Γιορτάζουμε καί φέτος πανηγυρικά τά γεγονότα τῆς 6ης Αὐγούστου 1824, τότε που οἱ Σάμιοι, ἑνωμένοι καί μέ τήν ἐξ ὕψους δύναμη καί βοήθεια τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ κατάφεραν νά ἀποκρούσουν τόν ὀθωμανικό στόλο καί νά διατηρήσουν τήν ἐλευθερία τῆς ἰδιαίτερης πατρίδας μας, τῆς πολυαγαπημένης μας Σάμου. Καί γιορτάζουμε τήν τοπική ἐθνική ἑορτή μας τήν ἡμέρα τῆς θείας Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος, συνδυάζοντας, ὅπως εἴθισται νά συμβαίνει στό λαό μας, τήν θρησκευτική καί τήν ἐθνική γιορτή.
Τά ἱστορικά γεγονότα τῆς ἐποχῆς εἶναι γνωστά σέ ὅλους μας, καί ἀπό τούς ἐτήσιους ἑορτασμούς τῆς ἐπετείου, καί ἀπό τήν μελέτη τῆς ἱστορίας. Ἐκεῖνο ὅμως πού σπανιότερα σημειώνεται εἶναι τά ἠθικά καί ἐθνικά διδάγματα πού μποροῦμε νά ἀντλήσουμε ἀπό τήν ἠρωϊκή ἐκείνη ἐποχή. Διδάγματα ἑρμηνευτικά της ἱστορικῆς ἐκείνης συγκυρίας, ἀλλά καί χρήσιμα γιά τήν ὁριακή καί κρίσιμη περίσταση τήν ὁποία βιώνουμε.
Τό πρῶτο μήνυμα τῶν γεγονότων τῆς 6ης Αὐγούστου 1824 εἶναι ἡ ἑνότητα τοῦ λαοῦ. Τό θαῦμα ἐκεῖνο τῆς ἐπιβολῆς τοῦ θελήματος καί τῆς ἱκανοποίησης τῶν δικαίων τοῦ λαοῦ ἑνός μικροῦ νησιοῦ ἀπέναντι στίς ἀντίθετες προβλέψεις τῶν Μεγάλων Δυνάμεων τῆς ἐποχῆς ὀφείλεται στό ὅτι οἱ συμπατριῶτες μᾶς ἦταν ἑνωμένοι καί ἀποφασισμένοι, γι’ αὐτό καί δικαιώθηκαν. Αὐτό ἐπίσης δείχνει καί τήν δύναμη πού ἀντλοῦν οἱ λαοί, ὅταν ὑποστηρίζουν τά δίκαια αἰτήματά τους, ὅπως ἀκριβῶς συνέβη καί κατά τή σαμιακή ἐπανάσταση τοῦ 1821, ὅπου οἱ Σάμιοι ἑνωμένοι, ἀντλώντας δύναμη ἀπό τό δίκαιο αἴτημά τους, κατάφεραν πράγματα φαινομενικά ἀκατόρθωτα, ἀκριβῶς ἐπειδή ἦταν ἑνωμένοι καί πίστευαν στήν ἐπιτυχία τοῦ κοινοῦ στόχου τους.
Ἕνα δεύτερο μήνυμα εἶναι ἡ ἐμμονή τῶν ἀγωνιστῶν τοῦ 1821 στήν παράδοση τοῦ Γένους. Στόν ἀγώνα ἐκεῖνο πρωτοστατοῦσε ἡ Ἐκκλησία, καί ἀκολουθοῦσε ὁ πιστός λαός τοῦ Θεοῦ. Τόσο σέ ἐθνικό ὅσο καί σέ πνευματικό ἐπίπεδο, οἱ πρωταγωνιστές τῆς ἐπανάστασης, μέ πρῶτο τόν ἀρχηγό τῆς Λογοθέτη Λυκοῦργο, πίστευαν στό Θεό καί ἀκολουθοῦσαν τά κελεύσματα τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία ἀνέλαβε σέ μεγάλο βαθμό τήν πνευματική καθοδήγηση τοῦ ἀγώνα καί τῶν ἀγωνιστῶν. Στό ἐπίπεδο αὐτό μάλιστα μέγιστη ὑπῆρξε ἡ συμβολή τόσο τοῦ κλήρου τῆς Σάμου στό σύνολό του, ὅσο καί τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Σάμου καί Ἰκαρίας Κυρίλλου Β΄ τοῦ Ἀγραφιώτη, ὁ ὁποῖος δέν δίστασε νά πολεμήσει στήν πρώτη γραμμή, διεκδικώντας τά ἐθνικά δίκαια.
Τό τρίτο χρήσιμο μήνυμα τῶν ἱστορικῶν ἐκείνων γεγονότων, εἶναι ἡ ὑπομονή καί ἡ ἐπιμονή τῶν Σαμίων στήν διεκδίκηση τῶν προαιωνίων πόθων τους. Παρά τίς δυσμενεῖς ἐσωτερικές καί ἐξωτερικές συνθῆκες, παρά τήν ἀπείρως μεγαλύτερη ὑπεροπλία τῶν ἀντιπάλων, παρά τά κελεύσματα τῆς λογικῆς, οἱ πρόγονοί μας δέν ὀλιγοψύχησαν, οὔτε ὀλιγώρησαν. Προσηλωμένοι στό καθῆκον ἔμειναν σταθεροί ἐπί γενεές ὁλόκληρες στήν ἐθνική, θρησκευτική καί πολιτισμική τους ταυτότητα, ἀγωνίστηκαν γιά τήν ἐλευθερία τους καί τήν διατήρησή της, ἀγωνίστηκαν γιά τήν ἀξιοπρέπεια καί τήν ἑλληνορθόδοξη πίστη τους. Καί ὁ Σωτήρας Χριστός, βλέποντας τήν ἐπιμονή καί τήν πίστη τούς ἐπευλόγησε τόν ἀγώνα καί τούς ἐπιδαψίλευσε τήν τελική σωτήρια νίκη, τήν ὁποία σήμερα πανηγυρίζουμε.
Ἀγαπητά μου παιδιά,
Στίς κρίσιμες περιστάσεις πού βιώνει τό ἔθνος μας, τά συμπεράσματα αὐτά μποροῦν νά φανοῦν πολλαπλῶς χρήσιμα. Ἡ ἑνότητα. Ἡ πίστη στίς παραδόσεις. Ἡ ὑπομονή καί ἡ ἐπιμονή. Ἡ ἀπαντοχή στήν πίστη τῶν προγόνων μας. Ἡ ἐμμονή στήν παράδοση καί ἡ παραμονή μᾶς κοντά στήν Ἐκκλησία μποροῦν νά ἀποτελέσουν σωτήρια καί ἀποτελεσματικά μέσα γιά τήν ὑπέρβαση τῆς κρίσης, πέρα ἀπό οἰκονομικά μεγέθη καί τεχνοκρατικές ἀναλύσεις. Καί τοῦτο ἐπειδή, ὅπως πολλές φορές καί μέ διάφορες εὐκαιρίες ἔχουμε τονίσει, ἡ κρίση αὐτή εἶναι πρωτίστως πνευματική καί κρίση ταυτότητας καί τρόπου ζωῆς, καί δευτερευόντως κρίση οἰκονομική, δεδομένου ὅτι ὁ τρόπος ζωῆς καί ἡ νεόκοπη κοσμοπολίτικη νοοτροπία μᾶς ὁδήγησε καί στόν ἐκτροχιασμό τῶν οἰκονομικῶν μεγεθῶν.
Ἄν λοιπόν σέ κάτι μπορεῖ νά μᾶς φανεῖ πραγματικά λυσιτελῆς ὁ σημερινός ἑορτασμός τῆς ἐπετείου τῆς νικηφόρας καί σωτήριας ναυμαχίας τῆς Μυκάλης, στίς 5 καί 6 Αὐγούστου 1824, αὐτό εἶναι ὁ φρονηματισμός μᾶς κατά τό παράδειγμα τῶν προγόνων μας πού ἀγωνίστηκαν γιά νά ἐπιτύχουν τήν ἀπελευθέρωση καί τήν διατήρηση τῆς ἐθνικῆς καί θρησκευτικῆς ταυτότητάς τους, ἡ συμμόρφωσή μας πρός τό παράδειγμά τους καί πρός τίς ἐσώτερες προϋποθέσεις τοῦ τιτάνιου ἔργου τους, καί ἡ σύμπλευση τῆς πορείας μας μέ τό δικό τους ἐπίτευγμα.
Μόνον ἔτσι ὁ ἑορτασμός τῆς ἱστορικῆς ἐπετείου θά ἔχει οὐσιαστικό νόημα, θά ἐπιδράσει θετικά στό παρόν καί στό μέλλον μας, θά δικαιώσει τούς πανηγυρικούς λόγους καί τίς σχετικές τελετές καί θά δώσει ὅραμα καί προοπτική στήν ὕπαρξή μας, ἀλλά καί στήν πορεία τῶν παιδιῶν καί τῶν ἀπογόνων μας. Τώρα, πού περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλη φορά ἡ σωτηρία τῆς πατρίδος ἔγκειται στή δική μας προσπάθεια, τό παράδειγμα τῶν προγόνων μας Σαμίων ἀγωνιστῶν τοῦ 1824 εἶναι ὄχι μόνο ἐπίκαιρο, ἀλλά καί οὐσιαστικά καί δραστικά ζωντανό μπροστά μας. Στό χέρι μᾶς εἶναι νά τό ἀξιοποιήσουμε, δικαιώνοντας τούς κόπους, τούς μόχθους καί τίς θυσίες τους. Μακάρι ἡ ἐφετινή ἑορτή τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ νά μᾶς κάνει νά προβληματισθοῦμε καί νά ἀλλάξουμε πορεία ζωῆς μἐ μόνιμο καθοδηγητή καί συνοδοιπόρο τόν Μεταμορφωθέντα Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό, ὅπως ἐκεῖνοι.
«Χριστός Σάμον ἔσωσεν 6ῃ Αὐγούστου 1824»
Χρόνια Πολλά
Ὁ Ἐπίσκοπός σας
+ Ὁ Σάμου καί Ἰκαρίας Εὐσέβιος
Εκτύπωση
Email
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Μέ τήν εὐκαιρία τῆς παρουσίας τῶν πλοίων τοῦ πολεμικοῦ μας Ναυτικοῦ στά πλαίσια τῆς Ναυτικῆς ἀσκήσεως «ΚΑΤΑΙΓΙΔΑ 2018» στίς 9 καί 10 Ἰουνίου 2018 στούς λιμένες τῆς Σάμου, τῆς Ἰκαρίας καί τῶν Φούρνων, ἐπιθυμῶ νά μοιρασθῶ μαζί σας τά ἐξῆς:
Ἡ θάλασσα, ὅπως τήν δημιούργησε ὁ Θεός, «ἡ μεγάλη καί εὑρύχωρος» (ψαλμ. ργ 25), ἐκτός ἀπό πηγή ζωογονίας, ἦταν, εἶναι καί θά εἶναι πάντοτε γιά τήν Πατρίδα μας μιά ἄνωθεν διακεκριμένη δωρεά. Μάλιστα οἱ Πατέρες μας, πού μᾶς ἐλευθέρωσαν ἀπό τήν Τουρκική σκλαβιά, ἀπέδωσαν αὐτήν μεγάλη ἀλήθεια εἰκονίζοντας τό γαλανόλευκο τῆς θάλασσας μέσα ἀπό τήν ἑλληνική μας Σημαία, ἡ ὁποία σύμφωνα μέ ἱστορικές μαρτυρίες πρωτοϋφάνθηκε ἀπό τόν ὅσιο Νήφωνα τόν Κοινοβιάρχη καί τούς λοιπούς Κολλυβᾶδες Πατέρες, πού ἔζησαν καί στήν Ἰκαρία, στά τέλη τοῦ 18ου αἰῶνα.
Οἱ Ἕλληνες ἀνέκαθεν ἀγαπᾶμε τήν θάλασα καί ἀπό ἀρχαιοτάτων χρόνων μαρτυρεῖται, ὅτι εἴμαστε ἄρρηκτα συνδεδεμένοι μαζί της.
Ἄν φέρουμε στή μνήμη μας τήν ἐλπιδοφόρα ἰαχή «Θάλαττα-θάλαττα», τῶν 10.000 Ἑλλήνων, πού ἀντήχησε ὡς κραυγή ἀνακούφισης γιά τήν λήξη τῶν δυσκολιῶν, πού δοκίμασαν ὡς μισθοφόροι τοῦ Κύρου, ὅταν ἀντίκρυσαν τίς Μικρασιατικές ἀκτές ἐπιστρέφοντας ἀπό τήν ἀχανῆ Ἀσία στήν Ἑλλάδα, ὅπως τήν καταγράφει ὁ Ξενοφώντας, πού ἦταν ἕνας ἀπό αὐτούς καί ὁ στρατηγός τῆς ἐπιστροφῆς τους, στό ἔργο του «Ἡ κάθοδος τῶν Μυρίων».
Ἐν πολλοῖς, θά μπορούσαμε νά ποῦμε, ἰδίως ὅσοι κατοικοῦμε στά Νησιά καί δή στά ἀκριτικά Νησιά τῆς Σάμου, τῆς Ἰκαρίας καί τῶν Φούρνων, ὅτι ἡ ζωή μας ἐξαρτᾶται ἀπό τήν θάλασσα καί παρά τούς κινδύνους της ἀποτελεῖ ἀφορμή χαρᾶς καί ἐλπίδος καί ταυτόχρονα ἀφορμή δοξολογίας στόν Ἅγιο Θεό, ἀλλά καί ποιητικῆς ἔκφρασης τῶν ἀνθρώπων μας, πού μέσα ἀπό τό δημοτικό ἆσμα, ἐκθειάζουν πανηγυρίζουν, παρηγοροῦν καί ἀνανεώνουν τήν ἐλπίδα τῆς ζωῆς τους.
Ἡ παρουσία τῶν πολεμικῶν πλοίων στούς λιμένες τῶν Νησιῶν μας ἰδίως αὐτές τίς ἡμέρες μᾶς ὑπενθυμίζει, πώς ἡ θάλασσα ἀποτελεῖ καί τό προστατευτικό φυσικό ὀχύρωμα τῆς πατρίδος μας κατά τῶν διαφόρων ἐχθρικῶν δυνάμεων. Ἀβίαστα φέρει στήν μνήμη μας τούς ἀγῶνες τοῦς Ἔθνους μας, στούς ὁποίους διαχρονικά κατά μέγα μέρος στηρίζεται ἡ ἐλευθερία μας.
«Εἶναι γνωστή ἀπό τά μαθητικά μας χρόνια ἡ φράση τοῦ Περικλέους «Μέγα τό τῆς θαλάσσης κράτος» ὅπως μᾶς τήν διασώζει ὁ μεγάλος ἱστορικός Θουκυδίδης, ἐννοώντας βεβαίως πώς εἶναι «Μεγάλη η δύναμη του κράτους, πού ἐλέγχει την θάλασσα». Εἶναι γνωστόν, πώς ὁ Χρυσός αἰώνας τοῦ Κράτους τῶν Ἀθηνῶν, πέρα ἀπό τήν ἰδιαίτερη ἄνθιση, τῆς φιλοσοφίας, τῶν τεχνῶν, τῶν ἐπιστημῶν καί συνόλου τοῦ πολιτισμοῦ, δίχως ἄλλο ὀφείλεται καί στήν ναυτική της δύναμη.
Ἀξίζει νά θυμηθοῦμε τήν προτροπή τοῦ Θεμιστοκλέους γιά τά ξύλινα τείχη, πού θά ἔσωζαν τήν Ἀθήνα ἀπό τούς Πέρσες, ἐννοώντας τήν νικηφόρα ἐναντίον τῶν Περσῶν ναυμαχία τῆς Σαλαμίνας τό 480 π.Χ., ἀλλά καί τό γεγονός, πώς ἡ Σάμος ἀποτελοῦσε ἐπίλεκτο μέλος τῆς Ἀθηναϊκῆς Συμμαχίας, καθώς τροφοδοτοῦσε τήν Ἀθήνα μέ τήν ξυλεία τῆς Σαμιακῆς πεύκης γιά τήν κατασκευή τῶν εὐδρόμων τριήρεων, τῶν πολεμικῶν δηλαδή πλοίων τῆς ἐποχῆς.
Τά ὁμηρικά ἔπη, ἡ ἀργοναυτική ἐκστρατεία, οἱ ἐπιτυχεῖς ναυμαχίες, ἀπό τήν πρό Χριστοῦ περίοδο μέχρι καί τήν πρόσφατη Ἱστορία μας, ὅπως ἡ νίκη τῶν Πατέρων μας στήν ναυμαχία τῆς Μυκάλης, «ὅτε Χριστός Σάμον ἔσωσεν τῇ 6ῃ Αὐγούστου 1824», ἐξυμνοῦν τούς ἀγῶνες τῶν Ἑλλήνων στήν θάλασσα, γιά τήν ἐλευθερία τῆς Πατρίδος μας καί τήν προάσπιση τῆς ἐδαφικῆς μας ἀκεραιότητος, ἀκόμη καί ἔναντι ὅσων σήμερα τήν ἐποφθαλμιοῦν καί βάλλουν κατά τῆς ἐθνικῆς μας κυριαρχίας, παραθεωρώντας καί ἀμφισβητώντας τά θαλάσσια ὅρια καί σύνορά μας. Ταυτόχρονα δέ προάγουν καί ἀναδεικνύουν τήν ἑλληνική ναυτοσύνη, ἡ ὁποία διαμέσου δέ τῶν αἰώνων, φαίνεται νά εἶναι μιά ἀξεπέραστη ἐθνική μας ἱκανότητα.
Αὐτά ὅμως δέν πρέπει νά μᾶς κάνουν νά ἐφησυχάζουμε, ἀλλά νά ἀγωνιζόμαστε μέ ὅλες μας τίς δυνάμεις γιά νά διαφυλάξουμε ἀλώβητη τήν ἱερή ἐθνική μας κληρονομιά, τήν ἑλληνική θάλασσά μας, τά ἑλληνικά χωρικά μας ὕδατα, τήν ἑλληνική αἰγιαλίτιδα ζώνη, τήν ἑλληνική ναυτοσύνη μας καί νά τά παραδώσουμε στίς ἑπόμενες γεννιές, ὅπως ἀκριβῶς μέ τό αἷμα τους καί τόν τίμιο ἱδρῶτα τους μας τά παρέδωσαν οἱ πατέρες μας.
Γι’ αὐτό κι ἐμεῖς σήμερα εὐχόμεθα καί προσευχόμεθα καί ἐπιτελοῦμε τά μνημόσυνα ὑπἐρ τῶν ψυχῶν ὅλων τῶν γνωστῶν καί ἀγνωστων ναυτικῶν, πού ἔπεσαν ἡρωϊκῶς γιά τήν ἐλευθερία καί τήν εὐημερία τοῦ Ἔθνους μας.
Ἐπιπλέον δέ σήμερα σέ συνέχεια τῆς εὐχῆς τῆς Ἐκκλησίας μας «ὑπέρ τῶν ἐν θάλάσσῃ καλῶς πλεόντων», ἄς προσευχηθοῦμε γιά ὅλους ἐκείνους, πού μοχθοῦν στήν θάλασσα, ὅσους στελεχώνουν τό Πολεμικό μας Ναυτικό καί τό Λιμενικό Σῶμα, εὐχόμενοι νά τούς ὁδηγεῖ ὁ Θεός σέ κάθε ἔργο εἰρηνικό, ἀγαθό καί εὐάρεστο.
Αἰσθανόμαστε δέ τήν ἀνάγκη νά εὐχαριστήσουμε ἰδιαιτέρως τό Πολεμικό μας Ναυτικό, διότι ὡς ἄλλος φύλακας Ἄγγελος περιφρουρεῖ τά Νησιά καί τήν ζωή μας καί κυρίως ἐνισχύει τό φρόνημα καί τό ἠθικό μας.
Ἐπιθυμοῦμε δέ νά τούς διαβεβαιώσουμε, πώς ἡ καρδιά μας πλημμυρίζει ἀπό εὐγνωμοσύνη, στή σκέψη καί μόνον ὅλων τῶν συγχρόνων αὐτῶν ὑπερασπιστῶν τῆς Πατρίδος μας, πού ὑπηρετοῦν στόν κατά ξηράν, θάλασσαν καί ἀέρα φιλόχριστο Ἑλληνικό Στρατό, ὅλων ὅσων ἡρωϊκῶς ἀναλίσκονται στή διακονία τοῦ Ἔθνους καί τῆς Πατρίδος μας καί θέτουν τούς ἑαυτούς τους προμάχους ὑπέρ τῶν ἔκπαλαι βωμῶν καί ἑστιῶν μας, ἄξιοι ἐπίγονοι μεγάλων ἡρώων τῆς Πίστεως καί τῆς Πατρίδος, τιμημένοι φρυκτωροί τῆς γαλανόλευκης Ἑλληνικῆς Σημαίας, τῆς Σημαίας τοῦ Σταυροῦ.
Μετά πολλῶν εὐχῶν καί ἀγάπης Χριστοῦ
ὁ Μητροπολίτης
+ Ὁ Σάμου καί Ἰκαρίας Εὐσέβιος
Εκτύπωση
Email
