ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σάμου καί Ἰκαρίας κ.κ. ΕΥΣΕΒΙΟΥ ἐπί τῇ ἑορτῇ τῶν Χριστουγέννων 2011
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
«Ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο καί ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν.» (Ἰωάν. α΄, 14).
Ἡ Ἐνανθρώπηση τοῦ μονογενοῦς Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ ἀποτελεῖ ἔκφραση τῆς ἀπύθμενης καί ὑπερτέλειας ἀγάπης τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο.
Ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ σαρκώθηκε ἐν χρόνῳ γιά νά δώσει σέ ὅλους μας ἕναπρότυπο ζωῆς. Αὐτό σημαίνει κι ἡ φράση τοῦ Μεγάλου Ἀθανασίου «Ὁ Θεός ἐναθρώπησε γιά νά θεοποιηθοῦμε ἐμεῖς». Καθώς ὁ πρωτόπλαστος Ἀδάμ δέν κατάφερε νά τηρήσει ὀρθή πορεία ἀπό τήν κατ' εἰκόνα Θεοῦ δημιουργία στήν καθ' ὁμοίωσιν μέ τόν Θεό ὕπαρξη, ἔρχεται ὁ ἴδιος ὁ Θεός ὡς ἄνθρωπος τέλειος, χωρίς τήν ἁμαρτία, γιά νά θεραπεύσει τόν πληγωμένο ἀπό τόν διάβολο ἄνθρωπο καί νά ἐξαφανίσει τήν ἁμαρτία του, πού ἐμπόδιζε ὡς τότε τήν ἐπιστροφή πρός τόν χαμένο Παράδεισο.
Ὁ Ἐνανθρωπήσας Κύριος δίνει τό δικαίωμα στόν ἄνθρωπο νά οἰκειοποιηθεῖ τήν θεότητα καί μέ τόν προσωπικό του πνευματικό ἀγῶνα νά ταυτιστεῖ μαζί του. Ἡ Γέννηση τοῦ Κυρίου μας ἀποτελεῖ ἔναυσμα καί ἀπαρχή τῆς προσωπικῆς μας ἀναγέννησης, πού ὅμως ἐνεργεῖται ἀπό τή δική μας θέληση καί ὄχι ἐκβιαστικά. Ὁ Θεάνθρωπος Κύριός μας γεννᾶται συνεχῶς στήν καρδιά, πού Τόν ἀναζητεῖ. Στήν καρδιά, πού ἀναγνωρίζει μέ ταπείνωση καί πνευματική αὐτογνωσία τήν ἀνάγκη τῆς θεϊκῆς του παρουσίας στή ζωή καί μέσα ἀπό τή μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας, πού κέντρο ἔχει τήν θεία Λειτουργία ἑνώνεται μαζί Του καί φθάνει στήν θέωση. Ὁ Θεός μᾶς προώρισε γιά νά γίνουμε θεοί, χαρίζοντάς μας ἀπό τήν πολλή Του πρός ἐμᾶς ἀγάπη, ὅ,τι Ἐκεῖνος εἶναι κατά φύσιν.
Ὁ ἐν σπηλαίω γεννηθείς Κύριος μᾶς ἀποκαλύπτει, αὐτό πού τονίζεται τόσο στήν Παλαιά Διαθήκη (Ἡσαΐου Ζ΄14), ὅσο καί στήν Καινή Διαθήκη (Ματθ. α΄23), πώς Ἐκεῖνος εἶναι ὁ «Ἐμμανουήλ», δηλαδή «μεθ' ἡμῶν ὁ Θεός». Ἐμμανουήλ εἶναι τό ὄνομα πού διαλαλεῖαἰώνια στήν ἀνθρωπότητα τό ἄπειρο ἔλεος τοῦ Θεοῦ καί τή μεγάλη του συγκατάβαση.
Σύμφωνα δέ μέ τή διδασκαλία πολλῶν Πατέρων, πού ἔζησαν στά χρόνια πού ἔσειαν τήνἘκκλησία οἱ χριστολογικές ἔριδες, τό ὄνομα Ἐμμανουήλ περικλείει τή διδασκαλία γιά τίς δύοφύσεις τοῦ Χριστοῦ· τήν ἀνθρώπινη (μεθ' ἡμῶν) καί τή θεϊκή (ὁ Θεός). Καί βέβαια ὁ Θεός πάντοτε ἦταν μαζί μέ τούς ἀνθρώπους, ποτέ ὅμως δέν ἦταν τόσο ὁλοφάνερα. Τώρα πούἐνανθρώπησε, πού πῆρε σάρκα ἀνθρώπινη, πού «ἐπί γῆς ὤφθη καί τοῖς ἀνθρώποις συνανεστράφη» (Βρχ Γ΄38), οἱ ἄνθρωποι τόν ἀναγνωρίζουν. Γι' αὐτό κι ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ ὁμολογητής σημειώνει: «Ὁ Χριστός εἶναι ἡ ἐνυπόστατη πίστη μας». Δηλαδή γνωρίζουμε Αὐτόν, πού πιστεύουμε καί τόν ἀναγνωρίζουμε μέσα ἀπό τήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἐκεῖ ὅπου μυστηριακά ἑνώνεται μαζί μας καί μᾶς κάνει τοῦ Σώματός Του μέλη. Ἐκεῖ ὅπου μᾶς τρέφει μέ τό ἄχραντο σῶμα Του καί μᾶς ζωοποιεῖ μέ τό Τίμιο Αἷμα Του. Μέσα ἀπό τή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μᾶς χαρίζει αἰώνια ζωή καί χαρά. Χριστός ἐπί γῆς λοιπόν, ὡς βοηθός στήν ἐργασία μας, συμπαραστάτης στόν ἀγῶνα μας, θεμέλιο στήν οἰκογένειά μας, πρωτεργάτης τῆς σωτηρίας μας, ἐπιλυτής τῶν προβλημάτων μας, Κύριος τῆς ζωῆς μας. Ὁ Χριστός εἶναι ἡ ζωή μας, ὅπως τονίζει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στήν πρός Κολασσαεῖς ἐπιστολή του:«Ὅταν ὁ Χριστός φανερωθῇ, ἡ ζωή ἡμῶν, τότε καί ἐσεῖς θά φανερωθῆτε μαζί του σέ δόξα» (βλ. γ΄4).
Ὁ Χριστός εἶναι γιά ἐμᾶς τά πάντα.
Σήμερα, πού ἡ λαίλαπα τῆς ποικιλόμορφης καί πολυεπίπεδης κρίσης συνταράσσει τήν ὑφήλιο καί ἰδιαιτέρως τόν ἑλληνικό λαό μας· Σήμερα, πού τά ἀνθρώπινα μᾶς ἀπελπίζουν, ἡ ἀνασφάλεια κι ἡ ἀβεβαιότητα πληθαίνουν, καθώς οἱ θεσμοί καταλύονται, ὁ κοινωνικός ἱστός διαρήγνυται καί τά πάντα ἀνατρέπονται· Σήμερα, περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλη φορά, ἔχουμε ἀνάγκη τήν παρουσία τοῦ Κυρίου στή ζωή μας, γιατί ὁ Χριστός εἶναι ἡ μόνη ἀδιάψευστη ἐλπίδα μας, τό ἀδιασάλευτο στήριγμά μας. Ἐκεῖνος μᾶς εἶπε: «Ἐγώ εἶμαι γιά ἐσᾶς ἡ ὁδός καί ἡ ἀλήθεια καί ἡ ζωή.» (Βλ. Ἰω. ιδ΄ 6) ἡ μόνη διέξοδος στά ζοφερά ἀδιέξοδα, πού προβάλλουν στήν καθημερινότητά μας.
Μέσα στό σκοτάδι, πού μᾶς περιβάλλει μπορούμε νά ζοῦμε ἐν Χριστῷ, μέ τόν Χριστό καί γιά τόν Χριστό. Μποροῦμε μέ ἀσφάλεια νά ἀτενίζουμε σέ Ἐκεῖνον, πού εἶναι τό Φῶς, γιά νά λαμβάνουμε φῶς ἀληθινό καί μέ τή βοήθειά του νά διαλύουμε τό παγωμένο σκοτάδι τῆς σύγχρονης ἐποχῆς μας. Ὁ Ἐμμανουήλ εἶναι μαζί μας, γιά νά μᾶς παρηγορεῖ, νά μᾶς ὑπενθυμίζει, ὅτι έχουμε Παντοδύναμο καί φιλόστοργο Πατέρα, ὁ ὁποῖος δέν θά μᾶς ἀφήσει μόνους καί ἀβοήθητους στίς δυσκολίες μας. Ὁ Κύριος εἶναι ἀψευδής ἐνισχυτής, ἐφ ὅσον πολλάκις ἔσωσε τό Γένος μας ἀπό τόν ἀφανισμό. Ἀρκεῖ κι ἐμεῖς μέ πίστη καί ταπείνωση νά ζητήσουμε τή βοήθειά Του. Ἀρκεῖ νά προσκομίσουμε ὡς δῶρα μέ τήν εὐκαιρία τῆς ὑπερκοσμίου Γέννησής Του τή μεταστροφή τῆς φιλαυτίας σέ φιλαλληλία, τή μετατροπή τοῦ «ἐγώ» σέ «ἐμεῖς», τήν ἀπάρνηση τοῦ «ἰδίου θελήματος» καί σέ ἐνστέρνιση τοῦ «θελήματος τοῦ Θεοῦ», τήν ἀπαρέγκλιτη ἐφαρμογή τῶν ἐντολῶν Του. Μέ δυό λόγια νά τοῦ προσφέρουμε τήν προσωπική μας μετάνοια, ἐπιστρέφοντας ὅπως ὁ Ἄσωτος στόν σπίτι τοῦ Πατέρα, ἔτσι κι ἐμεῖς στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Δέν γνωρίζω κατά πόσον ὁ καθένας ἀπό ἐμᾶς κατανοεῖ τήν πνευματική του ἔνδεια καί κατά πόσον αἰσθάνεται τήν ἀνάγκη ἤ εἶναι ἔτοιμος νά προσφέρει στόν Χριστό τήν μετάνοιά του. Εὔχομαι ὅλοι μας νά ἔχουμε τή δυνατότητα νά τό πράξουμε γιά νά λάβουμε ὡς ἀντίδωρο τόν ἀνακαινισμό μας καί νά ἑορτάζουμε τά Χριστούγεννα ὅπως προτρέπει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος «ὄχι πανηγυρικῶς, ἀλλά θεϊκῶς, ὄχι κοσμικῶς ἀλλά ὑπερκοσμίως, χωρίς δηλαδή νά τιμᾶμε τούς ἑαυτούς μας, ἀλλά νά λατρεύουμε τόν Χριστό» (Λόγος εἰς τά ἅγια Θεοφάνεια 36.316.15-16).
Ἕνα μόνο γνωρίζω μέ βεβαιότητα καί ἀνεπιφύλακτα σᾶς τό ἐμπιστεύομαι καί τό προτείνω. Μόνον ὁ νηπιάσας Κύριός μας, μόνος Ἐκεῖνος, μᾶς ἀπέμεινε γιά νά δώσει νόημα στή ζωή μας, νά ξαναφέρει τή χαρά καί τήν ἱλαρότητα στά πρόσωπά μας καί τήν εἰρήνη στίς καρδιές μας. Ὁ Κυριός μας Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ἡ βεβαία ἐλπίδα μας. Μόνον ἀπό Αὐτόν λαμβάνουμε ἁγιασμό καί χάρη, πού στεγνώνει τό δάκρυ καί τό χαμόγελο ἀνθίζει.
Χρόνια πολλά! Ευλογημένα Χριστούγεννα!
Ευχέτης προς τον Νηπιάσαντα Χριστό
Ὁ Μητροπολίτης σας
+ Ο Σάμου και Ἰκαρίας Ευσέβιος