Συντάχθηκε στις 05 Σεπτεμβρίου 2023 .
Επί τη ευκαιρία της εορτής του Γενεθλίου της Υπεραγίας Θεοτόκου, κατά την οποία πανηγυρίζει η Ιερά Μονή Παναγίας Βροντιανής (1566) Βουρλιωτῶν, θα πραγματοποιηθούν λατρευτικές εκδηλώσεις, την 7ην και 8ην Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με το κάτωθι Πρόγραμμα:
ΠΕΜΠΤΗ 7 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2023
7:00 μ.μ. Μέγας Αρχιερατικός Εσπερινός Χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ.κ. Ευσεβίου
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2023
7:00 – 10:30 π.μ. Πανηγυρικός Όρθρος και Αρχιερατική Θεία Λειτουργία Ιερουργούντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ.κ. Ευσεβίου
6 :00 μ.μ. Ιερά Παράκλησις
Η παρουσία όλων Χαρά και Ευλογία
Συντάχθηκε στις 05 Σεπτεμβρίου 2023 .
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας θέσπισαν ἡ δεσποτική ἑορτή τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ νά ἑορτάζεται στίς 14 Σεπτεμβρίου, τήν ἑπομένη δηλαδή τῆς ἑορτῆς τῶν ἐγκαινίων τοῦ Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως, πού τιμῷνται τήν 13ην Σεπτεμβρίου. Ὁ Ναός τῆς Ἀναστάσεως ἀνεγέρθηκε στά Ἱεροσόλυμα ἀπό τόν Μέγα Κωνσταντῖνο καί τήν μητέρα του τήν ἁγία Ἑλένη στόν ἱερό τόπο τῆς εὑρέσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ καί τοῦ Παναγίου Τάφου, ὅπως σώζονται μέχρι σήμερα.
Ὡρίστηκε μάλιστα οἱ δύο Κυριακές, πού δορυφοροῦν αὐτήν τήν ἡμερομηνία, νά ὀνομάζονται τιμητικά «πρός τῆς Ὑψώσεως» καί «μετά τήν Ὕψωσιν», ὅπως συμβαίνει στίς μεγάλες δεσποτικές ἑορτές τῶν Χριστουγέννων καί τῶν Θεοφανείων, φανερώνοντας ἔτσι καί τήν Ὕψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ὡς μεγάλη δεσποτική ἑορτή.
Κατ’ αὐτές λοιπόν τίς Κυριακές διαβάζονται ἀποστολικά καί εὐαγγελικά ἀναγνώσματα σχετικῶς μέ τό νόημα, τίς προτυπώσεις, τούς συμβολισμούς καί τήν χάρη τοῦ Τιμίου καί Ζωοποιοῦ Σταυροῦ, ὥστε νά βοηθούμαστε στήν βίωση τοῦ μυστηρίου τοῦ Σταυροῦ.
Σήμερα, ὁ Κύριός μας, μέσα ἀπό τό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα, πού εἶναι εἰλημμένο ἀπό τό 3ο κεφάλαιο τοῦ Eὐαγγελίου τοῦ Ἰωάννου, ἀναφέρθηκε στήν προτύπωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἀπό τόν Μωϋσῆ, ὅταν ἐκεῖνος ὕψωσε στήν ἔρημο τό χάλκινο φίδι, ὥστε νά τό βλέπει, ὅποιος δαγκωνόταν ἀπό τά φαρμακερά φίδια τῆς ἐρήμου καί νά μήν πεθαίνει ἀπό τό δηλητήριο. Κι ὅπως ὁ Μωϋσῆς ὕψωσε τό φίδι στήν ἔρημο, ἔτσι εἶπε ὁ Κύριος, πώς πρέπει και ὁ Ἴδιος νά ὑψωθεῖ ἐπί τοῦ Σταυροῦ, ὥστε ὅποιον δαγκώνει ὁ διάβολος μέ τήν ἁμαρτία, νά προσβλέπει στόν Ἐσταυρωμένο Χριστό καί νά μήν πεθαίνει ἀπό τό δηλητήριο τῆς ἁμαρτίας. Ὁ διάβολος μέ τή μορφή τοῦ φιδιοῦ ξεγέλασε τούς πρωτόπλαστους καί γι’ αὐτό παρομοιάζεται μέ φίδι. Κι ἐπειδή, ὅπως τότε στήν ἔρημο ἦταν ἀδύνατο νά μήν πληγωθοῦν οἱ ἄνθρωποι ἀπό τά δηλητηριώδη δαγκώματα τῶν φιδιῶν, ἔτσι και σήμερα μέσα στόν κόσμο εἶναι ἀδύνατο νά μήν προσβληθοῦν οἱ ἄνθρωποι ἀπό τήν ἁμαρτία. Ὁ Ἐσταυρωμένος Χριστός λοιπόν παρέχει τό ἀντίδοτο τοῦ δηλητηρίου τῆς ἁμαρτίας, ὥστε ὁ ἄνθρωπος νά ζήσει καί να μήν πεθάνει. Καί τό ἀντίδοτο αὐτό δέν εἶναι ἄλλο ἀπό τό ἄχραντο Σῶμα καί τό τίμιο Αἷμα τοῦ Χριστοῦ τά ὁποῖα μεταλαμβάνουμε «εἰςἄφεσιν ἁμαρτιῶν καί εἰς ζωήν τήν αἰώνιον.»
Ἡ Παλαιά Διαθήκη ἔχει πολλές προτυπώσεις τοῦ Τιμίου καί Ζωοποιοῦ Σταυροῦ. Σύμφωνα μέ τή διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας, ἡ ἀκατάλυτη καί θεία Του δύναμη ἐκτείνεται καί στούς Ἁγίους καί Δικαίους, πού ἔζησαν στήν χρονική περίοδο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης δηλαδή πρό τῆς ἐναθρωπήσεως τοῦ Κυρίου μας. Κάποιες μάλιστα ἀναφορές φανερώνουν τόσο καθαρά τό μυστήριο τοῦ Σταυροῦ στήν Παλαιά Διαθήκη, ὥστε μποροῦμε νά ὁμιλήσουμε, ὄχι ἁπλά γιά προτύπωση ἤ προεικόνιση, ἀλλά γιά προφητική ἐξαγγελία.
-Στό βιβλίο τῆς Ἐξόδου γιά παράδειγμα ὁ Μωϋσῆς ἐνώπιον τοῦ ἀδιεξόδου, καθώς ὁ λαός εὑρισκόταν μπροστά στήν Ἐρυθρά θάλασσα καί ὁ στρατός τοῦ Φαραώ τούς καταδίωκε, λαμβάνει ἐντολή ἀπό τόν Θεό νά ἐκτείνει τήν ράβδο του κάθετα στήν θάλασσα. Τότε ἄνοιξαν τά νερά καί πέρασαν στήν ἀπέναντι ὄχθη, «ἀβρόχοις ποσίν» δηλαδή χωρίς νά βρέξουν οὔτε τά πόδια τους, περπατώντας πάνω στόν ξηρό πυθμένα τοῦ βυθοῦ. Ὅταν πέρασε κι ὁ τελευταῖος, ἐπειδή τούς ἀκολουθοῦσαν τά στρατεύματα τοῦ Φαραώ, μέ ὁριζόντια ἔκταση τῆς ράβδου του πάλι, τά νερά ἔκλεισαν. Ὁ λαός ὁδηγήθηκε στή σωτηρία του μέσα ἀπό τό σημεῖο τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, πού σχημάτισε ἡ ράβδος τοῦ Μωϋσῆ πάνω ἀπό τά νερά τῆς Ἐρυθρᾶς θάλασσας.
-Ἀργότερα, πάλι στό βιβλίο τῆς Ἐξόδου κι ἐνῶ ὁ λαός τοῦ Θεοῦ ἔπρεπε νά πολεμήσει μέ τούς Ἀμαληκίτες, ὁ Μωυσῆς στάθηκε στόν λόφο ἀπέναντι ἀπό το πεδίο τῆς μάχης καί γιά ὅσο χρόνο εἶχε τά χέρια του ἀνοικτά καί ἐκτεταμένα σέ σχῆμα σταυροῦ νικοῦσαν οἱ Ἰσραηλίτες. Ὅταν κουρασμένος κατέβαζε τά χέρια του, τότε νικοῦσαν οἱ Ἀμαληκῖτες. Πῆγαν λοιπόν ὁ ἀδελφός του ὁ Ἀαρών καί ὁ Ὤρ καί κρατοῦσαν τά χέρια του ἀνοικτά σέ σχῆμα σταυροῦ μέχρι πού νίκησαν οἱ Ἰσραηλίτες. Τά χέρια του Μωϋσῆ, τά ὁποῖα σχημάτισαν τόν Σταυρό, σέ συνδυασμό μέ τά πρῶτα γράμματα τῶν ὀνομάτων τῶν δύο, οἱ ὁποῖοι τοῦ κρατοῦσαν τά χέρια, τό Α (ἀπό τό Ἀαρών) καί τό Ω (ἀπό τό Ὤρ), μᾶς θυμίζουν τήν γνωστή ἔκφραση τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Ἀποκάλυψη (α 8), ὅταν εἶπε «Ἐγώ εἰμί τό Α και τό Ω» καί δηλώνουν ξεκάθαρα πώς ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ σώζει καί ἀναδεικνύει νικητές.
-Ἕνα ἀπό τά ἀναγνώσματα ἐπίσης τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς ἑορτῆς τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἀναφέρεται στήν θαυμαστή μετατροπή τῶν πικροῦ καί ἀκατάλληλου νεροῦ τῆς πηγῆς Μερρᾶ σέ γλυκό καί πόσιμο νερό. Αὐτό τό θαῦμα συντελέσθηκε, ὅταν κατά τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ ὁ Μωϋσῆς ἔβαλε τή ράβδο του μέσα στά νερά τῆς πηγῆς. Ἐδῶ ἔχουμε μία προφητική ἀναφορά τῆς εὐλογίας καί τοῦ ἁγιασμοῦ ἐκ τοῦ τιμίου Σταυροῦ καί μάλιστα μιά προεικόνιση τῆς Ἀκολουθίας τοῦ Ἁγιασμοῦ. Ὅταν ὁ Ἱερεύς τελεῖ τόν ἁγιασμό, ἀφοῦ εὐλογήσει σταυροειδῶς τό νερό ἐμβαπτίζει σ’αὐτό τόν Τίμιο Σταυρό σέ ἀνάμνηση τοῦ βαπτίσματος τοῦ Χριστοῦ καί τό κάνει φορέα παντοτινό τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ καί γι’ αὐτό ἄφθαρτο μέσο καθαγιασμοῦ τῆς ζωῆς μας.
-Τό σημεῖο τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ ἀποτελεῖ τό ἐγγυημένο μέσο καταστολῆς κάθε ἐνάντιας δύναμης καί ἐπιβουλῆς ὁρατῶν καί ἀοράτων ἐχθρῶν. Στό μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος ὁ Ἱερεύς εὐλογώντας σταυροειδῶς τό νερό λέγει ἐκφώνως: «Συντριβήτωσαν ὑπό τήν σημείωσιν τοῦ τύπου τοῦ Τιμίου Σταυροῦ Σου πᾶσαι αἱ ἐναντίαι δυνάμεις». Ὅπως ὁ Τίμιος Σταυρός ἁγιάζει τό νερό καί τήν κτίση ὅλη, ἔτσι ἁγιάζει καί μεταποιεῖ τή ζωή μας καί μᾶς περιφρουρεῖ. Ἀρκεῖ νά ἀξιοποιήσουμε τήν χάρη καί τή δύναμή Του, ὅπως μᾶς διαβεβαιώνει τό ἐξαποστειλάριο τῆς ἑορτῆς: «Σταυρός ὁ φύλαξ πάσης τῆς Οἰκουμένης, Σταυρός ἡ ὡραιότης τῆς Ἐκκλησίας, Σταυρός Βασιλέων τό κραταίωμα, Σταυρός πιστῶν τό στήριγμα, Σταυρός Ἀγγέλων ἡ δόξα καί τῶν δαιμόνων τό τραῦμα» .
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί ἔχουμε ἕνα ἐχθρό, τόν διάβολο, ἕνα πόλεμο, αὐτόν ἐναντίον τοῦ διαβόλου καί ἕνα ὅπλο, τόν Τίμιο Σταυρό τοῦ Χριστοῦ. Γι’ αὐτό καί οἱ αἱρετικοί, ὡς ἐχθροί τῆς πίστεως πολεμοῦν τόν Σταυρό καί τήν χάρη Του, πού ἀποδεδειγμένα βιώνουμε διαμέσου τῶν αἰώνων οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί. Μάλιστα ὁ στρατηγός Μακρυγιάννη τονίζει μέ ἔμφαση στά «Ἀπομνημονεύματά» του: «Ἐμεῖς μέ σκιάν μας τόν Τίμιον Σταυρόν ἐπολεμήσαμεν ὁλοῦθε... Καί αὐτός ὁ Σταυρός μᾶς ἔσωσε.» Γι’ αὐτό ὁ ἀπόστολος Παῦλος γράφοντας στούς Φιλιππησίους (γ 18) κλαίει γιά τούς ἐχθρούς τοῦ Σταυροῦ, δηλαδή ὅλους ἐκείνους, πού ἐναντιώνονται στόν ἐσταυρωμένο Κύριό μας καί ἀρνοῦνται νά ἀκολουθήσουν τό φρόνημα καί τή ζωή, πού ἐμπερικλείει καί ὑποδεικνύει στήν ἀνθρωπότητα ὁ Σταυρός Του, ἀδιαφορώντας ἐπίσης γιά τή χάρη καί τήν δύναμή Του ἐναντίον τῶν παθῶν καί τῆς ἁμαρτίας. Εὐχή καί προσευχή ὅλων μας, ἄς εἶναι ἡ ἐπίκληση τοῦ Μεγάλου Ἀποδείπνου: «Ἡ ἀήτητος καί ἀκατάλυτος καί θεία δύναμις τοῦ τιμίου καί Ζωοποιοῦ Σταυροῦ, μή ἐγκαταλίπῃς ἡμᾶς τούς ἁμαρτωλούς». Ἀμήν.
Συντάχθηκε στις 01 Σεπτεμβρίου 2023 .
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ὁ ἐπίλογος τῆς Α’ Πρός Κορινθίους ἐπιστολῆς τοῦ Ἀποστόλου Παύλου διαβάστηκε σήμερα στή θέση τοῦ ἀποστολικοῦ ἀναγνώσματος.
Μέ τρόπο συναισθηματικό, ἀλλά καί μέ αὐστηρότητα ὁ ἀπόστολος Παῦλος χαιρετᾶ καί ἀσπάζεται ἕνα ἕκαστον τῶν Κορινθίων καί μέ λιτές προστακτικές ἐκφράσεις συγκεφαλαιώνει τά ὅσα τούς ἔχει διδάξει μέχρι στιγμῆς, σέ μία ἀπό τίς μεγαλύτερες ἐπιστολές του. Τούς ὑπενθυμίζει, γιά μία ἀκόμη φορά, νά εἶναι α) προσεκτικοί στήν ζωή, β) σταθεροί στήν πίστη, γ) ἀνδρεῖοι στό φρόνημα καί δ) ἀκμαῖοι στό ἦθος. Πάνω ἀπ’ ὅλα νά προκρίνουν στή ζωή τους τήν ἀγάπη στόν Χριστό, ὡς τόν μόνον ἀληθινό Θεό, Σωτῆρα, Κύριο καί Λυτρωτή. Διαφορετικά θέτουν τόν ἑαυτό τους ἐκτός Ἐκκλησίας καί ἆρα τήν σωτηρία τους ἐν ἀμφιβόλῳ.
Τό κέντρο βάρους ὅμως τοῦ σημερινοῦ ἀποστολικοῦ ἀναγνώσματος βρίσκεται στήν ἀποστολική εὐλογία, μέ τήν ὁποία καταστέφει τό κατηχητικό-διδακτικό του ἔργο πρός αὐτούς. « Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ μεθ᾿ ὑμῶν» ἡ χάρη τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ νά εἶναι μαζί σας.
Μέ τόν λόγο αὐτό, καθιστᾶ ἐμφανές, πώς ἡ ὅποια πρόοδος καί πνευματική τους ἐπιτυχία θά ὀφείλεται, ὄχι τόσο στήν δική τους προσπάθεια, ἐπί τῇ βάσει ὅσων διδάχθηκαν, ὅσο στή χάρη τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Τοῦτο πολλές φορές ἐπανέλαβε στήν Α΄ πρός Κορινθίους ἐπιστολή, ἀκόμη καί γιά τόν ἴδιο τόν ἑαυτό του, ὅταν εἶπε: «Μέ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ εἶμαι, αὐτό πού εἶμαι»(δηλ. ἀπόστολος τοῦ Χριστοῦ) (βλ. Α΄Κορ. ιε 10).
Ἄν τώρα ρίξουμε μιά ματιά στίς ἐπιστολές τοῦ ἀποστόλου Παύλου θά διαπιστώσουμε, ὅτι συχνά ὁμιλεῖ γιά τήν ἀπόλυτη ἀνάγκη τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ στήν πνευματική συγκρότηση τοῦ ἀνθρώπου. Θά παρατηρήσουμε ἐπίσης, πώς ὅλες του οἱ ἐπιστολές κατακλείονται μέ παρόμοιο τρόπο, καθώς μετά τά ὅσα διδάσκει καί συμβουλεύει, εὔχεται νά ἔλθει ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀρωγός στή ζωή τοῦ ἀνθρώπου γιά νά τελειοποιήσει τήν προσπάθεια, πού ἐκεῖνος καταβάλει γιά τήν σωτηρία του.
Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας μάλιστα, στάθηκαν μέ περισσή εὐλάβεια σέ αὐτήν τήν ὡραία ἀποστολική εὐχή καί εὐλογία τοῦ Παύλου καί φρόντισαν νά μήν λείπει ἀπό τό ἱερό κείμενο τῆς θείας Λειτουργίας. Ἡ θεία Λειτουργία ἀποτελεῖ, ὅπως λέει καί τό ὄνομά της τό ἔργο τοῦ Λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Τό πιό σπουδαῖο καί τό πιό σημαντικό ἔργο τοῦ Λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἄνθρωπος ἀξιώνεται νά ἑνωθεῖ μέ τόν Θεό. Νά λάβει τό ἄχραντο Σῶμα Του καί τό τίμιο Αἷμα Του «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καί εἰς ζωήν τήν αἰώνιον». Γιά νά φτάσει ὅμως ὁ ἄνθρωπος σέ αὐτήν τήν μεγαλειώδη στιγμή, πέρα ἀπό τήν προσωπική του προετοιμασία μέ τήν ἐξομολόγηση τῆς καρδιᾶς του, τήν νηστεία του καί τά ἔργα ἀγάπης, ἔχει ἀνυπερθέτως τήν ἀνάγκη τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ.
Γιά τόν λόγο αὐτό, ἡ ἁγία Ἀναφορά τῆς θείας Λειτουργίας, ἡ τέλεση δηλαδή τῆς ἀναίμακτης θυσίας, ξεκινᾶ πάντοτε μέ τήν ἀποστολική εὐλογία: «Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί Πατρός καί ἡ κοινωνία τοῦ ἁγίου Πνεύματος εἴη μετά πάντων ὑμῶν» (ὅπως σχεδόν αὐτούσια κατακλείει τήν Β΄πρός Κορινθίους ἐπιστολή).
Εἶναι ἡ στιγμή, κατά τήν ὁποία ὁ ἱερουργός ἐκφωνώντας τά ἀποστολικά αὐτά λόγια εὐλογεῖ τόν Λαό καί εὔχεται: «Ἡ χάρη τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί Πατέρα καί ἡ κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος νά εἶναι μέ ὅλους ἐσᾶς» ἐνισχύοντας τήν πορεία του πρό τήν θεία Κοινωνία.
Μέσα ἀπό αὐτά τά λόγια, ἀπό τή μιά μεριά, ἐπισημαίνεται ἡ ἀπό κοινοῦ ὁμολογία τῆς πίστης στόν Πατέρα, τόν Υἱό καί τό Ἅγιο Πνεῦμα, ὅπως πρό ολίγου ἀκούσθηκε στό Σύμβολο τῆς Πίστεως. Ἀπό τήν ἄλλη ὁ πιστός Λαός ἔχει τήν εὐκαιρία νά ἀντιληφθεῖ μέσα ἀπό τήν εὐλογία, πώς ἡ θεία Λειτουργία τελεῖται ἀπό τόν Ἴδιο τόν Χριστό διαμέσου τοῦ Ἱερέως.
Σύμφωνα μέ τήν διδασκαλία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας, ὁ Ἱερέας μέ τήν χειροτονία του ἐνδύεται τήν ἱερωσύνη τοῦ Χριστοῦ, ὅπως φανερώνουν τά ἱερατικά του ἄμφια. Ὁ Ἱερέας δανείζει τόν ἑαυτό του στόν Χριστό. Σέ κάθε θεία Λειτουργία ὁ Χριστός διά τοῦ Ἱερέως λειτουργεῖ γιά τόν Λαό Του. Ὁ Χριστός διά τοῦ Ἱερέως εὐλογεῖ τόν Λαό Του. Ὁ Χριστός διά τοῦ Ἱερέως μεταδίδει τά ἄχραντα Μυστήρια.
Καί πράγματι, ὅταν μεταλαμβάνουμε, ἀκοῦμε τόν Ἱερέα νά λέει: «Μεταλαμβάνει ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ...». Δέν λέει: «ἐγώ μεταλαμβάνω τόν δοῦλο τοῦ Θεοῦ», ἀλλά ἐννοεῖ, ὅτι ὁ Χριστός μέσῳ ἐκείνου (δηλαδή τοῦ Ἱερέως) μεταδίδει στόν Λαό τό Σῶμα Του καί τό Αἷμα Του. Τό ἴδιο συμβαίνει καί στά ὑπόλοιπα ἱερά Μυστήρια. Δέν λέει ὁ Ἱερέας: Βαπτίζω τόν δοῦλο τοῦ Θεοῦ..., οὔτε χρίω τόν δοῦλο τοῦ Θεοῦ... οὔτε στέφω τόν δοῦλο τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά Βαπτίζεται, Χρίεται καί Στέφεται ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ καί ἐννοεῖται ἀπό τόν Χριστό.
Ἐξάλλου καί ἡ σταυροειδής εὐλογία διά τῆς χειρός τοῦ Ἱερέως τόν Χριστό συμβολίζει. Μέ τά δάκτυλα τοῦ δεξιοῦ χεριοῦ ὁ Ἱερουργός σχηματίζει τά πρῶτα καί τά τελευταία γράμματα τῶν λέξεων Ἰησοῦς Χριστός « IC XC », ὥστε μέ ἐμφανῆ τόν συμβολισμό νά φαίνεται καί ἀπό τήν εὐλογία ἀκόμη, πώς τό χέρι τοῦ Ἱερουργοῦ γίνεται διά τῆς Ἱερωσύνης τό ἴδιο τό χέρι τοῦ Χριστοῦ, πού εὐλογεῖ τόν Λαό καί τόν κόσμο Του.
Μέγιστη εὐλογία καί εὐθύνη συνάμα!
Γι’ αὐτό ἀσπαζόμαστε τό χέρι τοῦ Ἱερέως, ἰδίως ὅταν φέρει τά ἱερατικά του ἄμφια, κατά τήν διανομή τοῦ ἀντιδώρου, ἤ σέ ἄλλες στιγμές Ἱερῶν Μυστηρίων καί ἱερῶν Ἀκολουθιῶν. Καί ἐπειδή ἡ ἱερωσύνη ἔχει ἀνεξάλειπτο χαρακτῆρα, δηλαδή δέν παύει ποτέ ὁ Ἱερέας νά εἶναι Ἱερέας, εἶναι πολλή σωστή ἡ εὐλαβική συνήθεια νά ἀσπαζόμαστε τό χέρι τοῦ Ἱερέως. Εἶναι ἔνδειξη σεβασμοῦ στήν ἱερωσύνη τοῦ Χριστοῦ καί ὄχι κατωτερότητας τοῦ Λαοῦ.
Ἀσπαζόμαστε τό χέρι τοῦ Χριστοῦ, πού μεταδίδει τά ἄχραντα Μυστήρια καί λαμβάνουμε τήν χάρη τοῦ Κυρίου μας. Μαθαίνουμε δέ, νά χαιρετᾶμε τόν Ἱερέα ζητώντας τήν εὐχή του ἤ τήν εὐλογία του, γιά νά τοῦ δώσουμε τήν εὐκαιρία νά μᾶς θυμηθεῖ στήν προσευχή του καί νά μᾶς ἀπαντήσει δίδοντάς μας τήν εὐχή τοῦ Χριστοῦ, τήν χάρη καί τήν εὐλογία τοῦ Κυρίου μας. Ὁ Χριστός εἶναι ὁ τελικός ἀποδέκτης τῆς εὐλάβειας καί τοῦ σεβασμοῦ στόν Ἱερέα Του. Ἐπίσης ὁ Χριστός εἶναι ὁ τελικός ἀποδέκτης καί τῆς ὕβρεως ἤ της ἀσέβειας πρός τόν Ἱερέα.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἄς ἔχουμε ὑπ’ ὄψιν, ὅτι δέν ἔχει ἀνάγκη ὁ Ἱερέας τό χειροφίλημα ἀπό τόν Λαό. Πολύ δέ περισσότερο ἀντιλαμβανόμαστε, πώς οὔτε ὁ Χριστός ἔχει ἀνάγκη ἀπό τήν ὅποια δική μας εὐλάβεια ἤ εὐσέβεια. Ἐμεῖς ἔχουμε ἀνάγκη τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἐπισημαίνει κι ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Καί τήν χάρη τοῦ Θεοῦ τήν λαμβάνουμε μόνον διά τῆς Ἱερωσύνης, ἀφοῦ ἔτσι ὅρισε ὁ Χριστός.
Ὁ Χριστός ἔχει τό πλήρωμα τῆς Ἱερωσύνης. Ὁ Χριστός τό χαρίζει κατά τήν χειροτονία στούς ἀνθρώπους, διά τῶν Ἀρχιερέων, οἱ ὁποῖοι δέν ἀντικαθιστοῦν, ἀλλά στέκονται στόν τῦπο καί στόν τόπο τοῦ Χριστοῦ ἐπί τῆς γῆς. Ὁ Χριστός ἐνεργεῖ διαμέσου τῶν Ἀρχιερέων καί τῶν Ἱερέων. Ὁ Χριστός τελεῖ τά μυστήρια διά τοῦ ἱερουργοῦ καί σώζει τούς πιστούς μέσῳ τῆς ἱερουργίας. Ἄς διαφυλάξουμε τούς ἑαυτούς μας στή χάρη τῆς Ἱερωσύνης τοῦ Χριστοῦ, γιά νά ἔχουμε ζωή καί σωτηρία. Ἀμήν.
Συντάχθηκε στις 24 Αυγούστου 2023 .
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ὁ Ἅγιος Φανούριος τοῦ ὁποίου σήμερα τιμᾶται ἡ μνήμη παρέμενε ἄγνωστος γιά πολλούς αἰῶνες, ἄν καί εἶναι ἀπό τούς πιό ἀγαπητούς Ἁγίους σέ ὅλο τόν ἑλληνικό Λαό.
Ἔγινε γνωστός ἀπό τήν εὕρεση τῆς εἰκόνας του τόν 14ο αἰώνα μ.Χ. στή Ρόδο, κατά τίς ἀνασκαφές στό νότιο μέρος τοῦ παλαιοῦ τείχους. Ἐκεῖ βρέθηκε ἀρχαῖος ναός μέ πολλές κατεστραμμένες εἰκόνες καί μεταξύ αὐτῶν καί ἡ καλά διατηρημένη εἰκόνα ἐπί τῆς ὁποίας ὁ τότε μητροπολίτης Ρόδου Νεῖλος, προσπαθώντας νά διαβάσει τό ὄνομα τοῦ Ἁγίου ἀντιλήφθηκε ἐπειδή ἦταν φθαρμένη ἡ γραφή πώς ἐπρόκειτο γιά ἕνα νέο Ἅγιο κι ἀπέδωσε τό ὄνομα Φανούριος, ἀφοῦ κι ὁ Ἅγιος φανερώθηκε μέ τρόπο θαυμαστό κάνοντας μέχρι σήμερα πολλά θαύματα.
Ὁ Ἅγιος Φανούριος μέσα στήν λαϊκή μας παράδοση μπλέχτηκε μέ τήν πίττα, πού φτιάχνουν πρός τιμήν του, ἡ ὁποία εἶναι μιά εὐλαβής συνήθεια, ἀλλά παρεισέφρησε λίγο ἄκομψα στή ζωή τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τά τελευταῖα χρόνια. Προσέλαβε διαστάσεις, οἱ ὁποῖες ξεφεύγουν ἀπό τήν ὀρθόδοξη πνευματικότητα, ὥστε μέ τόν τρόπο πού ὑπάρχει, μᾶλλον βλάπτει, παρά ὠφελεῖ. Καί τοῦτο διότι ἀπό τήν μιά ὑποβαθμίζει τήν ὀρθόδοξη ζωή στήν πράξη κι ἀπό τήν ἄλλη ἐμβάλλει τόν πιστό σέ μιά σχέση "μαγική" μέ τόν Ἅγιο Φανούριο καί μέσῳ ἐκείνου μέ τόν Θεό.
Ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο δίνονται οἱ ὁδηγίες νά παρασκευαστεῖ (7 ὑλικά κλπ) καί ὁ λόγος, πού εἶναι, ἤ γιά νά βρεθοῦν ἀπωλεσθέντα ἀντικείμενα ἤ τό χειρότερο, γιά νά συγχωρεθεῖ δῆθεν ἡ ἁμαρτωλή μητέρα τοῦ Ἁγίου Φανουρίου, ἀποδεικνύουν ἀπερίφραστα τόν ἀνωτέρω ἰσχυρισμό. Ὅτι πρόκειται δηλαδή περί μιᾶς εὐλαβοῦς ἐνδεχομένως συνήθειας, ἡ ὁποία ὅμως εἰσβάλλει στήν πνευματική ζωή τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ καί καταστέλλει τήν προσπάθεια τοῦ πνευματικοῦ του ἀγώνα σέ διάφορα ἐπίπεδα. Χωρίς νά τό καταλαβαίνουμε ἴσως, περιθωριοποιεῖ τόν ἀγῶνα τῆς πνευματικῆς ζωῆς καί τόν ἀντικαθιστᾶ μέ τόν ἐφησυχασμό μιᾶς "μαγικῆς", ὅπως προαναφέρθηκε ἐπέμβασης τοῦ Ἁγίου ἤ τοῦ Θεοῦ στή ζωή μας, κάτι πού εἶναι χαρακτηριστικό θρησκείας, ἀλλά ὄχι τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Στίς θρησκεῖες τοῦ κόσμου συναντᾶς ὁδηγίες τοῦ τύπου: "κάνε αὐτό, γιά νά γίνει ἐκεῖνο", "δῶσε αὐτό γιά νά πάρεις ἐκεῖνο". Στήν ὀρθόδοξη πνευματικότητα διδασκόμαστε νά προσευχόμαστε καί νά περιμένουμε τήν ἀπάντηση τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεός πάντα μας ἀκούει, ἀλλά δέν ἀπαντάει πάντα, ὅταν κι ὅπως θέλουμε ἐμεῖς, διότι μέ βάση τήν ἄπειρη ἀγάπη Του γιά ὅλους ἔχει κριτήριο τήν σωτηρία μας καί ὄχι τήν ἐπιθυμία μας.
Οὔτε βοηθεῖ στήν ὀρθόδοξη πορεία μας ἡ ἐξάρτηση τῆς πίστης καί τῆς ζωῆς μας ἀπό προσφορά καί εὐλογία ὑλικῶν ἀγαθῶν, μέ σκοπό τήν ἄνευ κόπου ἀπόλαυση τῶν δωρεῶν τοῦ Θεοῦ. Ἀφ' ἧς στιγμῆς μάλιστα ἡ προετοιμασία καί προσφορά μιᾶς πίττας, ἔστω καί πρός τιμήν τοῦ Ἁγίου Φανουρίου προέχει, ὑποβαθμίζοντας παράλληλα τήν πνευματική προετοιμασία γιά τήν συμμετοχή στήν θεία Λειτουργία, ὥστε νά τιμηθεῖ ὁ Ἅγιος μέ τόν τρόπο τῆς Ἐκκλησίας καί μέ κέντρο τήν θεία Κοινωνία, τότε δέν μᾶς χρειάζεται! Δυστυχῶς στό σύγχρονο πλήρωμα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μᾶς τά ἄλλοτε δεδομένα τῆς πνευματικῆς ζωῆς, ὅπως ἡ νηστεία, ἡ προσευχή, ἡ προσμονή τῆς θείας κοινωνίας, εἶναι ζητούμενα καί ἐν πολλοῖς ἔχουν ἀντικατασταθεῖ ἀπό μιά ἐπιφανειακή καί ἀχαρτογράφητη εὐσέβεια. Γι' αὐτό ὅταν μιά ἔστω εὐλαβής συνήθεια ὑπερακοντίζει τόν ἐγγυημένο δρόμο τῆς σωτηρίας μας, τότε βάλλει ἐναντίον μας καί δέν μᾶς ὠφελεῖ.
Γιά τόν Ἅγιο Φανούριο δέν γνωρίζουμε τίποτε ἀπολύτως κι ἄν κάτι ξέρουμε αὐτό εἶναι ἀπό τόν 14ο αἰώνα καί μετά. Ἐπίσης γιά τά ἀπωλεσθέντα ἀντικείμενα ἡ Ἐκκλησία ἀπό τούς πρώτους χριστιανικούς αἰῶνες προστρέχει στόν Ἅγιο Μηνᾶ, ἐξαιτίας τέτοιων θαυμαστῶν περιστατικῶν στόν βίο του. Ἀπό τήν ἄλλη μεριά, πῶς εἶναι δυνατόν, ὅταν δέν γνωρίζουμε ἔστω κάποια βασικά στοιχεῖα γιά τόν Ἅγιο, ἐντούτοις νά γνωρίζουμε τήν ἁμαρτωλή ζωή τῆς μητέρας του! Καί μέ ποιό θράσος προσευχόμαστε ἐμεῖς γιά τήν συγχώρησή της, ἀφοῦ ὅπως ἀναιδῶς λέγεται, στέργουμε στίς προσπάθειες τοῦ υἱοῦ της. Καί ποιός ἀλήθεια μᾶς εἶπε, πῶς συγχωροῦνται οἱ ἁμαρτίες μέ προσφορά πίττας; Μόνο ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος μιλώντας γιά τήν ἐλεημοσύνη, κηρύττει ὅτι ἡ φιλανθρωπία ἔχει τήν δύναμη νά ἑλκύσει τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ καί νά νά φανεῖ ἵλεως στούς ἁμαρτωλούς. Δυστυχῶς, ἀλλά μᾶς ταιριάζει ἡ προσφώνηση τοῦ Κυρίου στούς δύο Μαθητές στήν πορεία πρός Ἐμμαούς: «Ὠ ἀνόητοι καί βραδεῖς τῇ καρδία»!
Στάσου Χριστιανέ μέ εὐλάβεια καί προσοχή καί σκέψου: τί σχέση ἔχουν ὅλα αὐτά μέ τήν ὀρθόδοξη πνευματικότητα;
Πότε ὁ Χριστός ἤ οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι ἤ οἱ Ἅγιοι καί οἱ Μάρτυρες ἤ οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας δίδαξαν τέτοια πράγματα ἤ προέτρεψαν σέ τέτοιες συνήθειες ζωῆς;
Ὅταν ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός χόρτασε τά πλήθη τῶν πέντε χιλιάδων, μέ τούς πέντε ἄρτους, τούς ἐπέστησε τήν προσοχή νά μήν εἶναι προσκολλημένοι στόν ὑλικό, ἀλλά στόν οὐράνιο Ἄρτο, δηλαδή τόν Ἴδιο, λέγοντας: «Νά ἐργάζεστε ὄχι γιά τήν τροφή πού καταστρέφεται, ἀλλά γιά τήν τροφή πού μένει γιά ζωή αἰώνια, τήν ὁποία ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου θά σᾶς δώσει.» (Βλ. Ἰω. στ΄ 27).
Καί ἀμέσως μετά συμπλήρωσε: «Ἀλήθεια, ἀλήθεια σᾶς λέω, ἄν δέ φᾶτε τη σάρκα του Υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου καί δέν πιεῖτε τό αἷμα του, δέν ἔχετε ζωή μέσα σας. Εκείνος πού μου τρώει τη σάρκα καί μοῦ πίνει τό αἷμα ἔχει ζωή αἰώνια, κι ἐγώ θά τόν ἀναστήσω τήν ἔσχατη ἡμέρα. Γιατί ἠ σάρκα μου εἶναι ἀληθινή τροφή καί τό αἷμα μου εἶναι ἀληθινό ποτό. Όποιος μοῦ τρώει τη σάρκα καί μοῦ πίνει τό αἷμα, μένει μέσα μου κι ἐγώ μέσα του.» (Βλ. Ἰω. στ΄ 53-56)
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἄς κρατήσουμε ἀποστάσεις ἀσφαλείας ἀπό τέτοιου εἴδους θρησκοληψίες καί φαινομενικά ἀκίνδυνα, ἀλλά κατ'οὐσίαν ἐπιζήμια ἔθιμα!
Ἄς κοιτάξουμε τό πνευματικό μας συμφέρον φροντίζοντας γιά τήν πνευματική μας συγκρότηση κι ἀκολουθώντας τόν ἐγγυημένο δρόμο τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας.
Τόν δρόμο τῆς βιωματικῆς ἐμπειρίας τῆς πραγματικῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ καί τῶν Ἁγίων μας καί ὄχι μιᾶς αὐτόματης "μαγικῆς" ἐπέμβασής τους. Τόν δρόμο, πού ἔχει ἐξομολόγηση καί μετάνοια, ταπείνωση καί φιλανθρωπία, πόθο γιά θεία κοινωνία Χριστοῦ καί ζωή σύμφωνη μέ τό θέλημά Του.
Ἡ φανουρόπιτα καί κάθε ἄλλη εὐλαβική συνήθεια ἔχει τήν θέση της στά ἔθιμα, τά ὁποία ἀκόμη κι ἄν δέν τηρηθοῦν δέν ὑπάρχει πρόβλημα καί στά ἔθιμα πρέπει νά παραμείνει, χωρίς τήν παραμικρή ὑπερεκτίμηση ἤ ὑπεραξία στήν πνευματική μας ζωή. Νά παρακαλοῦμε τόν Ἅγιο Φανούριο νά μᾶς φανερώνει τούς τρόπους τῆς σωτηρίας μας κι ὄχι νά προσφέρουμε πίττες.
Γιά τόν Ὀρθόδοξο Χριστιανό ἀρκεῖ, νά ἀφήνεται στήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ καί νά περιμένει κάθε μέρα νά ἀναγνωρίσει τό ἄγνωστο σέ ἐκεῖνον θέλημά Του μέ πίστη, πώς ὅ,τι τοῦ ἐπιτρέπει εἶναι γιά νά ἀγωνίζεται γιά τήν σωτηρία του. Ὁ πνευματικός ἀγῶνας γιά τήν φανέρωση τοῦ θείου θελήματος, συντηρεῖ τόν ὀρθόδοξο Χριστιανό σταθερά προσανατολισμένο στήν αἰώνια ζωή, στή Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Ἀμήν.
Συντάχθηκε στις 17 Αυγούστου 2023 .
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ὅπως ἡ σφραγίδα καθιστᾶ γνήσιο ἕνα ἔγγραφο καί ἐπικυρώνει τό περιεχόμενό του, κατά τόν ἴδιο τρόπο ὁ ἀπόστολος Παῦλος θεωρεῖ, πώς καί οἱ Χριστιανοί τῆς Κορίνθου, ὡς ἄλλη σφραγίδα ἐπικυρώνουν τήν ἰδιότητά του ὡς Ἀποστόλου τοῦ Χριστοῦ καί ἀποτελοῦν τήν αὐθεντική μαρτυρία γιά τό ἀποστολικό του ἔργο.
Χωρίς ἀμφιβολία ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἐπιχειρεῖ ἀπό τή μιά μεριά νά ἐνισχύσει τήν θέση του ἔναντι ὅσων τόν ἀμφισβητοῦσαν, ἐπειδή δέν συγκατελέγετο ἐξ ἀρχῆς μετά τῶν Ἁγίων 12 Ἀποστόλων. Ἀπό τήν ἄλλη μεριά φαίνεται, πῶς ἐπιθυμεῖ νά φιλοτιμήσει τούς Κορινθίους, ὥστε μέ τή σειρά τους νά οἰκειοποιηθοῦν τό ὑψηλό πρότυπο τοῦ ἀγωνιζομένου Χριστιανοῦ, πού παλεύει ἐνάντια στή νοοτροπία τοῦ κόσμου, γιά νά ἀρέσει στόν Χριστό. Μνημειώδης ἐξάλλου ὑπάρχει ὁ παύλειος λόγος: «Ἐάν ἐπεδίωκα νά ἀρέσω στούς ἀνθρώπους, δέν θά ἤμουν δοῦλος τοῦ Χριστοῦ» (Βλ. Γαλ. α΄10)
Προτρέπει λοιπόν τούς Κορινθίους καί ὅλους ἐμᾶς νά ἀκολουθήσουμε τό δικό του παράδειγμα, ὥστε καί τήν ἐν Χριστῷ ζωή νά ζοῦμε, ἀλλά καί νά μήν δίνουμε ἀφορμές σκανδαλισμοῦ, κυρίως σέ ὅσους τὶς ἀναζητοῦν γιά νά ἐπικρίνουν τούς Χριστιανούς καί στό πρόσωπό τους τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά καί αὐτόν ἀκόμη τόν Ἴδιο τόν Χριστό.
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος φανέρωνε μέ τό λόγο του τήν σωτηρία, πού προσφέρει ὁ Χριστός. Ἐσεῖς οἱ ἴδιοι γνωρίζετε, ὅτι στίς ἀνάγκες μου καί στίς ἀνάγκες ἐκείνων πού ἦταν μαζί μου, ὑπηρέτησαν τά χέρια αὐτά» (Βλ. Πραξ. κ΄ 34)
Ἀντιλαμβανόμαστε λοιπόν, πώς εἶναι μεγάλη χριστιανική ἀρετή νά μπορεῖς νά ἐκχωρεῖς τά δικαιώματά σου μέ θυσιαστικό τρόπο, γιά τήν εἰρήνευση τῶν καρδιῶν τῶν ἀνθρώπων καί γιά ἐντιμώτερη πνευματική ζωή. Καί κυρίως γιά νά μήν ἀπαξιώνεται τό εὐαγγελικό κήρυγμα καί ὁ τρόπος τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς βιοτῆς μεταξύ τῶν ἀνθρώπων. Διότι σήμερα πολλοί ἀπό ἐμᾶς γινόμαστε ἀνακόλουθοι, καθώς ἄλλα πιστεύουμε καί λέμε, κι ἄλλα δυστυχῶς κάνουμε!
Ἀρκετοί ὅμως καὶ γενναῖοι στό διάβα τῶν εἴκοσι αἰώνων τῆς ἱστορικῆς πορείας τῆς Ἐκκλησίας στόν κόσμο οἰκειοποιήθηκαν τό ἀποστολικό χρέος, ποὺ δίδαξε ὁ ἀπόστολος Παύλος. Ἐνσυνείδητοι Χριστιανοί, ἐπώνυμοι καί ἀνώνυμοι, ἐκχώρησαν τά δικαιώματά τους χάριν τῶν ἀδελφῶν τους! Προτίμησαν ἐν γνώσει τους νά διέλθουν ἀπό τήν στενή πύλη καί νά ἀκολουθήσουν τήν τεθλιμμένη ὁδό, ἡ ὁποία ὅμως ὁδηγεῖ στήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν κατά τήν ἀψευδῆ ἐπαγγελία τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. (βλ. Ματθ. ζ΄ 14).
Πρῶτο λαμπρό παράδειγμα ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, ὁ ὁποῖος ὡς Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, εἶχε προσφέρει τά μέγιστα στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ἀπό τῆς θέσεως τοῦ Προέδρου τῆς Β΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου. Ἐντούτοις, ὅταν ἀμφισβητήθηκε ἀπό μερίδα Ἐπισκόπων τῆς Αἰγύπτου, παραιτήθηκε ἀμέσως ἀπό τόν θρόνο καί τήν προεδρία τῆς συνόδου, ἡ ὁποία ἐν τῷ μεταξύ εἶχε ὁλοκληρώσει τίς ἐργασίες της.
Παρά τήν ἀντίθετη ἄποψη τῶν περισσοτέρων Πατέρων, πού συγκρότησαν τήν Β΄ Οἰκουμενική Σύνοδο καί αὐτοῦ ἀκόμη τοῦ αὐτοκράτορα Θεοδοσίου τοῦ Μεγάλου, οἱ ὁποῖοι ὁμοθυμαδόν τόν παρακαλοῦσαν νά παραμείνει, δέν ἐπανέκαμψε.
Ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος διεφύλαξε τή ζωή τῆς Ἐκκλησίας στήν Κωνσταντινούπολη, ἐνῶ εὑρισκόταν στά χέρια τῶν αἱρετικῶν, πνευματομάχων καί ἀρειανῶν. Ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος ἔσωσε στήν κυριολεξία τήν ὀρθόδοξη πίστη μέ τούς πέντε θεολογικούς του Λόγους, μεταστρέφοντας στήν ὀρθόδοξη πίστη τό πλανεμένο πλήρωμα τῆς Πρωτεύσουσας πόλης. Ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος δέν διεκδίκησε τίποτε προσωπικό, ἐκεῖνος προτίμησε νά ἀδικήσει τόν ἑαυτό του γιά νά μήν ἀδικηθεῖ ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. «Ἀφίημι ὑμίν τήν πόλιν καί τά βασίλεια» εἶπε ἀνάμεσα στά ἄλλα στόν συντακτήριο, τόν τελευταῖο λόγο του στήν Κωνσταντινούπολη, ἐκδηλώνοντας μέσα αὐτή την λιτή φράση τό μεγαλεῖο τῆς ψυχῆς του καί το ἀγωνιστικό φρόνημά του μέσα σέ ἄκρα ταπείνωση, γνωρίζοντας πώς ὁ Χριστός ἐπιβραβεύει αὐτήν τήν ἀξιοπρέπεια.
Πολλούς αἰῶνες μετά ὁ ἅγιος Νεκτάριος, θῦμα συκοφαντικῆς δυσφήμισης, δυστυχῶς ἀπό μέρους κυρίως ἐκκλησιαστικῶν ἀνθρώπων, ὑπέμεινε καρτερικά μέ ὑποδειγματική ταπείνωση καί γενναιότητα. Σήκωσε τόν σταυρό του, ἀποποιούμενος τῶν δικαιωμάτων του γιά νά μήν δοθῇ ἡ παραμικρή ἀφορμή νά σπιλωθῇ τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ἀφήνοντας παράλληλα τή ζωή του στήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεός, ὄχι μόνο τόν δικαίωσε, ἀλλά τόν ἀνέδειξε ὅσο λίγους.
Ἀλλά καί στά Νησιά μας, στά μέσα τοῦ 18ου αἰῶνα, οἱ Ἅγιοι Κολλυβᾶδες Πατέρες, πού ἀναγέννησαν πνευματικά τό ὑπόδουλο Γένος μας, προτίμησαν τήν φυγή ἀπό τό Ἅγιον Ὄρος, γιά χάρη τῆς εἰρήνης καί τῆς ὁμαλῆς συνέχισης τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς. Δέν ὑπερμάχησαν τοῦ δικαίου, οὔτε τῶν δικαιωμάτων τους, παρά τό ὅτι εἶχαν ὅλο τό δίκαιο μέ τό μέρος τους. Καί ὁ Χριστός εὐλόγησε τήν ἐπιλογή τους. Τούς κατέστησε πνευματικούς ὁδηγούς τῶν ἀνθρώπων, ὁδοδεῖκτες τῆς Βασιλείας Του, συνεργούς στή σωτηρία τῶν πιστῶν. Γιά ἐμᾶς δέ τούς Ὀρθοδόξους Ἕλληνες, τούς κατέστησε πνευματικούς Πατέρες, οἱ ὁποῖοι μέ διακεκριμένη παρρησία προετοίμασαν μυστικά, μέσα ἀπό τήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας τήν ἐθνική μας παλιγγενεσία καί ἔτσι ἐπετεύχθη ἐν τέλει ἡ ἀπελευθέρωσή μας ἀπό τόν Τουρκικό ζυγό.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
«Πολλοί Χριστιανοί, λέει ἕνας σύγρονος Ἅγιος, θέλουν νά εἶναι μαζί μέ τόν Χριστό δοξασμένοι, ἀλλά δέν θέλουν νά εἶναι μαζί Του στήν ἀτίμωση καί τόν Σταυρό. Προσεύχονται νά κληρονομήσουν τήν Βασιλεία Του, ἀλλά δέν θέλουν νά ὑποφέρουν μαζί Του. Ἔτσι ὅμως φανερώνουν, ὅτι δέν εἶναι εἰλικρινεῖς κι ὅτι δέν ἀγαποῦν τόν Χριστό ἀληθινά. Μᾶλλον δέ τόν ἑαυτό τους ἀγαποῦν περισσότερο κι ὄχι τόν Χριστό.» (ἅγιος Τύχων Ἐπίσκοπος Ζαντόσκ)
Ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος ἀγαπᾶ τόν Χριστό καί τήν Ἐκκλησία Του, τό ἐκφράζει μέσα ἀπό τή ζωή του. Ὁμιλεῖ εὐκαίρως ἀκαίρως(βλ. Β΄Τιμ. δ 2) μέ λόγια καί ἔργα, γιά τήν ἐν Χριστῷ βιοτή, ἀλλά γνωρίζει κιόλας νά ἀποσύρεται διακριτικά ἀπό τό κέντρο, ὥστε μέ εὐχέρεια νά διακρίνεται ὁ Χριστός καί ἡ Ἐκκλησία Του πίσω ἀπό αὐτόν. Προσβλέπει στόν Χριστό ὡς τό μοναδικό πρότυπο ζωῆς καί παράδειγμα πρός μίμηση (Βλ. Ἑβρ. ιβ 2). Ὅταν ἀδικεῖται, γνωρίζει πώς, ὁ Χριστός, εἶναι ὁ μόνος ἀναμάρτητος καί ὁ μόνος Δίκαιος, ὁ Ὁποῖος ἄδικα καταδικάσθηκε σέ μία ἄδικη δίκη (βλ. Δοξαστικό τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ). Καί τότε ἔχοντας γνώση τῆς ἁμαρτωλότητός του, ὄχι μόνο ὑπομένει μέ ταπείνωση, ἀλλά, ὅπως ὅλοι οἱ Ἅγιοι, ἀκολουθεῖ τήν μαρτυρική ὁδό τῆς παραιτήσεως ἀπό τό δίκαιό του, χωρίς νά δίνει στόν διάβολο ἀφορμή νά τόν ἐξαρτᾶ ἀπό αὐτό καί νά τόν σύρει στήν ἀπώλεια.
Ἡ ἐκχώρηση τῶν δικαιωμάτων γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ καί συνεκδοχικῶς γιά τήν ἀγάπη τῶν Ἀδελφῶν, εἶναι εὐαγγελική ἀρετή καί μᾶς ὁδηγεῖ ἀνυπερθέτως στή σωτηρία. Ἀμήν.
