«Ἡ μετά θάνατον ζωή» Κυριακή 05 Νοεμβρίου 2023 - Ε΄ Λουκᾶ (Λουκ ιστ΄ 19-31)
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Μέ τήν σημερινή παραβολή τοῦ ἀνωνύμου πλουσίου καί τοῦ φτωχοῦ Λαζάρου ἡ Ἐκκλησία μας θέλει νά καταλάβουμε, πώς μέ τή σωστή διαχείριση τῆς ἐπίγειας ζωῆς μας κερδίζουμε ἤ μάλλον καλύτερα ἐτοιμάζουμε τήν αἰωνιότητα. Δέν θέλει ἡ Ἐκκλησία μας νά μείνουμε στό προφανές, στή σχέση δηλαδή τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν πλοῦτο καί τήν φτώχεια καί τό πῶς πρέπει νά φέρουμε αὐτή τήν συντυχία σέ κάθε περίσταση τῆς ζωῆς.
Ἐξάλλου γιά τήν κακή ἐπιρροή τοῦ ὑλικοῦ πλούτου πάνω στόν ἄνθρωπο καί τίς καταστροφικές του συνέπειες θά μᾶς μιλήσει σύν Θεῷ σέ μία ἀπό τίς ἑπόμενες Κυριακές μέ τήν παραβολή τοῦ ἄφρονος πλουσίου.
Σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας μέσα ἀπό τόν παραβολικό λόγο τοῦ Κυρίου θέλει νά συνειδητοποιήσουμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔχει ἀρχή ἀλλά δέν ἔχει τέλος. Κάθε φορά, πού ἕνας νέος ἄνθρωπος συλλαμβάνεται στήν κοιλία τῆς μητέρας του, ὁ Θεός πνέει τήν πνοή Του, ὅπως ἔκανε μέ τόν πρωτόπλαστο Ἀδάμ καί ἐγκαθιστᾶ τήν κτιστή ψυχή, στό σῶμα πού μόλις συνελήφθη. Ἆρα ὁ ἄνθρωπος εἶναι μέ σῶμα καί ψυχή ἀπό τήν πρώτη στιγμή τῆς συλλήψεώς του στή μήτρα τῆς μητέρας του, λόγος γιά τόν ὁποῖο ἡ ἔκτρωση ἤ ὅπως ἐξωραϊσμένα συνηθίζεται νά λέγεται ἡ διακοπή κύησης εἶναι φόνος.
Ἐξ ἄκρας συλλήψεως λοιπόν τό σῶμα εἶναι ἄρρηκτα συνδεδεμένο μέ τήν ψυχή, ὥσπου νά τά χωρίζει ὁ θάνατος. Τότε τό σῶμα ἐνταφιάζεται καί πηγαίνει στά στοιχεῖα ἀπό τά ὁποῖα συντέθηκε ἐξ ἀρχῆς, τό χῶμα καί τό νερό μέ τά ὁποῖα ὁ Θεός δημιούργησε τόν πρωτόπλαστο Ἀδάμ, γι’ αὐτό καί στήν ταφή λέγει ὁ ἱερέας «Τοῦ Κυρίου ἡ γῆ καί τό πλήρωμα αὐτῆς. Γῆ εἶ καί εἰς γῆν ἀπελεύσῃ». Ἡ ψυχή ὅμως εἶναι ἀθάνατη καί συνεχίζει νά ζεῖ. Μέ τόν βιολογικό θάνατο λοιπόν δέν τελειώνει ἡ ζωή τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά μόνο ὁλοκληρώνεται ὁ ἐπίγειος βίος του.
Ὁ ἄνθρωπος συνεχίζει νά ζεῖ μέ τήν ἀθάνατη ψυχή του σέ μία ἄλλη διάσταση ζωῆς, γιά τήν ὁποία μᾶς μίλησε σήμερα ὁ Κύριος καί στήν ὁποία προγεύεται ἤ τήν αἰώνια τιμωρία ἤ τήν αἰώνια χαρά. Οἱ ἐπιμνημόσυνες δεήσεις μάλιστα καί οἱ προσευχές τίς ὁποῖες κάνουμε γιά τούς κεκοιμημένους ἀφοροῦν στήν ψυχή τους. Ζητοῦμε τήν συγχώρηση καί τήν ἀνάπαυσή τους ἀπό τόν Χριστό, διότι οἱ ψυχές ἀπό μόνες τους χωρίς τό σῶμα δέν μποροῦν οὔτε νά προσευχηθοῦν, οὔτε νά ἐξομολογηθοῦν, οὔτε νά κοινωνήσουν, οὔτε φιλανθρωπίες νά κάνουν. Αὐτό τό ἔργο μένει σέ ἐμᾶς, γιά νά ἐκφράσουμε τήν ἀγάπη μας γιά τίς ψυχές που ἔφυγαν, μέσα ἀπό τά ὅσα ἡ Ἐκκλησία μας ὁρίζει, γνωρίζοντας ὅτι οἱ κεκοιμημένοι ἔχουν ἀνάγκη ἀπό τίς προσευχές μας καί μέ τήν πεποίθηση, ὅτι δύναται νά ἀλλάξει πρός τό καλύτερο τήν κατάσταση τῆς ψυχῆς μέ δυνατή προσευχή καί ἱκεσία πρός τόν Χριστό καί ἔργα ἀγάπης.
Κι ὅπως ἀντιλαμβανόμαστε ἀπό τήν εὐαγγελική διήγηση, ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀποθάνει ἡ ψυχή του ζώντας στήν ἄλλη διάσταση ζωῆς καί γνωρίζει και θυμᾶται καί ἀγωνιᾶ γιά τήν ἐπικοινωνία μέ τούς γνωστούς καί τούς συγγενεῖς, ἀλλά καί γιά τή σωτηρία τή δική της καί τῶν ἄλλων καί περιμένει βοήθεια καί ἐπιζητεῖ ἀνάπαυση καί ἀναψυχή, ἔστω καί ἐπ’ ἐλάχιστον.
Γι’ αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία μας θεωρεῖ τήν προσευχὴ γιὰ τοὺς «κεκοιμημένους» ὡς βασικὴ ἔκφραση ἀγάπης. Ζητᾶμε ἀπὸ τὸ Θεὸ νὰ θυμηθεῖ αὐτοὺς ποὺ καὶ ἐμεῖς θυμόμαστε καὶ τοὺς θυμόμαστε ἀκριβῶς ὄχι μόνο γιατί τοὺς ἀγαπᾶμε, ἀλλά ἐπειδή κι ἐκεῖνοι μᾶς θυμοῦνται καί ἀγωνιοῦν καί γιᾶ ἐμᾶς. Ἀκόμη κι ἡ ἁπλή εὐχή «Θεός σ’χωρέσ’τον» ἤ «Θεός σ’χωρέ’ την» ἀποτελεῖ ἔκφραση ἄμεσης φιλανθρωπίας καί ἀγάπης. Πρέπει δέ νά λέγεται ἐγκάρδια καί ὁλόθυμα ἀκόμη κι ἄν εἴχαμε κάποια στεναχώρια ἤ διαφορά μέ τόν ἀποθανόντα, γιά νά τόν λύσουμε καί τόν ἀπελευθερώσουμε ἀπό τό βάρος αὐτό. Καί τοῦτο ἀκόμη κι ἄν τό δίκιο ἦταν μέ τό μέρος μας, πράγμα τό ὁποῖο ὅλοι τό ἐπιζητοῦν, τόσο ἐπί γῆς, ὅσο καί μετά θάνατον. Ἀλλά μετά θάνατον ὅπως καταλαβαίνουμε σήμερα, εἶναι πολύ σημαντικότερο!
Σε αὐτό τό σημεῖο ὅμως πρέπει νά ἐπισημάνουμε ὅτι στίς ἡμέρες μας ἀρκετοί ἄνθρωποι, ἀμφισβητοῦν τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν καί ἀπορρίπτουν καί τήν μετά θάνατον ζωή. Ἄλλες φορές ἐξαιτίας τῆς ἀδιαφορίας ἤ τῆς ἄγνοιά τους. Ἄλλες φορές ἐξαιτίας τῆς ἰδεολογίας τους καί τῆς ὑλιστικῆς νοοτροπίας μέ τήν ὁποία μᾶς ἀναθρέφει ὁ κόσμος δυστυχῶς. Ἄλλες φορές ἐπειδή ἐχθρεύονται τόν Χριστό καί τήν Ἐκκλησία Του καί θέλουν νά διαφοροποιηθοῦν. Ἄλλες φορές, ἰδιαίτερα στίς μέρες μας, ἐπειδή παρασύρονται ἀπό τή διδασκαλία ἀνατολικῶν θρησκειῶν (Βουδισμός, Ἰνδουισμός, Ταοϊσμός κ.λ.π.) καί ἀπό τίς λατρευτικές πρακτικές τους, ὅπως ἡ γιόγκα, τήν ὁποία δυστυχῶς κάποιοι τήν θεωροῦν ἀφελῶς ὡς ἄσκηση γυμναστικῆς, χωρίς ὅμως νά εἶναι ἔτσι! Ἐνίοτε μάλιστα υἱοθετοῦν χωρίς ἐξέταση τήν θεωρία τῆς μετεμψύχωσης ἤ μετενσάρκωσης, ἡ ὁποία εἶναι βασικό δόγμα αὐτῶν τῶν ἀνατολικῶν θρησκειῶν, ἄν καί εἶναι πολύ νεώτερο στήν ἱστορία τους, ἀλλά ἔρχεται σέ πλήρη ἀντίθεση μέ τήν Ὀρθόδοξη Χριστιανική πίστη καί ζωή.
Ὅπως προαναφέραμε ὁ ἄνθρωπος συγκροτεῖται ἀπό σῶμα καί ψυχή. Ἕνα σῶμα καί μία συγκεκριμένη ψυχή. Κι ἐπειδή ὁ ἄνθρωπος δημιουργήθηκε γιά νά εἶναι ἀθάνατος, ἡ ψυχή μετά τόν βιολογικό θάνατο, ζεῖ στήν διάσταση ζωῆς ὅπως σήμερα τήν ἀνέφερε ὁ Κύριος καί ἡ ὁποία ὀνομάζεται μέση κατάσταση ψυχῶν, ἐν ἀναμονῇ τῆς Δευτέρας Παρουσίας. Τότε θά ἀναστηθοῦν τά νεκρά σώματα τῶν ἀνθρώπων καί θά εἰσέλθουν ξανά σέ αὐτά οἱ ψυχές καί ὡς κανονικοί καί ὁλόκληροι ἄνθρωποι, θά σταθοῦμε ὅλοι ἐνώπιον τοῦ Χριστοῦ, στό κριτήριο τῆς Δευτέρας Παρουσίας Του. Γιά τήν μεγάλη αὐτή ὥρα προσευχόμαστε σέ κάθε θεία λειτουργία ζητώντας νά εἶναι χριστιανικά τά τέλη τῆς ζωῆς μας, ἀνώδυνα, ἀνεπαίσχυντα, εἰρηνικά καί νά ἔχουμε καλή ἀπολογία στό φοβερό βῆμα τῆς κρίσης τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Χριστοῦ.
Ἄρα λοιπόν ἡ ψυχή δέν μεταβαίνει σέ ἄλλους ζῶντες ὀργανισμούς, ὅπως λέει ἡ θεωρία τῆς μετεμψύχωσης, ἀφ’ ᾗς στιγμῆς μάλιστα κανείς ἄλλος ἔμβιος ὀργανισμός δέν ἔχει ψυχή λογική ὅπως ὁ ἄνθρωπος. Κανένα ζῶο δέν ἔχει ψυχή μέ τήν ἔννοια τῆς λογικῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου. Ὅλα τά ζῶα δημιουργήθηκαν μέ ἕνα λόγο τοῦ Θεοῦ μόνο καί ἔχουν μόνο ζωή καί ὄχι ψυχή, ὥστε γιά τά ζῶα δέν ὑπάρχει αἰωνιότητα, οὔτε βεβαίως μποροῦν στό σῶμα τους νά φιλοξενήσουν τήν λογική ψυχή τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ὁποία δημιουργεῖται ἀπό τήν πνοή τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἄνθρωπος μιά φορά ζεῖ καί μιά φορά πεθαίνει, ὅπως ἐπισημαίνει κι ὁ ἀπόστολος Παῦλος στήν πρός Ἑβραίους ἐπιστολή του: «μιά φορά ἐπιφυλάσσεται στούς ἀνθρώπους νά πεθάνουν, ἔπειτα δέ ἐπακολουθεῖ κρίση καί ἀνταπόδοση κατά τά ἔργα τους ...» (βλ. θ΄ 27).
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ὁ βιολογικός θάνατος τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν Ἐκκλησία μας ὀνομάζεται κοίμηση καί τά νεκροταφεῖα κοιμητήρια. Εἶναι ἕνας ὕπνος ὅμως μόνο γιά τό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ ψυχή συνεχίζει νά ζεῖ καί θά ζεῖ αἰωνίως, ἑνωμένη ξανά μέ τό ἀναστημένο σῶμα ἀπό τήν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Κυρίου καί μετά.
Ἄς ἀξιοποιήσουμε ὅλες τίς εὐκαιρίες πού μᾶς παρέχει ὁ Χριστός γιά νά ζήσουμε αἰωνίως μαζί Του, διαχειριζόμενοι σωστά καί ἐπ’ ἀγαθῷ ὅ,τι Ἐκεῖνος μᾶς δωρίζει, ὑλικό ἤ πνευματικό ἀγαθό, ὥστε νά ἀπολαύσουμε τά ἀγαθά τῆς μελλούσης ζωῆς καί Βασιλείας κατά τήν προσδοκία τῆς ὁμολογημένης Πίστεώς μας. Ἀμήν.