Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος το «Κέντρο Εκκλησιαστικών, Ιστορικών και Πολιτισμικών Μελετών» της Ιεράς Μητροπόλεως Σάμου και Ικαρίας στη διάρκεια του καλοκαιριού διοργάνωσε σειρά πολιτιστικών εκδηλώσεων σε χωριά της Σάμου, στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του και της προσπάθειάς του για μετάδοση στο ευρύτερο κοινό των πορισμάτων της σχετικής επιστημονικής έρευνας, και της ενημέρωσης των συμπατριωτών μας για τις μεγάλες εκκλησιαστικές προσωπικότητες και τα γεγονότα της τοπικής μας ελληνορθόδοξης ιστορίας και παράδοσης. Την Κυριακή 29 Ιουλίου 2018 το Κέντρο, σε συνεργασία με την Δημοτική Κοινότητα Χώρας Σάμου και με την συμμετοχή του «Πολιτιστικού Συλλόγου Χώρας ‘Η Ειρήνη’» διοργάνωσε εκδήλωση στη Χώρα Σάμου, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Διευθυντής του Κέντρου Καθηγητής κ. Μ. Γ. Βαρβούνης μίλησε με θέμα «Χωρίτες Πατριάρχες Ἱεροσολύμων καί Ἁγιοταφίτες Κληρικοί». Ο ομιλητής, ενώπιον πολυπληθούς ακροατηρίου, αναφέρθηκε στους Χωρίτες Πατριάρχες Ιεροσολύμων Κύριλλο Β΄ (1845-1872), Ιερόθεο Β’ (1875-1882), Τιμόθεο Α΄ (1935-1955) και Ειρηναίο Α΄ (2001-2005), αλλά και σε άλλους επιφανείς Αγιοταφίτες μοναχούς και επισκόπους καταγόμενους από τη Χώρα, όπως ο Αρχιεπίσκοπος Πέλλης Μεθόδιος Κρητικίδης. Στα πλαίσια των καλοκαιρινών εκδηλώσεων που διοργανώνει το Κέντρο στα χωριά της Σάμου, και οι οποίες είναι συνδυασμένες με την τέλεση της ιεράς παράκλησης προς την Παναγία μας από τον Σεβασμιώτατο, τον Αύγουστο του 2018 πραγματοποιήθηκαν ομιλίες και σχετικές πολιτιστικές εκδηλώσεις στο Νεοχώρι, την 1η Αυγούστου, με ομιλητή τον Διευθυντή του Κέντρου Καθηγητή κ. Μ. Γ. Βαρβούνη, στους Δρακαίους, την 3η Αυγούστου, με ομιλήτρια την πρεσβυτέρα κα Ευαγγελία Γραμματικής-Χριστοδουλάκη και στους Σταυρινήδες, την 8η Αυγούστου, με ομιλητή τον παλαίμαχο εκπαιδευτικό και δημοσιογράφο κ. Νικ. Ορφανό. Οι ομιλητές αναφέρθηκαν στην ιστορία και την παράδοση κάθε χωριού, με έμφαση στην ιστορία των ναών και την ελληνορθόδοξη πνευματική παράδοση, στα πλαίσια της προσπάθειας να μάθουμε την ιστορική και πνευματική παράδοση του τόπου μας. Επίσης την Κυριακή 5 Αυγούστου το Κέντρο, συμμετέχοντας στις εκδηλώσεις που διοργάνωσε η Ιερά Μητρόπολις Σάμου Ικαρίας καί Κορσεῶν, μέ τήν εὐκαιρία τῆς ἐπετείου τῆς συμπληρώσεως 140 ἐτῶν ἀπό τῆς γεννήσεως (1878) καί 60 ἐτῶν ἀπό τῆς κοιμήσεως (1958) τοῦ ἐκ Μαραθοκάμπου Σάμου Μακαριστοῦ Μητροπολίτου Βεροίας κυροῦ Ἀλεξάνδρου Δηλανᾶ, τοῦ ἀπό Μυρίνης, Ἀνέων, Περγάμου και Ζιχνῶν, διοργάνωσε «Φιλολογικό Μνημόσυνο» στήν Αἴθουσα τοῦ Λυκείου Μαραθοκάμπου. Στην εκδήλωση αυτή ὁμιλητές ήταν οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων και Ζιχνών και Νευροκοπίου κ. Ιερόθεος, ο Διευθυντής του Κέντρου Καθηγητής κ. Μ. Γ. Βαρβούνης και ο κ. Αλέξανδρος Ζαβός ως συγγενής του μακαριστού Ιεράρχου ὁποῖοι ομίλησαν γιά τή ζωή, τήν προσφορά καί τό ἔργο τοῦ τιμωμένου μακαριστοῦ Μητροπολίτου. Στην εκδήλωση αυτή συμμετείχαν επίσης ὁ «Σύλλογος τῶν Απανταχοῦ Μαραθοκαμπιτῶν» καί η «Ένωση Μικρασιατῶν Σάμου», η οποία και παρουσίασε παραδοσιακό μουσικό πρόγραμμα από τις αλησμόνητες πατρίδες. Τις εκδηλώσεις αυτές του Κέντρου παρακολούθησε πλήθος κοινού, καθώς στη διάρκειά τους παρουσιάστηκαν πολλά σημαντικά στοιχεία για την ιστορία και την προσωπογραφία της τοπικής Εκκλησίας μας, αλλά και για την ελληνορθόδοξη σαμιακή παράδοση γενικότερα.
Με ιδιαίτερη λαμπρότητα εορτάσθηκε και εφέτος όπως κάθε χρόνο στα Νησιά μας, «το Πάσχα του Καλοκαιριού», η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Πλήθη πιστών συνέτρεξαν στους Ιερούς Ναούς και τις Ιερές Μονές, που πανηγύριζαν ΣΤΗ Σάμο, την Ικαρία και τους Φούρνους.
Επίκεντρο του εορτασμού και πάλι ήταν η πόλις των Καρλοβασίων όπου πανηγυρίζει ο Μητροπολιτικός Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Την Τρίτη 14 Αυγούστου τελέσθηκε Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός μετά της Ακολουθίας του Επιταφίου της Παναγίας, χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ.κ. Ευσεβίου, ενώ έγινε περιφορά του ξυλόγλυπτου , επίχρυσου και ανθοστολισμένου Επιταφίου ανά την πόλιν των Καρλοβασίων συνοδεία της φιλαρμονικής της πόλεως και με πρωτοφανή συμμετοχή πιστών, οι οποίοι εν είδει θαλάσσης περιέκλειαν το ιερό κουβούκλιον του Επιταφίου της «Μητέρας της Ζωής», συλλιτανεύοντας την προσευχή και την παράκληση τους για τη ζωή και τη σωτηρία τους.
Κατά την διάρκεια της λιτανεύσεως και μετά από ειδική δέηση ο Σεβασμιώτατος ποιμενάρχης μας με λόγους απλούς και καρδιακούς αναφέρθηκε στο Πανάγιο πρόσωπο της Κυρίας Θεοτόκου τόνισε χαρακτηριστικά «Πάντοτε η Παναγία μας προστατεύει ως φοβερά προστασία, μας σκεπάζει ως πλατυτέρα νεφέλη , μας φωτίζει ως φαεινή λαμπάδα , μας τρέφει ως τροφός της ζωής μας αγαπά ως μητέρα. Είναι δίπλα μας στις ώρες της χαράς και της δοκιμασίας , απλώνει στοργικά το χέρι της για να μας προφυλάξει , να μας στηρίξει να μας παρηγορήσει να σφογγίσει δάκρυα να μας δώσει δύναμη...»
Εμφανώς συγκινημένος ανακοίνωσε την απελευθέρωση των δύο στρατιωτικών εν μέσω έντονων χειροκροτημάτων των πιστών χαρακτηρίζοντας το θαύμα της Παναγίας η οποία πάντα στάθηκε φρουρός σώτειρα και υπέρμαχος στρατηγός του Έθνους μας.
Την Κυριώνυμη ημέρα τελέσθηκε Αρχιερατική Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Μυτιληνιών στο τέλος συνοδεία Φιλαρμονικής έγινε η περιφορά του επιταφίου με την παρουσία των αρχών και πλήθους πιστών.
Σε όλους τους Ιερούς Ναούς ανεγνώσθη η εγκύκλιος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας επι τη εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Ευχή και προσευχή όλων, είναι η Παναγία μας να σκεπάζει όλον τον κόσμο και ιδιαιτέρως τα ευλογημένα Νησιά μας την Σάμο, την Ικαρία και τους Φούρνους και να μας αξιώνει να τιμάμε και να εορτάζουμε την Ιερά της μνήμη για χρόνια πολλά και ευλογημένα.
Με ιδιαίτερη λαμπρότητα εορτάστηκε στην ακριτική Νήσο της Σάμου η μεγάλη Δεσποτική Εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και ταυτόχρονα και η τοπική εθνική εορτή με την ευκαιρία της νίκης των Σαμίων έναντι των Τούρκων τη 6 Αυγούστου 1824 όπου Χριστός Σαμον Έσωσε.
στον Ιερό ναο της Μετμορφώσεως του Σωτήρος ,τον οποίον ανήγειρε ως ένδειξη ευγνωμοσύνης προς τον Σωτήρα Χριστό ο αρχηγός της Σαμιακής επαναστάσεως Λυκούργος Λογοθέτης για την νίκη την ποία χάρισε στους Σαμίους ,στο Πυθαγόρειο τελέσθηκε χθες Τρις Αρχιερατικός εσπερινός χοροστατούντος του Σεβασμιωτατου Μητροπολίτου Ζιχνών και Νευροκοπίου κ.κ Ιεροθέου , συμπροσευχομένων μετ ' αυτού των Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτών Βεροίας , Ναούσης και Καμπανίας κ.κ Παντελεήμονος και του οικείου Μητροπολίτου Σάμου , Ικαρίας και Κορσεών κ.κ Ευσεβιού με την συμμετοχή χιλιάδων Σαμίων και επισκεπτών οι οποίοι βρέθηκαν στο Πυθαγόρειο να τιμήσουν την εορτή. Τον θείο λόγο εκήρυξε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ζιχνών κ.κ Ιερόθεος ο οποίος με την θεολογική του δεινότητα αναφέρθηκε στον φωτισμό τον οποίον κάθε πιστός πρέπει να μετέχει αντλώντας φως αποτον Μεταμορφωθεντα Ιησού Χριστό. στη συνέχεια ακολούθησε λειτάνευση της Ιεράς εικόνος της Μεταμορφόσεως σε κεντρικές οδούς του Πυθαγορίου οπου εψάλλει και δέησις.
οι εορτασμοί συνεχίστηκαν με την αναπαράσταση της Ναυμαχίας και την εντυπωσιακή καυση πυροτεχνημάτων στο γραφικό λιμάνι του Πυθαγορείου .
την Κυριώνυμο ημέρα τελέσθηκε τρις -Αρχιερατική θεία Λειτουργία δοξολογία και επιμνημόσυνη δέησις στην προτομή του ήρωα της επαναστάσεως και κτήτοτρος του Ιερού Ναου Λυκούγου Λογοθέτη και των λοιπών ηρώων Μητροπολίτου Κυρίλλου και καπετάν Κωνσταντίνου Λαχανά .
Οι εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν την Δευτέρα το βράδυ στην κεντρική πλατεία της Σάμου. Στην εκδήλωση νέοι και νέες της ενορίας Μεταμορφώσεως του Σωτήρος παρουσίασαν θεατρικό δρώμενο, ενώ στην συνέχεια ακολούθησαν χορευτικά από διαφόρους πολιτιστικούς συλλόγους του Νησιού αλλά και με την συμμετοχή του Πολιτιστικού Συλλόγου Ντόπιων Μακροχωρίου Ημαθίας.
Τις εκδηλώσεις διοργάνωσε η Ιερά Μητρόπολη Σάμου και παρακολούθησαν οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, Ζιχνών και Νευροκοπίου κ. Ιερόθεος και Σάμου και Ικαρίας κ. Ευσέβιος.
