ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σάμου καί Ἰκαρίας κ.κ. Εὐσεβίου ἐπί τῆ ἑορτῆ τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος
Ἀγαπητά μου παιδιά,
Ἄν ἡ γέννηση τοῦ Χριστοῦ μας ἐκφράζει τή θεία κένωσή Του· ἄν ἡ Σταύρωση φανερώνει τήν ἄκρα ταπείνωσή Του· ἄν ἡ Ἀνάσταση διακηρύσσει τή θεότητά Του· ἡ Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ ἀποκαλύπτει τήν ἄρρητη δόξα τοῦ θεανδρικοῦ Του προσώπου. Ἐπιτρέπει στούς τρεῖς μαθητές πού Τόν συνοδεύουν κατά τήν ἀνάβασή Του στό Θαβώρ, νά γίνουν «ἐπόπται τῆς ἐκείνου μεγαλειότητος». Τούς ἀξιώνει νά λάβουν πείρα τῆς «μεγαλοπρεποῦς δόξης» Του.
Ὅλα τά γεγονότα τῆς ἐπίγειας δραστηριότητος τοῦ Κυρίου μας ἐντάσσονται στό σχέδιο τῆς Θείας Οἰκονομίας καί ὅλα συντείνουν στήν πληρέστερη ἀποκάλυψή Του, ὡς μόνου ἀληθινοῦ Θεοῦ καί Σωτῆρος μέ σκοπό τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Ἀσφαλῶς καί ἡ ἔνδοξη Μεταμόρφωσή Του.
Ἡ Μεταμόρφωση, ὅπως καί ἡ ἐκ νεκρῶν Ἀνάσταση, εἶναι ἕνα κορυφαῖο θαῦμα πού πραγματοποίησε ὁ Κύριος στό ἴδιο τό θεανδρικό σῶμα Του. Μπροστά στούς τρεῖς μαθητές Του, τόν Πέτρο, τόν Ἰάκωβο καί τόν Ἰωάννη, ὁ Χριστός ἀφήνει νά φανεῖ μέρος τῆς ἄκτιστης θεϊκῆς Του δόξας, ἀποκαλύπτοντας τό ἄρρητο μεγαλεῖο της θεότητάς Του.
Ἡ δόξα τῆς θεότητας τοῦ Χριστοῦ, ὅπως ἐξηγεῖ θεολογικά ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, «καί δόξα τοῦ σώματος λέγεται». Οὐδέποτε τό ἅγιο σῶμα Του ὑπῆρξε ἀμέτοχο τῆς θείας δόξας. Ἀπό τή στιγμή τῆς ὑποστατικῆς ἑνώσεως τῶν δύο φύσεων, τῆς θείας καί τῆς ἀνθρώπινης, στή μία ὑπόσταση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου, τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ «τήν δόξαν τῆς ἀοράτου θεότητος πεπλούτηκε». Ὅμως ἐνῶ τό σῶμα Του ἦταν ὁρατό, ἡ δόξα τοῦ σώματός Του ἦταν ἀφανής· «τοῖς μή χωρούσι τά καί ἀγγέλοις ἀθέατα, ἀόρατος ἐχρημάτιζε». Τώρα, λοιπόν, πού μεταμορφώνεται, δέν προσλαμβάνει κάτι πού δέν εἶχε, ἀλλά φανερώνει στούς μαθητές Του αὐτό ἀκριβῶς πού ἦταν, διανοίγοντας τά μάτια τους καί δίνοντάς τους τή δυνατότητα νά βλέπουν τήν ἄκτιστη δόξα Του, «καθώς ἠδύναντο», ὅσο μποροῦσαν δηλαδή.
Ὁ Χριστός μέ τή μεταμόρφωση φανέρωσε στόν κόσμο τό ἀληθινό Του πρόσωπο καί τό μυστήριο τῆς παρουσίας Του. Δέν εἶναι μόνο ἄνθρωπος, εἶναι καί Θεός. Προσέλαβε τήν κτιστή ἀνθρώπινη φύση. Ὅμως στή Μεταμόρφωση φάνηκε καί ἡ ἄκτιστη θεία λαμπρότητα καί δόξα Του. Μέ τήν ἐνανθρώπηση Του, τό ἄκτιστο προσλαμβάνει τό κτιστό, ἑνώνεται τό θεῖο μέ τό ἀνθρώπινο, ὁ κατ’ εἰκόνα δημιουργημένος ἄνθρωπος πορεύεται ἀσφαλῶς πλέον στό καθ’ ὁμοίωσιν, τή θέωσή του.
Ἡ Μεταμόρφωση, πέρα ἀπό ἱστορικό γεγονός μέ βαθύτατη θεολογική σημασία, προβάλλεται καί ὡς πρόταση γιά ἐμπειρία ζωῆς γιά ὅλους μας. Ἡ θεία ἐμπειρία ἀποτελεῖ τόν τύπο καί τό σταθερό σημεῖο ἀναφορᾶς γιά ἐμᾶς. Ἀκριβῶς, ὅπως ἡ ἐμπειρία αὐτή, καθαρά πνευματικῆς φύσεως, χαρακτήρισε ἀρχικά τούς μαθητές τοῦ Κυρίου, πού ἔζησαν τό γεγονός τῆς Μεταμόρφωσης.
Ἀγαπητά μου παιδιά,
Ἡ Μεταμόρφωση εἶναι ἕνα γεγονός καθολικῆς σημασίας. Ἀρχικά ξεκινάει ἀπό τόν Κύριο, συνεπαίρνει στή συνέχεια τούς τρεῖς μαθητές, προεκτείνεται πρός τούς Δώδεκα καί δί’ αὐτῶν φτάνει σέ ὅλο τόν κόσμο καί σέ ὅλη τήν κτίση. Ἔτσι, κατά συνέπεια, δικαιούμαστε νά ὁμιλοῦμε γιά τή μεταμόρφωση τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ κόσμου, τῆς φύσης καί τῆς κτίσης, γιά τή μεταμόρφωση ὅλης της δημιουργίας, εἴτε ὑλικῆς εἴτε πνευματικῆς.
Εἶναι ἡ δόξα πού καρτεροῦν ὅλα τά τέκνα τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ Ἐκεῖνος μᾶς ἔχει καλέσει «εἰς τήν ἐαυτοῦ βασιλείαν καί δόξαν» (Ρωμ. η΄18· Α’ Θέσ. Β΄12).
Ἡ σωτηρία μας δέν εἶναι κάτι λίγο, κάτι φτωχό. Εἶναι ἡ ἀπόλαυση τῆς πληρότητας τῆς δόξας τοῦ Θεοῦ. Ἐδῶ ἀγκυροβολεῖ ἡ χριστιανική μας ἐλπίδα. Καί τό θαβώριο φῶς τῆς Μεταμορφώσεως ἀποτελεῖ τό προοίμιο καί τό ἐχέγγυο τῆς μέλλουσας λαμπρότητας στήν ὁποία θά ζήσουν οἱ ἐκλεκτοί του Θεοῦ. Τό μέγα θέαμα τοῦ φωτός τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Κυρίου – γράφει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς- εἶναι τό μυστήριο τῆς ὀγδόης ἡμέρας, δηλαδή τοῦ μέλλοντος αἰῶνος.
Εἶναι λάθος νά κατανοεῖται ἡ Μεταμόρφωση μόνο ὡς γεγονός ὑπερφυσικό καί κατ’ ἐπέκταση ὡς ἀνέφικτο γιά τήν παροῦσα ἱστορική μας ζωή. Ἡ μεταμόρφωση εἶναι κατ’ οὐσίαν λειτουργία ζωῆς καί πραγματώνεται διαρκῶς στό παρόν καί στή ζωή, ὅπως ἀκριβῶς φανερώθηκε μέ τή Μεταμόρφωση τοῦ Κυρίου στό ὄρος Θαβώρ.
Οἱ Χριστιανοί μέ τό βάπτισμά μας λάβαμε τόν ἀρραβώνα τοῦ Πνεύματος. Ἀποκτήσαμε τό δικαίωμα κληρονομίας στή δόξα τοῦ Θεοῦ. Καί καλούμαστε ἀπό τώρα νά μεταμορφωνόμαστε ὁλοένα καί περισσότερο μέ τή χάρη τοῦ Κυρίου (Β’ Κορ. γ΄18). Νά ζοῦμε τή μεταμορφωτική ἐμπειρία τῶν τριῶν μαθητῶν μέ τό φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί νά προσβλέπουμε σταθερά στήν ὁλοκληρωτική μεταμόρφωση πού θά μᾶς χαρίσει ὁ Κύριος κατά τή Δευτέρα Παρουσία Του. (Φίλ. γ΄21), ὁπότε καί θά ζήσουμε μέσα στό φῶς τοῦ Χριστοῦ, θά γίνουμε κοινωνοί τῆς δόξας Του. Θά μποροῦμε νά βλέπουμε τό δοξασμένο πρόσωπό Του (Ἀποκ. κβ΄4).
Ἡ πρόσκτηση μέ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ τῶν χριστιανικῶν ἀρετῶν, σημαίνουν τήν πνευματική ἀναβάθμιση, δηλαδή τήν μεταμόρφωσή μας κατά τήν Παύλεια ἐπιταγή «μεταμορφοῦσθαι τῇ ἀνακαινώσει τοῦ νοὸς ὑμῶν» (Ρωμ. ιβ 2) Τοῦτο συνεπάγεται τήν ἀπόλαυση τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν τῆς Οὐράνιας Βασιλείας, τήν ὁποία προγευόμαστε ἐμπειρικά μέσα ἀπό τήν μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἡ μετάληψη τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων σφραγίζει τήν ἀνακαίνισή μας, τήν μεταμόρφωσή μας καί ἐγγυᾶται τήν αἰωνιότητα στήν ἄκτιστη φωτοχυσία τοῦ Μεταμορφωθέντος Χριστοῦ.
Ἄς προσεγγίσουμε λοιπόν τό ὑπερφυές γεγονός τῆς θείας Μεταμορφώσεως καί ἅς ἐμβαθύνουμε λίγο στή σημασία πού ἔχει γιά μᾶς τούς πιστούς.
Χρόνια Πολλά
Μέ πατρική ἀγάπη
Ὁ Ἐπισκοπός σας