Ποιμαντική ἐπίσκεψη τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ.κ. Εὐσεβίου στήν Ἰκαρία (13 - 17 Ἰουλίου 2016)
Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ.κ. Εὐσέβιος στά πλαίσια τῆς ποιμαντικῆς του μερίμνης ἐπισκέφθηκε τήν Ἰκαρία ἀπό 13 ἕως καί 17 Ἰουλίου 2016.
● Τό πρωϊ τῆς Τετάρτης 13ης Ἰουλίου 2016 ἐπισκέφθηκε τήν Ἱερά Μονή Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου Λευκάδος στόν Ἅγιο Κήρυκο Ἰκαρίας, ὅπου ἐπέβλεψε τίς προετοιμασίες γιά τήν ἀνάδειξη τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῶν Ὁσίων Κολλυβάδων Πατέρων Γρηγορίου τοῦ Γραβανοῦ καί Σισώη τοῦ Πνευματικοῦ, οἱ ὁποῖοι ἔζησαν καί κοιμήθηκαν στήν Ἱερά Μονή καί φανερώθηκαν κατά τρόπο θαυμαστό στή διάρκεια ἀνακαινιστικῶν ἐργασιῶν στό Καθολικό τῆς Μονῆς.
●Τό ἀπόγευμα τῆς Τετάρτης 13ης Ἰουλίου 2016 ἐπισκέφθηκε τήν Ἐνορία Ἁγίου Νικολάου Καρκιναγρίου, ὅπου χοροστάτησε στόν Ἑσπερινό πρός τιμήν τοῦ Ὁσίου Πατρός ἡμῶν Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου. Στό τέλος τοῦ Ἑσπερινοῦ ὁμίλησε γιά τήν προσωπικότητα καί τό ἔργο τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου, ἀλλά καί τήν ἀνάγκη τοῦ ἀναβαπτισμοῦ μας στά νάματα τῆς ζωῆς καί τῆς παραδόσεως τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας, ὅπως μᾶς τήν διέσωσαν οἱ Πατέρες τοῦ Κολλυβαδικοῦ Κινήματος τῆς Φιλοκαλικῆς Ἀναγέννησης, οἱ ὁποῖοι ὄχι μόνο διῆλθαν ἀπό τήν Ἰκαρία, ἀλλά ἀνήγειραν καί τήν πλησίον τῶν χωρίων τους τήν Ἱ.Μ.Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου, κέντρο πνευματικῆς ἀναγέννησης τῶν Ἰκαρίων.
Στή διάρκεια τῆς ὁμιλία του συνέστησε στό πολυπληθές ἐκκλησίασμα τόν νέον Ἐφημέριον π. Νικόδημον Ἀνταράκην, ζητώντας ἀπό τούς εὐσεβεῖς κατοίκους νά τόν περιβάλουν μέ ἀγάπη καί νά τόν στηρίξουν στή διακονία του. Ἀκολούθως στό κέρασμα, πού προσφέρθηκε εἶχε τήν εὐκαιρία νά ἀκούσει σκέψεις καί προβληματισμούς πολλῶν ἐνοριτῶν καί ἐπισκεπτῶν καί νά ἔχει ἕνα γόνιμο διάλογο μαζί τους, ἐνῶ διένειμε σέ ὅλους ὡς εὐλογία τήν «Ἰκαριακή Ἁγιολογία» (ἔκδοση τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας) καί συνέστησε ἐντονώτερη προσευχή πρός ἐκζήτηση τοῦ θείου ἐλέους, μέ τίς πρεσβεῖες τῆς Παναγίας καί τῶν Ἁγίων μας πρός ὑπέρβασιν τῶν δυσκολιῶν κατά τήν περίοδο αὐτή.
● Τήν Πέμπτη 14ην Ἰουλίου 2016 συνεκάλεσε στό Ἐπισκοπεῖο Ἁγίου Κηρύκου Σύναξη τῶν Ἱερέων Ἐφημερίων καί τῶν τριῶν Ἀρχιερατικῶν περιφερειῶν Ἁγίου Κηρύκου, Εὐδήλου καί Ῥαχῶν Ἰκαρίας. Στή διάρκεια τῆς Συνάξεως, ἀφοῦ ἐνημέρωσε τούς Αἰδεσιμωτάτους Ἐφημερίους πάνω σέ θέματα διοικητικῆς φύσεως, ἀναφέρθηκε στήν προσπάθεια, πού καταβάλλει ἡ Τοπική μας Ἐκκλησία μέσα ἀπό ἡμερίδες καί ἐκδόσεις γιά νά ἀναδείξει τήν πνευματική παράδοση τῶν Νησιῶν μας καί ἰδίως τῆς Ἰκαρίας, ἡ ὁποία εξαγιάσθηκε καί ἀπό τό εὐεργετικό πέρασμα τῶν Κολλυβάδων τόν 18ο αἰώνα.
●Τό ἀπόγευμα τῆς Πέμπτης 14ης Ἰουλίου 2016 χοροστάτησε στόν πανηγυρικό Ἑσπερινό στόν πανηγυρίζοντα Ἱ. Ν. Ἁγίων ἐνδόξων Μαρτύρων Κηρύκου καί Ἰουλίττης, Ἁγίου Κηρύκου Ἰκαρίας καί ἐν συνεχείᾳ τῆς λιτανεύσεως τῆς ἱερᾶς Εἰκόνος καί τῶν λειψάνων τῶν Ἁγίων καί ὁμίλησε σχετικῶς μέ τήν τιμή καί τήν προσκύνηση τῶν ἱερῶν Λειψάνων.
●Τήν Παρασκευή 15ην Ἰουλίου 2016 ἐλειτούργησε εἰς τόν πανηγυρίζοντα Ἱερό Ναό Ἁγίων Κηρύκου καί Ἰουλίττης καί στό τέλος τῆς θείας Λειτουργίας προέστη τοῦ ἱεροῦ Μνημοσύνου ὑπέρ ἀναπαύσεως τῶν ψυχῶν τῶν ἀοιδίμων προκατόχων του Ἐπισκόπων Ἰκαρίας Ἰωακείμ Καβείρη (1924-1926) καί Νεοφύτου Κοτζαμανίδη (1926-1931).
Ὁ Σεβασμιώτατος στήν ὁμιλία του πρός τό ἐκκλησίασμα, ἀφοῦ ἀναφέρθηκε στήν θέση τοῦ Ἐπισκόπου μέσα στήν Ἐκκλησία, περιέγραψε ἐν συντομίᾳ τήν ζωή καί τό ἔργο τῶν δύο προαναφερθέντων Ἐπισκόπων Ἰκαρίας Ἰωακείμ καί Νεοφύτου καί τόνισε, πώς τό Μνημόσυνο τελεῖται γιά τήν ἀνάπαυση τῶν ψυχῶν τόσο τῶν μακαριστῶν Ἐπισκόπων, ὅσο καί ὅλων τῶν κεκοιμημένων Ἀρχιερέων, Ἱερέων, Ἐνοριτῶν, Ἐπιτρόπων, Δωρητῶν καί Εὐεργετῶν τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἰκαρίας, μέ τήν εὐκαιρία συμπληρώσεως 85 ἐτῶν ἀπό τῆς κοιμήσεως τοῦ μακαριστοῦ Ἐπισκόπου Νεοφύτου, ὁ ὁποῖος μαζί μέ τόν μακαριστό Ἐπίσκοπο Ἰωακείμ ἐποίμαναν τήν Ἰκαρία, προσωρινῶς ἀποσπασθεῖσαν ἀπό τήν Ἱερά Μητρόπολη Σάμου, Ἰκαρίας καί Κορσεῶν, πρός τακτοποίησιν τῶν Ἐπισκόπων, πού ἔμειναν ἄνευ ποιμνίου λόγῳ τῆς Μικρασιατικῆς Καταστροφῆς ἀπό τούς Τούρκους, ἐπισημαίνοντας πώς ἡ ἐπιμνημόσυνη αὐτή προσευχή μας ἀποτελεῖ ἐποφειλομένη τιμή «ἕνα κεράκι καί δυό σπυριά λιβάνι» στήν μνήμη τους. Μετά τό πέρας τῆς θείας Λειτουργίας μετέβη πεζῇ μετά τῶν Ἱερέων καί πολλῶν πιστῶν πρός τόν τάφο τοῦ μακαριστοῦ Νεοφύτου καί ἐτέλεσε τρισάγιον.
● Τό ἀπόγευμα τῆς Παρασκευῆς 15ης Ἰουλίου 2016 μετέβη στό χωριό Πλαγιά, ὅπου χοροστάτησε στήν ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ, πού τελέσθηκε στόν Ἱ. Ν. Γεννήσεως τῆς Θεοτόκου, ὁμίλησε γιά τίς πρεσβεῖες τῆς Θεοτόκου καί τῶν Ἁγίων μας καί διένειμε πρός ὅλους τήν «Ἰκαριακή Ἁγιολογία», ζητώντας ἀπό τούς πιστούς νά μάθουν γιά τούς Ἁγίους μας, ὥστε νά ἐπικαλοῦνται τήν μεσιτεία τους, καθώς ἔζησαν καί ἀσκήθηκαν στόν ἴδιο τόπο πρίν ἀπό ἐμᾶς.
● Τό Σάββατον 16ην Ἲουλίου 2016, ἐπισκέφθηκε τήν Ἱερά Μονή Ζωοδόχου Πηγῆς Γλαρέδων Ἰκαρίας καί κατά τήν περυσινή ὑπόσχεσή του, ὅτι κάθε χρόνο στίς ἀρχές Ἰουλίου θά τελεῖται Θεία Λειτουργία στό Μοναστήρι, χοροστάτησε στή Θεία Λειτουργία καί ὁμίλησε γιά τήν ἀνάγκη τῆς ἔντονης λατρευτικῆς ζωῆς, καθώς διδαχθήκαμε καί ἀπό τούς Κολλυβᾶδες Πατέρες.
● Τό ἀπόγευμα τοῦ Σαββάτου 16ης Ἰουλίου 2016 μετά τόν Ἑσπερινό προέστη τῆς ἐπιστημονικῆς Ἡμερίδος, πού ἔλαβε χώρα ἐντός τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Κηρύκου καί Ἰουλίττης μέ θέμα «Ξενάγηση στή νεώτερη καί σύγχρονη Ἐκκλησιαστική ἱστορία τῆς Ἰκαρίας. Συμβολή στόν θρησκευτικό Τουρισμό τοῦ Νησιοῦ».
Στή διάρκεια τῆς Ἡμερίδος πρῶτος τόν λόγον ἔλαβε ὁ Σεβασμιώτατος κ.κ. Εὐσέβιος, ὁ ὁποῖος ἀναφέρθηκε στήν Ἐκκλησιαστική Ἱστορία τῆς Ἰκαρίας, ἀπό τά πρῶτα Χριστιανικά χρόνια μέχρι σήμερα, κάνοντας ἰδιαίτερη μνεία στούς δύο Ἐπισκόπους Ἰκαρίας τοῦ 20ου αὶῶνος Ἰωακείμ Καβείρη καί Νεόφυτο Κοτζαμανίδη. Στη συνέχεια ὁ Παν/τος Ἀρχιμ. Σωτήριος Κοσμόπουλος, Πρωτοσύγκελλος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, ἀναφέρθηκε διεξοδικῶς καί ἐπί τῇ βάσει ἱστορικῶν πηγῶν στήν εὐεργετική παρουσία τῶν Ἁγίων ἐνδόξων Κολλυβάδων Πατέρων στήν Ἰκαρία καί τήν προσφορά τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου Λευκάδας Ἰκαρίας. Στό τέλος διανεμήθηκε πρός ὅλους τούς συμμετέχοντες ἕνα ἀναμνηστικό τρίπτυχο φυλλάδιο, τό ὁποῖο περιεῖχε ἐν συντομίᾳ τήν ἱστορία καί τήν προσφορά τοῦ Κολλυβαδικοῦ κινήματος τῆς φιλοκαλικῆς Ἀναγέννησης τοῦ ΙΗ΄ αἰῶνος, καθώς καί τήν σχέση τῶν Ἁγίων Κολλυβάδων μέ τήν Ἰκαρία καί τό ἱστορικό τους. Τό φυλλάδιο μπορεῖτε νά διαβάσετε στήν ἱστοσελίδα τῆς Μητροπόλεώς μας www.imsamou.gr
● Τήν Κυριακή 17η Ἰουλίου 2016 τό πρωϊ, ἐπί τῇ ἑορτῇ τῆς Ἁγίας Μαρίνης ἐλειτούργησε κατά τό εἰωθός στήν Ἱ. Μ. Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου Λευκάδος Ἰκαρίας.
Ἐξ ἀφορμῆς τῆς Κυριακῆς τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Δ΄Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ὁμίλησε γιά τήν προσφορά τῶν Ἁγίων Πατέρων ὅλων τῶν ἐποχῶν στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας, κάνοντας ἰδιαίτερη ἀναφορά στούς Ὁσίους καί θεοφόρους Κολλυβᾶδες Πατέρες, πού ἔκτισαν τήν Ἱερά Μονή καί παρουσίασε τά ἱερά Λείψανα τῶν Ὁσίων Γρηγορίου τοῦ Γραβανοῦ καί Σισώη τοῦ Πνευματικοῦ, τά ὁποῖα ὅπως προαναφέραμε φανερώθηκαν μέ τρόπο θαυμαστό. Στή διάρκεια τῆς λιτανεύσεώς τους πέριξ τοῦ Καθολικοῦ τῆς Μονῆς ὁμίλησε γιά τήν τιμητική προσκύνηση τῶν ἱερῶν Λειψάνων σύμφωνα μέ τήν ζωή καί τή διδασκαλία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, ἀναφερόμενος σέ σχετικά χωρία ἀπό τήν Ἁγία Γραφή καί τήν Πατερική διδασκαλία.
Πρίν τήν διανομή τοῦ ἀντιδώρου ὁ Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας κ.κ. Εὐσέβιος εὐχαρίστησε ὅλους ὅσοι προσέτρεξαν νά προσκυνήσουν μέ εὐλάβεια τά ἱερά Λείψανα τῶν ὁσίων Πατέρων καί συνεχάρη τήν Ἡγουμένη Εὐνίκη, ἡ ὁποία μέ τή συμπαράσταση ὅλης τῆς Ἀδελφότητος τῆς Ἱ. Μ. Ζωοδόχου Πηγῆς Σάμου, ἐνηγκαλίσθησαν τήν Ἱ. Μ. Ευαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου Λευκάδας καί ἐφρόντισαν, ὥστε νά γίνουν ὅλα μέ τη χάρη τοῦ Θεοῦ «κατά τάξιν καί εὐσχημόνως».
Ἀκολούθως προέστη τῆς Δοξολογίας καί τῆς Ἐπιμνημοσύνου δεήσεως, πού ἔγιναν στά πλαίσια τῶν ἑορτασμῶν της 104ης ἐπετείου ἀπό τῆς ἀπελευθερώσεως τῆς Νήσου ἀπό τόν ὀθωμανικό ζυγό.
●Ἀξίζει νά σημειωθεῖ, ὅτι τή διάρκεια τῆς παραμονῆς του στήν Ἰκαρία ὁ Σεβασμιώτατος συνεκάλεσε τό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Γηροκομείου Ἰκαρίας «Ἡ Στέγη τῆ Παναγίας», ἐνῶ εἶχε τήν εὐκαιρία νά ἐπικοινωνήσει μέ τίς τοπικές Ἀρχές, τόν κ. Ἔπαρχο Ἰκαρίας καί τόν κ. Δήμαρχο Ἰκαρίας, μέ μέλη τοῦ Δημοτικού Συμβολίου Ἰκαρίας, μέ μέλη Ἐκκλησιαστικῶν Συμβουλίων καί ἁπλούς Χριστιανούς πρός ἐπίλυσιν διαφόρων θεμάτων.
Οἱ ἅγιοι Κολλυβᾶδες.
Τό πνευματικό κίνημα τῆς φιλοκαλικῆς ἀναγέννησης τοῦ 18ου αἰῶνος
Τό Κολλυβαδικό κίνημα τοῦ 18ου αἰῶνα εἶναι μία πνευματική κίνηση, ἡ ὁποία ἐκδηλώθηκε ὡς συνέχεια τῆς ἱεραποστολικῆς δράσεως τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ καί ὡς ἀπάντηση στήν πρόκληση τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Διαφωτισμοῦ. Σκοπός τοῦ κινήματος εἶναι ἡ ἀνανέωση τῆς λατρευτικῆς καί τῆς ἐν γένει πνευματικῆς ζωῆς τοῦ ὑπόδουλου ὀρθόδοξου Γένους, τό ὁποῖο τήν ἐποχή ἐκείνη, ἐκτός τῆς ἀπειλούμενης ἀλλοτρίωσης ἐκ μέρους τοῦ ἀθέου καί ἐκκοσμικευμένου Διαφωτισμοῦ, διέρχεται διά μέσου δύο ἐπικίνδυνων συμπληγάδων: τοῦ Ἰσλαμισμοῦ καί τοῦ Παπισμοῦ.
Ἀντιλαμβανόμαστε, πώς αὐτή ἡ δεινή κατάσταση σέ συνδυασμό μέ τό χαμηλό μορφωτικό ἐπίπεδο εἶχε ἐπιπτώσεις στήν κατανόηση καί συμμετοχή τῆς «ἐν πνεύματι καί ἀληθείᾳ» λατρεία τῆς Ἐκκλησίας.
Δυστυχῶς ἡ φθορά τῆς θείας Λατρείας ἦταν ἐμφανής καί μέσα στήν μοναστική πολιτεία τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ὅπου στή διάρκεια τοῦ 18ου αἰῶνα ἐκδηλώνεται μία ἔριδα σχετικά μέ τήν τέλεση τῶν Μνημοσύνων τήν Κυριακή καί ὄχι τό Σάββατο, ὅπως εἶναι καί ἡ ὀρθή πράξη καί τάξη τῆς Ἐκκλησίας.
Μέ ἀφορμή λοιπόν αὐτή τή λειτουργική παρατυπία μεγάλοι ἐκκλησιαστικοί ἄνδρες, Πατέρες τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, προέβαλαν καί ἐπέμεναν στήν παραδεδομένη τάξη τῆς τελέσεως τῶν Μνημοσύνων, διά τῆς παραθέσεως κολλύβων, τήν ἡμέρα τοῦ Σαββάτου, γι’ αὐτό καί ὀνομάστηκαν χλευαστικά ἀπό τούς ἀντιπάλους τους «κολλυβάδες».
Ὅλοι οἱ Κολλυβᾶδες ἦταν ρασοφόροι. Οἱ περισσότεροι Κληρικοί καί κάποιοι Μοναχοί. Ὅλοι τους εἶχαν εὑρύτατη θεολογική παιδεία καί μόρφωση καί κυρίως ἄριστη γνώση τῆς λειτουργικῆς ζωῆς τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας.
Ἀναζητώντας νά μάθουν μέ ἀγωνία τό ἄγνωστο θέλημα τοῦ Θεοῦ γιά ἐκείνους ξεκίνησαν «ἄτερ βαλλαντίου καί πήρας» (Λουκ. κβ 35) τό ἱεραποστολικό τους ταξίδι. Διῆλθον διάφορες περιοχές τῆς Ἑλλάδος.
Κυρίως ὅμως τά Νησιά τοῦ Αἰγαίου δέχθηκαν τήν εὐεργετική τους ἐπίδραση. Οἱ θεοφόροι Κολλυβᾶδες σηματοδοτοῦσαν τό πέρασμά τους, ἱδρύοντας Ἱερές Μονές πρός τιμήν τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου, ὅπως καί στήν Ἰκαρία.
Καί τοῦτο διότι μέ ἀφετηρία τό πνευματικό περιεχόμενο τῆς Ἑορτῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προωθοῦσαν ἕνα εἶδος ἐπανευαγγελισμοῦ τοῦ ὑπόδουλου Ὀρθοδόξου Γένους. Θέλησαν να ἐμψυχώσουν τό ὑπόδουλο γένος χρησιμοποιώντας τίς ἀνεξάντλητες καί σωστικές δυνάμεις τῆς ὀρθόδοξης λατρείας καί πνευματικότητας.
Προέβαλαν ἐναγωνίως ἀνάμεσα στ’ ἄλλα τό ἱερό τους τρίπτυχο: 1) τή συχνή θεία Μετάληψη, 2) τήν τιμή τῆς Κυριακῆς, ὡς κατ’ ἐξοχήν ἡμέρας Ἐκκλησιασμοῦ καί θείας Κοινωνίας καί 3) τήν νοερά προσευχή.
Μέ πολλούς κόπους καί θυσίες ἐξέδωσαν πρός ὠφέλειαν τῶν πιστῶν, μεταφρασμένα στήν καθομιλουμένη ἑλληνική γλῶσσα τῆς ἐποχῆς τους μία συλλογή πατερικῶν, ἀσκητικῶν καί νηπτικῶν κειμένων, τά ὁποῖα ὀνόμασαν «Φιλοκαλία τῶν ἱερῶν νηπτικῶν»
Ἔδωσαν ἔμφαση στήν ἄθληση τῶν Νεομαρτύρων τῆς Τουρκοκρατίας. Ὡς πνευματικοί καί ἐξομολόγοι τους, ἐνεθάρρυναν τούς Νεομάρτυρες στήν ὁμολογία τοῦ Χριστοῦ ἐνώπιον τοῦ Τούρκου δυνάστη καί στό μαρτύριό τους, ὅπως συνέβη καί μέ τόν ἅγιο Νεομάρτυρα Γεώργιο ἀπό τήν Χώρα τῆς Σάμου. Οἱ Κολλυβάδες ἐμπλούτισαν τό ἑορτολόγιο μέ τή μνήμη τῶν Νεομαρτύρων, ἐξέδωσαν πρός τιμήν τους Ἀκολουθίες, στίς ὁποῖες ἐξυμνοῦσαν τούς βίους καί τόν ἡρωϊσμό τους ἔναντι τῆς Ὀθωμανικῆς Ἀρχῆς. Ἔτσι ἔδωσαν θάρρος στό ὑπόδουλο Γένος, στήριξαν πνευματικά τήν ἐξέγερση καί προετοίμασαν μυστικά καί ἐκ Θεοῦ τήν πορεία τῆς ἐθνικῆς μας παλιγγενεσίας.
Τό ὑπόδουλο Γένος εἶχε πλέον τή δυνατότητα νά ἀνελιχθεῖ πνευματικά καί ν’ ἀντιμετωπίσει ὄχι μόνο τόν κίνδυνο τοῦ ἰσλαμισμοῦ ἀπό τήν Τουρκοκρατία, ἀλλά καί τήν πρόκληση τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Διαφωτισμοῦ, ὁ ὁποῖος μέ ὕπουλο τρόπο προωθοῦσε τήν ἐκκοσμίκευση καί τή λογικοκρατία.
Ὁ Ἅγιος Μακάριος, Ἐπίσκοπος Κορίνθου καί ὁ ὅσιος Νήφων ὁ Κοινοβιάρχης, οἱ ὁποῖοι μαζί μέ τόν Ἅγιο Νικόδημο τόν Ἁγιορείτη καί τόν Ἅγιο Ἀθανάσιο τόν Πάριο, ὑπῆρξαν πρωτεργάτες τοῦ Κολλυβαδικοῦ κινήματος, διασυνδέονται ἄμεσα μέ τά ἀκριτικά μας Νησιά, πού ἀπαρτίζουν τήν Ἱερά Μητρόπολή μας, τήν Σάμο, τούς Φούρνους καί κυρίως τήν Ἰκαρία.
Ὁ ὅσιος Νήφων ὁ Κοινοβιάρχης μέ τήν συνδρομή τοῦ Ἁγίου Μακαρίου ἵδρυσε τό ἔτος 1775 στό νοτιοανατολικό μέρος τοῦ Νησιοῦ, πλησίον τῆς πόλεως τοῦ Ἁγίου Κηρύκου τήν Ἱερά Μονή Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου Λευκάδας.
Ἡ Ἱερά Μονή ἀναδείχθηκε τόσον ἐπί τῶν ἡμερῶν τοῦ ὁσίου Νήφωνος, ὅσον καί ἀργότερον, κέντρο ἔντονης πνευματικῆς ζωῆς, φημισμένης φιλοξενίας καί ἐμπράκτου Χριστιανικῆς ἀγάπης, παρέχοντας σέ ὅλους ἀνεξαιρέτως τροφή καί στέγη.
Οἱ Πατέρες ὅλοι διατηροῦσαν ὡς ὑψίστη διακονία τους τήν ὁλοπρόθυμη φιλοξενία τῶν ἀνθρώπων, σέ σημεῖο νά θλίβωνται, ἐάν μία ἡμέρα δέν ἐφιλοξενεῖτο κάποιος διαβάτης ἤ δέν ἐζητοῦσε κάποιος ἐλεημοσύνη καί νά μέμφωνται ἑαυτούς λέγοντας, ὅτι τήν ἡμέρα ἐκείνη δέν ἀξιώθηκαν νά διακονήσουν τόν Κύριο.
Καί τοῦτο παρά τήν μόνιμη οἰκονομική τους ἀνέχεια, ἐξαιτίας τῆς ὁποίας ἐγκατέλειψαν τήν Ἰκαρίαν καί ἐγκαταστάθηκαν στήν Σκίαθο, καθώς διαβάζουμε στόν Κώδικα τῆς Ἱερᾶς Μονῆς «...ἐξ Ἰκαρίας δέν ἀνεχώρησαν δι΄ ἄλλην αἰτίαν, εἰ μή διότι ἐν αὐτῇ εἶχον συναχθῇ πολλοί καί δέν ἠδύναντο νά οἰκονομῶνται, ἄνευ τῶν ἐξ Ἀνατολῆς ἐλεημοσυνῶν».
Μετά τήν κοίμηση τοῦ ὁσίου Νήφωνος (28 Δεκεμβρίου 1809) ἐπέστρεψαν ἀπό τήν Σκίαθο στήν Ἰκαρία οἱ τρεῖς ἱερομόναχοι ἀπό τήν πρώτη συνοδεία τῆς Ἰκαρίας, ὁ Ἀγάθων, ὡς Ἡγούμενος πλέον, ὁ Σισώης καί ὁ Ἀπολλώς. Τό ἑπόμενον ἔτος κοντά τους ἦλθε καί ἀπό τήν Πάτμο, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νισύριος, ὁ Γραβανός.
Ἡ Τοπική κατά Σάμον, Ἰκαρία καί Κορσεούς Ἐκκλησία, καί ἡ Ἱερά Μονή Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου Λευκάδας σεμνύνοται ἰδιαιτέρως γιά τήν παρουσία τόσων μεγάλων Ἁγίων, τῶν Θεοφόρων Κολλυβάδων Πατέρων, οἱ ὁποῖοι τελευταία μᾶς ἔκαναν ἐμφανέστερη τήν παρουσία τους μέσα ἀπό τά Ἱερά Λείψανά τους. Κατά τή διάρκεια ἔργασιῶν στό Καθολικό τῆς Ἱερᾶς Μονῆς ἀνεκαλύψαμε καί ἀνεκομίσαμε μέ εὐλάβεια τά ἱερά λείψανα τῶν Ὁσίων θεοφόρων Κολλυβάδων Πατέρων, Σισώη τοῦ Πνευματικοῦ καί Γρηγορίου τοῦ Γραβανοῦ.
Ὁ ὅσιος Σισώης ὁ Πνευματικός καταγόταν ἀπό τήν Κεφαλλονιά. Ἦταν Ἱερομόναχος, ἄνθρωπος ἐγνωσμένης Ἁγιότητος καί φημισμένος πνευματικός. Γι’ αὐτό κοντά του συνέρρεαν πλήθη πιστῶν γιά νά ἐξομολογηθοῦν τίς ἁμαρτίες τους καί ἀναπαύσουν τήν καρδιά τους στό ἐπιτραχήλιό του. Μάλιστα ὁ Θεός ἀνέδειξε τήν ἁγιότητά του μέ ἕνα θαυμαστό σημεῖο.
Ὅταν κάποτε κατά τήν διάρκεια ξαφνικῆς θαλασσοταραχῆς ἔσπασε τό σχοινί τοῦ ψαροκαϊκου στόν ἀρσανά τῆς Μονῆς, ὁ παπα-Σισώης, ἔκανε τό σημεῖο τοῦ σταυροῦ, περπάτησε πάνω στά ἄγρια κύματα καί ἔσυρε πίσω τό σκάφος στήν ἀκτή. Ἐκοιμήθη τό 1857 ἔχοντας ξεπεράσει τά ἑκατό χρόνια.
Ὁ ὅσιος Γρηγόριος ὁ Γραβανός καταγόταν ἀπό τήν Νίσυρο. Ἦταν Ἱερομόναχος καί ἀρχικῶς συνασκητής τοῦ Ἁγίου Μακαρίου στήν περιοχή τῆς Κουμάνας Πάτμου. Ἀργότερα ἀκολούθησε τόν Ὅσιο Νήφωνα στούς Λειψούς, ἀλλά ἐπέστρεψε στήν Πάτμο καί ἔκτισε ἕνα μικρό μονύδριο στήν περιοχή Γραβά τῆς Πάτμου, ἀπ’ὅπου πῆρε καί τήν προσωνυμία Γραβανός. Ξακουστός Πνευματικός κι ἐκεῖνος, ἥλκυε πλήθη πιστῶν, γιά νά ἐξομολογηθοῦν καί ν’ ἀκούσουν τό κήρυγμά του. Ἕνα λυπηρό γεγονός τόν ἀνάγκασε νά ἐπιστρέψει στήν Ἰκαρία, στήν Μονή καί τή συνοδεία τῆς Μετανοίας Του, ὅπου καί ἐκοιμήθη στίς 22 Ἀπριλίου τοῦ 1812.
Καί οἱ δύο αὐτοί ὅσιοι Θεοφόροι Κολλυβᾶδες Πατέρες μᾶς κληροδότησαν τόν θησαυρό τῶν Ἱερῶν τους λειψάνων καί μαζί μ’ αὐτά τήν ὁμολογία τῆς Ὀρθόδοξης Πίστης μας στόν μόνο ἀληθινό Θεό, τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό, «τόν σταυρωθέντα καί ἀναστάντα ἐκ νεκρῶν» γιά τήν σωτηρία μας. Ἀμήν.