ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟΝ ΚΗΡΥΓΜΑ
Κυριακή πρό τῆς Χριστοῦ Γεννήσεως 18 Δεκεμβρίου 2022
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Στό πρῶτο μέρος τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελικοῦ ἀναγνώσματος παρουσιάζεται ἡ γενεαλογία τοῦ Χριστοῦ, ἀπό τόν Ἀβραάμ μέχρι τόν Δαβίδ καί τέλος μέχρι τόν Ἰωσήφ, τόν μνήστορα τῆς Παναγίας μας, ὥστε νά φανῇ, ὅτι ἡ γέννηση τοῦ Χριστοῦ ἀποτελεῖ τήν κατάληξη τοῦ μακραίωνου σχεδίου τοῦ Θεοῦ καί τῆς προετοιμασίας τοῦ ἀνθρώπινου γένους μέ σκοπό τή σωτηρία καί τή λύτρωση τοῦ κόσμου.
Αὐτός ὁ μακρύς κατάλογος τῶν ὀνομάτων διαβάζεται σήμερα γιά δύο κυρίως λόγους.
Πρῶτον, ἡ ἀναφορά στήν κατά ἄνθρωπον γενιά τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, θεμελιώνει τήν σάρκωσή Του μέσα στήν ἱστορία, σέ ἕνα ἔθνος, σέ μιά συνέχεια, ἀνάμεσα σε συγγενεῖς, μέσα στόν κόσμο μας. Μέσα ἀπό αὐτή τήν ἀπαρίθμηση τῶν κατά ἄνθρωπον προπατόρων τοῦ Κυρίου μᾶς Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ εὐαγγελιστής Ματθαῖος θέλει νά μᾶς δείξει ὅτι ὁ Χριστός, ὡς πρός τήν ἀνθρώπινη φύση Του εἶναι ὄντως ἕνα ὑπαρκτό πρόσωπο τῆς ἱστορίας, ὅτι εἶναι ὄντως Υἱός τοῦ Δαβίδ, σύμφωνα μέ τίς ὑποσχέσεις τοῦ Θεοῦ καί ὅπως αὐτές ἐκφράστηκαν στίς προφητεῖες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης.
Ὁ δεύτερος λόγος, ἀφορᾶ στά ἴδια τά πρόσωπα πού προβάλλονται.
Ἡ ἀξία τους, πέρα ἀπό τή συγγένεια μέ τόν Χριστό, ἔγκειται στήν πληροφόρηση πού μᾶς παρέχει ἡ Ἁγία Γραφή γιά τή ζωή τους. Ὅλοι τους ὑπῆρξαν ἄνθρωποι σάν καί ἐμᾶς ἁμαρτωλοί, μέ πάθη, ἀδυναμίες, λάθη καί ἐλαττώματα. Ἄνθρωποι πού κουβαλοῦσαν μέσα τους τήν προπατορική κλίση πρός τήν ἁμαρτία. Καί θά ἀναρωτηθεῖ κάποιος καλόπιστα: τότε γιατί μᾶς τούς προβάλλουν; Γιά νά φανεῖ ἀκριβῶς αὐτή ἡ ἄκρα συγκατάβαση τοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος, παρόλη τήν ἀναξιότητά μας, ἦρθε καί ἔζησε ἀνάμεσά μας. Μάλιστα ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος σχολιάζει λέγοντας: ὅτι οἱ ἄνθρωποι σέ καμμία ἀπό τίς τρεῖς δεκατετράδες γενεῶν δέν βελτιώθηκαν μέ τίς ἀλλαγές τῆς πολιτειακῆς τους καταστάσεως, ἀλλά διετήρησαν τά ἴδια ἐλαττώματα καί μέ τό ἀριστοκρατικό πολίτευμα καί μέ τήν βασιλεία καί μέ τήν ὀλιγαρχία. Καί ὅτι δέν ἔγιναν περισσότερον ἐνάρετοι, οὔτε κάτω ἀπό τήν ἡγεσίαν μεγάλων ἀρχηγῶν, οὔτε ἱερέων, οὔτε βασιλέων, τό ὁποῖο φανερώνει, πώς δέν φταίει πάντα τό πολίτευμα γιά τήν κατάσταση τῶν ἀνθρώπων, ἀλλά καί τά πάθη πού ἐξαίρονται ἀπό τόν ἐγωϊσμό καί μέ τήν συνέργεια τοῦ διαβόλου διαστρέφουν τόν ἄνθρωπο καί τήν ζωή του.
Γιά νά ἀκριβολογήσουμε ὡστόσο, πρέπει σέ ὅλες αὐτές τίς γενιές νά ἀναγνωρίσουμε μιά βασική κοινή ἀρχή: ὅλοι ὅσοι ἀναφέρονται εἶχαν τήν πίστη στόν Θεό καί τήν ἀναμονή τοῦ Μεσσία, τοῦ Σωτήρα δηλαδή, ὁ ὁποῖος θά λύτρωνε τό ἀνθρώπινο γένος ἀπό τή δυναστεία τοῦ διαβόλου, ὅπως τούς τό εἶχε ὑποσχεθεῖ ὁ Ἴδιος ὁ Θεός στό λεγόμενο Πρωτευαγγέλιο τῆς Γενέσεως, γιά τό ὁποῖο θα ὁμιλήσουμε παρακάτω (βλ. Γεν. Γ΄ 15) καί ὅπως μέσα ἀπό τήν ὑπόλοιπη Παλαιά Διαθήκη προφητεύεται καί μαρτυρεῖται.
Κατ΄ αὐτόν τόν τρόπο, λοιπόν, ἔχουμε μιά μεγάλη ἀνθρώπινη ἁλυσίδα μέ ὅλα τα πάθη πού κουβαλᾶ ἡ ἀνθρωπότητα, ἀλλά καί μέ τόν καημό τῆς προσμονῆς τῆς λύτρωσης ἀπό αὐτά. Αὐτή τήν ἴδια λύτρωση ἀποζητοῦσε καί ἡ φιλοσοφία τῶν προγόνων μας, ὅπως φαίνεται μέσα ἀπό τήν Ἀπολογία τοῦ Σωκράτη, πού κατέγραψε ὁ φιλόσοφος μαθητής του Πλάτωνας, μέσα ἀπό τήν τραγωδία τοῦ Αἰσχύλου «Προμηθέας Δεσμώτης» καί ἀλλοῦ. Αὐτή ἡ προφητική ἀναφορά τόν ἐρχομό τοῦ Χριστοῦ, πού ὑπάρχει στούς ἀρχαίους Ἕλληνες φιλοσόφους καί τραγικούς Ποιητές, ἐπαληθεύεται καί μέσα ἀπό τόν ἀπόστολο Παῦλος, ὅταν λαμβάνει ἀφορμή νά μιλήσει στούς Ἀθηναίους γιά τόν Σωτῆρα Χριστό παρακινούμενος ἀπό τήν ὕπαρξη ἑνός βωμοῦ τους στόν ἄγνωστο Θεό. (Βλ. Πράξ. ιζ 23)
Τό δεύτερο μέρος τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελικοῦ ἀναγνώσματος ἀφορᾶ στήν ὑπερφυσική γέννηση τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἐκεῖ τονίζεται ὅτι ἡ ἀνθρώπινη φύση τοῦ Θεανθρώπου Κυρίου μας λαμβάνεται μόνον ἀπό τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, ἡ Ὁποία εἶναι κι Ἐκείνη εἶναι ἀπόγονος τοῦ Δαβίδ, ὅπως λέει κι ὁ σχετικός ὕμνος τοῦ Γενεσίου τῆς Θεοτόκου: «Ἐκ τῆς ρίζης Ἰεσσαί καί ἐξ ὀσφύος τοῦ Δαβίδ, ἡ θεόπαις Μαριάμ σήμερον τίκτεται ἡμῖν...».
Ἡ γέννηση τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ γίνεται χωρίς τήν διαμεσολάβηση ἄνδρα, ἀλλά ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καί Μαρίας τῆς Παρθένου, ὅπως ὁμολογοῦμε καί στό Σύμβολο τῆς Πίστεως. Εἶναι δηλαδή ἕνα φαινόμενο, πραγματικό, μοναδικό καί ὅπως καταλαβαίνουμε ὑπερφυσικό. Ἀποτελεῖ δέ τήν ὑπόσχεση του Θεοῦ στούς Πρωτοπλάστους, γι’ αὐτό ὀνομάζεται Πρωτευαγγέλιο, πού σημαίνει τό πρῶτο χαρούμενο ἄγγελμα, πού ἄκουσε ὁ ἄνθρωπος γιά τήν σωτηρία του, μετά τήν πτώση τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος. Ἀποτελεῖ καί τήν πρώτη προφητεία γιά τήν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί εὑρίσκεται στό στίχο 15 τοῦ τρίτου κεφαλαίου τῆς Γενέσεως, τοῦ πρώτου βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, πού πῆρε τήν ὀνομασία του ἀπό τήν γένεση/δημιουργία τοῦ κόσμου ἐκ τοῦ μηδενός.
Ἐκεῖ λοιπόν διαβάζουμε, ὅτι ὁ Θεός ὡς ἄσαρκος Λόγος ἐπιτιμᾶ τόν διάβολο, ἐπειδή παρέσυρε τούς Πρωτοπλάστους Ἀδάμ καί Εὔα στήν ἁμαρτία. Ἀνάμεσα στά ἄλλα τοῦ λέει, πώς θά ὑπάρξει ἔχθρα μεταξύ τοῦ ἀπογόνου του καί τοῦ ἀπογόνου της γυναίκας. Ἐκεῖνος πού θά προέλθει ἀπό τήν γυναίκα θά τοῦ συντρίψει τό κεφάλι καί τό φίδι ἁπλά θά δαγκώσει τήν φτέρνα ἐκείνου.
Εἶναι ἰδιαίτερα σημαντικό, τό ὅτι ὁ Θεός δέν μιλάει γιά ἀπόγονό του ἀνθρώπου ἤ τοῦ ἄνδρα καί τῆς γυναίκας, ἀλλά ἀναφέρεται μόνο σέ ἀπόγονο της γυναίκας. Μάλιστα χρησιμοποιεῖ τήν λέξη σπέρμα τῆς γυναίκας γιά νά δηλώσει μέν τήν ἀνθρώπινη γέννηση, ἀλλά νά ἐπισημάνει κιόλας τόν ὑπερφυσικό της χαρακτήρα, ἀφοῦ δέν ὁμιλεῖ γιά συμμετοχή ἄνδρα. Πρόκειται λοιπόν γιά μία ξεκάθαρη προφητική ἐξαγγελία τῆς ἐνσάρκωσης τοῦ Θεοῦ μόνο ἀπό γυναίκα, χωρίς τήν συμμετοχή τοῦ ἄνδρα, ἡ ὁποία ἐκπληρώθηκε, ὅταν ὁ Ἀρχάγγελος Γαβριήλ εἶπε στήν Ὑπεραγία Θεοτόκο κατά τόν Εὐαγγελισμό Της: «Πνεῦμα Ἅγιο θά ἔρθει πάνω σου καί δύναμη Ὑψίστου θά σέ ἐπισκιάσει, γι’ αὐτό καί τό ἅγιο πού θά γεννηθεῖ θά κληθεῖ Υἱός Θεοῦ» (βλ. Λουκ. α' 35).
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ὅλοι οἱ ἅγιοι Προπάτορες τῶν 42 αὐτῶν γενεῶν πού ἀκούσαμε σήμερα ἀπέθαναν χωρίς νά ἀντικρύσουν τήν σωτηρία. Ἔζησαν, πίστεψαν καί ἀγωνίστηκαν γιά δικαιοσύνη προκειμένου νά κρατήσουν ζωντανή τήν ἐλπίδα, ὅτι ὁ Θεός θά ἔστελνε τόν Μεσσία γιά νά καταργήσει τήν ἀδικία καί μετέδωσαν ἀπό γενιά σέ γενιά τή λαχτάρα γιά τόν προσδοκώμενο Σωτῆρα τοῦ κόσμου (βλ. Γεν. ΜΘ 10).
Καί ὅπως λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στό σημερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα: «ὅλοι, παρά τήν καλή μαρτυρία τῆς πίστεώς τους, δέν πῆραν ὅ,τι τούς ὑποσχέθηκε ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος εἶχε προβλέψει κάτι καλύτερο γιά ἐμᾶς, ἔτσι ὥστε νά μή φτάσουν ἐκεῖνοι στήν τελειότητα χωρίς ἐμᾶς».(Βλ.Ἑβρ. ια,39)
Ἄς βροῦμε λοιπόν λίγο χρόνο τά ἐφετινά Χριστούγεννα γιά νά ἀναλογιστοῦμε τί ἔκανε καί τί κάνει γιά ἐμᾶς ὁ Θεός. Ἀτενίζοντας στήν εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ, ἄς ‘δοῦμε ποιοί καί γιατί ἀξιώθηκαν νά παρίστανται καί νά Τόν προσκυνήσουν ὡς θεῖο Βρέφος. Κι ἄς ζητήσουμε ἀπό τόν Ἐνανθρωπήσαντα Κύριό μας στήν προσευχή μας, νά μᾶς ἀξιώνει κι ἐμᾶς, νά Τόν προσκυνοῦμε καί νά Τόν γιορτάζουμε μέ τόν ὕμνο τῶν Ἀγγέλων, τήν ἁπλότητα τῶν Ποιμένων, τήν προσμονή τῶν Μάγων, τήν ταπείνωση τοῦ Ἰωσήφ καί κυρίως μέ τή στοργή καί τόν θαυμασμό τῆς Παναγίας μας. Ἀμήν.
Καλά καί εὐλογημένα Χριστούγεννα!