ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΙΕΡΑΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ - «Περί τῶν Ἱερατικῶν Κλήσεων»
Πρός
τό Χριστεπώνυμο Πλήρωμα
τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.
Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Στήν καρδιά τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, τήν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεως, ἐθεώρησαν καλό οἱ Ἅγιοι Πατέρες νά ὑψώσουν κάτω ἀπό τούς τρούλλους τῶν πανσέπτων Ναῶν γιά προσκύνηση τό «τρόπαιο κατά τοῦ θανάτου», τό «ζωομύριστο ξύλο» τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τοῦ Κυρίου μας. Ἐπέλεξαν τό σημεῖο, τό σύμβολο καί συμβόλαιο τῆς ἀγάπης, τῆς ζωῆς καί τῆς καταλλαγῆς, δηλαδή τῆς συμφιλιώσεως μέ τόν Θεό, γιά στήριγμα καί παραμυθία ὅσων γύρεψαν ἐλεύθερα νά πορευτοῦν στό στάδιο τῶν ἀρετῶν γιά ν’ ἀπολαύσουν ὡς μέλι γλυκύτατο τίς ἄπειρες δωρεές πού ξεπηδοῦν ἀπ’ τή Σταυρωμένη Θεαγάπη.
Ὁ ζωοποιός Σταυρός προβάλλεται σάν ἡ μοναδική ἀπάντηση στήν προαιώνια ἀναζήτηση τοῦ ἀνθρώπου γιά ζωή καί ἀθανασία· σάν τό ἀκένωτο ἁγιοπότηρο τῆς ἐλευθερίας, πού ὁ Θεός ἔστησε ἀνάμεσά μας καί “ἐπλήρωσε” μέ τό μακάριο αἷμα Του. Ἐκεῖνος «πέθανε, γιά νά ζήσουμε ἐμεῖς», κατά τόν Θεολόγο Γρηγόριο, καί γύρεψε ἀπό ᾿μᾶς ἁπλά, ἀλλά μέ ὑπακοή στό ἅγιο θέλημά Του, νά γευόμαστε ἑκούσια τή χαρά τῆς ἐλευθερίας, κι ἄς πληγώνεται Ἐκεῖνος ὡς Θεός κι ἄς κρατάει παντοτινά τά ἄχραντα χέρια Του ἁπλωμένα στόν Σταυρό καί ἄς ἔχει τήν πλευρά τρυπημένη γιά ν’ ἀναβλύσει τό νερό τοῦ Βαπτίσματος καί τό αἷμα τῆς Εὐχαριστίας, ἡ κοινωνία δηλαδή καί ἡ ὑπόσταση τῆς ἀνθρώπινης ἐλευθερίας.
Ὁ Χριστιανισμός εἶναι ἡ πίστη τοῦ Σταυροῦ: προσκυνοῦμε τό “φυτό τῆς Ἀναστάσεως”, τό “ξύλο τῆς αἰώνιας ζωῆς” σάν δυνατότητα μετοχῆς μας στήν ἀναστημένη φύση τοῦ Θεανθρώπου· χαιρετίζουμε τόν κρουνό τῆς ζωῆς πού ξεπετάχτηκε ἀπ’ τόν Τάφο Του, σάν ἀπό νυφιάτικη παστάδα ἀνακαινισμένη. Γι’ αὐτό τό ἀκαταμάχητο τεῖχος καί ἅγιο ὅπλο τῶν ὀρθοδόξων, ὁ ἅγιος Ἐφραίμ ὁ Σύρος θά πεῖ: «Ὁ Σταυρός εἶναι πού στάθηκε μέσα στήν οἰκουμένη, πού φυτεύτηκε στόν τόπο τοῦ Κρανίου κι ἀμέσως βλάστησε τό κλῆμα τῆς ζωῆς». Κι ἡ Ἐκκλησία στόν Σταυρωθέντα Κύριό της θά ψάλει τή Μεγάλη Πέμπτη: «Σταυρώθηκες γιά χάρη μου, γιά νά μοῦ προσφέρεις τήν ἄφεση· κεντήθηκες στήν πλευρά Σου γιά ν’ ἀναβλύσεις γιά μένα τούς κρουνούς τῆς ζωῆς· στά καρφιά καρφώθηκες, ὥστε βλέποντας τό μέγεθος τῶν παθημάτων Σου νά μπορῶ νά κράζω σέ Σένα, ζωοδότα Χριστέ, βεβαιώνοντας τό ὕψος τῆς δυνάμεώς Σου: δοξασμένος νά ᾿ναι ὁ Σταυρός Σου Σωτήρα μου καί τό Πάθος Σου» (Ἀκολουθία τῶν Παθῶν, Μακαρισμοί).
Τοῦτο τό Τίμιο Ξύλο, ὅμως, πού σήμερα προβάλλεται σέ προσκύνηση καί στηριγμό “πάσης πνοῆς”, κάποια χέρια τρεμάμενα Τό κρατοῦν. Κάποια χέρια Τό θυμιάζουν, Τό χαιρετοῦν, εὐλογοῦν μέ Αὐτό τόν Λαό τοῦ Θεοῦ καί σφραγίζουν τά Τίμια Δῶρα! Τά χέρια τοῦ Κληρικοῦ! Τοῦ Ἐπισκόπου, τοῦ Πρεσβυτέρου, τοῦ Διακόνου. Γι’ αὐτό σοφά ἡ Ἐκκλησία μας τήν ἡμέρα τή μεγάλη, τή σημερινή, τῆς Σταυροπροσκυνήσεως τήν ἀφιερώνει στίς ἱερατικές κλήσεις.
Ἄραγε τί σημαίνει «ἡμέρα ἱερατικῶν κλήσεων»; Σημαίνει γιά τά ὀρθόδοξα δεδομένα τήν πρόσκληση νά ἐνδυθοῦν, νά ἐνδυθοῦμε καλύτερα, ὅσοι τό ἐπιθυμοῦμε, ὅσοι κληθοῦμε κι ἔχουμε τή λαχτάρα γι᾿ αὐτό νά φορέσουμε ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΟΥ ΜΥΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΙΕΡΩΣΥΝΗΣ! Νά ντυθοῦν τό τίμιο ράσο τά παιδιά μας πού τό ἐπιθυμοῦν, νά περιβληθοῦν τόν αἱμάτινο μανδύα τοῦ τρίβωνος τῆς Ἱερωσύνης. Τό αἱματοβαμμένο ἅγιο ράσο!
Μέ τόν Σταυρό Του τόν πάνσεπτο στό χέρι στέκει τούτη τή λαμπρή ἡμέρα, μά καί κάθε ἡμέρα καί ὥρα, ὁ Κύριος μπροστά ἀπ᾿ τά βημόθυρα κάθε ψυχῆς καί μέ Αὐτόν κρούει καί ἐλπίζει νά Τοῦ ἀνοίξει γιά νά γυρέψει νά ἐνδυθεῖ κάποιο ἄξιο παιδί Του τήν ἁγία Ἱερωσύνη· καί ἀπό τήν κατά σάρκα φύτρα του, τούς γονεῖς του, νά ἔλθουν ἀρωγοί σ᾿ αὐτή του τήν κλήση, σ᾿ αὐτό του τόν ἐνδόμυχο ὁλόθυμο πόθο, καί νά μή σταθοῦν ἐμπόδιο καί φραγμός στήν κλήση τοῦ Οὐρανοῦ! Ἡ Ἱερωσύνη εἶναι χάρη, εἶναι ἁγιοπνευματική δωρεά, εἶναι ἁγιοτριαδικός τόκος καί μακάριο τό σπίτι πού γίνεται ΘΡΟΝΟΣ γιά νά κατασκηνώσει τόσος πλοῦτος καί ΜΗΤΡΑ γιά νά φιλοξενήσει τό μεγαλεῖο της. Ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος τό εἶπε στούς Μαθητές Του: «Δέν μέ ἐξελέξατε ἐσεῖς, ἀλλά ἐγώ σᾶς ἐξέλεξα καί σᾶς ἐγκατέστησα στό ὑψηλό ἔργο σας ...» (Ἰωάν. ιε΄ 16). Ὁ Ἐπίσκοπος, ὅταν χειροτονεῖ τόν Διάκονο, τό καθιστᾶ σαφές λέγοντας: «... ἡ Χάρη προσφέρεται στούς ἀξίους Σου Κύριε, ὄχι μέ τήν ἐπίθεση τῶν χειρῶν μας, ἀλλά μέ τήν παρουσία τοῦ πλούσιου ἐλέους Σου ...». Ἡ ἐπίθεση τῶν χειρῶν εἶναι, βεβαίως, ὅλως ἀπαραίτητη, ἀλλά γιά νά μεταδώσει τά χαρίσματα πού προέρχονται ἀπό τή Θεία Πηγή, ἀπό τήν παρουσία τοῦ μόνου Ἀρχιερέως, τοῦ Χριστοῦ μας, τήν αὐτόρριζα τῆς Χάριτος!
Ὁ εὐλογημένος Λαός τοῦ Θεοῦ, βλέποντας τό ἐπιτραχήλιο πού φέρει ὁ Ἱερεύς πάνω του, ἀναγνωρίζει ὅτι αὐτό εἶναι τό σύμβολο τῆς χάριτος τῆς Ἱερωσύνης καί κυρίως ὅτι εἰκονίζει τή Χάρη τήν “τελεστική” τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, “τήν ἄνωθεν κατερχομένη”, κατά τόν Ἅγιο Συμεών Θεσσαλονίκης. Ζεῖ καθημερινά μιάν ἀλήθεια: ὁ Κληρικός περιβάλλεται μέ πνευματική ἐξουσία, χάρη στή θερμουργό παρουσία τοῦ Παρακλήτου, πού γίνεται τό τίμιο ἄμφιό του καί μεταβάλλεται σέ ἁγιασμένο, χαριτωμένο καί καθιερωμένο πρόσωπο. Τοῦτο τό ζεῖ κυρίως ὡς πλήρωμα ὁ χειροτονούμενος. Βλέπει γύρω του τά πάντα νά ἀλλοιώνονται, νά παίρνουν παράξενη θωριά κι ἀνερμήνευτη ὄψη. Κυριολεκτικά ζεῖ μιά μεταμόρφωση τήν ὥρα πού ἡ Ἱερωσύνη σκηνώνει μέσα του καί τόν καθιστᾶ «σκεῦος ἐκλογῆς» (Πράξ. θ΄ 15), ἁγιοπότηρο ἕτοιμο νά δεχθεῖ τόν Θεῖο Μαργαρίτη. Στέκει σάν μετέωρο ἱερό ἀνάμεσα στόν Θεό καί τόν ἄνθρωπο, στόν οὐρανό καί τή γῆ, ἔτσι πού ἡ προσευχή του μετουσιώνεται σέ προσευχή τῆς Ἐκκλησίας, καί συνάμα ἀξιώνεται νά καλεῖ τό Ἅγιο Πνεῦμα «ἐπί τά προκείμενα δῶρα καί ἐπί πάντα τόν λαόν» (Εὐχή τοῦ Καθαγιασμοῦ). Ἀξιώνεται μπροστά στό ἅγιο Θυσιαστήριο νά εἶναι ἡ “ζωντανή εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ”, κατά τόν ἅγιο Μάξιμο τόν Ὁμολογητή, ἀφοῦ «ὁ ἱερεύς στέκεται καί ἐκπληρώνει τό ἔργο τοῦ Χριστοῦ ... λέγοντας ἐκεῖνα πού ὁ Χριστός εἶπε στόν Μυστικό Δεῖπνο», καθώς μᾶς βεβαιώνει ὁ ἱερός Χρυσόστομος.
Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος διηγεῖται γιά τόν Παυλίνο, Ἐπίσκοπο Νόλης, τόν ξακουστό γιά τήν ἀγάπη πού μοίραζε, τό ἑξῆς περιστατικό: Κάποτε, ἐπειδή δέν εἶχε πιά νά δώσει τίποτε, πούλησε τόν ἑαυτό του ὡς δοῦλο, γιά νά ἐλευθερώσει τόν γιό μιᾶς φτωχῆς χήρας πού πιάστηκε αἰχμάλωτος. Ἔμεινε, λοιπόν, ὁ Παυλίνος δοῦλος κι ἐργάστηκε σ᾿ ἕνα περιβόλι, ὥσπου ὁ κύριός του ἀνακάλυψε ποιός ἦταν καί τόν ἄφησε ἐλεύθερο!
Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Ὁ Χριστός, ὁ Θεός μας, ἔλαβε μορφή δούλου κι ἔγινε ὅμοιος μέ μᾶς τούς ἀνθρώπους καί φανερώθηκε σάν ἄνθρωπος, ἄν καί ἦταν συγχρόνως τέλειος Θεός. Μά δέν ἀρκέστηκε μόνο σ’ αὐτό, ἀλλά ἔφθασε μέχρι τοῦ σημείου νά παραδώσει τόν ἑαυτό Του στόν Σταυρό γιά νά μοιράσει ζωή κι ἀνάσταση.
Μά καί ὁ κληρικός, στήν καθ᾿ ἡμᾶς Ρωμηοσύνη, δέν ἀρκέστηκε μόνο στό νά δοξολογεῖ τόν Ἁγιοτριαδικό Θεό καί νά διδάσκει τά “δικαιώματά” Του, ἀλλά ἔφθασε, ὅταν τό ἀπαίτησαν οἱ καιροί, νά διακονήσει καί τόν Λαό, γινόμενος σφάγιο ἱερό, ποτίζοντας τό ράσο του μέ δάκρυα καί αἷμα, τόσο δικά του, ὅσο καί τοῦ φιλόχριστου Λαοῦ μας! Αὐτός ὁ Λαός μᾶς θέλει ἄξιους νά “νοστιμίζουμε” τόν κόσμο, νά “φωτίζουμε” τόν κόσμο, ὅπως ὁ Κύριος μᾶς τό ζήτησε, παραλληλίζοντας τούς Μαθητές Του μέ τό «ἅλας τῆς γῆς» καί τό «φῶς τοῦ κόσμου» (Ματθ. ε΄ 13-14)! Τί θά ἦταν αὐτός ὁ κόσμος χωρίς νοστιμιά καί φῶς; Σκουπίδι θά ἦταν καί σκοτάδι!
Γονεῖς εὐλογημένοι, παρακαλοῦμε ἐν ὀνόματι τοῦ Σταυρωθέντος Χριστοῦ, μή φράζετε τόν δρόμο στό βλαστάρι σας πού θέλει νά ἀνθίσει διακονώντας τήν Ἁγιατράπεζα!
Καί σεῖς παλληκάρια μας, πού ἔχετε τήν κλίση γιά τό ράσο, παρακαλοῦμε δεχθεῖτε τήν πρόσκληση τοῦ Χριστοῦ πού σᾶς γίνεται μέ τή δική μας φωνή καί διακονῆστε Ἐκεῖνον, τήν Ἐκκλησία Του καί τόν Λαό Του!
Καλό κι εὐλογημένο τό ὑπόλοιπο τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς!
† Ὁ Ἀθηνῶν Ι Ε Ρ Ω Ν Υ Μ Ο Σ, Πρόεδρος
† Ὁ Καρυστίας καί Σκύρου Σεραφείμ
† Ὁ Μονεμβασίας καί Σπάρτης Εὐστάθιος
† Ὁ Νικαίας Ἀλέξιος
† Ὁ Νικοπόλεως καί Πρεβέζης Χρυσόστομος
† Ὁ Ἱερισσοῦ, Ἁγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Θεόκλητος
† Ὁ Μαρωνείας καί Κομοτηνῆς Παντελεήμων
† Ὁ Κίτρους καί Κατερίνης Γεώργιος
† Ὁ Ἰωαννίνων Μάξιμος
† Ὁ Ἐλασσῶνος Χαρίτων
† Ὁ Θήρας, Ἀμοργοῦ καί Νήσων Ἀμφιλόχιος
† Ὁ Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Νικηφόρος
† Ὁ Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας Δαμασκηνός
Ὁ Ἀρχιγραμματεύς
Ἀρχιμ. Ἰωάννης Καραμούζης