Συντάχθηκε στις .
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Στόν ἀπόηχο τῆς Ἑορτῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου, ἀλλά καί τῆς ἐπετείου τῆς Ἐθνικῆς μας παλιγγενεσίας μέ τήν Ἐπανάσταση τοῦ 1821, καλό εἶναι σήμερα νά τονίσουμε, ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας προετοίμασε πνευματικά τήν Ἐπανάσταση μέσα ἀπό τό περιεχόμενο αὐτῆς τῆς μεγάλης δεσποτικῆς καί θεομητορικῆς ἑορτῆς.
Ὁ Θεάνθρωπος Κύριος ἔρχεται δυναμικά στόν κόσμο, «ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καί Μαρίας τῆς Παρθένου» γιά νά μᾶς ἐλευθερώσει ἀπό τήν σκλαβιά τοῦ διαβόλου. Νά καταργήσει τήν δύναμη τῆς ἁμαρτίας καί τήν ἰσχύ τοῦ θανάτου καί νά ὁδηγήσει τόν ἄνθρωπο στήν ἐλευθερία καί τή σωτηρία του. Μέ τήν δύναμη τοῦ Θεανθρώπου Κυρίου τώρα ὁ ἄνθρωπος καί μέ τήν Χάρη, πού λαμβάνει μέσα ἀπό τήν μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας, ἐλευθερώνεται ἀπό τόν διάβολο καί τά πάθη του. Ὄντας λοιπόν ἀπελεύθερος Χριστοῦ, ὅπως λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος (βλ. Α΄ Κορ. ζ΄ 22), μπορεῖ νά ἀγωνισθεῖ γιά νά ἀποτινάξει κάθε ζυγό ἀπό τον τράχηλό του. Ἐκεῖνος δηλαδή, ὁ ὁποῖος ζεῖ τήν ἐλευθερία τοῦ Χριστοῦ, βρίσκει τό σθένος νά ἀγωνισθεῖ γιά τήν ἀνεξαρτησία του ἀπό τήν ὁποιαδήποτε σκλαβιά.
Μέ αὐτό τό πνευματικό ὑπόβαθρο ἡ Ἑλληνική Ἐπανάσταση ὁρίσθηκε νά λάβῃ ἀρχή ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου, στίς 25 Μαρτίου τοῦ 1821! Μέ ἀφετηρία τήν παλιγγενεσία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους ἀπό τόν Χριστό, φθάσαμε στήν ἐθνική μας παλλιγενεσία.
Οἱ Πατέρες μας ἀγωνίσθηκαν μέ σθένος κι ὁ Θεός περιέβαλε μέ τήν χάρη Του τόν ἀγῶνα τους. Καί τοῦτο διότι οἱ Ἐπαναστατημένοι Ἕλληνες πρόγονοί μας διακρίνονταν ἀφ’ἑνός μέν γιά τήν πίστη στόν Χριστό καί τήν ἀφοσίωσή τους στήν Ἐκκλησία καί ἀφ’ἑτέρου γιά τήν ἀγάπη τους πρός τήν Πατρίδα, πού ἔφθανε μέχρι θυσίας. Γιά νά τό διαπιστώσουμε αὐτό, ἀρκεῖ νά ἐξετάσουμε τίς Σημαῖες τοῦ ἀγῶνος, οἱ ὁποῖες καθ’ ὅλη τήν Ἑλληνική Ἐπικράτεια, εἶχαν πάντοτε εὐδιάκριτο τό σημεῖο τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, μέ ἄλλα χριστιανικά σύμβολα καί τίς λέξεις ἤ τά ἀρχικά τῶν λέξεων: ἤ ἐλευθερία ἤ θάνατος. Αὐτό ἐπαληθεύεται πλήρως καί ἀπό τόν στρατηγό Μακρυγιάννη, ὁ ὁποῖος στά Ἀπομνημονεύματά του τονίζει μέ ἔμφαση: «Ἐμεῖς μέ σκιάν μας τόν Τίμιον Σταυρόν ἐπολεμήσαμεν ὁλοῦθε... Καί αὐτός ὁ Σταυρός μᾶς ἔσωσε.»
Ἴσως δέν γνωρίζουμε καί πρέπει νά μάθουμε, πώς ἡ πρώτη Ἑλληνική Σημαία, ἡ ὁποία εἶχε τόν λευκό σταυρό ἐπάνω σέ γαλανό ὕφασμα, ἐξυφάνθηκε τό 1816 ἀπό τούς Κολλυβᾶδες Πατέρες, πού ξεκίνησαν ἀπό τήν Ἱ. Μ. Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου Λευκάδας Ἰκαρίας καί κατέληξαν στήν Σκιάθο.
Ἀξίζει νά σημειώσουμε πώς αὐτοί οἱ Πατέρες τῆς φιλοκαλικῆς Ἀναγέννησης τοῦ 18ου αἰῶνος, οἱ ὁποῖοι σκωπτικά ὀνομάσθηκαν καί Κολλυβᾶδες, σήκωσαν τό βάρος τῆς ἀφύπνισης τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Μέ κόπους καί θυσίες, ὡς Λειτουργοί καί Ἐξομολόγοι, ἀγωνίσθηκαν, ὥστε τό ὑπόδουλο Γένος μας συγκροτήσει ἐκ νέου τήν πνευματική του ζωή, μέ τή συχνή θεία Μετάληψη, τόν ἀπαραίτητο Ἐκκλησιασμό τήν Κυριακή, ὡς κατ’ ἐξοχήν ἡμέρας θείας Κοινωνίας καί τήν συνεχῆ καί ἀδιάλειπτη προσευχή.
Οἱ σκλαβωμένοι Ἕλληνες ἀνταποκρίθηκαν στήν κλήση τῆς Μητέρας Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Καταλάβαιναν, πώς μόνο ἡ Ἐκκλησία τούς ἀγαπᾶ, διότι ζῶντας μέσα στήν Ἐκκλησία γιά 400 χρόνια διαφύλαξαν μαζί μέ τήν Ὀρθόδοξη πίστη τους καί τήν Ἑλληνική τους ταυτότητα. Ἔτσι ἄρχισαν νά προσεύχωνται ἐντονώτερα, νά ἐκκλησιάζωνται περισσότερο, νά νηστεύουν ἀνυπερθέτως τίς Τετάρτες, τίς Παρασκευές καί τίς Σαρακοστές. Ταυτόχρονα ἐξομολογοῦνταν καί κοινωνοῦσαν τακτικά. Μέ ὅλα αὐτά διατήρησαν τήν ἰδιοπροσωπεία καί τόν πολιτισμό τους καί διακρίνονταν εὐχερῶς ἀπό τούς μουσουλμάνους Τούρκους. Αὐτή ἡ διάκριση κάποιες φορές ἔγινε ἀφορμή, πού ὁδηγοῦσε τούς Νεομάρτυρες στό μαρτύριο. Βιώνοντας τήν ἐμπειρία τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς ἔμαθαν πλέον, πώς μέ τήν δύναμη τοῦ Χριστοῦ μποροῦν νά σταθοῦν ἔναντι ὅποιου τούς ἐχθρεύεται ἤ ἐπιβουλεύεται τήν ἐλευθερία τους καί πάντοτε νά νικοῦν, ὡς ὁ Δαβίδ τόν Γολιάθ κι ὡς ὁ Νέστορας τόν Λυαῖο!
Ὅπως ἀντιλαμβανόμαστε, κόντρα σέ κάποια ἀνιστόρητα νεοελληνικά ἀφηγήματα, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας μέ τή ζωή καί τή διδασκαλία Της στήριξε πνευματικά τήν ἐξέγερση καί προετοίμασε μυστικά καί ἐκ Θεοῦ τήν πορεία τῆς ἐθνικῆς μας παλιγγενεσίας. Ἀπόδειξη γι’ αὐτό εἶναι οἱ Νεομάρτυρες, οἱ ὁποῖοι μέ τή θυσία τους ἀναχαίτισαν τόν ἐθνικό καί θρησκευτικό ἀποχρωματισμό, πού ἐπιχειροῦσε ὁ Τοῦρκος δυνάστης μέ τόν ἐξισλαμισμό καί τό φρικτό παιδομάζωμα. Τοῦτο φανερώνει τήν ταύτιση Ἕλληνα καί Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ, ὅπως λέει καί ἡ δημοτική μοῦσα: «γίνεσαι Τοῦρκος διάκο μου, τήν πίστη σου ν’ἀλλάξεις;» Δέν λέει τήν ἐθνότητα ἤ τήν ταυτότητά σου, ἀλλά τήν πίστη σου!
Ἄν κάποιος ἀμφιβάλλει γι’ αὐτόν τόν συλλογισμό, ἄς διαβάσει τά ἀπομνημονεύματα τῶν Ἀγωνιστῶν τοῦ 1821, ὅπως τοῦ Μακρυγιάννη, τοῦ Κολοκοτρώνη ἤ τοῦ Φωτάκου, πού ἦταν ὑπασπιστής τοῦ Κολοκοτρώνη. Ἐκεῖνος ὁμιλεῖ γιά τά κρυφά σχολειά, τά ὁποῖα ἀποσιωποῦν πολλοί σύγχρονοι ἱστορικοί καί λέει: «μόνοι των οἱ Ἕλληνες ἐφρόντιζον διά τήν παιδείαν ἡ ὁποία ἐσυνίστατο εἰς τό νά μανθάνουν τά κοινά γράμματα καί ὀλίγην ἀριθμητικήν ἀκανόνιστον. ἐν ἐλλείψει δέ διδασκάλου, ὁ ἱερεύς ἐφρόντιζε περί τούτου. Ὅλα αὐτά ἐγίνοντο ἐν τῷ σκότει καί προφυλακτά ἀπό τούς Τούρκους»!!! Οἱ Ἱερεῖς μας δηλαδή, ὄχι μόνο προσέρχονταν στόν ἀγῶνα ὁλόθυμα, ἀλλά ἐπιπλέον δίδασκαν τήν πίστη καί διέσωζαν τήν ἑλληνική γλῶσσα καί τόν πολιτισμό μας, ὅπως ἀναφέρουν ἐπίσης καί ξένοι περιηγητές, ὅπως ὁ Γάλλος Πουκεβίλ, ὁ ὁποῖος καί δέν ἦταν Ὀρθόδοξος Χριστιανός, γιά νά μεροληπτεῖ!
Κι ἄν δέν καλυφθεῖ ἀπό ὅλα αὐτά, τότε ἄς στρέψει τήν ματιά του στήν κλειστή πόρτα τοῦ Πατριαρχείου, ἡ ὁποία σφραγίσθηκε στίς 10 Ἀπριλίου 1821, τήν ἡμέρα τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα μέ τόν ἀπαγχονισμό τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Γρηγορίου τοῦ Ε΄. Ὁ μεγάλος αὐτός Ἐθνο-Ἱερομάρτυρας, θεωρήθηκε ἀπό τούς Τούρκους ὁ κύριος ἠθικός αὐτουργός τοῦ ξεσηκωμοῦ τῶν Ἑλλήνων μαζί μέ τήν στρατιά τῶν περίπου 10.000 καταγεγραμμένων Κληρικῶν καί Μοναχῶν, πού θυσιάσθηκαν γιά τήν πατρίδα μας. Ἀριθμός πού συμπληρώνεται ἀπό τίς ἑκατοντάδες Κληρικῶν καί Μοναχῶν, πού θυσιάστηκαν στούς Μακεδονικούς ἀγῶνες, τήν γενοκτονία τοῦ Ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ ἤ τήν Μικρασιατική Καταστροφή μέ τόν ξεριζωμό τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἀπό τό πανάρχαιο λίκνο του κι ἀπό ἐκείνους ἀκόμη, πού συμμετέσχον στήν ἐποποιϊα του 1940 ὑπογράφοντας μέ τό αἷμα τους «τοῦ Χριστοῦ τήν πίστιν τήν Ἁγίαν καί τῆς Πατρίδος τήν ἐλευθερίαν»
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἐνῶ ἡ Ἀνεξαρτησία τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους ἀναγνωρίστηκε διεθνῶς, μέ τό Πρωτόκολλο τοῦ Λονδίνου στίς 17/30 Ἰανουαρίου 1830, τό νεοελληνικό κράτος, ὡς συνέχεια τῆς νέας ρωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας, ἔλαβε ἀμέσως ὑπόσταση, διότι τό Ἑλληνικό Ἔθνος δέν σταμάτησε νά ὑπάρχει καί ζεῖ, διαπεφυλαγμένο μέσα στήν κιβωτό τῆς Ἐκκλησίας. Οἱ Ἐθνοσυνελεύσεις πού προηγήθηκαν, ἀναγνωρίζουν τήν θυσιαστική προσφορά καί μοναδική φροντίδα τῆς Ἐκκλησίας μας στήν διατήρηση τῆς ἑλληνορθόδοξης ταυτότητας. Ὁ μακαριστός π. Γεώργιος Μεταλληνός ἔλεγε πώς: «ἡ σημαντικότερη προσφορά τοῦ ἱεροῦ Κλήρου στο Ἔθνος μας δεν εἶναι τόσο ἡ ἀναμφισβήτητη συμμετοχή του στις ἔνοπλες εξεγέρσεις και συγκρούσεις, ὅσο ἡ συμβολή του στη συντήρηση του ἑλληνορθοδόξου φρονήματος τοῦ Γένους και τή διατήρηση τῆς ἀγάπης του γιά την ἐλευθερία, πού μᾶς δώρισε ὁ Θεός.» Ἀμήν.
Εκτύπωση
Email
Συντάχθηκε στις .
Ἀγαπητοί Ἀδελφοί,
«Παράδεισος ἄλλος ἐγνώσθη, ἡ Ἐκκλησία ὡς πρίν, ξύλον ἔχουσα ζωηφόρον, τὸν Σταυρόν σου Κύριε, ἐξ οὗ διὰ προσψαύσεως, ἀθανασίας μετέχομεν.» (δ΄ τροπ. ε΄ὠδῆς).
Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ὡς το μυστικό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, εἶναι ὁ νέος Παράδεισος στό κέντρο τοῦ ὁποίου, ὅπως λέει τό παρόν τροπάριο, ὑψώνεται τό δένδρο τῆς ζωῆς, δηλαδή ὁ Τίμιος καί Ζωοποιός Σταυρός. Κι ἐμεῖς γευόμαστε τούς καρπούς του, δηλαδή τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ καί γινόμαστε ἀθάνατοι.
Ὁ Τίμιος Σταυρός εἶναι ἕνα μυστήριο! Ἀσύλληπτο γιά τόν ἀνθρώπινο νοῦ, τό ὁποῖον ἀποκαλύπτεται λίγο-λίγο σ’ ἐκεῖνον, πού ζητεῖ νά ἐμβαθύνει καί νά τό βιώσει. Ταυτόχρονα ἀποκαλύπτει στόν ἄνθρωπο τό μυστήριο τῆς πίστης καί τῆς ἀληθινῆς ζωῆς, ὡς ἕνα πολύτιμο, ἀλλά ἀγνοημένο δυστυχῶς θησαυρό. Καί καθώς εἶναι ἀδύνατο νά περιγράψεις τόν ἄκτιστο καί ἀπερινόητο Θεό μέ λέξεις κτιστές κι ἀνθρώπινες, ἔτσι καί τό μυστήριο τοῦ Σταυροῦ, ἀφοῦ εἶναι ἄρρηκτα συνδεδεμένο μέ τόν Χριστό, τό ἀντιλαμβάνεσαι μόνο, ὅταν βιώσεις τήν ἐμπειρία καί λάβεις τήν χάρη.
Ὁ Χριστός πάνω στόν Σταυρό, πόνεσε τόσο πολύ, ὅσο κανείς ποτέ δέν πόνεσε, οὔτε θά πονέσει σέ αὐτόν τόν κόσμο. Γι’ αὐτό δέν εἶναι σωστό, ὅταν ταλαιπωρηθοῦμε λίγο, νά λέμε: «Πέρασα τοῦ Χριστοῦ τά πάθη»! Καί τοῦτο διότι ὁ Χριστός πάνω στόν Σταυρό, προσέλαβε συμπυκνωμένο τόν ἀνθρώπινο πόνο ὅλων τῶν γεννεῶν, πρίν καί μετά τήν ἔλευσή Του καί μέχρι τήν Δεύτερη καί ἔνδοξη παρουσία Του. Γι’ αὐτό λοιπόν ὁ Τίμιος Σταυρός εἶναι τό μέγα καί ἱερό Κειμήλιο τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. Δέν εἶναι πιά ἀντικείμενο ἤ ὄργανο θανατικῆς καταδίκης, ἀλλά ἐνθύμηση τῆς θυσίας τοῦ Χριστοῦ γιά τή σωτηρία μας καί ἀντίδοτο στόν πόνο καί τίς θλίψεις τῆς ζωῆς. Ταυτίζεται μέ τόν Χριστό καί καθώς ἔλαβε ζωή ἀπό τό τίμιο Αἷμα Του, τό ὁποῖο ἔρρευσε πάνω του, ὅταν Τόν προσκυνοῦμε Τον χαιρετίζουμε, λέγοντας: «Χαίροις ὁ ζωηφόρος Σταυρός», «Χαῖρε Ξῦλον μακάριον» καί Τον παρακαλοῦμε: «Σταυρέ τοῦ Χριστοῦ σῶσον ἡμᾶς τῇ δυνάμει Σου», «...μή ἐγκαταλίπῃς ἡμᾶς τούς ἁμαρτωλούς»!
Ἐμεῖς, οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, μάθαμε νά ζοῦμε κάτω ἀπό τήν προστασία καί τήν χάρη τοῦ Τιμίου καί Ζωοποιοῦ Σταυροῦ. Μάθαμε, πώς ὁ Τίμιος Σταυρός εἶναι ὁ φύλακας τῆς Οἰκουμένης καί ὁ δικός μας. Μάθαμε, πώς εἶναι ἡ ὡραιότητα τῆς Ἐκκλησίας, ὁ κραταιός προστάτης τῶν Ὀρθοδόξων ἡγετῶν μας, ἡ δόξα τῶν Ἀγγέλων καί τό ἀγιάτρευτο τραῦμα τῶν δαιμόνων. Μάθαμε, πώς ἔχουμε τόν Σταυρό, ὅπλο κατά τοῦ διαβόλου καί ὡς ἐκ τούτου τόν διάβολο λογαριάζουμε ὡς τόν μόνο ἐχθρό μας καί τόν πόλεμο ἐναντίον Του ὡς τόν μόνο πόλεμο, πού μᾶς ἐπιτρέπεται!
Ὅλα αὐτά ὅμως γιά νά ἀπηχοῦν στήν πραγματικότητα τῆς ζωῆς μας, πρέπει ὄχι μόνο νά πιστεύουμε στόν Χριστό καί νά ἐπικαλούμαστε τήν χάρη τοῦ Τιμίου καί ζωοποιοῦ Σταυροῦ, ἀλλά καί νά ζοῦμε σύμφωνα μέ αὐτή τήν πίστη. Εἶναι αὐτό πού ἀκούσαμε σήμερα νά τονίζει ὁ Κύριός μας στό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα, πώς ἄν ποθοῦμε τή σωτηρία μας δέν ἔχουμε, παρά νά σηκώσουμε τόν σταυρό Του καί νά Τόν ἀκολουθήσωμε. Πῶς ὅμως;
-Ὅταν ὁ κόσμος παρασυρμένος ἀπό τόν διάβολο ἀπολυτοποιεῖ τά ὑλικά ἀγαθά, τά χρήματα καί τίς σαρκικές ἀπολαύσεις, τότε ὁ πιστός Χριστιανός ὀφείλει αἴροντας τόν σταυρό τοῦ Χριστοῦ νά ἀναδεικνύει μέ τόν τρόπο τῆς ζωῆς του τήν προτεραιότητα τοῦ ἔνθεου βίου, πού ἐπιτυγχάνεται μέ τήν τήρηση τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ καί τήν βίωση τῆς ἐμπειρίας τῆς θείας Λατρείας, μέ κέντρο τήν ἕνωση μέ τόν Χριστό, ὡς πρωταρχικοῦ σκοποῦ τῆς ζωῆς μας.
-Ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ μέ χλιαρή πίστη καί μέ ἄνευρη πνευματικότητα, ὅπου ὁ καθένας πράττει κατά τό θρησκευτικό του δοκοῦν, ὁ ἀνακαινισμένος ἐν Χριστῷ ἄνθρωπος ὀφείλει νά πειθαρχεῖ μέ ταπεινό φρόνημα, στά κελεύσματα τῆς Ἐκκλησίας, ἀποδεχόμενος σάν ἄλλος Ἰώβ ὅ,τι ἡ θεϊκή Πρόνοια ἐπιτρέπει σ’αὐτόν, εἴτε ἀσθένεια, εἴτε πτωχεία, εἴτε οἰκογενειακή ἀκαταστασία, πού ἐπιφέρει θλίψη καί στενοχωρία, βέβαιος ὅμως ὅτι ὁ Θεός βλέπει τόν πνευματικό του ἀγῶνα καί τόν σκεπάζει μέ τήν χάρη Του. Ἀκόμη δέ καί πῶς ὅ,τι ἐπιτρέπει εἶναι γιά τό καλό του, ἐνῶ ἴσως τόν γλιτώνει κι ἀπό κάτι χειρότερο γιά νά τόν ὁδηγήσει μέσα ἀπό μιά σταυρική ζωή στήν ἀνάσταση τῆς σωτηρίας του.
-Ὅταν πολλές φορές ἡ συκοφαντική δυσφήμιση καί τά κακεντρεχῆ σχόλια κεντοῦν τά σωθικά του ἀγωνιζόμενου Χριστιανοῦ καί χωρίς λόγο καί αἰτία τόν πικραίνουν, τότε ἐκεῖνος ὀφείλει νά θυμηθεῖ τήν πονεμένη ἱκεσία τοῦ προφητάνακτα Δαβίδ «λύτρωσαί με ἀπό συκοφαντίας ἀνθρώπων καί φυλάξω τάς ἐντολάς σου» (Ψαλμ. ρια΄135). Καί μετά νά ἀρκεσθεῖ στή παντοδυναμία τοῦ Χριστοῦ, λέγοντας μέ τόν Ἀπόστολο Παῦλο: «πάντα ἰσχύῳ ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντι μέ Χριστῷ» (Φιλιπ. δ, 13), ὁμολογώντας ἔτσι τήν πίστη του στόν Σωτῆρα καί Κύριό Του.
-Ὅταν ο κόσμος ἀδιαφορεῖ γιά τήν ἐκκλησιαστική ἐν Χριστῷ ζωή καί εἰρωνεύεται τήν νηστεία, τήν προσευχή, τήν ἐξομολόγηση, τήν συχνή θεία Κοινωνία, καί ἐν συνόλῳ ὅσους προαπαθοῦν νά ζοῦν κατά Θεόν, τότε ὁ Χριστιανός ὀφείλει νά θυμᾶται, ὅτι ὁ Χριστός μακαρίζει ἐκείνους πού τούς ἐνέπαιξαν, τούς ὕβρισαν καί τούς ἀπέρριψαν μέ ἀπρεπεῖς κουβέντες, ἐπειδή πιστεύουν σ’ Αὐτόν καί ζοῦν κατά τό θεϊκό Του θέλημα. (βλ. Ματθ. ε 11)
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Τό βράδυ τῆς Μεγάλης Πέμπτης θά ἀκούσουμε, πῶς κάτω ἀπό τό Σταυρό τοῦ Κυρίου, στέκονταν πολλοί καί διάφοροι. Ὅλοι τους εἶχαν μιά ἰδιαίτερη σχέση μαζί του. Ἦταν ἐκεῖ οἱ φανατικοί ἀντίπαλοί του, Φαρισαῖοι καί ὄχλος, πού ζήτησαν τή σταύρωσή Του καί οἱ στρατιῶτες, πού τόν ἐσταύρωσαν. Ἦταν ἐκεῖ οἱ δυό ληστές, ὁ εὐγνώμων καί ὁ ἀγνώμων. Ἦταν ἐκεῖ «παραπορευόμενοι», περαστικοί. Ἦταν ἐκεῖ σιωπηλοί ἡ Μητέρα Του, ὁ ἀγαπημένος Του Μαθητής ὁ Ἰωάννης καί μερικές γυναῖκες, γιά νά συντρέξουν ἀνθρωπίνως τήν Παναγία στόν πόνο της. Οἱ ἄλλοι Μαθητές Του ἔλειπαν, κρυμμένοι «διά τόν φόβον τῶν Ἰουδαίων», ἐκφοβισμένοι ἀπό κάποιες φωνές ἀνώνυμες, ὑποταγμένες δουλικά στόν κόσμο (βλ. Ματθ. κστ΄). Ἔλειπε κι ὁ Ἰούδας, πού ἀπαγχονιζόταν ἀπελπισμένος!
Ἄς πάρουμε σήμερα μιά ἀπόφαση καί γιά τή δική μας θέση κάτω ἀπό τόν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ, μακρυά ἀπό τήν ἀπελπισία, πού τεχνηέντως διαμορφώνει ὁ διάβολος γιά νά μᾶς ὁδηγήσει στήν ἀπώλεια. Καθώς εἶναι ἀδύνατο νά προσεγγίσουμε στό μέγιστο ὕψος τῆς ἀρετῆς τῆς Παναγίας μας, ἄς ζηλέψουμε τήν θέση τοῦ Ἰωάννου, τοῦ ἠγαπημένου Μαθητοῦ. Γιατί; Ἐπειδή ἐκεῖνος μόνος ζεῖ ἀπό κοντά τόν Σταυρό καί τό πάθος τοῦ Κυρίου. Σιωπᾶ, παρά τό ὅτι πονᾶ. Στηρίζει παράλληλα τήν πονεμένη Μητέρα καί στό πρόσωπό Της ὅλη τήν Ἐκκλησία. Δέν κατακρίνει καί δέν διαμαρτύρεται, ἐπειδή πιστεύει στήν Ἀνάσταση τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. Ἄς προσπαθήσουμε γι’ αὐτήν τήν θέση. Ἄν ὅμως δέν καταφέρουμε οὔτε κι ἐκεῖ νά σταθοῦμε, ἄς βρεθοῦμε τουλάχιστον ἀνάμεσα στόν εὐγνώμονα Ληστή καί στόν Λογγῖνο τόν ἑκατόνταρχο. Ἄς σταθοῦμε ἐπιτέλους μεταξύ τοῦ: «Μνήσθητί μου Κύριε ἐν τῇ Βασιλείᾳ Σου» καί τοῦ: «Ἀληθῶς Θεοῦ υἱός ἦν οὗτος». Ἔτσι θά διασώσουμε τήν ἐλευθερία καί τήν ἀξιοπρέπεια τῆς ζωή μας καί ἐντέλει θά ἐπιτύχουμε τῆς σωτηρίας μας! Ἀμήν.
Εκτύπωση
Email
Συντάχθηκε στις .
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας σήμερα, προβάλλοντας τήν μνήμη τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, προεκτείνει τόν ἑορτασμό τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας. Καί τοῦτο διότι μετά τήν Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδο, ἡ ὁποία ἀπεφάσισε τήν ἀναστύλωση τῶν ἱερῶν Εἰκόνων, ἀκολούθησαν κι ἄλλες δύο Σύνοδοι, οἱ ὁποῖες ἔλαβαν χῶρα στήν Κωνσταντινούπολη καί περιβλήθηκαν τό κῦρος τῆς Οἰκουμενικῆς Συνόδου, καθώς ὑπῆρξε κανονική οἰκουμενική ἐκπροσώπηση καί οἱ ἀποφάσεις τους ἔγιναν ἐξ’ἀρχῆς ἀποδεκτές ἀπό ὅλη τήν Ἐκκλησία ἀνά τήν χριστιανική Οἰκουμένη. Ἡ μία πραγματοποιήθηκε ἐπί πατριαρχίας τοῦ Μεγάλου Φωτίου τό 879 μ.Χ. καί ἡ ἄλλη τό 1341 μ.Χ. μέ συνεδρίες ἕως τό 1368 καί στίς ὁποῖες ἔλαμψε ἡ μεγάλη προσωπικότητα τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ.
Καί οἱ δύο αὐτές Οἰκουμενικές Σύνοδοι, μπορεῖ νά μήν συγκαταριθμοῦνται ἐπισήμως ὡς ὀγδόη (Η΄) καί ἐνάτη (Θ΄), (γιά λόγους, πού δέν εἶναι τῆς παρούσης νά ἀναφέρουμε) ὅμως ἀνέδειξαν τό ὀρθόδοξο βίωμα, στό ὁποῖο μεταμορφώνεται ἡ Ὀρθόδοξη πίστη, μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ, ὅταν ὁ πιστός Χριστιανός ἐγκολπώνεται τήν ζωή τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας καί ἀγωνίζεται τόν πνευματικό του ἀγῶνα ὑπεύθυνα καί σθεναρά.
Γι’ αὐτό σήμερα μνημονεύεται ἰδιαιτέρως ἡ πολύτιμη προσφορά τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ὁ ὁποῖος ὡς μεγάλος δογματικός διδάσκαλος τῆς Ἐκκλησίας μας, ὑπερασπίστηκε σθεναρά τό ὀρθόδοξο βίωμα.
Γιά νά ἀντιληφθοῦμε καλύτερα τήν προσφορά τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, πρέπει νά ἀναφέρουμε, ὅτι κατά τήν ἐποχή ἐκείνη κάποιοι Ρωμαιοκαθολικοί θεολόγοι ἀπό τη Δύση ἀμφισβήτησαν τήν δυνατότητα, τήν ὁποία ἔχουμε ὡς Χριστιανοί, νά ἐρχόμαστε σέ κοινωνία μέ τόν Θεό. Ἔτσι ἀποτέλεσαν τήν συνέχεια τῶν αἱρετικῶν τῶν προηγουμένων αἰώνων, οἱ ὁποῖοι ἐπιχείρησαν νά ἐμφανίσουν τή λατρευτική ζωή τῆς Ἐκκλησίας καί τήν πνευματική προσπάθεια τῶν πιστῶν, κυρίως ὡς μιά συναισθηματική καί λογική διεργασία, παρά ὡς μιά ἐμπειρία σχέσης Θεοῦ καί ἀνθρώπου, ὅπως ἐμφατικά κηρύσσεται ἰδιαιτέρως, τόσο στό Εὐαγγέλιο, ὅσο καί τίςἐπιστολές τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου.
Σύμφωνα μέ τήν Ὀρθόδοξη δογματική διδασκαλία, ἡ ἄκτιστη οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀπρόσιτη γιά τόν ἄνθρωπο, ἀλλά ὁ ἄνθρωπος μετέχει στίς ἄκτιστες ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ. Μᾶς τό λέει πολύ καθαρά ὁ Μέγας Βασίλειος: «ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ, διά τόν ἄνθρωπον εἶναι παντελῶς ἀπερινόητος καί ἄρρητος, ὅμως αἱ ἐνέργειαι αὐτοῦ πρός ἡμᾶς καταβαίνουσι». Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, στηριζόμενος στήν διδασκαλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τῶν πρό αὐτοῦ Ἁγίων Πατέρων, κάνει διάκριση μεταξύ τῆς οὐσίας τοῦ Θεοῦ καί τῶν ἐνεργειῶν Του καί μᾶς τονίζει, ὅτι ὅπως ὁ ἥλιος στέλνει τίς ἀκτῖνες του, πού μᾶς φωτίζουν καί μᾶς θερμαίνουν ἔτσι πρέπει νά κατανοήσουμε τίς ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο. Συνεπῶς ὅλοι οἱ πιστοί μποροῦν νά μετέχουν τῶν ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ.
Αὐτό φαίνεται ξεκάθαρα καί μέσα ἀπό τό θαῦμα τῆς θεραπείας τοῦ παραλύτου τῆς Καπερναούμ, γιά τό ὁποῖο ἀκούσαμε σήμερα ἀπό τόν Εὐαγγελιστή Μᾶρκο. Ἡ θεραπεία τοῦ παραλυτικοῦ εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ἐνέργειας τοῦ Θεοῦ πρός ἐκεῖνον. Ὁ Θεάνθρωπος Κύριος θεραπεύει τόν παράλυτο καί ἡ θεραπεία του εἶναι ἄμεση λόγῳ τοῦ ὅτι ἐνεργεῖ ὁ Θεός. Δέν χρειάστηκε δηλαδή χρόνος ἀνάρρωσης ἤ ἐν καιρῷ ἀποκατάσταση. Δηλαδή ἄν κάποιος θεραπευθεῖ ἀπό κάποιον ἰατρό, χρειάζεται πολύ χρόνο γιά νά ἐπανέλθει καί συνήθως ὄχι ὅπως ἦταν πρίν τήν ἀσθένεια. Ἐδώ ἔχουμε αὐθορεί καί παραχρῆμα τήν ἀπόλυτη θεραπεία.
Ὁ σήμερα ἑορταζόμενος ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λαμβάνει τήν ἀφορμή νά μιλήσει γιά τήν μετοχή τοῦ Παραλύτου στήν θεῖα ἐνέργεια, ἡ ὁποία τόν θεραπεύει, ἀλλά καί τήν εὐκαιρία νά μᾶς πεῖ, τί ἦταν ἐκεῖνο, πού προξένησε τήν ἐπενέργεια τῆς θείας Χάρης καί ἔδωσε τήν θεραπεία στόν παράλυτο.
Ὁ παραλυτικός λέει «αἰρόμενος ὑπό τεσσάρων» ἔφθασε στήν οἰκία, ὅπου δίδασκε ὁ Χριστός. Ἐπειδή ὁ κόσμος ἦταν πολύς τόν ἀνέβασαν στήν ὀροφή, «ἀπεστέγασαν τήν στέγην» καί κατέβασαν τόν παραλυτικό μαζί μέ τό κρεββάτι μπροστά στόν Χριστό, Ὁ Ὁποῖος τοῦ χάρισε τήν ἴαση καί θεραπεία τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος.
Ὁ ἅγιος Γρηγόριος προσαρμόζει αὐτήν τήν πράξη στήν θεραπεία τῆς ψυχῆς, ὅταν παραλύει ἀπό τήν ἁμαρτία καί κάνει τόν ἐξῆς παραλληλισμό.
Κάθε ἕνας πού πρόσκειται στίς ἡδονές εἶναι παράλυτος στήν ψυχή κείμενος ἐπάνω στό κρεββάτι τῆς ἡδυπαθείας καί τῆς σαρκικῆς ἀνέσεως. Ἡ ψυχή εἶναι παράλυτη, καθηλωμένη σέ ἕνα σῶμα πού ὑπηρετεῖ τίς ἡδονές. Χρειάζεται ἡ παράλυτη ψυχή νά ἐπιστρέψει στόν Χριστό γιά νά θεραπευθεῖ.
Τήν βοηθοῦν τέσσερις παράγοντες, φίλοι, ὅπως τούς ὀνομαζει, της ψυχῆς:
Πρῶτος φίλος εἶναι «ἡ οἰκεία κατάγνωσις». Δηλαδή ἡ συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητας καί ἡ διάθεση, ὄχι νά δικαιολογήσουμε τόν ἑαυτός μας, ὅπως συμβαίνει συνήθως, ἀλλά νά τόν διορθώσουμε.
Δεύτερος φίλος εἶναι «ἡ τῶν προημαρτημένων ἐξαγόρευσις». Δηλαδή, ἡ ἐνώπιον Πνευματικοῦ Ἱερέως ἐξομολόγηση τῶν ἁμαρτημάτων μας.
Τρίτος φίλος εἶναι «ἡ εἰς τό ἑξῆς πρός ἀποχήν τῶν κακῶν ὑπόσχεσις», ἡ ὑπόσχεση δηλαδή νά μήν ὑποπέσει ὁ ἄνθρωπος στά ἴδια ἁμαρτήματα.
Τέταρτος φίλος εἶναι «ἡ πρός τόν Θεόν δέησις», δηλαδή, ἡ προσευχή.
Ἀπαιτεῖται ὅμως νά ἀποστεγάσουν τήν στέγη, τήν ὀροφή. Ὀροφή εἶναι τό λογιστικό μέρος τῆς ψυχῆς, πού εἶναι φορτωμένο ἀπό ὑλικά, πού προέρχονται ἀπό τήν σχέση πρός τά γήϊνα καί τά πάθη, πού χωρίζουν τήν ψυχή ἀπό τόν Χριστό.
Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀποκτᾶ τήν καλή συνήθεια νά μή θεωρεῖ τόν ἑαυτό του τέλειο καί ἀναμάρτητο, ὅταν μαθαίνει νά ἀναγνωρίζει τά σφάλματά του, ὅταν δηλαδή ἀποκτᾶ τή διαρκῆ μετάνοια, τότε δέν ἀπολαμβάνει μόνο τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ, ἀλλά γίνεται καί φορέας αὐτῆς τῆς χάριτος στό ἐκκλησιαστικό σῶμα. Γίνεται χρήσιμος στό ἔργο τοῦ Θεοῦ γιά τή σωτηρία τοῦ κόσμου, γιατί ἀνακαινίζει τή χάρη τοῦ Θεοῦ μέσα του μέ τό μυστήριο τῆς μετάνοιας καί ἐξομολόγησης. Μιμεῖται οὐσιαστικά τόν Κύριο, ὅπως πολύ εὔστοχα σημειώνει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στό σημερινό ἀνάγνωσμα: «εἶναι φανερό ὅτι δέν ἔρχεται (ὁ Χριστός) νά βοηθήσει ἀγγέλους, ἀλλά τούς ἀπογόνους του Ἀβραάμ. Ἔπρεπε λοιπόν νά γίνει σ’ ὅλα ὅμοιος μέ τά ἀδέλφια του, ὥστε νά γίνει σπλαχνικός καί πιστός ἀρχιερέας στήν ὑπηρεσία τοῦ Θεοῦ, γιά τή συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν τοῦ λαοῦ» (βλ.Ἑβρ. β, 16-17)
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἄς μήν μᾶς ἀπογοητεύουν οἱ δυσκολίες καί οἱ ἐνίοτε ἀντίξοες συνθῆκες στήν κίνηση τοῦ ἁμαρτωλοῦ ἑαυτοῦ μας, πρός μετάνοια καί πνευματική ἀνακαίνιση. Ἀς κάνουμε φίλους μας τήν αὐτομεμψία, τήν ἐξομολόγηση, τήν προσευχή καί κυρίως τήν προσπάθεια νά μήν ἐπιστρέφουμε στά ἴδια ἁμαρτήματα. Καί οἱ νέοι αὐτοί πνευματικοί φίλοι μας, θά μᾶς ὁδηγήσουν στήν ταπείνωση καί τήν θεοφιλῆ ζωή καί τότε στήν θεραπευμένη ψυχή μας θά ἔλθει νά ἀναπαυθεῖ ἡ ζωοποιός χάρις τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ.
Αὐτός ἄλλωστε εἶναι ὁ στόχος τῆς ἄσκησης στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας, ἰδίως κατά τήν περίοδο τῆς ἁγίας καί μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, πού διανύουμε. Αὐτή εἶναι καί ἡ καλύτερη προετοιμασία μας γιά νά συμμετάσχουμε συχνά καί στήν θεία μετάληψη, «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καί ζωήν τήν αἰώνιον», ἐσχάτως δέ καί εἰς ὁμολογίαν πίστεως. Ἀμήν.
Εκτύπωση
Email
Συντάχθηκε στις .
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας σήμερα καί ἑορτάζουμε τήν ἀναστύλωση τῶν Ἱερῶν Εἰκόνων, ἡ ὁποία ἄν καί ὑπῆρξε τό κύριο ἔργο τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἡ ὁποία συγκλήθηκε τό 787 μ.Χ., ἐντούτοις ἐπετεύχθη μετά ἀπό σχεδόν 60 χρόνια σάν σήμερα, τήν Α΄ Κυριακή τῶν Νηστειῶν, στίς 11 Μαρτίου τοῦ 843 μ. Χ. ἀπό τήν αὐτοκράτειρα Ἁγία Θεοδώρα.
Μέ βάση τήν θεολογία τῶν Πατέρων τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου ἄς ἀναφέρουμε ἐπιγραμματικά, γιά νά γνωρίζουμε καί τί πιστεύουμε, ὅτι:
Α) Οἱ ἱερές Εἰκόνες δέν εἶναι εἴδωλα, ὅπως μέχρι σήμερα λένε οἱ αἱρετικοί, διότι ἀπεινονίζουν ὑπαρκτά πρόσωπα, σέ ἀντίθεση μέ τά εἴδωλα, τά ὁποῖα ἀπεικονίζουν ἀνύπαρκτες, ψεύτικες μορφές, ποῦ ἀποτελοῦν φανταστικό προϊόν μυθοπλασίας.
Β) Ἡ προσκύνηση τῆς ἱερᾶς εἰκόνας ἀποδίδει τιμή στό εἰκονιζόμενο πρόσωπο καί ὄχι στήν ὕλη ἀπό τήν ὁποία εἶναι φτιαγμένη. Ἤδη πολύ πρίν τήν Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδο ὁ Μέγας Βασίλειος (4ος αἰώνας), θεμελιώνοντας πρώϊμα κατά κάποιον τρόπο τήν θεολογία τῆς Συνόδου, λέει: «Ἡ της εἰκόνος τιμή ἐπί τό πρωτότυπον διαβαίνει.» (De spiritu sancto 18.45.20).
Γ) Μέσα ἀπό τήν Ἁγία Γραφή λαμβάνουμε παραδείγματα γιά τήν τιμή τῶν ἱερῶν εἰκόνων. Ἀρκεῖ μόνον νά σκεφθοῦμε, πῶς ἡ Παλαιά Διαθήκη ἔχει πολλές εἰκονικές παρομοιώσεις καί προτυπώσεις, ἀλλά καί παραστατικές ἐξεικονίσεις γεγονότων τῆς θείας Οἰκονομίας, ἡ πραγματοποίηση τῶν ὁποίων ἔλαβε χώρα στούς χρόνους τῆς Καινῆς Διαθήκης. Ἡ φλεγομένη καί μή καιομένη βάτος, ποῦ προεικονίζει τήν ἀειπαρθενία τῆς Θεοτόκου. Ἡ τριήμερη παραμονή τοῦ Ἰωνᾶ στήν κοιλιά τοῦ κήτους, πού προεικονίζει τήν τριήμερη ταφή καί ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Ἡ κιβωτός τοῦ Νῶε ὡς προεικόνιση τῆς Ἐκκλησίας καί ἄλλα. Ἀλλά καί μέσα στήν Καινή Διαθήκη ξεκάθαρα ὁ Χριστός ἀναφέρει: «ὁ ἑωρακώς ἐμέ, ἑώρακε τόν Πατέρα» (Ἰω. ιδ΄ 9), ἐνῶ κι ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γράφει πρός τούς Κολοσσαεῖς ὅτι ὁ Χριστός εἶναι «εἰκών τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀοράτου, πρωτότοκος πάσης κτίσεως» (α 15).
Ἄρα ἡ πολεμική ἐναντίον τῶν εἰκόνων δέν μάχεται τίς ὑλικές εἰκόνες, ἀλλά τόν ἴδιο τόν ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος ὡς κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσιν Θεοῦ δημιουργημένος εἶναι ἡ κατ’ ἐξοχήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Τό πᾶν, λοιπόν, γιά τόν ἀγωνιζόμενο Χριστιανό εἶναι νά διαφυλάττει καθαρή τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ στήν καρδιά του. Νά ζεῖ μιμούμενος τόν Χριστό, ὥστε νά ὑπάρχει ὡς ἕνας μικρός Χριστός.
Ἀρκετοί Ἀδελφοί ὅμως δυσκολεύονται νά ἀναγνωρίσουν, αὐτήν τήν μεγάλη ἀλήθεια, πώς ἔμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε εἰκόνες τοῦ Χριστοῦ, διότι δυστυχῶς ἔχουν τήν χριστιανική πίστη ὡς ἰδέα στό μυαλό κι ἀρκοῦνται ἁπλῶς νά θρησκεύουν καί ὄχι νά βιώνουν τήν ἐμπειρία τῆς θεανθρώπινης παρουσίας τοῦ Χριστοῦ στή ζωή μας, ὅπως τήν ἐξεικονίζει ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Διότι δέν ἔκαναν τόν πνευματικό κόπο νά διαβάσουν ἔστω τήν Καινή Διαθήκη, ἀλλά οὔτε καί ἐργάσθηκαν ποτέ σοβαρά στήν πνευματική ζωή, ὥστε νά ἐγκαταστήσουν τό Ὀρθόδοξο βίωμα, αὐτό δηλαδή πού ἀναστύλωσε τότε τίς ἱερές Εἰκόνες.
Μέ τήν εὐκαιρία τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας, ἄς προβληματισθοῦμε λοιπόν κι ἐμεῖς λίγο γιά τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο διαχειριζόμαστε τήν πνευματική μας ζωή κι ας ἀναρωτηθοῦμε, ἄν βιώνουμε τήν παρουσία τοῦ Χριστοῦ: Προσευχόμαστε καθημερινά; Νηστεύουμε συστηματικά; Δείχνουμε ἔμπρακτα τήν ἀγάπη μας, ἀκόμη κι ἄν δέν ἔχουμε κάποιο συμφέρον;
Κυρίως ὅμως ἄς δοῦμε ἀν ἐκκλησιαζόμαστε τακτικά καί μέ διάθεση θυσίας γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Καί τοῦτο διότι ἀπ’ ὅ,τι φαίνεται, μᾶλλον μᾶς λείπει ὁ πόθος γιά τόν Χριστό καί τήν συνάντηση μαζί Του! Ἐρχόμαστε στήν Ἐκκλησία τίς μεγάλες ἡμέρες, ὅπως σήμερα καί συνήθως ἀργά, ὥστε ὁ ἐκκλησιασμός κι ἡ προσευχή μας νά μήν ἔχουν ἱκανή διάρκεια. Ἀκόμη ὅμως κι ὅταν ἐκκλησιαζόμαστε, μᾶς ἀρκεῖ νά λάβουμε τό ἀντίδωρο καί ὄχι τό δῶρο, δηλαδή τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, ἀραδιάζοντας ἕνα σωρό ἀπό εὐσεβοφανεῖς δικαιολογίες τoνίζοντας μέ κρυμμένο ἐγωϊσμό τήν ἀναξιότητά μας! Στήν οὐσία ὅμως πρόκειται γιά τήν ἰσχνή καί ἀδύναμη πίστη μας, πού γεννᾶ τήν ἀδιαφορία.
Ἡ ἀπροθυμία γιά τήν συμμετοχή μας στήν θεία Κοινωνία ἔχει κορυφωθεῖ τόν τελευταῖο καιρό ἐξαιτίας τοῦ κορωνοϊοῦ. Πολλοί ἀπομακρύνθηκαν ἀπό τό Ποτήριο τῆς Ζωῆς, ἐπειδή φοβοῦνται μήπως κολλήσουν κάποια ἀσθένεια καί πεθάνουν. Τόσο ἀδύνατη εἶναι ἡ πίστη τους, ὥστε φθάνουν στό σημεῖο τῆς βλασφημίας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ ὁποία εἶναι ἀσυγχώρητη ἁμαρτία, ὅπως εἶπε ὁ Χριστός. (βλ. Λουκ. ιβ 10). Διότι ὁ ἄρτος καί ὁ οἶνος τῆς θείας Εὐχαριστίας μεταβάλλονται πραγματικά ἀπό τήν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος σέ Σῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ. Γίνεται πραγματική μεταβολή, ἡ ὁποία ὅμως νοεῖται μέ πνευματικό τρόπο. Καί παρότι διατηροῦν τίς φυσικές τους ἰδιότητες, ὅπως γιά παράδειγμα τήν γεύση, ἐντούτοις δέν συμβολίζουν τό σῶμα καί τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά εἶναι τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ. Καί ὁ Χριστός εἶναι ἡ ζωή μας, ὅπως τονίζει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στούς Κολοσσαεῖς (βλ. γ΄4) καί ἐπ’ οὐδενί δέν μεταδίδει, οὔτε προξενεῖ ἀσθένεια ἤ θάνατο! Ἄπαγε τῆς βλασφημίας!
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Δέν εἶναι Ὀρθόδοξη ζωή, ἡ ζωή πού δέν ἔχει ὀρθόδοξο βίωμα, δηλαδή θυσιαστική ἀγάπη γιά τόν Χριστό. Τό ὅτι βαπτισθήκαμε Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί δέν ἐξασφαλίζει τή σωτηρία μας. Μέ τό βάπτισμα ἀνοίγει ὁ δρόμος, γινόμαστε μέλη τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά ἐμεῖς πρέπει νά διατηρήσουμε τήν σχέση μας ἑνωμένοι μαζί Του. Δέν ἔχει ἀνάγκη ὁ Χριστός ἀπό καμμία προσφορά ἤ θυσία μας. Ἄν νηστεύουμε, ἄν προσευχόμαστε, ἄν ἀγαθοποιοῦμε, σ’ ἐμᾶς ἐπιστρέφει ὁ ὅποιος σωματικός ἤ πνευματικός κόπος.
Διάγουμε σέ περίοδο νηστείας. Ἄς μήν ἀδιαφορήσουμε γιά τίς πνευματικές ἀσκήσεις τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἄς μήν μεταθέσουμε τήν πνευματική μας ἐργασία γιά ἀργότερα. Ἄς μήν ἀδιαφορήσουμε γιά τήν θεία Μετάληψη τῶν ἀχράντων Μυστηρίων. Ἄς φροντίσουμε νά γινόμαστε σύναιμοι καί σύσσωμοι Χριστοῦ ὅλο καί πιό συχνά. Κανείς δέν γνωρίζει πότε θά φύγει ἀπό αὐτήν τήν ζωή. Κανείς δέν ξέρει πότε θά μεταστεῖ ἀπό τά πρόσκαιρα στά αἰώνια. Ἡ ἔξοδός μας ὅμως ἀπό τόν κόσμο αὐτό, διά τοῦ θανάτου θά σημάνει γιά ὅλους μας πώς δέν θά ἔχουμε πιά δυνατότητα οὔτε νά προσευχηθοῦμε, οὔτε νά ἐκκλησιασθοῦμε, οὔτε νά νηστεύσουμε, οὔτε νά ἐξομολογηθοῦμε, οὔτε δυστυχῶς νά μεταλάβουμε τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων.
Ἄς ἀξιοποιήσουμε ὅσο εἶναι καιρός τίς εὐκαιρίες πού μᾶς δίνονται νά εἴμαστε Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί στήν πράξη τῆς ζωῆς μας. Ἔτσι θά παραμείνουμε τόν Παράδεισο πού μᾶς χάρισε ὁ Χριστός κι ὅταν θά ἀκούγεται στό τέλος τῆς λιτάνευσης τῶν ἱερῶν Εἰκόνων τό «ἁπάντων τῶν ὑπέρ τῆς εὐσεβείας ἀγωνισαμένων, αἰωνία ἡ μνήμη», τότε ἡ ψυχή μας θά ἀγάλλεται, γιατί θά συμμετέχει σέ αὐτόν τόν μακαρισμό, ἀφοῦ κατά τήν δύναμή μας ἀγωνισθήκαμε γιά τήν ἀγάπη καί τή δόξα τοῦ Χριστοῦ. Ἀμήν.
Εκτύπωση
Email
Συντάχθηκε στις .
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή, στήν ὁποία μέ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ εἰσερχόμαστε ἀπό αὔριο, Καθαρά Δευτέρα, ταυτίζεται στή συνείδησή μας μέ τήν νηστεία.
Μιά νηστεία ὅμως, πού ὅπως ἀκούσαμε σήμερα ἀπό τόν Ἴδιο τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό γιά νά εἶναι αὐθεντική δέν πρέπει νά εἶναι μόνο ὑλική, ἀλλά νά ἀφορᾶ ὁπωσδήποτε καί στήν πνευματική μας ὑπόσταση. Γιά νά εἶναι ἡ νηστεία μας εὐπρόσδεκτη στόν Θεό, δέν πρέπει νά σημαίνει μόνο τήν ἀποφυγή κάποιων τροφῶν, ἀλλά τήν ἀποφυγή κάθε κακίας, ἁμαρτίας καί πονηριᾶς καί τήν παράλληλη προσκόλληση στήν ἀρετή.
Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ἔχει διάρκεια 40 ἡμερῶν, κατά μίμηση τῆς νηστείας, πού ἔκανε ὁ Θεάνθρωπος Κύριός μας πρίν ἀντιμετωπίσῃ τούς τρεῖς πειρασμούς καί ἀρχίσει τό δημόσιον ἔργο του. (βλ. Ματθ. δ´11). Ὁ Κύριος βεβαίως δέν εἶχε ἀνάγκη νηστείας. Ὅμως, ὅπως λένε οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, ἤθελε νά ἐκφράσει πρός ἐμᾶς τήν θεϊκή του συμπαράσταση στούς ἀγῶνες κατά τοῦ διαβόλου καί νά διδάξει, πώς μποροῦμε κι ἐμεῖς νά νικήσουμε τούς πειρασμούς μέ τήν βοήθεια τῆς νηστείας καί τῆς προσευχῆς. Ἀπό τήν ἄλλη πλευρά ὁ Κύριος μᾶς διαβεβαιώνει γιά τήν τελική νίκη του ἐπί τοῦ διαβόλου, ὅπως σύν Θεῷ θά πανηγυρίσουμε τήν λαμπροφόρο νύκτα τῆς Ἀναστάσεως, πρός τήν ὁποία ἀπηχεῖ ἡ ὅλη πνευματικηή προετοιμασία τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς.
Ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή λοιπόν προσφέρεται στόν καθένα ἀπό ἐμᾶς ὡς μία εὐκαιρία μίμησης τοῦ Χριστοῦ καί τοῦτο ἐμφαίνεται καί μέσα ἀπό τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖον διοργανώνονται οἱ Ἀκολουθίες τοῦ Νυχθημέρου (Μεσονυκτικό, Ὄρθρος, Ὧρες, Ἑσπερινός, Μέγα Ἀπόδειπνο).
Ὅλες οἱ ἱερές Ἀκολουθίες διακοσμημένες μέ πλῆθος ἐκλεκτῶν ἁγιογραφικῶν ἀναγνωσμάτων καί κατανυκτικῶν ὕμνων, σέ συνδυασμό μέ τή νηστεία καί τήν ἄσκηση τῶν ἀρετῶν ἀναδεικνύουν τήν περίοδο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ὡς μιά θαυμάσια εὐκαιρία μίμησης τοῦ Χριστοῦ, πράξη γιά τήν ὁποία ὁ ἀπόστολος Παῦλος παρακαλεῖ τούς Κορινθίους λέγοντας «Μιμηταί μου γίνεσθε, καθὼς κἀγὼ Χριστοῦ» (Α΄Κορ. ια΄1).
Ἡ μίμηση τοῦ Χριστοῦ ὅμως πάνω ἀπ’ ὅλα προϋποθέτει σύνταξη καί κοινωνία μέ τόν Χριστό. Γι’ αὐτό καί τό ἀποκορύφωμα τῆς σαρακοστιανῆς προσευχῆς τῆς Ἐκκλησίας ἀποτελεῖ ἀναμφισβήτητα ἡ θεία Λειτουργία τῶν Προηγιασμένων Δώρων, ἡ ὁποία ἀποκαλύπτει βαθμηδόν τόν πόθο τοῦ Ὀρθοδόξου χριστιανοῦ γιά μιά συνάντηση μέ τόν Κύριο στό κλείσιμο τῆς ἡμέρας.
Ἡ θεία Λειτουργία τῶν Προηγιασμένων Δώρων ξεκινᾶ μέ τό 18ο κάθισμα τῶν Ψαλμῶν, πού διαβάζεται μπροστά ἀπό τό ἅγιο Βῆμα καί ξεκινᾶ μέ τήν φράση «Πρός Κύριον ἐν τῷ θλίβεσθαί με ἐκέκραξα...», γιά νά ἐκφράσει τήν αγωνιώδης κραυγή τοῦ πιστοῦ Χριστιανοῦ, ὁ ὁποῖος μετανοημένος ζητεῖ μέ ταπείνωση τήν συναντίληψη τοῦ Θεοῦ.
Ἀκολουθεῖ ἡ εὐλογία τοῦ λαοῦ μέ τήν ἀναμμένη λαμπάδα καί ἡ ἱερατική ἀναφώνηση "Φῶς Χριστοῦ φαίνει πᾶσι". Αὐτό εἶναι μιά συμβολική ἀναγωγή στήν ἔννοια τοῦ πνευματικοῦ φωτός τοῦ Χριστοῦ (βλ. Ἰωάν. η´12 κ΄ Ματθ. ιδ´20). Ὁ Χριστός εἶναι τό ἀληθινό φῶς, πού φωτίζει κάθε ἄνθρωπο, πού ἔρχεται στόν κόσμο (βλ. Ἰωαν α΄9). Εἶναι τό «Φῶς ἱλαρόν ἁγίας δόξης...», ὅπως λέει κι ὁ γνωστός ὕμνος, πού ἀκοῦμε σέ κάθε ἑσπερινή Ἀκολουθία καί ἀποτελεῖ κατά τόν Μέγα Βασίλειο τήν ἀρχαία φωνή τῆς Ἐκκλησίας, (Λόγος περί Ἁγίου Πνεύματος PG 29.73.34), ἀναφέρεται στόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό καί ἀφορᾶ στήν προσκύνηση τῆς Ἁγίας Τριάδος.
Αὐτός ὁ φωτισμός τοῦ Χριστοῦ ἐμφαίνεται ἔντονα μέσα ἀπό τά ἁγιογραφικά ἀναγνώσματα, ἀπό τά Βιβλία τῆς Γενέσεως καί τῶν Παροιμιῶν τοῦ Σολομῶντος καί σκοπό ἔχουν τήν πνευματική μόρφωση καί τήν ἐν Χριστῷ παιδαγωγία τῶν πιστῶν.
Ἕνα ἀκόμη χαρακτηριστικό γνώρισμα τῆς ἀκολουθίας αὐτῆς εἶναι ἡ ἀσματική ψαλμώδηση τοῦ "Κατευθυνθήτω ἡ προσευχή μου ὡς θυμίαμα ἐνώπιόν σου, ἔπαρσις τῶν χειρῶν μου θυσία ἑσπερινή". Τοῦτο σημαίνει, ὅπως ἀλληγορικά ἑρμηνεύει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ὅτι τό στόμα μας μετατρέπεται σέ ἕνα πνευματικό θυμιατήριο καί ὅπως τό εὐωδιαστό θυμίαμα πιό πολύ εὐωδιάζει, ὅταν συναντᾶται μέ τήν φωτιά, ἔτσι καί ἡ προσευχή μας πιό πολύ ἀρωματίζει τήν ζωή μας, ὅταν ἀναπέμπεται ἀπό ψυχή, πού φλέγεται ἀπό τόν πόθο τοῦ Χριστοῦ» (Ἑρμηνεία στούς Ψαλμούς, PG 55.430.59).
Ἐκεῖνο, ὅμως, τό ὁποῖο διαφοροποιεῖ οὐσιαστικά τήν ἀκολουθία αὐτή ἀπό ὁποιαδήποτε ἄλλη ἑσπερινή ἀκολουθία καί κορυφώνει τήν προσευχή τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς εἶναι τό γεγονός, ὅτι κατά τήν τέλεσή της δίδεται στούς πιστούς ἡ δυνατότητα μιᾶς πραγματικῆς, ὅπως προεἴπαμε, συνάντησης καί κοινωνίας μέ τόν ἀναστημένο Χριστό.
Ὁ Ὀρθόδοξος Χριστιανός ὀφείλει νά κοινωνεῖ συχνά. Αὐτός εἶναι ἄλλωστε καί ὁ ἀντικειμενικός σκοπός τῆς θείας Λειτουργίας. Ἐπειδή ὅμως ὁ πανηγυρικός χαρακτήρας της θείας Λειτουργίας δέν συνάδει μέ τόν πένθιμο καί κατανυκτικό χαρακτῆρα τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ἡ Ἐκκλησία ἔκρινε, πώς δέν μπορεῖ νά τελεῖται τίς καθημερινές ἡ κανονική θεία Λειτουργία. Ἔτσι ὁδηγήθηκε στή λύση νά μεταδίδει στούς πιστούς, τουλάχιστον δύο φορές μέσα στήν ἑβδομάδα, τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, τά ὁποῖα προαγιάζονται στήν θεία Λειτουργία τοῦ Σαββάτου ἤ τῆς Κυριακῆς καί διατηροῦνται στό ἅγιο Ἀρτοφόριο, πάνω στήν Ἁγία Τράπεζα. Συντροφεύει συνήθως τίς Τετάρτες καί τίς Παρασκευές τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς, σύμφωνα μέ τήν ὁδηγία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, ὁ ὁποῖος διδάσκει, πώς ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί πρέπει νά κοινωνοῦμε τουλάχιστον τέσσερις φορές τήν ἑβδομάδα, τήν Τετάρτη, τήν Παρασκευή, τό Σάββατο καί τήν Κυριακή. (βλ. Ἐπιστολή 93)
Ὡστόσο τό πένθος μέσα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ὅπως φανερώνεται καί μέσα ἀπό τά μελανόφαια ἄμφια, ὀνομάζεται χαροποιόν, διότι πάντοτε φωτίζεται ἀπό τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Τοῦτο ἐκφράζεται στόν εἰδικό χερουβικό ὕμνο τῆς ἀκολουθίας, "Νῦν αἱ δυνάμεις τῶν οὐρανῶν σύν ἡμῖν ἀοράτως λατρεύουσιν...". Πρόκειται γιά τόν ὕμνο, πού ψάλλεται κατά τήν σιωπηλή εἴσοδο τῶν προηγιασμένων τιμίων Δώρων καί ἐκφράζει τόν ἐρχομό τοῦ Χριστοῦ, ὅπως συμβαίνει μέσα στή θεία Λειτουργία. Αὐτός ὁ πραγματικός ἐρχομός τοῦ Χριστοῦ σηματοδοτεῖ καί τό τέλος μιᾶς μακρᾶς νηστείας, προσευχῆς καί ἀναμονῆς. Τόν ἐρχομό τῆς βοήθειας, τῆς ἀνακούφισης καί τῆς χαρᾶς πού περιμένουμε.
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
Ἡ Θεία Λειτουργία τῶν Προηγιασμένων εἶναι μία ἀπό τίς ὡραιότερες καί κατανυκτικότερες ἀκολουθίες τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἀλλά συγχρόνως καί μία διαρκής πρόσκληση γιά τήν συχνή κοινωνία τῶν θείων Μυστηρίων. Μιά φωνή ἀπό τά βάθη τῶν αἰώνων, ἀπό τήν ἀρχαία ζωντανή παράδοση τῆς Ἐκκλησίας. Μιά φωνή πού λέει, ὅτι ὁ πιστός δέν μπορεῖ νά ζῇ τήν ζωή τοῦ Χριστοῦ, ἄν δέν πειθαρχεῖ στόν κανόνα τῆς νηστείας τῆς Ἐκκλησίας κι ἄν δέν ἐπιστέφει αὐτήν τήν προσπάθεια, ἀνανεώνοντας διαρκῶς τήν ἕνωσή του μέ τήν πηγή τῆς ζωῆς, τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Κυρίου. Διότι ὁ Χριστός εἶναι «ἡ ζωή ἡμῶν» (Κολ. γ΄ 4).
Αὐτή ἡ φωνή ἀπευθύνεται σέ ὅλους μας. Ἄς τήν ἀκούσουμε προσεκτικά κι ἄς φροντίσουμε νά μάθουμε στή διάρκεια τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ὁ Χριστός νά γίνει ἡ ζωή μας. Γιά νά εἶναι ὁ Χριστός γιά πάντα ἡ ζωή μας. Ἀμήν!
Καλή καί εὐλογημένη ἡ ἐπί θύραις Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή!
Εκτύπωση
Email
