ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΣΑΜΟΥ ΚΑΙ ΙΚΑΡΙΑΣ κ. κ. ΕΥΣΕΒΙΟΥ ΕΠΙ ΤΗι ΕΟΡΤΗι ΤΩΝ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ
Ἀγαπητοί μου Πατέρες καί Ἀδελφοί,
Ἀφού ἑορτάσαμε μέ περισσή λαμπρότητα τήν μεγάλη Δεσποτική ἑορτή τῶν Χριστουγέννων καί διανύσαμε τό Ἅγιο Δωδεκαήμερο, κλείνει αὐτή ἡ ἰδιαίτερη ἑορταστική περίοδος τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους μέ τήν ἑορτή τῶν Θεοφανείων, τήν Βάπτιση τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Τό κατ’ ἐξοχήν γεγονός τό ὁποῖο ἄλλαξε τήν πορεία τῶν γεγονότων, καί χώρισε τήν ἱστορία στά δύο ὑπῆρξε αναμφίβολα ἡ Σάρκωση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, ἡ εἰσοδός Του στήν ἀνθρώπινη ἱστορία διά τῆς Ἐνανθρωπήσεως. Ἡ Βάπτιση τοῦ Χριστοῦ στόν Ἰορδάνη ποταμό ἀποτελεῖ τήν ἀρχή τοῦ κηρύγματός Του, τῆς δημόσιας δράσεώς Του, ἡ ὁποία κορυφώθηκε στό Σταυρικό Πάθος καί τήν Ἀνάστασή Του.
Ὅμως τήν στιγμή αὐτή, ὅπου ὁ Δεσπότης ὡς ἁπλός δοῦλος βρίσκεται μέσα στά ὕδατα τοῦ Ἰορδάνου, φανερώνεται ἡ προσκύνησις τῆς Ἁγίας Τριάδος ὅπως ψάλλουμε καί στόν ἀσματικό κανόνα τῆς ἑορτῆς: «Τριάδος ἡ φανέρωσις, ἐν Ἰορδάνῃ γέγονεν· αὔτη γὰρ ὑπέρθεος φύσις, ὁ Πατὴρ ἐφώνησεν. Οὗτος ὁ βαπτιζόμενος, Υἱὸς ὁ ἀγαπητός μου, τὸ Πνεῦμα συμπαρῆν τῷ ὁμοίῳ, ὅν εὐλογοῦσι Λαοί, καὶ ὑπερυψοῦσιν, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας».
Κατά τήν Βάπτισή Του ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς Χριστός εὑρίσκεται στά Ἰορδάνεια ρεῖθρα, ἡ φωνή τοῦ Πατρός μαρτυρεῖ ἐξ οὐρανοῦ «Οὖτοςἐστίν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός», ἐνῶ τό Πανάγιον Πνεῦμα ἐν εἴδει περιστερᾶς κατέρχεται.
Τό Βάπτισμα τοῦ Ἰωάννου ἦταν Βάπτισμα μετανοίας εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν. Ὁ Κύριός μας ὡς τέλειος Θεός προσέλαβε τελεία τήν ἀνθρώπινη φύση ἐκτός ὅμως τῆς ἁμαρτίας, καί φυσικά ὡς ἀναμάρτητος καμμία ἀνάγκη καθάρσεως δέν εἶχε, δείχνει ὅμως τό μέγεθος τῆς ταπεινώσεως καί τῆς ἐσχάτου συγκαταβάσεώς Του. Γιά τό λόγο αὐτό δεν ἔμεινε καθόλου στό νερό γιά νά ἐξομολογηθεῖ ἁμαρτίες, ὅπως ἔκαναν οἱ ἄλλοι βαπτιζόμενοι, ἀλλά «εὐθέως ἀνέβη ἀπό τοῦ ὕδατος». Ὁ Χριστός ὥς Σωτῆρας καί Λυτρωτής ἐγκαινίασε τό Βάπτισμα «ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ καί πυρί», τό ὁποῖο ἀπαλλάσσει τον ἄνθρωπο ἀπό κάθε ἁμαρτία, ἀλλά ταυτόχρονα τόν καθιστά μέλος τοῦ Δεσποτικοῦ Σώματος, τῆς Ἁγίας Ἐκκλησίας. Ὅπως πολύ χαρακτηριστικά ἀκούσαμε στό Ἀποστολικό Ἀνάγνωσμα: «ὁ Θεός μᾶς ἔσωσε χάρη στό ἔλεός Του, μέ τό βάπτισμα τῆς ἀναγεννήσεως καί τῆς ἀνακαινίσεως, πού χαρίζει τό Ἅγιο Πνεῦμα, τό ὁποῖο σκόρπισε πλουσιοπάροχα ἐπάνω μας διά τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ» (Τιτ. γ΄ 4-7).
Γιά τόν λόγο αὐτό τό βάπτισμά μας καλεῖται προσφυῶς «λουτρό παλιγγενεσίας», διότι ἀφενός μέν τό Βάπτισμα συνιστᾶ ὁλοκληρωτική ἀναγέννηση τοῦ ἀνθρώπου, ἀφετέρου δέ τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τά ὁποῖα παρέχονται διά τοῦ Μυστηρίου τοῦ Χρίσματος, τό ὁποῖο τελεῖται συναπτά μέ τό Βάπτισμα «ἀνακαινίζουν» τόν ἄνθρωπο καί τόν ἐντάσσουν ἐντός τῆς Ἐκκλησίας, καθαρό ἀπό κάθε ρύπο, ἀλλά καί πλῆρη τῶν οὐρανίων χαρισμάτων.
Ἐχοντας ἀξιωθεῖ αὐτῆς τῆς δωρεᾶς ἀπό τῆς βρεφικῆς ἤδη ἡλικίας, πρέπει κυρίως τά Ἅγια Θεοφάνεια, νά θυμίζουν στόν καθένα μας τήν ἡμέρα τοῦ προσωπικοῦ μας θείου φωτισμοῦ, τῆς υἱοθεσίας μας ἀπό τόν Θεό καί τῆς εἰσόδου μας στήν Ἐκκλησία διά τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος.
Ἐνδυθήκαμε τόν Χριστό μέ τό Ἅγιο Βάπτισμα, λάβαμε τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέ τό Ἅγιο Χρῖσμα, ὀφείλουμε μέσα ἀπό τό Μυστήριο τῆς Μετανοίας καί Ἐξομολογήσεως, τό ὁποῖο ὀνομάζεται δεύτερο βάπτισμα, νά καθαρίζουμε τήν ψυχή ἀπό τήν ἁμαρτία καί μέ τή θεία Εὐχαριστία, κοινωνώντας τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ νά παραμένουμε ἑνωμένοι στό Σῶμα Του, τήν ἁγία μας Ἐκκλησία, «ἵνα δικαιωθέντες τῇ ἐκείνου χάριτι κληρονόμοι γενώμεθα κατ’ ἐλπίδα ζωῆς αἰωνίου» (Τιτ. γ΄ 8).
Ἀγαπητοί μου,
Ἄς ἐνστερνισθοῦμε τήν παράκληση τοῦ μεγάλου Πατέρα τῆς Ἐκκλησίας μας ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, ὅπως την ἀναφέρει σέ μία ὁμιλία του εἰς τά Ἅγια Φῶτα: « Ἐγώ εἶμαι τό Φῶς τοῦ κόσμου (καθώς λέγει ὁ Χριστός).. . Ἔφθασε ὁ καιρός τῆς ἀναγεννήσεως, πού μᾶς ἦλθε ἀπό τόν Οὐρανό, ἀς ἀναγεννηθοῦμε. Ἔφθασε ὁ καιρός για την ἀναδημιουργία μας, ἄς ξαναγίνουμε, ὅπως ὁ πρωτόπλαστος Ἀδάμ, μακρυά ἀπό την ἁμαρτία. Ἄς μήν μείνουμε στην ἀσχήμια τῆς ἁμαρτίας, ἀλλά ἄς γίνουμε ὅπως ὅταν νηπιοβαπτισθήκαμε, παραμένοντας ἀναγεννημένοι μέσα στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας.» Ἀμήν.
Χρόνια Πολλά
Μετ’ εὐχῶν καί πατρικῆς ἀγάπης ἐν Χριστῷ Ἐπιφανέντι
Ὁ Ἐπίσκοπός Σας
† Ὁ Σάμου καί Ἰκαρίας Εὐσέβιος