«Πήγαινε κι ἐσύ, κάνε τό ἴδιο!» Κυριακή 12 Νοεμβρίου 2023 - Η΄ Λουκᾶ (Λουκ. ι΄ 25-37)
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ὁ Κύριος παρέστησε σήμερα μπροστά στόν εἴρωνα νομικό τρεῖς ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι γνώριζαν τόν νόμο τοῦ Θεοῦ, ἕνα Ἱερέα, ἕνα Λευίτη κι ἕνα Σαμαρείτη, ὁ ὁποῖος ἄν καί ἀλλοεθνής, ἦταν ὁμόθρησκος καί κατάφερε νά περάσει ἀπό τήν θεωρία στήν πράξη. Γι’ αὐτό καί ὅταν τελείωσε τήν διήγηση, δέν εἶπε στόν νομικό πήγαινε καί τώρα ξέρεις ποιός εἶναι ὁ πλησίον σου, οὔτε τοῦ εἶπε πήγαινε καί τώρα ξέρεις τί πρέπει νά κάνεις, ἀλλά τοῦ εἶπε μέ ἔμφαση: πήγαινε καί κάνε κι ἐσύ τό ἴδιο, δίδοντας τό κέντρο βάρους τῆς παραβολῆς.
Πολλοί ἄνθρωποι στίς ἡμέρες μας παρερμηνεύοντας τό νόημα αὐτῆς τῆς ἐντολῆς ταυτίζουν τήν ἔμπρακτη ἀγάπη, μέ μία ἀνώδυνη καί εὔκολη ἐν πολλοῖς προσφορά ὑλικῶν ἀγαθῶν γιά ἐκείνους πού ἔχουν ἀνάγκη, ἡ ὁποία ἄν καί εἶναι καλή πράξη, εἶναι ὅμως ἀπρόσωπη καί δέν στοιχίζει, παρά κάποια χρήματα κι ἐλάχιστο κόπο.
Ὁ Σαμαρείτης ὅμως, ὅταν εἶδε τόν ἄνθρωπο, μισοπεθαμένο ἀπό τήν ληστρική ἐπιδρομή, ἐγκατέλειψε ὁποιαδήποτε ἄλλη ἔγνοια του, ἀκύρωσε μονομιᾶς ὁποιοδήποτε ἄλλο πρόγραμμά του γιά ἐκείνη τήν ἡμέρα, ἀψήφισε τόν ἐνδεχόμενο κίνδυνο, νά κρύβονται κάπου ἐκεῖ οἱ ληστές καί νά ἐπιτεθοῦν καί σ’ ἐκεῖνον καί ἀφιερώθηκε στήν περιποίηση τοῦ ταλαίπωρου ἐκείνου ἀνθρώπου. Ὅπως χαρακτηριστικά λέει ὁ Κύριος, φρόντισε τό καταπληγωμένο του σῶμα, ἄλειψε μέ τό λάδι καί τό κρασί, πού μετέφερε, τίς πληγές του προσφέροντας σημαντική ἰατροφαρμακευτική περίθαλψη καί τέλος τόν ἀνέβασε στό ὑποζύγιό του κι ἐκεῖνος πεζῇ συμπορευόμενος τόν μετέφερε σέ ἕνα πανδοχεῖο. Στόν πανδοχέα ἄφησε δύο δηνάρια γιά νά συνεχίσει νά τόν φροντίζει μέχρι νά ἐπιστρέψει καί νά τόν παραλάβει, γιά νά τόν ἀφήσει πλέον σῷο καί ὑγιῆ στό σπίτι του. Μάλιστα ὑποσχέθηκε στόν πανδοχέα, πώς κατά τήν ἐπιστροφή του θά τόν πλήρωνε καί γιά ὅ,τι ἀκόμη θά χρειαζόταν γιά τήν ἐπιμέλεια τοῦ ἀσθενοῦς, ὥστε νά μήν ἐπιβαρύνει σέ τίποτε τόν πανδοχέα, πού θά φρόντιζε τόν ἐμπερίστατο ἐκεῖνο ἄνθρωπο.
Πίσω ἀπό ὅλη αὐτήν τήν διήγηση ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας ἀμέσως διεπίστωσε, πώς δέν διδασκόμαστε μόνο τήν ἔμπρακτη ἀγάπη, ἀλλά καί τήν μεγάλη ἀλήθεια τῆς σωτηρίας μας, ὅπως τήν ἐργάστηκε ὁ Κύριος ἐν μέσῳ τῆς γῆς, ὅπως λέει καί ὁ σχετικός ὕμνος «Σωτηρίαν εἰργάσω ἐν μέσῳ τῆς γῆς Χριστὲ ὁ Θεός, ἐπὶ Σταυροῦ τὰς ἀχράντους σου χεῖρας ἐξέτεινας, ἐπισυνάγων πάντα τὰ ἔθνη, κράζοντα· Κύριε δόξα σοι.» (Κάθισμα Ὄρθρου Παρασκευῆς Β΄ἤχου κ΄ κοινωνικό τῆς ἡμέρας Παρασκευῆς)
Διότι ὁ ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος ἔφυγε ἀπό τήν Ἱερουσαλήμ καί πήγαινε πρός τήν Ἰεριχώ δέν εἶναι ἄλλος ἀπό τόν καθένα ἀπό ἐμᾶς, πού ἐπιλέγουμε νά ἀπομακρυνθοῦμε ἀπό τήν χαριτωμένη καί εἰρηνική ζωή τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ καί νά πορευθοῦμε στήν ἔρημο τοῦ κόσμου.
Ἐκεῖ ὅπου οἱ ληστές-διάβολοι μᾶς παραλαμβάνουν καί μέ τίς ἁμαρτίες, εἴτε ὡς λογισμούς καί ἐπιθυμίες, εἴτε ὡς πράξεις, μᾶς ἐξουθενώνουν καί μᾶς ἀφήνουν μισοπεθαμένους. Μπορεῖ νά ζοῦμε βιολογικά, ἀλλά νά ἔχουμε νεκρωθεῖ στή σχέση μας μέ τόν Θεό, ὁπότε λογιζόμαστε ὡς μισοπεθαμένοι. Στήν κατάσταση αὐτή μᾶς συναντοῦν ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι ὄχι μόνο δέν μποροῦν, ἀλλά δέν ἔχουν καί διάθεση νά μᾶς βοηθήσουν. Ἀκόμη κι ἄν προσπαθήσουν, τό κάνουν μόνο γιά νά πάρουν τά εὔσημα τῆς κοινωνίας μας, διότι αὐτό τούς ἐνδιαφέρει, καθώς ἐξόρισαν ἀπό τή ζωή τους ὁποιαδήποτε αἰώνια προοπτική.
Στήν κατάσταση αὐτή ἔρχεται ὁ καλός Σαμαρείτης, πού δέν εἶναι ἄλλος ἀπό τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό. Εἶναι ὁ μόνος ὁ Ὁποῖος, ὄχι τόσο ἐπειδή τό ἀξίζουμε, ἀλλά ἐπειδή μᾶς ἀγαπᾶ, ἄφησε κατά μέρος τήν Θεότητά Του καί ἔγινε καί ἄνθρωπος γιά τή σωτηρία μας.
Ὁ Χριστός ἔρχεται γιά νά μᾶς θεραπεύσει ἀπό τήν θνησιμαία κατάσταση, στήν ὁποία περιπέσαμε καί περιπίπτουμε ἀπό τίς ἐπιθέσεις τοῦ διαβόλου.
Ἔρχεται γιά νά ἀντιδιαστείλει τήν θρησκεία ἀπό τήν ἐφαρμογή τῆς πίστης σέ Ἐκεῖνον. Ἡ πίστη στόν Χριστό εἶναι τρόπος ζωῆς καί ὄχι θρησκεία. Ὁ Χριστός δέν ἐξετάζει τό πώς καί γιατί ἔγινε τό κακό, ὅπως κάνει ἡ θρησκεία, οὔτε προβάλλει τήν τιμωρία καί τήν ἐξιλέωση, ἀλλά προκρίνει τήν θεραπεία καί σπεύδει ὁ Ἴδιος νά διακονήσει θυσιαστικά τήν εἰκόνα Του μέ σκοπό τήν σωτηρία της, δηλαδή τήν διαφύλαξη τοῦ σώματος καί τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου στήν αἰωνιότητα μαζί Του. Ἄς μήν ξεχνᾶμε, ὅτι ὁ κάθε ἄνθρωπος εἶναι εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Τό ἔργο αὐτό τῆς σωτηρίας κατορθώνεται μόνο μέσα ἀπό τή μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία συμβολίζεται στή σημερινή παραβολή μέ τό λάδι καί τό κρασί, πού τέθηκαν πάνω στόν πληγωμένο ἄνθρωπο. Χειροπιαστά θεραπευτικά μέσα, τά ὁποῖα ὅμως πέρα ἀπό τό σῶμα, θεραπεύουν καί τήν ψυχή.
Ὅταν τελεῖται τό μυστήριο τοῦ ἁγίου Εὐχελαίου, ἡ κανδήλα ἔχει μέσα λάδι καί κρασί γιά νά καταδείξει ἀκριβῶς αὐτόν τόν συμβολισμό καί νά προσφέρει θεραπεία στό σῶμα καί τήν ψυχή. Λάδι εἶναι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ἁπλόχερα καί ἀφειδῶς ἔρχεται στή ζωή μας μέσα ἀπό τήν Ἱερωσύνη τοῦ Χριστοῦ, γιά νά ἀνακαινίσει, νά συγχωρήσει, νά γιατρέψει, νά ἀνορθώσει, νά ἐνισχύσει, νά προστατεύσει καί νά φροντίσει τόν ἄνθρωπο. Κρασί, δίχως ἄλλο εἶναι ἡ θεία Κοινωνία τοῦ ἀχράντου Σώματος καί τοῦ τιμίου Αἵματος τοῦ Χριστοῦ. Πανδοχεῖο εἶναι ὁ Ἱερός Ναός καί ἡ ζωή τῆς Ἐκκλησίας ἐν γένει. Πανδοχέας εἶναι ὁ κάθε ἱερέας, ὡς φορέας τῆς εἰδικῆς ἱερωσύνης, ἀλλά καί ὁ κάθε Ὀρθόδοξος Χριστιανός, πού μετέχει μέ τό βάπτισμά του στήν γενική ἱερωσύνη καί ἔχει τό δικαίωμα καί τήν ὑποχρέωση συνάμα νά ἐργάζεται γιά τή σωτηρία τή δική του καί τῶν ἄλλων. Τά δύο δηνάρια εἶναι ὁ γραπτός Λόγος τοῦ Θεοῦ, ἡ Παλαιά καί ἡ Καινή Διαθήκη, ὥστε ἀσφαλῶς νά πορευόμαστε σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ὁ ἐπίγειος βίος μας εἶναι γιά νά προετοιμάσουμε τήν αἰώνια ζωή μέ τόν Χριστό μέσα ἀπό τήν καθημερινή δραστηριότητά μας. Δέν εἶναι ἀρκετό νά γνωρίζουμε. Ὀφείλουμε καί νά πράττουμε. Ὄχι κατά τήν συνήθεια τοῦ κόσμου ἀπρόσωπα καί ἄκοπα. Ὄχι σύμφωνα μέ τόν σύγχρονο ἰδιότυπο, ἐπιδοτούμενο καί ἐν πολλοῖς ὑποκινούμενο, κοινωνικό ἀκτιβισμό. Ἀλλά ὡς ἐφαρμογή τῆς ἐντολῆς τοῦ Θεοῦ γιά ἀγάπη καί δικαιοσύνη καί τοῦτο μέσα στό πανδοχεῖο τῆς Ἐκκλησίας. Ἔχουμε ἀνάγκη νά λαμβάνουμε τήν χάρη τοῦ Θεοῦ, ὅπως οἰκονομεῖται ἀπό τά ἱερά Μυστήρια. Ἔχουμε ἀνάγκη νά ἐξομολογούμαστε, νά κοινωνοῦμε. Ἔχουμε ἀνάγκη νά ζεῖ ὁ Χριστός μέσα μας, νά κινεῖται μέ τά πόδια μας, νά μιλάει μέ τό στόμα μας καί νά εὐεργετεῖ μέ τά χέρια μας.
Για νά γίνουμε ὁ καλός Σαμαρείτης τοῦ ἀδελφοῦ μας, πρέπει νά φροντίζουμε, πέρα ἀπό τίς ὑλικές προσφορές σέ χρήματα, ἐνδύματα, φάρμακα, τρόφιμα καί ἄλλα, νά τόν βάλουμε καί μέσα στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας. Να τόν βοηθήσουμε πρῶτα μέ τό παράδειγμά μας κι ὅπου χρειαστεῖ καί μέ τό λόγο μας, νά ζεῖ μέ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ, νά προσεύχεται καί νά κοινωνεῖ. Νά μαθαίνει τόν λόγο Του καί νά χαίρεται τή ζωή τοῦ πανδοχείου τῆς Ἐκκλησίας. Ἔτσι ἀκολουθοῦμε τήν ἐντολή Του «Πήγαινε κι ἐσύ, κάνε τό ἴδιο». Ἔτσι ἀξιοποιοῦμε τό λάδι, τό κρασί καί τά δηνάρια τῆς παραβολῆς. Ἔτσι δικαίως θά περιμένουμε καί τήν ἀνταπόδοση στή Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ, γιά ὅ,τι προσδαπανήσαμε ἐφαρμόζοντας τήν ἀγάπη Του.
Ἄς σκεφθοῦμε ἀλήθεια, πόση ἀγάπη μᾶς δείχνει ὁ Χριστός! Ὄχι μόνο μᾶς ἀνέχεται, ἀλλά μᾶς διαβεβαίωσε, ὅτι θά μᾶς χρωστάει κιόλας καί πώς στήν κρίση τῆς Δευτέρας Παρουσίας Του θά μᾶς ξεχρεώσει, ἄν προσευχηθήκαμε λίγο παραπάνω ἤ ἄν κουραστήκαμε περισσότερο στή διακονία τῆς σωτηρίας τοῦ πλησίον. Γι’ αὐτό ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος στήν τελευταία πρόταση τῆς Ἀποκάλυψης, πού εἶναι καί ἡ τελευταία φράση ὅλης τῆς Ἁγίας Γραφῆς, λέει «Ἀμήν ἔλα Κύριε Ἰησοῦ». Ἀμήν.