζαλιζόμαστε. Μὰ καὶ στὰ γήπεδα, μολονότι δὲν ὑπάρχει στέγη γιὰ νὰ προστατεύει τοὺς θεατὲς ἀπὸ τὴ βροχή, τρέχουν οἱ περισσότεροι...καί δὲν λογαριάζουν, οὔτε τὴν κακοκαιρία, οὔτε τὸ κρύο οὔτε τὴν ἀπόσταση. Τίποτε δὲν τοὺς κρατάει στὰ σπίτια τους. Ὅταν, ὅμως, πρόκειται νὰ πᾶνε στὴν Ἐκκλησία, τότε καὶ τὸ ψιλόβροχο τοὺς γίνεται ἐμπόδιο.»
-Ξεχνᾶμε ἐπίσης, πώς ἐνῶ ἐμεῖς μάθαμε ἀπό τόν κόσμο, στόν ὁποῖο ζοῦμε, νά τρέχουμε ἀγχωμένοι γιά νά προλάβουμε ὅλες τίς δουλειές, πολλοί συνάνθρωποί μας φεύγουν ἀπό τήν ζωή αὐτή, ἔχοντας ἀφήσει ἀτελείωτες τίς ἐργασίες τους καί τίς δουλειές τους στή μέση. Καί ὅταν κλείσουμε τά μάτια μας σ’αὐτή τή ζωή, γιά νά ἀτενίσουμε τήν αἰωνιότητα, τότε θά εἶναι ἀργά, γιά ἐκκλησιασμό, γιά μετάνοια, γιά ἐξομολόγηση, γιά θεία κοινωνία. Ὥστε αὐτός ὁ θάνατος πλέον νά δίνει ἀφορμή γιά νά φιλοσοφήσουμε τήν ζωή καί ὅλα ὅσα πράττουμε.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ὁ Κύριος, ὅπως τότε στήν Συναγωγή, ἔτσι καί σήμερα στή διάρκεια τοῦ ἐκκλησιασμοῦ μας, θεραπεύει τήν ψυχή καί τό σῶμα μας, μέσα ἀπό τά Μυστήρια τά ὁποῖα ἐπιτελεῖ ὁ Ἴδιος διά τῶν Ἱερέων. Ὅμως σέ ἀντίθεση μέ τούς σήμερα ἑορταζομένους Ἁγίους, τήν Ἁγία Βαρβάρα, τόν Ὅσιο Ἰωάννη τόν Δαμασκηνό καί τόν νέο Ἱερομάρτυρα Σεραφείμ Ἐπίσκοπο Φαναρίου, ἐμεῖς ὄχι μόνο δέν ὁμολογοῦμε τήν πίστη μας, ἀλλά δέν τήν ἐκφράζουμε κιόλας, ἀφοῦ δέν ἀξιοποιοῦμε τίς εὐκαιρίες γιά νά ἐκκλησιαζόμαστε καί νά κοινωνοῦμε. Ἐπιλέγουμε νά διαφοροποιούμαστε στίς ἐπιλογές μας ἀπό ἐκείνους, πού ἄν καί ἔζησαν σέ διαφορετικές ἐποχές ἡ Ἁγία Βαρβάρα τόν 3ο αἰῶνα, ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός τόν 8ο καί ὁ ἅγιος Σεραφείμ τόν 16ο , ἐντούτοις τούς συνδέει τό κοινό μαρτυρικό φρόνημα καί ἡ θυσία γιά τήν ἀγάπη καί τήν δόξα τοῦ Χριστοῦ.
Σέ 21 ἡμέρες σύν Θεῷ θά ἑορτάσουμε τήν γέννηση τοῦ Θεανθρώπου Κυρίου μας. Θά ἀκουστοῦν πολλά λόγια καί εὐχές. Τά περισσότερα χωρίς βάθος καί χωρίς ἀντίκρυσμα...ἔτσι γιά τό καλό! Σπανίως ἀκούγεται πώς ὁ Χριστός ἦλθε πάνω στή γῆ, γιά νά ἀρραβωνιασθεῖ τήν ψυχή μας, ὥστε νά τελεσθοῦν οἱ γάμοι στήν ἐπουράνια Βασιλεία Του. Ὁ Χριστός μᾶς καλεῖ στήν αἰώνια κοινωνία μαζί Του! Πώς θά ἀνταποκριθοῦμε; Τί θά ἀπαντήσουμε; Ἄς προσέξουμε, γιατί ὅταν τελειώσει ὁ ἐπίγειος βίος δέν τελειώνει καί ἡ ζωή. Εἴμαστε αἰώνιοι. Μακάρι νά τό ἐννοήσουμε αὐτό καί νά μετανοήσουμε! Μακάρι πρίν κλείσουμε τά μάτια μας πάνω στή γῆ, νά ἐπιστρέψουμε στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας! Μακάρι νά μήν ἀναστενάζουμε αἰωνίως μέ πικρία γιά ὅσες φορές δέν ἐκκλησιαστήκαμε καί κυρίως δέ μεταλάβαμε τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων. Μακάρι νά μάθουμε ζοῦμε αἰωνίως μέ τόν Χριστό, ὅπως οἱ Ἅγιοί μας. Ἀμήν.
Συντάχθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2022 .
Κυριακή 20 Νοεμβρίου 2022
Προεόρτια τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Προεορτάζουμε σήμερα τήν θεομητορική ἑορτή τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου, ἡ ὁποία δέν περιγράφεται ὡς γεγονός μέσα στήν Καινή Διαθήκη. Καί τοῦτο διότι ὁ σκοπός τοῦ Εὐαγγελίου εἶναι νά μᾶς δώσει αὐτά, πού ἔχουμε ἀνάγκη γιά τή σωτηρία μας καί ὄχι νά καλύψει τήν περιέργειά μας μέ λεπτομέρειες τῆς ζωῆς τῶν διαφόρων ἱερῶν Προσώπων, οὔτε κἄν γιά Αὐτό τό Θεανδρικό Πρόσωπο τοῦ Κυρίου μας. Μήν ξεχνᾶμε ἐπίσης ὅτι ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος κλείνει τό Εὐαγγέλιό Του ἐπισημαίνοντας, ὅτι ἐάν γραφόταν ἕνα πρός ἕνα, ὅλα ὅσα ἔκανε ὁ Χριστός, δέν θά χωροῦσε ὁ κόσμος τά βιβλία πού θά γράφονταν. Συνεπῶς καί γιά τό πάντιμο Πρόσωπο τῆς Κυρίας Θεοτόκου μέσα ἀπό τίς ἀφηγήσεις τῶν Εὐαγγελίων, μαθαίνουμε μόνο γιά τόν Εὐαγγελισμό Της, τήν συναπτή ἐπίσκεψή Της στήν Ἐλισάβετ καί κάποια ἀκόμη ἐλάχιστα περιστατικά τῆς ζωῆς της, πού ἄμεσα συνδέονται μέ τόν βίο καί τό ἔργο τοῦ Κυρίου μας.
Τά Εἰσόδια τῆς Θεοτόκου λοιπόν στόν Ναό περιγράφονται λεπτομερῶς στό λεγόμενο Πρωτευαγγέλιο τοῦ Ἰακώβου. Πρόκειται γιά ἕνα ἀρχαιοχριστιανικό κείμενο, τό ὁποῖο ἡ Ἐκκλησία, ἄν καί φέρει τό ὄνομα τοῦ ἁγίου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου, δέν τό κατέταξε στόν κανόνα τῶν βιβλίων τῆς Καινῆς Διαθήκης, ὅπως ἔκανε μέ τήν ἐπιστολή του. Οὔτε τό περιέβαλε μέ τόν μανδύα τῆς αὐθεντίας Της, ἐπειδή ἀπό νωρίς νοθεύτηκε μέ αἰρετικές γνωστικές διδασκαλίες. Ὅμως τό κράτησε γιά νά ἀντλεῖ μέ πολλή προσοχή καί διάκριση ἀπαραίτητες ἱστορικές πληροφορίες, ὅταν πρέπει, ὅπως κάνει καί γιά τήν σημερινή ἑορτή.
Σέ αὐτό διαβάζουμε, πῶς τό ἄτεκνο ζεῦγος τοῦ Ἰωακείμ καί τῆς Ἄννης ἀπέκτησαν μετά ἀπό θεία ἐπαγγελία τό παιδί τους, τήν Παρθένο Μαρία, τήν Ὁποίαν καί ἀφιέρωσαν στόν Ναό τοῦ Σολομῶντος στά Ἱεροσόλυμα, κατά τήν ὑπόσχεσή τους, γιά νά ἀνατραφῆ ἐκεῖ καί νά διακονῆ σ΄αὐτόν. Στήν εἴσοδο τοῦ Ναοῦ τήν Παναγία μας ὑποδέχθηκε ὁ ἀρχιερέας Ζαχαρίας, ὁ μετέπειτα πατέρας τοῦ Τιμίου Προδρόμου καί γνωρίζοντας ὡς Προφήτης κι αὐτός τόν θεῖο προορισμό Της, τήν εἰσήγαγε κατά μοναδική ἐξαίρεση στά Ἅγια των Ἁγίων, ὅπου καί ἀνετράφη μέ τροφή πού Τῆς ἔφερναν οἱ ἄγγελοι.
Ἀλλά τό σπουδαῖο εἶναι πώς ἀκόμη κι ἄν δέν περιγράφεται ὡς γεγονός στήν Καινή Διαθήκη, ἐντούτοις προτυπώνεται καί προεικονίζεται μέ ἔμφαση στήν Παλαιά Διαθήκη, ὅπου «ῥήσεις Προφητῶν καί αἰνίγματα» ἀποφαίνονται γιά τήν σάρκωση τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Παρθένο Μαρία καί ἐξαγγέλουν καί τήν εἴσοδό Της στόν Ναό.
Μέσα στήν πλούσια ὑμνογραφία τῆς ἑορτῆς, παραλληλίζεται ὁ ναός τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης μέ τόν ναό τῆς Καινῆς Διαθήκης. Τό παλαιό σκήνωμα τοῦ Θεοῦ, δηλαδή ὁ Ναός τοῦ Σολομῶντος, μέ τό νέο, δηλαδή τήν Παναγία.
Ὁ Ναός τοῦ Σολομῶντος ἦταν ὁ Ναός τοῦ μόνου ἀληθινοῦ Θεοῦ πανω στή γῆ. Τό σκήνωμά Του μεταξύ των ἀνθρώπων. Ναός καθαρός, ἅγιος, ἀμίαντος, ὅπου ἐτελεσιουργεῖτο τό μυστήριο τῆς πνευματικῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ στό μέσον του λαοῦ Του. Αὐτός, τόν Ὁποῖον δέν Τόν χωροῦσε ὁ οὐρανός τοῦ οὐρανοῦ, κατοικοῦσε στό ἱερό αὐτό κτίσμα, ὅπως χαρακτηριστικά ὑπογραμμίζει ὁ Σολομῶν στήν προσευχή πού ἀνέπεμψε κατά τήν μεγάλη ἡμέρα τῶν ἐγκαινίων του καί ἀποτελεῖ ἕνα ἀπό τά ἀναγνώσμα τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς ἑορτῆς τῶν Εἰσοδίων: « ... σύ ὁ Θεός θά κατοικήσης μαζί μέ τούς ἀνθρώπους στήν γῆ. Ἐάν ὁ οὐρανός καί ὁ οὐρανός τοῦ οὐρανοῦ δέν εἶναι ἱκανοί νά σέ χωρέσουν, πώς θά γίνη κατοικητήριόν σου ὁ ναός αὐτός, τόν ὁποῖον ἐγώ οἰκοδόμησα πρός δόξαν τοῦ Ὀνόματός σου; » (Γ΄Βασ. Η 27). Καί ὅμως ὁ ἀχώρητος Θεός αὐτόν τόν τόπον ἀγάπησε καί ἐξέλεξε, ὅπως σημειώνει ὁ Προφήτης καί Βασιλιᾶς Δαβίδ στόν ψαλμό 131: « Αὐτή ἡ Ἰερουσαλήμ εἶναι ἡ μόνιμη κατοικία μου στούς αἰῶνες τῶν αἰώνων. Ἐδώ θα κατοικήσω, διότι αὐτή ἐγώ ἐξέλεξα καί προτίμησα. »
Σ΄αὐτόν τόν Ναό τοῦ Σολομῶντος εἰσόδευσε ἡ Παρθένος Παναγία μας, ὅταν ἦταν τριῶν ἐτῶν. Καί Ἡ Ἐκκλησία μας, ὑπενθυμίζοντας τήν τριετῆ ἀγελάδα, πού θυσίασε ὁ γενάρχης Ἀβραάμ στόν Θεό, ὅπως ἀναφέρεται στόβιβλίο τῆς Γενέσεως (Βλ. ΙΕ 9), μας διδάσκει, πώς κατά τόν ἴδιο τρόπο ἡ Παναγία μας προσφέρθηκε στόν Ναό, ὡς ἡ καθαρή καί ἄμωμη θυσία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους πρός τόν Θεό. Ἡ λογική αὐτή ζῶσα θυσία γίνεται ἀποδεκτή ἀπό τόν Θεό καί εἰσάγεται στά Ἅγια τῶν Ἁγίων. Ἔτσι ἡ Παναγία γίνεται τό ἐπίγειο κατοικητήριο τοῦ παντάνακτος Θεοῦ, ὅπως ψάλλεται στό δοξαστικό των αἴνων τῆς ἑορτῆς.
Ὁ νομικός αὐτός Ναός προτύπωνε τήν Παρθένο Μαρία. Καί πιό συγκεκριμένα ἦταν ἡ προφητική εἰκόνα καί ἡ προτύπωση τοῦ ὑπερφυοῦς μυστηρίου, τῆς ἐνσαρκώσεως τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, πού συντελέσθηκε μέσα στά σπλάχνα τῆς Παρθένου Μαρίας. Ἡ Παναγία εἰσῆλθε στά Ἅγια τῶν Ἁγίων τοῦ Ναοῦ καί ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, ὁ Ἅγιος τῶν Ἁγίων δηλαδή εἰσῆλθε στήν παρθενική μήτρα τῆς Παναγίας μας καί κατοίκησε μέσα Της γιά ἐννέα μῆνες. Μέ τόν τρόπο αὐτό ἡ Παναγία μας ἀναδείχθηκε ἡ ἀληθινή σκηνή τοῦ μαρτυρίου τοῦ Θεοῦ, ὁ ἐπίγειος ἄχραντος καί ἀκατάλυτος Ναός Του, ἡ ἔμψυχος καί ἄψαυστος, δηλαδή ἀνέγγιχτη, ἀπείραχτη, κιβωτός τῆς Διαθήκης τοῦ Θεοῦ, ὅπως ψάλλεται στήν ἐνάτη ὠδή τοῦ κανόνος τῆς ἑορτῆς.
Ἡ κιβωτός τῆς Διαθήκης εἶναι ἀκόμη μία προτύπωση τῆς σημερινῆς ἑορτῆς, διότι φυλασσόταν στά Ἅγια τῶν Ἁγίων τοῦ Ναοῦ τοῦ Σολομῶντος καί ἐμπεριεῖχε τίς δύο πλᾶκες τοῦ Νόμου, τήν χρυσή στάμνα μέ τό μάννα καί τήν ράβδο τοῦ Ἀαρών πού βλάστησε. Τώρα ἡ Παναγία μας δέχεται μέσα Της τόν Χριστό, ὁ Ὁποῖος μᾶς διδάσκει μέ τό ἱερό Εὐαγγέλιο, πού συμπληρώνει καί ἐπαληθεύει τόν Νόμο, μᾶς τρέφει, ὄχι πλέον μέ τό μάννα, ἀλλά μέ τό Σῶμα Του καί τό Αἷμα Του καί μᾶς σώζει μέ τήν Ἱερωσύνη Του, πού μαρτυρεῖ ἡ ράβδος τοῦ Ἀαρών πού βλάστησε. Αὐτές εἶναι κάποιες ἀπό τίς προφητικές εἰκόνες, τίς ὁποῖες χρησιμοποιεῖ ὁ ὑμνογράφος σήμερα γιά νά ψάλη τήν δόξα τῆς Θεοτόκου καί γιά νά φανερώσει ἐμμέσως πλήν σαφῶς, ὅτι ἡ ἑορτή τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου, ἐξαγγέλλεται προφητικῶς καί πραγματοποιήθηκε ἐν χρόνῳ.
Στήν Παναγία μας συναντήθηκε ὁ ἄνθρωπος μέ τόν Θεό, γιατί μέσα της ὁ Θεός ἔγινε καί ἄνθρωπος, γιά νά γίνη ὁ ἄνθρωπος Θεός. Ὁ Ναός τοῦ Σολομῶντος, δέχθηκε τήν Παναγία στά Ἅγια τῶν Ἁγίων του κι Ἐκείνη ἔγινε ὁ καθαρώτατος Ναός τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, ὅπως λέει καί τό κοντάκιο τῆς ἑορτῆς καί δέχθηκε μέσα Της τόν Ἅγιο τῶν Ἁγίων.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Τό θεολογικό νόημα τῆς ἑορτῆς τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου, δέν εἶναι ἁπλῶς ἀνάμνηση μιᾶς διηγήσεως, ἀλλά ἡ ἔξαρσις τῆς θεομητορικῆς ἰδιότητος τῆς Ἀειπαρθένου Μαρίας, ὅπως προφητεύθηκε καί πραγματοποιήθηκε. Ὑπάρχει ὅμως καί μία ἐκκλησιολογική διάσταση. Ἡ Θεοτόκος εἶναι καί τύπος τῆς Ἐκκλησίας, τοῦ νέου λαοῦ τοῦ Θεοῦ, μέσα στόν ὁποῖον κατοικεῖ ὁ Θεός καί ἐμπεριπατεῖ. Ὁ λαός τοῦ Θεοῦ εἴμαστε ὅλοι ἐμεῖς, οἱ ὁποῖοι διά τῆς σαρκώσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου σ΄αὐτήν καί ἀπό αὐτήν, γίναμε ναοί τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος καί τό Ἅγιο Πνεῦμα κατοικεῖ μέσα μας, ὅπως ξεκάθαρα τό γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στούς Κορινθίους καί κατά συνέπειαν σέ ὅλους ἐμᾶς (Βλ. Α΄Κορ. γ 16-17). Καί ὡς Ναοί τοῦ Θεοῦ ἔχουμε ὑποχρέωση νά ἁγιαζόμαστε, ἐκκλησιαζόμενοι στούς ἐπίγειους Ναούς τῆς Δόξης Του, δηλαδή μέσα στούς Ὀρθόδοξους Ναούς μας. Ἐκεῖ ὅπου στά Ἅγια τῶν Ἁγίων, στό Ἱερό Βῆμα δηλαδή, ὑπάρχει ἀντί τῆς Κιβωτοῦ τῆς Διαθήκης ἡ Ἁγία Τράπεζα μέ τό Ἱερό Εὐαγγέλιο καί τό ἅγιο Ποτήριο τῆς Ζωῆς, ἀπό τό ὁποῖο μεταλαμβάνουμε τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἷματος τοῦ Χριστοῦ, γιά νά ζεῖ μέσα μας ὁ Ἅγιος τῶν Ἁγίων, ὁ Ὁποῖος ἀναπαύεται στούς ἁγίους. Ἀμήν.
Συντάχθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2022 .
Μέ λαμπρότητα καί ἐθνική ὑπερηφάνεια ἑορτάστηκε τό Σάββατο καί τήν Κυριακή 12 καί 13 Νοεμβρίου ἡ ἱστορική ἐπέτειος τῆς Ἑνώσεως τῆς Σάμου μέ τήν μητέρα Ἑλλάδα.
Ὁ Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας κ.κ. Εὐσέβιος, χοροστάτησε στόν Ὄρθρο, τέλεσε τήν Θεία Λειτουργία καί τήν ἐπίσημη Δοξολογία στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Νικολάου Βαθέος, στή συνέχεια τέλεσε Ἐπιμνημόσυνη δέηση ἐνώπιον τοῦ Ἀνδριάντος τοῦ Θεμιστοκλῆ Σοφούλη καί ἀπό τῆς ἐξέδρας παρηκολούθησε τήν μαθητική καί στρατιωτική παρέλαση.
Στίς ἐκδηλώσεις παρέστησαν ὁ Ὑφυπουργός Ἐθνικῆς Ἀμύνης κ. Νικόλαος Χαρδαλιάς, ὁ Ἀρχηγός τοῦ Ἐλληνικοῦ Στρατοῦ Ἀντιστράτηγος κ. Χαράλαμπος Λαλούσης, ὁ Βουλευτής κ. Χριστόδουλος Στεφανάδης, οἱ τοπικοί ἄρχοντες καί πλῆθος λαοῦ. Ὁ Σεβασμιώτατος στό τέλος τῆς Δοξολογίας μεταξύ τῶν ἂλλων ἐπεσήμανε ὃτι:”Ἡ Ἑνωσις τῆς Σάμου μετά τῆς Μητρός Ἑλλάδος ἐπετεύχθη χάρις εἰς τήν ἱεράν ἑνότητα, καθώς οἱ δύο πρωτεργάτες τοῦ ἀγώνος διά τήν Ἓνωσιν, ὁ πολιός Ἀρχιερεύς Μητροπολίτης Σάμου Κωνσταντίνος Βοντζαλίδης καί ὁ χαρισματικός ἠγέτης Θεμιστοκλής Σοφούλης, κατάφεραν νά ἐμψυχώσουν νά συσπειρώσουν καί νά πραγματοποιήσουν τούς πόθους, τά ὁράματα, τίς φιλοδοξίες, τίς ἰδέες καί τούς ἀγῶνες τοῦ λαοῦ τοῦ ἀκριτικοῦ αὐτοῦ τόπου, γιά ἓνωση μέ τήν Ἑλλάδα. Κατάφεραν νά ξεπεράσουν τίς ἀτομικές φιλοδοξίες, τίς μικρότητες καί τούς φατριασμούς καί μέ τόλμη, ἀνδρεία καί εὐψυχία διέσωσαν τήν ἐθνική μας αὐτοσυνειδησία καί τήν Ἑλληνική μας ταυτότητα καί μᾶς κληροδότησαν τήν μεγάλη ἀλήθεια, ὃτι ἑνωμένοι μποροῦμε νά κάνουμε θαύματα. Κάλεσε δε ὃλους νά διαφυλάξουμε τήν ἑθνική ἑνότητα καί ὁμοψυχία μας πρός συνέχισιν τῶν εὐγενῶν ὁραμάτων καί τῶν ἱδανικῶν τῶν ἀγωνιστῶν πατέρων μας.”
Ὁ Σεβασμιώτατος παρέστη στή τελετή ἀνακήρυξης τοῦ Ἀρχηγοῦ τοῦ Γενικοῦ Ἐπιτελείου Στρατοῦ Ἀντιστρατήγου Χαραλάμπους Λαλούση σε ἐπίτιμο δημότη Ἀνατολικῆς καί Δυτικῆς Σάμου καί τοῦ προσέφερε εἰς ἀγαθήν ἀνάμνησιν τῆς διακονίας του καί τῆς προσφορᾶς του στα νησιά μας, ἔκδοση μέ σειρά γραμματοσήμων τῆς ἑπετείου τοῦ ἑορτασμοῦ τῶν 100 χρόνων ἀπό τῆς Ἑνώσεως.
Ἐπίσης τίμησε τήν ἐπετειακή ἐκδήλωση τῆς 79 ΑΔΤΕ “ΜΥΚΑΛΗ” ”Σάμος, άπό τήν Ἠγεμονία...στήν Ἓνωση μέ τήν Ἑλλάδα” μέ τήν συμμετοχή τῆς ΜΣΕΘ 79 ΑΔΤΕ, τοῦ Λυκείου Ἑλληνίδων Σάμου καί τῆς παιδικῆς χορωδίας τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας «εὐΩΔΗα». Παρέστη δέ καί στήν ἐκδήλωση τοῦ Δήμου Ἀνατολικῆς Σάμου μέ ὁμιλητή τόν Πρόεδρο τοῦ Δημοτικοῦ Συμβουλίου κ. Γεώργιο Κολλάρο καί μέ τήν ἐπετειακή Μουσική καί Ποιητική παρουσίαση ἀπό τήν χορωδία «ΣΑΜΙΑ», τοῦ Φιλοτεχνικοῦ Ὁμίλου Σάμου.
Στά πλαίσια τῶν ἑορτασμῶν τῆς 110ης ἐπετείου ὁ Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας στήν ἁνεξάρτητη ἑβδομαδιαία τοπική ἐφημερίδα “ΣΑΜΙΑΚΟΝ ΒΗΜΑ” δημοσίευσε ἂρθρο του μέ τίτλο “Ἡ Ἱστορική ἀλήθεια καί τό χρέος μας.”
Ἡ Ἱστορική ἀλήθεια και τό χρέος μας
Σεβ. Μητρ. Σάμου καί Ἰκαρίας κ.κ. Εὐσεβίου
Μέ αἰσθήματα ἐθνικῆς ὑπερηφάνειας καί ψυχικῆς ἀγαλλιάσεως ἑορτάζουμε, τήν Κυριακή 13 Νοεμβρίου, τήν 110η ἐπέτειο τῆς ἑνώσεως τῆς φιλόχριστης καί Ἑλληνόψυχης Σάμου μέ τήν Μητέρα Ἑλλάδα.
Ἀπό τόν ἀγῶνα γιά ἐθνική ἀνεξαρτησία τοῦ ἀκριτικοῦ μας νησιοῦ καί τήν ἀπελευθέρωσή του ἀπό τήν ὀθωμανική βαρβαρότητα δέν ἦταν δυνατόν νά λείψει ἡ Ἐκκλησία. Κατά τά χρόνια τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως ὁ Μητροπολίτης Κύριλλος μέ τούς κληρικούς του πολεμᾶ δίπλα στόν μεγάλο ἀρχηγό Λυκοῦργο Λογοθέτη. Καί κατά τά χρόνια τοῦ ἡγεμονικοῦ καθεστῶτος ἡ Ἐκκλησία ἔχοντας πλήρη συναίσθηση τοῦ ἐθναρχικοῦ της ρόλου, ὕψωσε φωνή διαμαρτυρίας καί προσπάθησε νά ὑπερασπισθεῖ τόν ἁπλό λαό, ἀπέναντι στίς αὐθαιρεσίες τῶν Ἡγεμόνων καί τοΰ ἡγεμονικοῦ καθεστῶτος.
Ὁ Μητροπολίτης Σάμου Κωνσταντῖνος Βοντζαλίδης, ὁ ὁποῖος μαζί μέ τόν Θεμιστοκλῆ Σοφούλη ἀποτελοῦν τούς πρωτεργάτες τοῦ ἀγῶνα γιά τήν ἕνωση, ἀντέδρασε μέ σθένος καί γενναιότητα στίς αὐθαιρεσίες καί τό τυραννικό καθε στώς τοῦ Ἡγεμόνα Κοπάση. Ὑψώνει τό Ἐκκλησιαστικό του ἀνάστημα καί φέρε ται ὡς Ἕλληνας Ὀρθόδοξος Ἐπίσκοπος. Κηρύττει, ἀρθρογραφεῖ, καί ἀποστέλλει ἐπιστολές σέ σημαίνοντα πρόσωπα καί στόν ἑλληνικό χῶρο καί στό ἐξωτερικό, ὅπου διεκτραγωδεῖ τίς βιαιότητες, τίς ἱερόσυλες πράξεις καί τήν καταπάτηση τῶν προνομίων καί τοῦ συνταγματικοῦ δικαίου ἀπό τόν Κοπάση. Ἐνημερώνει τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη Ἰωακείμ Γ’ καί στό πλαίσιο τῆς Ἐθναρχικῆς δράσης καί δικαιοδοσίας τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας, ζητᾶ συμπαράσταση ἀλλά καί παρα στάσεις στή Μεγάλη Πύλη ἐναντίον τοῦ τυράννου Ἡγεμόνα. Παρά τίς ἀπειλές καί τίς ἀπαγορεύσεις, ἐπικοινωνεῖ μέ τόν ἐξόριστο Θεμιστοκλῆ Σοφούλη κι ἄλ λους ἐξόριστους πατριῶτες, καί τούς ἐνημερώνει γιά τά συμβαίνοντα στό νησί καί τούς στηρίξει στόν ἀγῶνα τους. Μέ τήν συνδρομή γενναίων καί πατριωτῶν ἱερομονάχων, μετατρέπει τά μοναστήρια σέ κέντρα ἀντίστασης. Στις Ἱερές Μο νές τῆς Ἁγίας Τριάδος, τῆς Παναγίας Βροντιανῆς καί τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς, κα ταφεύγουν οἱ ἐπιστρέψαντες στή Σάμο φυγάδες ὀπαδοί τοῦ Θεμιστοκλῆ Σο φούλη καί βρίσκουν περίθαλψη καί καταφύγιο. Στά Μοναστήρια καταφεύγει καί ὁ ἴδιος ὁ ἡγέτης τοῦ ἀγῶνα, Θεμιστοκλῆς Σοφούλης, γιά νά ἀνασυντάξει τίς δυνάμεις του καί νά λάβει τίς ἀπαραίτητες ἀποφάσεις, πού ὁδήγησαν στήν πο θητή ἐθνική ἀποκατάσταση τῶν Σαμίων καί τήν ἐνσωμάτωση τοῦ νησιοῦ στή Μητέρα Ἑλλάδα, στό ἐλεύθερο ἑλληνικό κράτος.
Μετά τήν ἐπικράτηση τοῦ κινήματος τοῦ Σοφούλη, τόν Σεπτέμβριο τοῦ 1912, ὁ μέχρι τότε ἐν διωγμῷ εὐρισκόμενος Μητροπολίτης Κωνσταντῖνος, τελεῖ πανηγυρική δοξολογία στόν Ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος, καί διακηρύττει τά δίκαια τῆς ἐπανάστασης καί τήν ἀνάγκη λήθης γιά τό παρελθόν καί σύμ πνοιας γιά τήν εὐόδωοη τῶν ἐθνικῶν σκοπῶν τοῦ κινήματος στό μέλλον.
Στίς 30 Σεπτεμβρίου, ὁ Μητροπολίτης Κωνσταντῖνος, περιστοιχισμένος ἀπό τόν ἱερό κλῆρο, προέστη τελετῆς, πού πραγματοποιήθηκε στόν Ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος, μέ ἀφορμή τήν ἔναρξη τῶν ἐργασιῶν τῆς Διπλῆς Ἐθνο συνέλευσης, πού ἐκήρυξε τελικά τήν ἕνωση, καί διετύπωσε σχετικές νουθεσίες πρός τούς πληρεξουσίους. Ὁ ἡρωϊκός Μητροπολίτης Κωνσταντῖνος ἀξιώθηκε νά ζήσει τήν ἐκπλήρωση τῶν ἀγώνων του τήν Κυριακή 11 Νοεμβρίου 1912, ἡμέρα κατά τήν ὁποία εὐλόγησε τήν ἕνωση μέ τήν μητέρα Ἑλλάδα καί δακρυσμένος ἀσπάστηκε τήν Ἑλληνική σημαία καί μέ ραγισμένη ἀπό τήν συγκίνηση φωνή ἀνέπεμψε δοξολογική εὐχή πρός τόν Παντοκράτορα Θεό: «Κύριε ὁ Θεός ἡμῶν,... Ἕνωσον ἡμᾶς τῇ ἁγία Σου καί κραταιά δυνάμει μετά τῶν ἐλευθέρων Ἑλλήνων καί γνησίων τῇ πίστει καί τῷ γένει ἀδελφῶν ἡμῶν τούτων καί σωτήριον καί καρ- ποφόρον ἐν ἔργοις ἀγαθοῖς ἀνάδειξον τήν μετ’ αὐτῶν ἕνωσιν ἡμῶν καί γενοῦ μεθ’ ἡμῶν καί αὐτῶν ὡς μαχητής ἰσχυρός ὅτι ἐπί Σέ μόνον πεποίθαμεν καί τῷ ὀνόματί Σου τῷ ἀγίῳ ἀνεθαρρήσαμεν». Καί στό τέλος τῆς εὐχῆς ἐκάλεσε τούς πάντες νά ζητωκραυγάσουν: «Ζήτω ή μετά τῆς ἐλευθέρας καί φιλτάτης μητρός Ἑλλάδος Ἕνωσις τῶν Σαμίων».
Ὁ Μητροπολίτης Κωνσταντῖνος ὑπέγραψε τό ψήφισμα τῆς ἑνώσεως καί ὅρκισε στίς 12 Νοεμβρίου 1912 τήν Προσωρινή Κυβέρνηση, ὑπό τόν Θεμιστοκλῆ Σοφούλη, ἡ ὁποία κυβέρνησε τό νησί ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Βασιλέως τῶν Ἑλλήνων, ὡς τίς 2 Μαρτίου 1913, ὁπότε κατέπλευσε στόν λιμένα Βαθέος ὁ Ἑλληνικός πο λεμικός Στόλος καί μέ αὐτόν τόν τρόπο ἐπισημοποιήθηκε ἡ ἕνωσις τῆς Σάμου μέ τό ἐλεύθερο ἑλληνικό Κράτος.
Στή σύγχρονη ἐποχή, πού ὑπάρχει ἡ τάση νά παραθεωρεῖται ἡ σημαντική προσφορά τῆς Ἐκκλησίας στούς ἐθνικούς ἀγῶνες τοῦ Γένους γιά ἐλευθερία, ἀ νεξαρτησία καί ἀξιοπρέπεια, ἡ φωτεινή καί ἡρωϊκή προσωπικότητα τοῦ Μητρο πολίτη Κωνσταντίνου μᾶς διδάσκει τήν ἱστορική ἀλήθεια καί μᾶς ὑποδεικνύει τό χρέος μας. Στό πρόσωπο τοῦ Μητροπολίτη Κωνσταντίνου δικαιώθηκαν οἱ ἀγῶ νες, οἱ ἐξορίες καί οἱ διώξεις πού ὑπέστησαν πολλοί κληρικοί καί ἐπίσκοποι τῆς Σάμου, λόγῳ τῆς ἀντίθεσής τους μέ τίς αὐθαιρεσίες καί τήν φιλοοθωμανική πο λιτική τοῦ ἡγεμονικοῦ καθεστῶτος. Παραδείγματα ἀποτελοῦν οἱ Μητροπολίτες Σάμου Κύριλλος, Θεοδόσιος καί Παρθένιος, οἱ ὁποῖοι πέθαναν στήν εξορία.
Στό πρόσωπο τοῦ Μητροπολίτη Κωνσταντίνου προσωποποιήθηκε ἡ προ σπάθεια τῆς Ἐθναρχούσας Ἐκκλησίας γιά τήν ἐκπλήρωση τῶν ὁραμάτων καί τῶν πόθων γιά ἐθνική ἀποκατάσταση τοῦ ἡρωϊκοῦ Σαμιακοῦ λαοῦ.
Σήμερα, ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τούς ἀγῶνες τοῦ ἄξιου Πρωθιεράρχη ἀλλά καί τοῦ γενναίου Θεμιστοκλῆ Σοφούλη καί ὅλων ὅσοι ἀγωνίσθηκαν γιά τήν ἕνωσή μας μέ τήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα. Μᾶς θυμίζει ὅτι ὅλοι ἐμεῖς οἱ ἀπόγονοι τῶν ἡρωιϊκῶν ἀνδρῶν, πού μέ εὐψυχία ἀγωνίσθηκαν καί ὑπέστησαν τόσα δεινά γιά τήν ἀ ποκατάσταση τῆς ἐθνικῆς ἀνεξαρτησίας τῆς Σάμου, καλούμεθα, σήμερα, νά ἀναλογισθοῦμε καί νά συνειδητοποιήσουμε τήν εὐθύνη μας ἀπέναντι στούς πατέ ρες μας καί τήν Ἱστορία μας. Ὀφείλουμε νά διαχειριστοῦμε τήν ἐθνική μας ἐλευθερία καί τήν ἔνδοξη πατρογονική μας κληρονομιά μέ εἰλικρίνεια, σοβαρότητα, συστράτευση, συσπείρωση, ἑνότητα καί σύνεση, ὥστε νά μεγαλουργήσουμε ὡς ἔθνος καί στό παρόν καί στό μέλλον.
Ὡς πνευματικός σας Πατέρας σᾶς διαβεβαιώνω ὅτι ἡ Ἐκκλησία μας δέν ὑποστέλλει τήν σημαία τῆς πολυσχιδοῦς προσφορᾶς πρός τά πνευματικά παιδιά της ἀλλά μέ ὅλες τίς δυνάμεις της θά συνεχίζει τόν καλόν ἀγῶνα γιά τήν διατή ρηση τῶν πατρογονικῶν μας ἀξιῶν καί ἰδανικῶν καί τήν ὀρθόδοξη χριστιανική κληρονομιά μας.
Εὔχομαι ὁ Κύριός μας νά εὐλογεῖ τόν ἡρωϊκό λαό τοῦ ἀκριτικοῦ νησιοῦ μας τῆς Σάμου καί νά κατατάξει τάς ψυχάς τῶν προμάχων τῆς ἐλευθερίας αὐτοῦ τοῦ Ἱστορικοῦ καί πολύπαθου τόπου εἰς χώραν ζώντων καί δικαίων.
Συντάχθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2022 .
Σεβ. Μητρ. Σάμου καί Ἰκαρίας κ.κ. Εὐσεβίου
Μέ αἰσθήματα ἐθνικῆς ὑπερηφάνειας καί ψυχικῆς ἀγαλλιάσεως ἑορτάζουμε, τήν Κυριακή 13 Νοεμβρίου, τήν 110η ἐπέτειο τῆς ἑνώσεως τῆς φιλόχριστης καί Ἑλληνόψυχης Σάμου μέ τήν Μητέρα Ἑλλάδα.
Ἀπό τόν ἀγῶνα γιά ἐθνική ἀνεξαρτησία τοῦ ἀκριτικοῦ μας νησιοῦ καί τήν ἀπελευθέρωσή του ἀπό τήν ὀθωμανική βαρβαρότητα δέν ἦταν δυνατόν νά λείψει ἡ Ἐκκλησία. Κατά τά χρόνια τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως ὁ Μητροπολίτης Κύριλλος μέ τούς κληρικούς του πολεμᾶ δίπλα στόν μεγάλο ἀρχηγό Λυκοῦργο Λογοθέτη. Καί κατά τά χρόνια τοῦ ἡγεμονικοῦ καθεστῶτος ἡ Ἐκκλησία ἔχοντας πλήρη συναίσθηση τοῦ ἐθναρχικοῦ της ρόλου, ὕψωσε φωνή διαμαρτυρίας καί προσπάθησε νά ὑπερασπισθεῖ τόν ἁπλό λαό, ἀπέναντι στίς αὐθαιρεσίες τῶν Ἡγεμόνων καί τοΰ ἡγεμονικοῦ καθεστῶτος.
Ὁ Μητροπολίτης Σάμου Κωνσταντῖνος Βοντζαλίδης, ὁ ὁποῖος μαζί μέ τόν Θεμιστοκλῆ Σοφούλη ἀποτελοῦν τούς πρωτεργάτες τοῦ ἀγῶνα γιά τήν ἕνωση, ἀντέδρασε μέ σθένος καί γενναιότητα στίς αὐθαιρεσίες καί τό τυραννικό καθε στώς τοῦ Ἡγεμόνα Κοπάση. Ὑψώνει τό Ἐκκλησιαστικό του ἀνάστημα καί φέρε ται ὡς Ἕλληνας Ὀρθόδοξος Ἐπίσκοπος. Κηρύττει, ἀρθρογραφεῖ, καί ἀποστέλλει ἐπιστολές σέ σημαίνοντα πρόσωπα καί στόν ἑλληνικό χῶρο καί στό ἐξωτερικό, ὅπου διεκτραγωδεῖ τίς βιαιότητες, τίς ἱερόσυλες πράξεις καί τήν καταπάτηση τῶν προνομίων καί τοῦ συνταγματικοῦ δικαίου ἀπό τόν Κοπάση. Ἐνημερώνει τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη Ἰωακείμ Γ’ καί στό πλαίσιο τῆς Ἐθναρχικῆς δράσης καί δικαιοδοσίας τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας, ζητᾶ συμπαράσταση ἀλλά καί παρα στάσεις στή Μεγάλη Πύλη ἐναντίον τοῦ τυράννου Ἡγεμόνα. Παρά τίς ἀπειλές καί τίς ἀπαγορεύσεις, ἐπικοινωνεῖ μέ τόν ἐξόριστο Θεμιστοκλῆ Σοφούλη κι ἄλ λους ἐξόριστους πατριῶτες, καί τούς ἐνημερώνει γιά τά συμβαίνοντα στό νησί καί τούς στηρίξει στόν ἀγῶνα τους. Μέ τήν συνδρομή γενναίων καί πατριωτῶν ἱερομονάχων, μετατρέπει τά μοναστήρια σέ κέντρα ἀντίστασης. Στις Ἱερές Μο νές τῆς Ἁγίας Τριάδος, τῆς Παναγίας Βροντιανῆς καί τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς, κα ταφεύγουν οἱ ἐπιστρέψαντες στή Σάμο φυγάδες ὀπαδοί τοῦ Θεμιστοκλῆ Σο φούλη καί βρίσκουν περίθαλψη καί καταφύγιο. Στά Μοναστήρια καταφεύγει καί ὁ ἴδιος ὁ ἡγέτης τοῦ ἀγῶνα, Θεμιστοκλῆς Σοφούλης, γιά νά ἀνασυντάξει τίς δυνάμεις του καί νά λάβει τίς ἀπαραίτητες ἀποφάσεις, πού ὁδήγησαν στήν πο θητή ἐθνική ἀποκατάσταση τῶν Σαμίων καί τήν ἐνσωμάτωση τοῦ νησιοῦ στή Μητέρα Ἑλλάδα, στό ἐλεύθερο ἑλληνικό κράτος.
Μετά τήν ἐπικράτηση τοῦ κινήματος τοῦ Σοφούλη, τόν Σεπτέμβριο τοῦ 1912, ὁ μέχρι τότε ἐν διωγμῷ εὐρισκόμενος Μητροπολίτης Κωνσταντῖνος, τελεῖ πανηγυρική δοξολογία στόν Ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος, καί διακηρύττει τά δίκαια τῆς ἐπανάστασης καί τήν ἀνάγκη λήθης γιά τό παρελθόν καί σύμ πνοιας γιά τήν εὐόδωοη τῶν ἐθνικῶν σκοπῶν τοῦ κινήματος στό μέλλον.
Στίς 30 Σεπτεμβρίου, ὁ Μητροπολίτης Κωνσταντῖνος, περιστοιχισμένος ἀπό τόν ἱερό κλῆρο, προέστη τελετῆς, πού πραγματοποιήθηκε στόν Ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος, μέ ἀφορμή τήν ἔναρξη τῶν ἐργασιῶν τῆς Διπλῆς Ἐθνο συνέλευσης, πού ἐκήρυξε τελικά τήν ἕνωση, καί διετύπωσε σχετικές νουθεσίες πρός τούς πληρεξουσίους. Ὁ ἡρωϊκός Μητροπολίτης Κωνσταντῖνος ἀξιώθηκε νά ζήσει τήν ἐκπλήρωση τῶν ἀγώνων του τήν Κυριακή 11 Νοεμβρίου 1912, ἡμέρα κατά τήν ὁποία εὐλόγησε τήν ἕνωση μέ τήν μητέρα Ἑλλάδα καί δακρυσμένος ἀσπάστηκε τήν Ἑλληνική σημαία καί μέ ραγισμένη ἀπό τήν συγκίνηση φωνή ἀνέπεμψε δοξολογική εὐχή πρός τόν Παντοκράτορα Θεό: «Κύριε ὁ Θεός ἡμῶν,... Ἕνωσον ἡμᾶς τῇ ἁγία Σου καί κραταιά δυνάμει μετά τῶν ἐλευθέρων Ἑλλήνων καί γνησίων τῇ πίστει καί τῷ γένει ἀδελφῶν ἡμῶν τούτων καί σωτήριον καί καρ- ποφόρον ἐν ἔργοις ἀγαθοῖς ἀνάδειξον τήν μετ’ αὐτῶν ἕνωσιν ἡμῶν καί γενοῦ μεθ’ ἡμῶν καί αὐτῶν ὡς μαχητής ἰσχυρός ὅτι ἐπί Σέ μόνον πεποίθαμεν καί τῷ ὀνόματί Σου τῷ ἀγίῳ ἀνεθαρρήσαμεν». Καί στό τέλος τῆς εὐχῆς ἐκάλεσε τούς πάντες νά ζητωκραυγάσουν: «Ζήτω ή μετά τῆς ἐλευθέρας καί φιλτάτης μητρός Ἑλλάδος Ἕνωσις τῶν Σαμίων».
Ὁ Μητροπολίτης Κωνσταντῖνος ὑπέγραψε τό ψήφισμα τῆς ἑνώσεως καί ὅρκισε στίς 12 Νοεμβρίου 1912 τήν Προσωρινή Κυβέρνηση, ὑπό τόν Θεμιστοκλῆ Σοφούλη, ἡ ὁποία κυβέρνησε τό νησί ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Βασιλέως τῶν Ἑλλήνων, ὡς τίς 2 Μαρτίου 1913, ὁπότε κατέπλευσε στόν λιμένα Βαθέος ὁ Ἑλληνικός πο λεμικός Στόλος καί μέ αὐτόν τόν τρόπο ἐπισημοποιήθηκε ἡ ἕνωσις τῆς Σάμου μέ τό ἐλεύθερο ἑλληνικό Κράτος.
Στή σύγχρονη ἐποχή, πού ὑπάρχει ἡ τάση νά παραθεωρεῖται ἡ σημαντική προσφορά τῆς Ἐκκλησίας στούς ἐθνικούς ἀγῶνες τοῦ Γένους γιά ἐλευθερία, ἀ νεξαρτησία καί ἀξιοπρέπεια, ἡ φωτεινή καί ἡρωϊκή προσωπικότητα τοῦ Μητρο πολίτη Κωνσταντίνου μᾶς διδάσκει τήν ἱστορική ἀλήθεια καί μᾶς ὑποδεικνύει τό χρέος μας. Στό πρόσωπο τοῦ Μητροπολίτη Κωνσταντίνου δικαιώθηκαν οἱ ἀγῶ νες, οἱ ἐξορίες καί οἱ διώξεις πού ὑπέστησαν πολλοί κληρικοί καί ἐπίσκοποι τῆς Σάμου, λόγῳ τῆς ἀντίθεσής τους μέ τίς αὐθαιρεσίες καί τήν φιλοοθωμανική πο λιτική τοῦ ἡγεμονικοῦ καθεστῶτος. Παραδείγματα ἀποτελοῦν οἱ Μητροπολίτες Σάμου Κύριλλος, Θεοδόσιος καί Παρθένιος, οἱ ὁποῖοι πέθαναν στήν εξορία.
Στό πρόσωπο τοῦ Μητροπολίτη Κωνσταντίνου προσωποποιήθηκε ἡ προ σπάθεια τῆς Ἐθναρχούσας Ἐκκλησίας γιά τήν ἐκπλήρωση τῶν ὁραμάτων καί τῶν πόθων γιά ἐθνική ἀποκατάσταση τοῦ ἡρωϊκοῦ Σαμιακοῦ λαοῦ.
Σήμερα, ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τούς ἀγῶνες τοῦ ἄξιου Πρωθιεράρχη ἀλλά καί τοῦ γενναίου Θεμιστοκλῆ Σοφούλη καί ὅλων ὅσοι ἀγωνίσθηκαν γιά τήν ἕνωσή μας μέ τήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα. Μᾶς θυμίζει ὅτι ὅλοι ἐμεῖς οἱ ἀπόγονοι τῶν ἡρωιϊκῶν ἀνδρῶν, πού μέ εὐψυχία ἀγωνίσθηκαν καί ὑπέστησαν τόσα δεινά γιά τήν ἀ ποκατάσταση τῆς ἐθνικῆς ἀνεξαρτησίας τῆς Σάμου, καλούμεθα, σήμερα, νά ἀναλογισθοῦμε καί νά συνειδητοποιήσουμε τήν εὐθύνη μας ἀπέναντι στούς πατέ ρες μας καί τήν Ἱστορία μας. Ὀφείλουμε νά διαχειριστοῦμε τήν ἐθνική μας ἐλευθερία καί τήν ἔνδοξη πατρογονική μας κληρονομιά μέ εἰλικρίνεια, σοβαρότητα, συστράτευση, συσπείρωση, ἑνότητα καί σύνεση, ὥστε νά μεγαλουργήσουμε ὡς ἔθνος καί στό παρόν καί στό μέλλον.
Ὡς πνευματικός σας Πατέρας σᾶς διαβεβαιώνω ὅτι ἡ Ἐκκλησία μας δέν ὑποστέλλει τήν σημαία τῆς πολυσχιδοῦς προσφορᾶς πρός τά πνευματικά παιδιά της ἀλλά μέ ὅλες τίς δυνάμεις της θά συνεχίζει τόν καλόν ἀγῶνα γιά τήν διατή ρηση τῶν πατρογονικῶν μας ἀξιῶν καί ἰδανικῶν καί τήν ὀρθόδοξη χριστιανική κληρονομιά μας.
Εὔχομαι ὁ Κύριός μας νά εὐλογεῖ τόν ἡρωϊκό λαό τοῦ ἀκριτικοῦ νησιοῦ μας τῆς Σάμου καί νά κατατάξει τάς ψυχάς τῶν προμάχων τῆς ἐλευθερίας αὐτοῦ τοῦ Ἱστορικοῦ καί πολύπαθου τόπου εἰς χώραν ζώντων καί δικαίων.
