Συντάχθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2023 .
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Μέ τήν σημερινή παραβολή τοῦ ἀνωνύμου πλουσίου καί τοῦ φτωχοῦ Λαζάρου ἡ Ἐκκλησία μας θέλει νά καταλάβουμε, πώς μέ τή σωστή διαχείριση τῆς ἐπίγειας ζωῆς μας κερδίζουμε ἤ μάλλον καλύτερα ἐτοιμάζουμε τήν αἰωνιότητα. Δέν θέλει ἡ Ἐκκλησία μας νά μείνουμε στό προφανές, στή σχέση δηλαδή τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν πλοῦτο καί τήν φτώχεια καί τό πῶς πρέπει νά φέρουμε αὐτή τήν συντυχία σέ κάθε περίσταση τῆς ζωῆς.
Ἐξάλλου γιά τήν κακή ἐπιρροή τοῦ ὑλικοῦ πλούτου πάνω στόν ἄνθρωπο καί τίς καταστροφικές του συνέπειες θά μᾶς μιλήσει σύν Θεῷ σέ μία ἀπό τίς ἑπόμενες Κυριακές μέ τήν παραβολή τοῦ ἄφρονος πλουσίου.
Σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας μέσα ἀπό τόν παραβολικό λόγο τοῦ Κυρίου θέλει νά συνειδητοποιήσουμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔχει ἀρχή ἀλλά δέν ἔχει τέλος. Κάθε φορά, πού ἕνας νέος ἄνθρωπος συλλαμβάνεται στήν κοιλία τῆς μητέρας του, ὁ Θεός πνέει τήν πνοή Του, ὅπως ἔκανε μέ τόν πρωτόπλαστο Ἀδάμ καί ἐγκαθιστᾶ τήν κτιστή ψυχή, στό σῶμα πού μόλις συνελήφθη. Ἆρα ὁ ἄνθρωπος εἶναι μέ σῶμα καί ψυχή ἀπό τήν πρώτη στιγμή τῆς συλλήψεώς του στή μήτρα τῆς μητέρας του, λόγος γιά τόν ὁποῖο ἡ ἔκτρωση ἤ ὅπως ἐξωραϊσμένα συνηθίζεται νά λέγεται ἡ διακοπή κύησης εἶναι φόνος.
Ἐξ ἄκρας συλλήψεως λοιπόν τό σῶμα εἶναι ἄρρηκτα συνδεδεμένο μέ τήν ψυχή, ὥσπου νά τά χωρίζει ὁ θάνατος. Τότε τό σῶμα ἐνταφιάζεται καί πηγαίνει στά στοιχεῖα ἀπό τά ὁποῖα συντέθηκε ἐξ ἀρχῆς, τό χῶμα καί τό νερό μέ τά ὁποῖα ὁ Θεός δημιούργησε τόν πρωτόπλαστο Ἀδάμ, γι’ αὐτό καί στήν ταφή λέγει ὁ ἱερέας «Τοῦ Κυρίου ἡ γῆ καί τό πλήρωμα αὐτῆς. Γῆ εἶ καί εἰς γῆν ἀπελεύσῃ». Ἡ ψυχή ὅμως εἶναι ἀθάνατη καί συνεχίζει νά ζεῖ. Μέ τόν βιολογικό θάνατο λοιπόν δέν τελειώνει ἡ ζωή τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά μόνο ὁλοκληρώνεται ὁ ἐπίγειος βίος του.
Ὁ ἄνθρωπος συνεχίζει νά ζεῖ μέ τήν ἀθάνατη ψυχή του σέ μία ἄλλη διάσταση ζωῆς, γιά τήν ὁποία μᾶς μίλησε σήμερα ὁ Κύριος καί στήν ὁποία προγεύεται ἤ τήν αἰώνια τιμωρία ἤ τήν αἰώνια χαρά. Οἱ ἐπιμνημόσυνες δεήσεις μάλιστα καί οἱ προσευχές τίς ὁποῖες κάνουμε γιά τούς κεκοιμημένους ἀφοροῦν στήν ψυχή τους. Ζητοῦμε τήν συγχώρηση καί τήν ἀνάπαυσή τους ἀπό τόν Χριστό, διότι οἱ ψυχές ἀπό μόνες τους χωρίς τό σῶμα δέν μποροῦν οὔτε νά προσευχηθοῦν, οὔτε νά ἐξομολογηθοῦν, οὔτε νά κοινωνήσουν, οὔτε φιλανθρωπίες νά κάνουν. Αὐτό τό ἔργο μένει σέ ἐμᾶς, γιά νά ἐκφράσουμε τήν ἀγάπη μας γιά τίς ψυχές που ἔφυγαν, μέσα ἀπό τά ὅσα ἡ Ἐκκλησία μας ὁρίζει, γνωρίζοντας ὅτι οἱ κεκοιμημένοι ἔχουν ἀνάγκη ἀπό τίς προσευχές μας καί μέ τήν πεποίθηση, ὅτι δύναται νά ἀλλάξει πρός τό καλύτερο τήν κατάσταση τῆς ψυχῆς μέ δυνατή προσευχή καί ἱκεσία πρός τόν Χριστό καί ἔργα ἀγάπης.
Κι ὅπως ἀντιλαμβανόμαστε ἀπό τήν εὐαγγελική διήγηση, ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀποθάνει ἡ ψυχή του ζώντας στήν ἄλλη διάσταση ζωῆς καί γνωρίζει και θυμᾶται καί ἀγωνιᾶ γιά τήν ἐπικοινωνία μέ τούς γνωστούς καί τούς συγγενεῖς, ἀλλά καί γιά τή σωτηρία τή δική της καί τῶν ἄλλων καί περιμένει βοήθεια καί ἐπιζητεῖ ἀνάπαυση καί ἀναψυχή, ἔστω καί ἐπ’ ἐλάχιστον.
Γι’ αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία μας θεωρεῖ τήν προσευχὴ γιὰ τοὺς «κεκοιμημένους» ὡς βασικὴ ἔκφραση ἀγάπης. Ζητᾶμε ἀπὸ τὸ Θεὸ νὰ θυμηθεῖ αὐτοὺς ποὺ καὶ ἐμεῖς θυμόμαστε καὶ τοὺς θυμόμαστε ἀκριβῶς ὄχι μόνο γιατί τοὺς ἀγαπᾶμε, ἀλλά ἐπειδή κι ἐκεῖνοι μᾶς θυμοῦνται καί ἀγωνιοῦν καί γιᾶ ἐμᾶς. Ἀκόμη κι ἡ ἁπλή εὐχή «Θεός σ’χωρέσ’τον» ἤ «Θεός σ’χωρέ’ την» ἀποτελεῖ ἔκφραση ἄμεσης φιλανθρωπίας καί ἀγάπης. Πρέπει δέ νά λέγεται ἐγκάρδια καί ὁλόθυμα ἀκόμη κι ἄν εἴχαμε κάποια στεναχώρια ἤ διαφορά μέ τόν ἀποθανόντα, γιά νά τόν λύσουμε καί τόν ἀπελευθερώσουμε ἀπό τό βάρος αὐτό. Καί τοῦτο ἀκόμη κι ἄν τό δίκιο ἦταν μέ τό μέρος μας, πράγμα τό ὁποῖο ὅλοι τό ἐπιζητοῦν, τόσο ἐπί γῆς, ὅσο καί μετά θάνατον. Ἀλλά μετά θάνατον ὅπως καταλαβαίνουμε σήμερα, εἶναι πολύ σημαντικότερο!
Σε αὐτό τό σημεῖο ὅμως πρέπει νά ἐπισημάνουμε ὅτι στίς ἡμέρες μας ἀρκετοί ἄνθρωποι, ἀμφισβητοῦν τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν καί ἀπορρίπτουν καί τήν μετά θάνατον ζωή. Ἄλλες φορές ἐξαιτίας τῆς ἀδιαφορίας ἤ τῆς ἄγνοιά τους. Ἄλλες φορές ἐξαιτίας τῆς ἰδεολογίας τους καί τῆς ὑλιστικῆς νοοτροπίας μέ τήν ὁποία μᾶς ἀναθρέφει ὁ κόσμος δυστυχῶς. Ἄλλες φορές ἐπειδή ἐχθρεύονται τόν Χριστό καί τήν Ἐκκλησία Του καί θέλουν νά διαφοροποιηθοῦν. Ἄλλες φορές, ἰδιαίτερα στίς μέρες μας, ἐπειδή παρασύρονται ἀπό τή διδασκαλία ἀνατολικῶν θρησκειῶν (Βουδισμός, Ἰνδουισμός, Ταοϊσμός κ.λ.π.) καί ἀπό τίς λατρευτικές πρακτικές τους, ὅπως ἡ γιόγκα, τήν ὁποία δυστυχῶς κάποιοι τήν θεωροῦν ἀφελῶς ὡς ἄσκηση γυμναστικῆς, χωρίς ὅμως νά εἶναι ἔτσι! Ἐνίοτε μάλιστα υἱοθετοῦν χωρίς ἐξέταση τήν θεωρία τῆς μετεμψύχωσης ἤ μετενσάρκωσης, ἡ ὁποία εἶναι βασικό δόγμα αὐτῶν τῶν ἀνατολικῶν θρησκειῶν, ἄν καί εἶναι πολύ νεώτερο στήν ἱστορία τους, ἀλλά ἔρχεται σέ πλήρη ἀντίθεση μέ τήν Ὀρθόδοξη Χριστιανική πίστη καί ζωή.
Ὅπως προαναφέραμε ὁ ἄνθρωπος συγκροτεῖται ἀπό σῶμα καί ψυχή. Ἕνα σῶμα καί μία συγκεκριμένη ψυχή. Κι ἐπειδή ὁ ἄνθρωπος δημιουργήθηκε γιά νά εἶναι ἀθάνατος, ἡ ψυχή μετά τόν βιολογικό θάνατο, ζεῖ στήν διάσταση ζωῆς ὅπως σήμερα τήν ἀνέφερε ὁ Κύριος καί ἡ ὁποία ὀνομάζεται μέση κατάσταση ψυχῶν, ἐν ἀναμονῇ τῆς Δευτέρας Παρουσίας. Τότε θά ἀναστηθοῦν τά νεκρά σώματα τῶν ἀνθρώπων καί θά εἰσέλθουν ξανά σέ αὐτά οἱ ψυχές καί ὡς κανονικοί καί ὁλόκληροι ἄνθρωποι, θά σταθοῦμε ὅλοι ἐνώπιον τοῦ Χριστοῦ, στό κριτήριο τῆς Δευτέρας Παρουσίας Του. Γιά τήν μεγάλη αὐτή ὥρα προσευχόμαστε σέ κάθε θεία λειτουργία ζητώντας νά εἶναι χριστιανικά τά τέλη τῆς ζωῆς μας, ἀνώδυνα, ἀνεπαίσχυντα, εἰρηνικά καί νά ἔχουμε καλή ἀπολογία στό φοβερό βῆμα τῆς κρίσης τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Χριστοῦ.
Ἄρα λοιπόν ἡ ψυχή δέν μεταβαίνει σέ ἄλλους ζῶντες ὀργανισμούς, ὅπως λέει ἡ θεωρία τῆς μετεμψύχωσης, ἀφ’ ᾗς στιγμῆς μάλιστα κανείς ἄλλος ἔμβιος ὀργανισμός δέν ἔχει ψυχή λογική ὅπως ὁ ἄνθρωπος. Κανένα ζῶο δέν ἔχει ψυχή μέ τήν ἔννοια τῆς λογικῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου. Ὅλα τά ζῶα δημιουργήθηκαν μέ ἕνα λόγο τοῦ Θεοῦ μόνο καί ἔχουν μόνο ζωή καί ὄχι ψυχή, ὥστε γιά τά ζῶα δέν ὑπάρχει αἰωνιότητα, οὔτε βεβαίως μποροῦν στό σῶμα τους νά φιλοξενήσουν τήν λογική ψυχή τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ὁποία δημιουργεῖται ἀπό τήν πνοή τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἄνθρωπος μιά φορά ζεῖ καί μιά φορά πεθαίνει, ὅπως ἐπισημαίνει κι ὁ ἀπόστολος Παῦλος στήν πρός Ἑβραίους ἐπιστολή του: «μιά φορά ἐπιφυλάσσεται στούς ἀνθρώπους νά πεθάνουν, ἔπειτα δέ ἐπακολουθεῖ κρίση καί ἀνταπόδοση κατά τά ἔργα τους ...» (βλ. θ΄ 27).
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ὁ βιολογικός θάνατος τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν Ἐκκλησία μας ὀνομάζεται κοίμηση καί τά νεκροταφεῖα κοιμητήρια. Εἶναι ἕνας ὕπνος ὅμως μόνο γιά τό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ ψυχή συνεχίζει νά ζεῖ καί θά ζεῖ αἰωνίως, ἑνωμένη ξανά μέ τό ἀναστημένο σῶμα ἀπό τήν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Κυρίου καί μετά.
Ἄς ἀξιοποιήσουμε ὅλες τίς εὐκαιρίες πού μᾶς παρέχει ὁ Χριστός γιά νά ζήσουμε αἰωνίως μαζί Του, διαχειριζόμενοι σωστά καί ἐπ’ ἀγαθῷ ὅ,τι Ἐκεῖνος μᾶς δωρίζει, ὑλικό ἤ πνευματικό ἀγαθό, ὥστε νά ἀπολαύσουμε τά ἀγαθά τῆς μελλούσης ζωῆς καί Βασιλείας κατά τήν προσδοκία τῆς ὁμολογημένης Πίστεώς μας. Ἀμήν.
Συντάχθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2023 .
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Στη σημερινή εὐαγγελική περικοπή εἴδαμε, ὅτι ὁ πόνος καί ἡ θλίψη τῆς ἀπώλειας τῆς μικρῆς του κόρης ἄνοιξε τά μάτια τῆς ψυχῆς τοῦ Ἰαείρου καί παρότι ὡς Ἰουδαῖος καί ἀρχισυνάγωγος περιμέναμε νά ἐχθρεύεται τόν Χριστό, ἐντούτοις ἐκεῖνος Τόν προσέγγισε μέ πίστη, διότι ἀναγνώρισε στό πρόσωπό Του τόν Μεσσία, τόν Σωτῆρα δηλαδή τῶν ἀνθρώπων. Γι’ αὐτό, ὅπως σημειώνει ὁ εὐαγγελιστής Λουκᾶς προσέπεσε στά πόδια τοῦ Χριστοῦ καί τόν προσκύνησε, ἀποδίδοντας τήν λατρευτική προσκύνηση, ἡ ὁποία ἀπονέμεται μόνο στόν Θεό.
Ὁ Κύριος δεν ἀρνεῖται την προσκύνηση αὐτή, ἀλλά τήν ἀποδέχεται ἀφοῦ εἶναι ὁ μόνος ἀληθινός Θεός. Ὁ Χριστός οὐδέποτε ἀπέκρουσε τήν προσκύνησή Του, ἀλλά ὅπως σημειώνει καί ὁ Ἰωάννης δίδασκε ὅτι πρέπει νά τιμᾶται ὅπως ὁ Θεός Πατέρας: «...γιά νά τιμοῦν ὅλοι τόν Υἱό, ὅπως τιμᾶνε τόν Πατέρα, ἐκεῖνος πού δέν τιμᾶ τόν Υἱό δέν τιμᾶ καί τόν Πατέρα» (βλ. ε΄23-24)
Μέ τήν ἐδαφιαία μετάνοια ἀποδίδεται λατρευτική προσκύνηση στόν Θεό καί καλό θά εἶναι κι ἐμεῖς, ὅταν προσκυνοῦμε τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, νά συνοδεύουμε τήν προσκύνησή μας μέ μετάνοια, ἀποδίδοντας στόν Κύριο τή λατρεία μας. Εἰρήσθω ἐν παρόδῳ, ὅτι ὅταν ὁ ἑκατόνταρχος Κορνήλιος συνάντησε τόν ἀπόστολο Πέτρο, ὁ ὁποῖος τόν κατήχησε στήν χριστιανική πίστη καί τόν ἐβάπτισε, ἔσπευσε νά τόν προσκυνήσει γονατίζοντας μπροστά του, ὅμως ὁ Πέτρος ἀρνήθηκε αὐτήν τήν τιμή καί τόν σήκωσε ἀμέσως ἀπό τό ἔδαφος, λέγοντάς του σέ τόνο αὐστηρό: «Σήκω ἐπάνω, ἄνθρωπος εἶμαι κι ἐγώ» (βλ. Πράξ. ι΄26).
Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός δεν εἶναι ὅμως ἕνας ἁπλός ἄνθρωπος, ὅπως δυστυχῶς πιστεύουν οἱ αὐτοαποκαλούμενοι Μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ, οἱ ὁποῖοι ἀρνοῦνται τήν Θεότητα τοῦ Χριστοῦ.
Ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ὁ προαιώνιος Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, το δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὁμοούσιος, ὁμοδύναμος και κατά πάντα ἴσος μέ τόν Πατέρα καί τό Ἅγιο Πνεῦμα, ὁ Ὁποῖος ἀπό ἄπειρη φιλανθρωπία και συγκατάβαση ἔγινε καί τέλειος ἄνθρωπος ἐκ Πνεύματος Ἁγίου και Μαρίας τῆς Παρθένου, δανειζόμενος δηλαδή σάρκα ἀπό τήν Ἁγία Παρθένο, ὅπως ὁμολογοῦμε καί στό Σύμβολο τῆς Πίστεως.
Ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ γεννᾶται προαιωνίως ἀπό τόν Πατέρα ὡς Θεός. Ὡς ἄνθρωπος γεννήθηκε ὑπερφυῶς κι ὄχι σύμφωνα μέ τά ἀνθρωπίνως γνωστά, γιά νά προσλάβει τήν ἀνθρώπινη φύση χωρίς τήν ἁμαρτία, ἡ ὁποία εἰσῆλθε στόν ἄνθρωπο μέ τό προπατορικό ἁμάρτημα.
Ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης μάλιστα ἀφιερώνει τήν ἔναρξη του Εὐαγγελίου του σέ αὐτήν τήν μεγάλη καί θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς πίστεώς μας. Δίνοντας, ἄς ἐπιτραπεῖ ἡ ἔκφραση, τά στοιχεῖα τῆς ταυτότητας τοῦ Ὑιοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, γράφει ὅτι ὁ Λόγος ἦταν ἐξ ἀρχῆς μαζί μέ τόν Θεό καί ὅτι εἶναι Θεός κι ἔγινε κι ἄνθρωπος κι ἔζησε μαζί μας.
Οἱ ἑρμηνευτές Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας γιά νά καταλάβουμε περισσότερο τήν σχέση μεταξύ Θεοῦ Πατέρα καί Θεοῦ Υἱοῦ χρησιμοποιοῦν τό παράδειγμα τοῦ ἡλίου καί λένε, ὅπως τό φῶς εἶναι μαζί μέ τόν ἥλιο καί τό φῶς εἶναι κι αὐτό ἥλιος, ἔτσι εἶναι καί ὁ Θεός Πατέρας μέ τόν Θεό Υἱό. Αὐτό τό παράδειγμα μᾶς θυμίζει καί τήν γνωστή φράση: «Φῶς ἐκ φωτός, Θεόν ἀληθινόν ἐκ Θεοῦ ἀληθινοῦ, γεννηθέντα οὐ ποιηθέντα» στό Σύμβολο τῆς Πίστεως.
Ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός λοιπόν ἔχει δύο γεννήσεις: μία γέννηση ἀπό τόν Θεό Πατέρα ὡς Θεός καί μία γέννηση ἀπό τήν Παναγία ὡς ἄνθρωπος. Ἐπισημαίνουμε αὐτήν τήν διδασκαλία διότι οἱ αἱρετικοί καί κυρίως οἱ Ἰεχωβᾶδες ἀρνοῦνται πεισματικά, ὅτι ὁ Χριστός εἶναι Θεός.
Παρερμηνεύουν μάλιστα μιά φράση του Ἀποστόλου Παύλου ἀπό τήν πρός Κολοσσαεῖς ἐπιστολή του γιά νά στηρίξουν τήν πλάνη τους. Στόν 15ο στίχο τοῦ α΄κεφαλαίου γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ὅτι ὁ Χριστός εἶναι «εἰκών τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀοράτου καί πρωτότοκος πάσης τῆς κτίσεως». Ἡ φράση ὅμως δέν λέει πρωτόκτιστος, ἀλλά πρωτότοκος, πού σημαίνει ὅτι ὁ Υἱός δέν κτίσθηκε, δέν δημιουργήθηκε δηλαδή, ὅπως οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι καί ἡ ὑπόλοιπη δημιουργία, ἀλλά ἐτέχθη δηλαδή γεννήθηκε, ὡστε ἡ σημασία τῆς λέξης πρωτότοκος σημαίνει αὐτόν, ὁ ὁποῖος γεννήθηκε πρίν τήν δημιουργία καί ὄχι αὐτόν, ὁ ὁποῖος εἶναι πρῶτος ἀνάμεσα στά κτίσματα καί δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ.
Ἕνα ἄλλο χωρίο ἐπίσης τό ὁποῖο μέ πολύ εὔγλωττο τρόπο καθιστᾶ σαφῆ τήν θεότητα τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ ὁμολογία τοῦ ἀποστόλου Πέτρου. Ὅπως περιγράφεται στό 16ο κεφάλαιο τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Ματθαίου, ὅταν ὁ Χριστός ζήτησε ἀπό τους Μαθητές νά τοῦ ‘ποῦν ποιός πιστεύουν ὅτι εἶναι, ἀμέσως ὁ Πέτρος μέ τόν γνωστό του αὐθορμητισμό ὁμολόγησε λέγοντας: «Σύ εἶ ὁ Χριστός ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος». Ὁ Χριστός ἀποδέχθηκε αὐτήν τήν ὁμολογία, ἐπαίνεσε τόν Πέτρο καί μάλιστα ἐπεσήμανε ὅτι δέν σκέφτηκε μόνος του αὐτήν τήν ἀλήθεια, ἀλλά πώς ὁ Θεός Πατέρας τοῦ ἀπεκάλυψε αὐτήν. Ἄν τώρα ὁ Χριστός ἦταν κτίσμα τοῦ Θεοῦ, ὅπως ὅλοι οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι, τότε ὁ δέν θά παρουσίαζε τήν ἰδιότητα του Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, ὡς ἀλήθεια ἐξ ἀποκαλύψεως. (βλ. ιστ΄16-17).
Ἀκόμη καί ἡ ὁμολογία τοῦ Θωμᾶ, προφανῶς ἔγινε κατά θεία ἀποκάλυψη. Ὁ Θωμᾶς ὅπως γνωρίζουμε ἀρχικῶς δυσπίστησε στήν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά ὅταν μετά ἀπό ὀκτώ ἡμέρες ὁ ἀναστάς Κύριος τοῦ ἐμφανίσθηκε, Τόν προσκύνησε καί ὁμολόγησε τήν πίστη του λέγοντας: «Ὁ Κύριός μου καί ὁ Θεός μου» (βλ. Ἰω. κ΄ 28). Αὐτό πού ἴσως ὅμως δέν εἶναι γνωστό εἶναι πώς μέ τά ἴδια αὐτά λόγια: «ὁ Θεός μου καί ὁ Κύριός μου» ἀποκαλεῖ ὁ προφήτης καί βασιλιᾶς Δαβίδ τόν Θεό στόν στίχο 23 τοῦ ΛΔ (34) ψαλμοῦ. Ὑπάρχει δηλαδή πλήρης ταύτιση στήν προφώνηση τοῦ Δαβίδ πρός τόν Θεό Γιαχβέ μέ τήν προσφώνηση τοῦ Θωμᾶ πρός τόν Χριστό, ὁ Ὁποῖος καί ἀπό αὐτό τό χωρίο φαίνεται ὅτι εἶναι ὁ Ἕνας κι ἀληθινός Θεός: ὁ Γιαχβέ γιά τόν Δαβίδ, ὁ Κύριος καί Θεός γιά τόν Θωμᾶ καί ὅλους τούς πιστούς Χριστιανούς.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ὁ Χριστός εἶναι Υἱός τοῦ Θεοῦ στήν κυριολεξία, ὅπως εἶναι καί Υἱός τοῦ ἀνθρώπου στήν κυριολεξία. Τό «Υἱός τοῦ Θεοῦ» σημαίνει πώς ἔχει πραγματική θεία φύση καί τό «Υἱός του ἀνθρώπου» σημαίνει πώς ἔχει πραγματική ἀνθρώπινη φύση.
Ἡ ὁμολογία τοῦ Πέτρου, ὅτι ὁ Χριστός, τοῦ Ὁποίου ἔβλεπαν τήν ἀνθρώπινη φύση, εἶναι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος τέθηκε ἀπό τόν Ἴδιο τόν Χριστό ὡς βάση καί θεμέλιο ἀσάλευτο τῆς Ἐκκλησίας Του. Ἡ Ἐκκλησία μας ἡ ὁποία εἶναι θεανθρώπινος ὀργανισμός. Εἶναι τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Ὑπάρχει καί θά ὑπάρχει στούς αἰῶνες καί θά σώζονται τά μέλη της, ἐπειδή ὁ Χριστός ὡς Υἱός τοῦ Θεοῦ εἶναι ὁ μόνος καί ἀληθινός Κύριος καί Θεός, Σωτῆρας καί Λυτρωτής μας. Γι’αὐτό καί στό τέλος κάθε θείας Λειτουργίας ἤ ἱερᾶς Ἀκολουθίας ἡ Ἐκκλησία μᾶς ὑπενθυμίζει αὐτήν τήν σωτηριώδη ἀλήθεια μέ τήν εὐχή τῆς ἀπόλυσης: «Χριστός ὁ ἀληθινός Θεός ἡμῶν, ταῖς πρεσβείαις τῆς Παναχράντου Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί Ἀειπαρθένου Μαρίας καί πάντων τῶν Ἁγίων...ἐλεῆσαι καί σῶσαι ἡμᾶς ὡς ἀγαθός καί φιλάνθρωπος και ἐλήμων Θεός». Ἀμήν.
Συντάχθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2023 .
Συντάχθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2023 .
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Στό σημερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα ἀκούσαμε τόν ἀπόστολο Παῦλο νά ἐπισημαίνει πρός τούς Γαλάτες, ὅτι τό Εὐαγγέλιο, τό ὁποῖο τούς δίδαξε δέν εἶναι δικά του λόγια, οὔτε ἡ διδασκαλία κάποιου ἄλλου ἀνθρώπου, ἀλλά ἡ ἀλήθεια, ὅπως τοῦ τήν ἀπεκάλυψε καί τοῦ τήν ἐμπιστεύθηκε ὁ Ἴδιος ὁ Χριστός.
Αὐτή εἶναι ἡ μέγαλη καί εἰδοποιός διαφορά τοῦ Χριστιανισμοῦ, ἀπό ὁποιαδήποτε ἄλλη θρησκεία. Διότι ὁ Χριστιανισμός ἀποτελεῖ τήν Ἀλήθεια τήν ὁποία ἀπεκάλυψε ὁ Ἴδιος ὁ Θεός καί ἐπαλήθευσε μέ τήν ἐνανθρώπησή Του, σέ ἀντίθεση μέ τίς διάφορες θρησκεῖες, οἱ ὁποῖες ἀποτελοῦν ἐπινοήσεις τοῦ ἀνθρωπίνου νοῦ, ποῦ ἀγωνίζεται νά βρεῖ τό θεῖο, χωρίς ὅμως ἴχνος θεϊκῆς ἀποκάλυψης στόν ἀγῶνα αὐτό.
Στόν Χριστιανισμό ὁ ἄνθρωπος δέν προσπαθεῖ νά βρεῖ καί νά ἀνακαλύψει μέ τίς δικές του δυνάμεις τό Θεό, διότι ὁ Θεός Τοῦ ἀποκαλύπτεται μόνος Του. Ὁ Κύριος μᾶς ἀποκαλύφθηκε μέ τήν Ἐνανθρώπησή Του. Γιά τόν λόγο αὐτό ὁ Ἅγιος Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος γράφει στίς πρῶτες ἀκόμη γραμμές τοῦ Εὐαγγελίου του: «Ὁ Λόγος ἔγινε ἄνθρωπος καί κατοίκησε ἀνάμεσά μας, καί εἴδαμε τή δόξα του, δόξα πού ἔχει ὡς μονογενής Υἱός τοῦ Πατρός, γεμάτος μέ χάρη καί ἀλήθεια» (βλ. Ἰω. α΄14).
Ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ Λόγου εἶναι συγκεκριμένο ἱστορικό γεγονός, τό ὁποῖο «ἔχουμε δεῖ μέ τά μάτια μας, τό παρατηρήσαμε καλά καί τό ψηλαφήσαμε μέ τά χέρια μας», ὅπως πάλι ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης σημειώνει στήν Α΄ Καθολική ἐπιστολή τοῦ (βλ. Α΄ Ἰω. α΄ 1). Ὁ Χριστός δέν ἦλθε ἁπλῶς γιά νά μᾶς μιλήσει γιά τήν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ. Οἱ ἄνθρωποι πίστευαν σέ Θεό, ἔτσι ἤ ἀλλιῶς καί πρίν τόν ἐρχομό Του. Ἦλθε νά μᾶς ἀποκαλύψει τόν ἀληθινό Θεό. Ὄχι νά διορθώσει ἤ νά βελτιώσει τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, πού εἶχαν μέχρι τότε οἱ ἄνθρωποι, ἀλλά νά μᾶς δείξει στό πρόσωπό Του, τόν ἀληθινό Θεό. «Αὐτός πού ἔχει δεῖ ἐμένα, ἔχει δεῖ καί τόν πατέρα μου » (βλ. Ἰω. δ΄ 9), εἶπε στόν ἀπόστολο Φίλιππο.
Γιά τόν λόγο αὐτό καί ὁ Χριστιανισμός ξεπερνᾶ τά ὅρια τῆς θρησκείας. Δέν ἀποτελεῖ θρησκεία, ἀλλά τήν Ἀλήθεια, τήν ὁποία ἀπεκάλυψε καί ἐπαλήθευσε ὁ Χριστός διακηρύσσοντας μάλιστα γιά τόν ἑαυτό τοῦ «Ἐγώ εἶμαι ἡ Ὁδός καί Ἀλήθεια καί ἡ Ζωή » (βλ. Ἰω. ιδ΄ 6) .
Ὅλη αὐτή ἡ Ἀλήθεια, ἡ ὁποία ἀποκαλύφθηκε, καταγράφηκε μέσα στήν Ἁγία Γραφή, πρίν καί μετά τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ. Στήν Παλαιά Διαθήκη ὁμιλεῖ ὁ ἄσαρκος Θεός Λόγος καί στήν Καινή Διαθήκη ὁ ἐνανθρωπήσας Θεός, ὁ ἔνσαρκος Θεός Λόγος.
Πολλές φορές στήν Παλαιά Διαθήκη βρίσκουμε τίς ἐκφράσεις «τάδε λέγει Κύριος» ἤ «λόγος Κυρίου». Αὐτές οἱ ἐκφράσεις φανερώνουν, ὅτι οἱ ἱεροί συγγραφεῖς εἶχαν τήν συνείδηση, ὅτι δέν διδάσκουν δικές τους ἰδέες, ἀλλά τόν λόγο καί τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἀποκαλυπτόταν σ' αὐτούς. Τά βιβλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς γράφτηκαν σέ διάστημα πολλῶν ἑκατονταετιῶν ἀπό διάφορους συγγραφεῖς, οἱ ὁποῖοι ἔζησαν σέ διαφορετικό ἱστορικό, πολιτιστικό, γεωγραφικό καί πολιτικό πλαίσιο. Ἀκόμα καί ἡ γλῶσσα πού χρησιμοποίησαν δέν ἦταν ἡ ἴδια. Ἄλλοι ἔγραψαν στήν ἑβραϊκή, ἄλλοι στήν ἀραμαϊκή καί ἄλλοι στήν ἑλληνική γλῶσσα. Ὅλα τά βιβλία τῆς Καινῆς Διαθήκης γράφτηκαν πρωτοτύπως στά Ἑλληνικά, πλήν τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Ματθαίου, τό ὁποῖο γράφτηκε πρῶτα στά ἀραμαϊκά, ἀλλά μεταφράστηκε ἀμέσως στά ἑλληνικά, ζῶντος ἀκόμη τοῦ Εὐαγγελιστοῦ. Τό θαυμαστό ὅμως εἶναι ὅτι παρά τίς σημαντικές αὐτές διαφορές, δέ διαπιστώνεται καμμιά ἀντίθεση ἤ διαφορά διδασκαλίας μέσα σ' ὅλη τήν Ἁγία Γραφή.
Οἱ ἱεροί συγγραφεῖς φωτίστηκαν ἀπό τό Θεό καί ἔγραψαν χωρίς λάθη τή θεία ἀποκάλυψη. Ὁ Θεός χρησιμοποίησε μέν ὡς ὄργανά Του τούς ἱερούς συγγραφεῖς, ἀλλά τούς ἄφησε ἐλεύθερα νά ἐκφραστοῦν, ἀνάλογα μέ τή μόρφωση καί τίς δυνατότητές τους καί ἀνάλογα μέ τή μόρφωση καί τίς ἀνάγκες τῶν ἀναγνωστῶν τους. Αὐτός ὁ φωτισμός τοῦ Θεοῦ ὀνομάζεται θεοπνευστία καί ἀποτελεῖ τήν ἐγγύηση, ὅτι οἱ ἱεροί συγγραφεῖς μᾶς παρέδωσαν ἀλάθητα το λόγο τοῦ Θεοῦ. Ἆρα ἡ Ἁγία Γραφή εἶναι ἀλάθητη.
Αὐτό μαρτυρεῖ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἐμμέσως μέ τά ὅσα ἀκούσαμε νά γράφει στούς Γαλάτες, ἀλλά καί ἄμεσα ὅταν ἀπευθυνόμενος στόν Τιμόθεο ἐπισημαίνει: "Κάθε Γραφή (δηλ. κάθε βιβλίο τῆς Ἁγίας Γραφῆς) εἶναι θεόπνευστη καί ὠφέλιμη γιά νά διδάσκει, γιά νά ἐλέγχει τίς πλάνες, γιά νά διορθώνει αὐτούς ποῦ ἁμαρτάνουν, γιά νά παιδαγωγεῖ στήν ἀρετή" (βλ. Β' Τιμ. γ΄ 16). Κι ὁ Ἀπόστολος Πέτρος ἐπίσης μᾶς διδάσκει: "Στό παρελθόν, δέν προφήτεψαν ποτέ ἄνθρωποι ἀπό τή δική τους θέληση, ἀλλά προφήτεψαν ἅγιοι ἄνθρωποι ἀφοσιωμένοι στό Θεό, πού φωτίζονταν ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα" (βλ. Β' Πετρ. α΄ 21).
Ἔτσι ὅταν λέμε ὅτι ἡ Ἁγία Γραφή εἶναι θεόπνευστη , ἐννοοῦμε ὅτι, οἱ συγγραφεῖς τῆς Ἁγίας Γραφῆς δέν κατέγραψαν δικές τους ἰδέες ἤ σκέψεις, ἀλλά ὅσα ὁ Θεός τούς φανέρωσε. Ὅ,τι γράφουν εἶναι γεμάτο ἀπό τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ καί ὅ,τι ἀπεκάλυψε ὁ Κύριος, τό ἀπεκάλυψε μιά γιά πάντα.
Οἱ ἄνθρωποι ὅμως βαθμηδόν δηλαδή λίγο-λίγο ἀξιοῦνται νά ἀντιλαμβάνωνται καί νά κατανοοῦν αὐτήν τήν Ἀλήθεια. Ἔτσι μέσα ἀπό τήν ἑρμηνεία τῆς Ἁγίας Γραφῆς ἀπό τούς Πατέρες καί διά τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, δημιουργεῖται ἡ Ἱερά Παράδοση , ἡ ὁποία δέν εἶναι ἄλλο ἀπό τήν ἀπόλυτη παραδοχή καί κατανόηση αὐτῆς τῆς μιᾶς Ἀλήθειας, ὅπως τήν ἀπεκάλυψε ὁ Χριστός. Ἡ Ἱερά Παράδοση ὁριοθετεῖ καί συστηματοποιεῖ τήν πίστη μας, τήν ὀνομάζει δόγμα καί πάνω του θεμελιώνει τήν ἀληθινή ζωή καί τή σωτηρία μας.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Τήν Κυριακή της Ὀρθοδοξίας, ὅταν διαβάζουμε τό Συνοδικό της Ὀρθοδοξίας, ὁμολογοῦμε: «Οἱ Προφῆται ὡς εἶδον, οἱ Ἀπόστολοι ὡς ἐδίδαξαν, ἡ Ἐκκλησία ὡς παρέλαβεν, οἱ Διδάσκαλοι ὡς ἐδογμάτισαν, ἡ Οἰκουμένη ὡς συμπεφρόνηκεν, ..., ὁ Χριστός ὡς ἐβράβευσεν. Οὕτω φρονοῦμεν, οὕτω λαλοῦμεν, οὕτω κηρύσσομεν Χριστόν τόν ἀληθινόν Θεόν ἡμῶν, ... Αὕτη ἡ πίστις τῶν Ἀποστόλων, αὕτη ἡ πίστις τῶν Πατέρων, αὕτη ἡ πίστις τῶν Ὀρθοδόξων, αὕτη ἡ πίστις τήν Οἰκουμένην ἐστήριξεν.» Αὐτή ἡ διακήρυξη ἀποτελεῖ τήν μοναδική σύνθεση τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως, ὅπως τήν βιώνει καί τήν μεταδίδει ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας στό διάβα τῶν αἰώνων.
Μόνο ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία κατέχει, διατηρεῖ, ὁμολογεῖ καί κηρύσσει αὐτούσιο καί ἀπαραχάρακτο το ἱερό Εὐαγγέλιο, ὅπως τό παρέδωσε ὁ Κύριος καί Θεός μας Ἰησοῦς Χριστός. Αὐτή εἶναι ἡ ἱστορική ἀλήθεια, ὅπως ἀποδεικνύει μιά ἁπλή ἱστορική ἀναδρομή στό παρελθόν χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν κ Ὁμολογιῶν. Σέ ὅλες αὐτές τίς ἀποκαλούμενες Ἐκκλησίες ἤ Ὁμολογίες ἀναγκαστικά θά σταματήσουμε σέ κάποιο πρόσωπο, στό ὁποῖο ὀφείλεται ἡ ἀποκοπή ἀπό τή Μία Ἁγία Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία καί ἡ δημιουργία νέας. Στούς Ρωμαιοκαθολικούς ὁ πάπας Λέων ὁ Θ΄ μέ τό Σχίσμα τοῦ 1054, στούς Προστεστάντες ὁ Λούθηρος καί ὁ Καλβίνος, στούς Ἀγγλικανούς ὁ Κρόμγουελ κλπ.
Στήν ἱστορική ἀναδρομή ὅμως στό παρελθόν τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας θά βρεθοῦμε στήν ἀγκάλη τοῦ Χριστοῦ καί τῶν Ἀποστόλων, ἀφοῦ τίποτε δέν προστέθηκε, οὔτε ἀφαιρέθηκε ἐδῶ καί δύο χιλιάδες χρόνια. Ὅ,τι πίστευε ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος, ὁ ἅγιος Πολύκαρπος, ὁ μέγας Ἀθανάσιος, ὁ μέγας Βασίλειος, τό ἴδιο ἀκριβῶς πιστεύουμε καί σήμερα.
Στούς ἰδιαίτερα δύσκολους καιρούς μας ἄς γνωρίζουμε, πώς : Ὅ,τι διδάσκει, ὅ,τι πιστεύει, ὅ,τι λατρεύει, ὅ,τι προσφέρει σέ ἐμᾶς μέ τά ἅγια δόγματα καί τά ἅγια μυστήρια ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, σέ ὅ,τι μᾶς καλεῖ νά ὑπακούουμε καί νά ζοῦμε γιά νά ἑνωθοῦμε ἀξίως μέ τόν Χριστό μας, αὐτό καί μόνον εἶναι ἡ Ἀλήθεια καί γι’ αὐτό εἶναι ἡ Ὁδός καί ἡ Ζωή. Ἀμήν.
Συντάχθηκε στις 09 Οκτωβρίου 2023 .
Στις 5 Οκτωβρίου τιμάται από την Εκκλησία μας ο Άγιος ένδοξος Ιερομάρτυς Ερμογένης Επίσκοπος Σάμου ο οποίος έζησε και μαρτύρησε τον 4ο μ.Χ. αιώνα. Φλογερός Ιεράρχης, κηρύσσει διαπρύσσια και ενισχύει τους ολιγόπιστους, διδάσκει τους ειδωλολάτρες άπιστους και τους αναδεικνύει σε πιστούς Χριστιανούς. Αγωνίζεται να σώσει ψυχές αλλά και να διαθρέψει σώματα. Προκαλεί τον φθόνο, καταγγέλλεται, ομολογεί θαρραλέα την πίστη του, βασανίζεται σκληρά, φυλακίζεται και αποκεφαλίζεται. Θαρραλέοι Χριστιανοί του νησιού μας εναποθέτουν σε κιβώτιο το σκήνωμά του, το σφραγίζουν και το ρίχνουν στη θάλασσα. Τα κύματα το προσαράζουν στην ακρογιαλιά του Κουρίου της Κύπρου στη κοινότητα της Επισκοπής κοντά στη Λεμεσό και ενταφιάζεται ευλαβικά. Στον τάφο του Αγίου υπάρχει σήμερα φερώνυμος Ναός.
Εκεί με την κανονική συγκατάθεση και ευχή του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Λεμεσού κ. Αθανασίου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας προεξήρχε των πανηγυρικών ακολουθιών συμπαραστατούμενος από τον Πρωτοσύγκελλο της μητροπόλεως Λεμεσού Αρχιμανδρίτη Ισαάκ. Και μέσα σε πνεύμα κατανύξεως ομίλησε επίκαιρα και συγκινητικά.
Η Αγία Κάρα του Αγίου Ερμογένους φυλάσσεται στον Ιερό Ναό Καθεδρικό Ναό Αγίας Νάπας Λεμεσού και από τις 10 Ιουλίου 2004 τεμάχιο αυτής δίδει το παρών στο νησί μας στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Νικολάου της πόλεως της Σάμου.
Άγιε Ιεράρχα της Σάμου, Δέσποτα και Πατέρα μας πρέσβευε αδιάλειπτα στον Κύριο για όλους εμάς τους Σαμίους.
