ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΣΑΜΟΥ ΚΑΙ ΙΚΑΡΙΑΣ κ. κ. ΕΥΣΕΒΙΟΥ ΕΠΙ ΤΗι ΕΟΡΤΗι ΤΩΝ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ
Ἀγαπητά μου παιδιά,
Πρίν λίγες ἡμέρες ἐορτάζοντας τήν μεγάλη ἑορτή τῶν Χριστουγέννων ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία μᾶς δίδαξε ὅτι ἕνας ἀπό τούς σκοπούς γιά τούς ὁποίους ὁ Χριστός ἦλθε στόν κόσμο, εἶναι γιά νά διαλύσει τά ἔργα τοῦ διαβόλου καί νά καταργήσει τήν τυραννική ἐξουσία του πάνω στούς ἀνθρώπους καί τά κτίσματα. Σήμερα μέ τή Βάπτισή Του στόν ποταμό Ἰορδάνη, ὁ Χριστός ἐξουδετέρωσε τούς δαίμονες πού ἐξουσίαζαν τά ὕδατα κι ἔτσι ἁγίασε ὁλόκληρη τή κτίση.
Μέ τήν πράξη τοῦ Ἁγιασμοῦ ἡ Ἐκκλησία συνεχίζει αὐτό τό ἁγιαστικό ἔργο τοῦ Χριστοῦ. Ὁ ἱερέας εὐλογώντας τό νερό, ἁγιάζει τή φύση τῶν ὑδάτων καί μέ τό ἁγιασμένο νερό ἁγιάζει καί καθαρίζει τούς ἀνθρώπους καί τά κτίσματα. Αὐτό τό σπουδαῖο πνευματικό νόημα ἔχει κι ὁ Ἁγιασμός πού τελεῖται στούς Ἱερούς Ναούς μᾶς κατά τήν παραμονή καί τήν κυριώνυμο ἡμέρα τῶν Θεοφανείων. Ἐπειδή ὅμως τό θέμα τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ εἶναι ἀρκετά παρεξηγημένο καί πολλοί πιστεύουν διάφορα καί πολλές πλάνες ἔχουν εἰσχωρήσει στήν πνευματική ζωή ἀρκετῶν χριστιανῶν, κρίνουμε σκόπιμο νά ἐνημερώσουμε ὑπεύθυνα ὅλους ἐσάς τά πιστά παιδιά τῆς Ἐκκλησίας γιά τόν χαρακτήρα, τήν σημασία καί τή χρήση τοῦ Μεγάλη Ἁγιασμοῦ.
Πρώτον. Ὁ μεγάλος Ἁγιασμός τή Παραμονῆς καί αὐτός τῆς Κυριωνύμου ἡμέρας ἔχουν τήν ἴδια ἀξία καί τήν ἴδια πνευματική δύναμη. Ὁ Μεγάλος Ἁγιασμός, σέ ἀντιδιαστολή μέ τόν Μικρό Ἁγιασμό, πού τελεῖται κάθε πρώτη τοῦ μηνός στούς Ἱερούς Ναούς ἤ σέ κάποια περιστατική ἀνάγκη στίς οἰκίες τῶν πιστῶν, γίνεται σέ ἀνάμνηση τῆς Βαπτίσεως τοῦ Κυρίου, τελεῖται δύο φορές τό χρόνο, τήν Παραμονή καί τήν Κυριώνυμο ἡμέρα τῶν Θεοφανείων, καί ὅπως προείπαμε δέν ὑπάρχει καμία διαφορά ὡς πρός τόν χαρακτήρα καί τήν σημασία τους. Οἱ δύο φορές τελέσεως ἐπεκράτησαν ἤδη ἀπό τόν 5ο αἰώνα καί καθιερώθηκαν κυρίως γιά πρακτικούς λόγους.
Δεύτερον. Τόν Μεγάλο Ἁγιασμό μποροῦμε νά τόν φυλάσσουμε μέ εὐλάβεια στήν οἰκία μας. Ὁ ἱερός Χρυσόστομος σέ μία ὁμιλία του γιά τ;o Βάπτισμα τοῦ Χριστοῦ (De babtismo Christi), ὁμιλεῖ γιά τή συνήθεια τῶν πιστῶν νά ἀντλοῦν ἀπό τό ἁγιαζόμενο κατά τήν ἑορτή αὐτή νερό καί νά τό διατηροῦν στά σπίτια τους καθ’ ὅλη τή διάρκεια τοῦ ἔτους καί ἐπί δύο καί τρία ἀκόμα ἔτη. Σκοπός τούς ἦταν νά πίνουν ἀπό αὐτό ἤ νά χρίωνται καί νά ἁγιάζονται ἄν κατά τή διάρκεια τοῦ ἔτους εὐρίσκοντο σέ ψυχική ἤ σωματική ἀνάγκη. Ἐπίσης ἡ ἴδια ἡ Ἀκολουθία τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ μᾶς προσφέρει τήν καλύτερη μαρτυρία, ἀφοῦ στά Εἰρηνικά καί στίς Εὐχές ὑπάρχει σαφής ἀναφορά στή διατήρηση καί φύλαξη τοῦ ἁγιασμένου ὕδατος ἀπό τούς πιστούς. Τόν Μεγάλο Ἁγιασμό, λοιπόν, καί τῆς Παραμονῆς καί τῆς Κυριωνύμου ἡμέρας, τόν διατηροῦμε μέ εὐλάβεια στά σπίτια μας, τόν χρησιμοποιοῦμε γιά νά τόν πίνουμε ἤ νά χριόμαστε μέ αὐτόν κι ἔτσι νά ὠφελούμαστε στήν πνευματική μας ζωή καί νά προφυλασσόμαστε ἀπό τίς διαβολικές ἐνέργειες.
Τρίτον. Δέν «κοινωνοῦμε» μέ τόν Μεγάλο Ἁγιασμό. Τίποτα δέν μπορεῖ νά ἀντικαταστήσει τή Θεία Κοινωνία, πού εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός μας, μέ τόν ὁποῖο πρέπει μέ κάθε θυσία καί κατάλληλη προετοιμασία νά προσερχώμεθα γιά νά ἑνωθοῦμε μαζί Του. Ἡ παρεξήγηση αὐτή δημιουργήθηκε γιατί τά παλαιότερα χρόνια κάποιοι Πνευματικοί συνιστοῦσαν σέ ὅσους εἶχαν σοβαρά ἁμαρτήματα, πού τούς ἐμπόδιζαν νά ἔχουν συμμετοχή στό Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας, νά πίνουν Μεγάλο Ἁγιασμό ὡς βοηθητικό πνευματικό μέσο μετανοίας κι ὄχι βέβαια ὡς ἀντικατάσταση τῆς θείας Κοινωνίας. Γί αὐτό καί πρῶτο μας μέλημα θά πρέπει νά εἶναι ἡ προετοιμασία καί ἡ προσέλευσή μας στή Θεία Κοινωνία, πού εἶναι τό φάρμακο τῆς ἀθανασίας καί τό ἀκαταμάχητο ὅπλο ἐναντίον τοῦ διαβόλου κι ὄχι τήν ὥρα πού τελεῖται ἡ θεία Λειτουργία ἐμεῖς νά ζητοῦμε νά πάρουμε Μεγάλο Ἁγιασμό ἀδιαφορώντας γιά τά τελούμενα.
Ἀγαπητά μου παιδιά,
Μείνετε μακριά ἀπό τίς δεισιδαιμονίες, τίς προλήψεις καί τίς πλάνες ἀντιλήψεις καί ἑορτάσατε μέ τρόπο φιλόθεό τα Θεοφάνεια. Σᾶς εὔχομαι ὁ ἐν Ἰορδάνη βαπτισθεῖς Κύριος νά ἁγιάσει τή ζωή σας, τά ἔργα τῶν χειρῶν σας καί τήν κτίση ὁλόκληρη.
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΚAΙ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΑ
Εὐχέτης πρός τόν Κύριο γιά ὅλους σας
+ Ὁ Σάμου καί Ἰκαρίας Εὐσέβιος