ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΣΑΜΟΥ ΚΑΙ ΙΚΑΡΙΑΣ κ. κ. ΕΥΣΕΒΙΟΥ ΕΠΙ ΤΗι 105η ΕΠΕΤΕΙΩι ΤΗΣ ΕΝΩΣΕΩΣ ΤΗΣ ΣΑΜΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Εορτάζουμε και φέτος την επέτειο της ενώσεως της Σάμου με την μητέρα Ελλάδα, μέσα σε ένα περιβάλλον που μόνο σκέψεις και προβληματισμούς μπορεί να προκαλέσει. Σε μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα αβεβαιοτήτων, που επιτείνονται από την κορύφωση του μεταναστευτικού ρεύματος, τα αποτελέσματα του οποίου γίνονται αφορμή σκέψεων και αγωνιών για το μέλλον της κοινωνίας μας. Και ακριβώς μέσα σε μια τέτοια συγκυρία είναι που η επέτειος αυτή έχει ξεχωριστή σημασία και πρέπει να εορταστεί με ιδιαίτερη λαμπρότητα, διότι αποτελεί την αφετηρία του ελεύθερου πολιτικού βίου του νησιού μας, μέσα στα πλαίσια της ελευθερίας που η ένωση εξασφάλισε για τους Σαμίους. Διότι η πλημμυρίδα των προσφύγων μας κάνει να σκεφτούμε για μια ακόμη φορά τι θα είχε απογίνει το νησί μας αν δεν είχε ενωθεί τότε με την μητέρα πατρίδα: είναι πλέον ή βέβαιον ότι θα είχε ακολουθήσει την πικρή μοίρα της Ίμβρου και της Τενέδου, και θα είχε καταποντιστεί στα κύματα των γεωπολιτικών κλυδωνισμών που συντάραξαν, και συνεχίζουν να συνταράζουν, την ευρύτερη περιοχή μας.
Οι σκέψεις αυτές παρουσιάζουν ανάγλυφο μπροστά μας το μέγεθος του κατορθώματος των προγόνων μας. Ενός επιτεύγματος στηριγμένου στον ηρωισμό των κατοίκων του νησιού μας, που βρήκε άξιο και ικανό καθοδηγητή στο πρόσωπο του πολιτικού αρχηγού του νησιού Θεμιστοκλή Σοφούλη, που έγινε πραγματικότητα επειδή οι Σάμιοι ήρθησαν στο ύψος των περιστάσεων, και ενωμένοι και αποφασισμένοι διεκδίκησαν την πραγματοποίηση του προαιώνιου πόθου της ενώσεως με το ελεύθερο ελληνικό κράτος, και με την αυτοθυσία, την αγωνιστικότητα και το αίμα τους όταν χρειάστηκε το πέτυχαν. Ενός πόθου που φλόγιζε τις καρδιές των συμπατριωτών μας ήδη από το 1830, όταν η Σάμος άδικα αποκλείστηκε από τα όρια του νεοσύστατου τότε ελληνικού κράτους, και από το 1834, όταν επιβλήθηκε στο νησί με τη βία των όπλων το καθεστώς της Ηγεμονίας. Μιας προσδοκίας ιερής, που πτέρωνε όλες τις εξεγέρσεις και τις επαναστάσεις των Σαμίων εναντίον πολλών Ηγεμόνων, και που περνούσε ως όνειρο πολύτιμο και ως όραμα σεπτό από γενιά σε γενιά, για να πραγματωθεί τελικά το Νοέμβριο του 1912, μετά από την εξέγερση και την αντίσταση των προγόνων μας στη βία του οθωμανικού κράτους και στην έντεχνη αδιαφορία των μεγάλων Δυνάμεων της εποχής.
Η 11η Νοεμβρίου του 1912 χάρισε στη Σάμο την ελευθερία, εξασφάλισε την εθνική, θρησκευτική και πολιτισμική ταυτότητα των κατοίκων της και σήμανε την αρχή της νεώτερης και σύγχρονης ιστορικής της πορείας. Προσδιόρισε το μέλλον και τη φυσιογνωμία του νησιού και έγινε απαρχή πολλών ιστορικών, αλλά και οικονομικών, και κοινωνικών και πολιτισμικών εξελίξεων. Και να σήμερα που οι συνθήκες τείνουν να υπονομεύσουν αυτό που κέρδισαν οι αγωνιστές με αίμα και αυτοθυσιαστική προσφορά. Σήμερα, την επίσημη αυτή ημέρα της τοπικής μας εορτής, οφείλουμε να διατρανώσουμε την θέλησή μας για να συνεχίσει η Σάμος να διατηρεί την ελληνορθόδοξη ταυτότητα που με τόσους αγώνες κατάφεραν να κρατήσουν οι πρόγονοί μας. Οφείλουμε να επισημάνουμε στις αρχές του κράτους μας ότι τα χώματα του νησιού μας έχουν ποτιστεί από το αίμα εκατοντάδων Σαμίων που πέθαναν για να κρατηθεί η Σάμος ελεύθερη, και ότι γι’ αυτό είναι χώματα ιερά, που αξίζουν σεβασμό, τιμή αλλά και υποστήριξη και ότι είναι και δική μας απαράγραπτη απόφαση να τα υπερασπιστούμε όποτε και όπως αν χρειαστεί. Ότι, σε τελική ανάλυση, ελληνική και ορθόδοξη κράτησαν και μας παρέδωσαν οι προπάτορές μας τη Σάμο, και ελληνική και ορθόδοξη θα την διατηρήσουμε και θα την κληροδοτήσουμε στα παιδιά μας, όσες θυσίες κι αν χρειαστούν γι’ αυτό.
Αγαπητά μου παιδιά
Μόνον έτσι, μόνο υπό αυτές τις προϋποθέσεις και με αυτές τις συνθήκες και τις προοπτικές έχει πραγματικό νόημα ο σημερινός εορτασμός, έχει αξία και σημασία να εορτάζουμε την ένωση της Σάμου με το ελεύθερη Ελλάδα. Κι αν στα χρόνια αυτά που πέρασαν οι κρατικές πολιτικές και πρακτικές έφεραν κάποτε το νησί μας και τους κατοίκους του σε θέση δυσχερή, είναι πάντα η ακλόνητη πίστη στην ιερή έννοια της πατρίδας που θερμαίνει τις ψυχές μας και διώχνει μακριά το σκοτάδι της πικρίας και της απογοήτευσης.
Εορτάζουμε λοιπόν την επέτειο της ένωσης με την Ελλάδα και φέτος με υψηλό φρόνημα, με εθνικό παλμό, με ορθόδοξη πνευματικότητα και με τη βεβαιότητα ότι παρά τις δυσκολίες και τις ενίοτε δεινές περιστάσεις σύντομα θα ανατείλει ημέρα ευοίωνη και χαρμόσυνη, κατά την οποία τα προβλήματα θα έχουν επιλυθεί και οι περιστάσεις θα έχουν βελτιωθεί, ακριβώς όπως ήλπιζαν οι πρωταγωνιστές της ενώσεως, όταν εγκατέλειπαν εργασίες, οικογένειες και συγγενείς για να ριχτούν ολόψυχα στον ιερό αγώνα τους.
Χρόνια Πολλά
Μετ’ εὐχῶν καί πατρικῆς ἀγάπης
Ὁ Ἐπίσκοπός σας
+ Ο Σάμου καί Ἰκαρίας Εὐσέβιος