«Ἡ θεοπνευστία τῆς Ἁγίας Γραφῆς» Κυριακή 22 Ὀκτωβρίου 2023 - Στ΄ Λουκᾶ ( Γαλ. α΄ 11-19)
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Στό σημερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα ἀκούσαμε τόν ἀπόστολο Παῦλο νά ἐπισημαίνει πρός τούς Γαλάτες, ὅτι τό Εὐαγγέλιο, τό ὁποῖο τούς δίδαξε δέν εἶναι δικά του λόγια, οὔτε ἡ διδασκαλία κάποιου ἄλλου ἀνθρώπου, ἀλλά ἡ ἀλήθεια, ὅπως τοῦ τήν ἀπεκάλυψε καί τοῦ τήν ἐμπιστεύθηκε ὁ Ἴδιος ὁ Χριστός.
Αὐτή εἶναι ἡ μέγαλη καί εἰδοποιός διαφορά τοῦ Χριστιανισμοῦ, ἀπό ὁποιαδήποτε ἄλλη θρησκεία. Διότι ὁ Χριστιανισμός ἀποτελεῖ τήν Ἀλήθεια τήν ὁποία ἀπεκάλυψε ὁ Ἴδιος ὁ Θεός καί ἐπαλήθευσε μέ τήν ἐνανθρώπησή Του, σέ ἀντίθεση μέ τίς διάφορες θρησκεῖες, οἱ ὁποῖες ἀποτελοῦν ἐπινοήσεις τοῦ ἀνθρωπίνου νοῦ, ποῦ ἀγωνίζεται νά βρεῖ τό θεῖο, χωρίς ὅμως ἴχνος θεϊκῆς ἀποκάλυψης στόν ἀγῶνα αὐτό.
Στόν Χριστιανισμό ὁ ἄνθρωπος δέν προσπαθεῖ νά βρεῖ καί νά ἀνακαλύψει μέ τίς δικές του δυνάμεις τό Θεό, διότι ὁ Θεός Τοῦ ἀποκαλύπτεται μόνος Του. Ὁ Κύριος μᾶς ἀποκαλύφθηκε μέ τήν Ἐνανθρώπησή Του. Γιά τόν λόγο αὐτό ὁ Ἅγιος Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος γράφει στίς πρῶτες ἀκόμη γραμμές τοῦ Εὐαγγελίου του: «Ὁ Λόγος ἔγινε ἄνθρωπος καί κατοίκησε ἀνάμεσά μας, καί εἴδαμε τή δόξα του, δόξα πού ἔχει ὡς μονογενής Υἱός τοῦ Πατρός, γεμάτος μέ χάρη καί ἀλήθεια» (βλ. Ἰω. α΄14).
Ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ Λόγου εἶναι συγκεκριμένο ἱστορικό γεγονός, τό ὁποῖο «ἔχουμε δεῖ μέ τά μάτια μας, τό παρατηρήσαμε καλά καί τό ψηλαφήσαμε μέ τά χέρια μας», ὅπως πάλι ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης σημειώνει στήν Α΄ Καθολική ἐπιστολή τοῦ (βλ. Α΄ Ἰω. α΄ 1). Ὁ Χριστός δέν ἦλθε ἁπλῶς γιά νά μᾶς μιλήσει γιά τήν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ. Οἱ ἄνθρωποι πίστευαν σέ Θεό, ἔτσι ἤ ἀλλιῶς καί πρίν τόν ἐρχομό Του. Ἦλθε νά μᾶς ἀποκαλύψει τόν ἀληθινό Θεό. Ὄχι νά διορθώσει ἤ νά βελτιώσει τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, πού εἶχαν μέχρι τότε οἱ ἄνθρωποι, ἀλλά νά μᾶς δείξει στό πρόσωπό Του, τόν ἀληθινό Θεό. «Αὐτός πού ἔχει δεῖ ἐμένα, ἔχει δεῖ καί τόν πατέρα μου » (βλ. Ἰω. δ΄ 9), εἶπε στόν ἀπόστολο Φίλιππο.
Γιά τόν λόγο αὐτό καί ὁ Χριστιανισμός ξεπερνᾶ τά ὅρια τῆς θρησκείας. Δέν ἀποτελεῖ θρησκεία, ἀλλά τήν Ἀλήθεια, τήν ὁποία ἀπεκάλυψε καί ἐπαλήθευσε ὁ Χριστός διακηρύσσοντας μάλιστα γιά τόν ἑαυτό τοῦ «Ἐγώ εἶμαι ἡ Ὁδός καί Ἀλήθεια καί ἡ Ζωή» (βλ. Ἰω. ιδ΄ 6) .
Ὅλη αὐτή ἡ Ἀλήθεια, ἡ ὁποία ἀποκαλύφθηκε, καταγράφηκε μέσα στήν Ἁγία Γραφή, πρίν καί μετά τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ. Στήν Παλαιά Διαθήκη ὁμιλεῖ ὁ ἄσαρκος Θεός Λόγος καί στήν Καινή Διαθήκη ὁ ἐνανθρωπήσας Θεός, ὁ ἔνσαρκος Θεός Λόγος.
Πολλές φορές στήν Παλαιά Διαθήκη βρίσκουμε τίς ἐκφράσεις «τάδε λέγει Κύριος» ἤ «λόγος Κυρίου». Αὐτές οἱ ἐκφράσεις φανερώνουν, ὅτι οἱ ἱεροί συγγραφεῖς εἶχαν τήν συνείδηση, ὅτι δέν διδάσκουν δικές τους ἰδέες, ἀλλά τόν λόγο καί τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἀποκαλυπτόταν σ' αὐτούς. Τά βιβλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς γράφτηκαν σέ διάστημα πολλῶν ἑκατονταετιῶν ἀπό διάφορους συγγραφεῖς, οἱ ὁποῖοι ἔζησαν σέ διαφορετικό ἱστορικό, πολιτιστικό, γεωγραφικό καί πολιτικό πλαίσιο. Ἀκόμα καί ἡ γλῶσσα πού χρησιμοποίησαν δέν ἦταν ἡ ἴδια. Ἄλλοι ἔγραψαν στήν ἑβραϊκή, ἄλλοι στήν ἀραμαϊκή καί ἄλλοι στήν ἑλληνική γλῶσσα. Ὅλα τά βιβλία τῆς Καινῆς Διαθήκης γράφτηκαν πρωτοτύπως στά Ἑλληνικά, πλήν τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Ματθαίου, τό ὁποῖο γράφτηκε πρῶτα στά ἀραμαϊκά, ἀλλά μεταφράστηκε ἀμέσως στά ἑλληνικά, ζῶντος ἀκόμη τοῦ Εὐαγγελιστοῦ. Τό θαυμαστό ὅμως εἶναι ὅτι παρά τίς σημαντικές αὐτές διαφορές, δέ διαπιστώνεται καμμιά ἀντίθεση ἤ διαφορά διδασκαλίας μέσα σ' ὅλη τήν Ἁγία Γραφή.
Οἱ ἱεροί συγγραφεῖς φωτίστηκαν ἀπό τό Θεό καί ἔγραψαν χωρίς λάθη τή θεία ἀποκάλυψη. Ὁ Θεός χρησιμοποίησε μέν ὡς ὄργανά Του τούς ἱερούς συγγραφεῖς, ἀλλά τούς ἄφησε ἐλεύθερα νά ἐκφραστοῦν, ἀνάλογα μέ τή μόρφωση καί τίς δυνατότητές τους καί ἀνάλογα μέ τή μόρφωση καί τίς ἀνάγκες τῶν ἀναγνωστῶν τους. Αὐτός ὁ φωτισμός τοῦ Θεοῦ ὀνομάζεται θεοπνευστία καί ἀποτελεῖ τήν ἐγγύηση, ὅτι οἱ ἱεροί συγγραφεῖς μᾶς παρέδωσαν ἀλάθητα το λόγο τοῦ Θεοῦ. Ἆρα ἡ Ἁγία Γραφή εἶναι ἀλάθητη.
Αὐτό μαρτυρεῖ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἐμμέσως μέ τά ὅσα ἀκούσαμε νά γράφει στούς Γαλάτες, ἀλλά καί ἄμεσα ὅταν ἀπευθυνόμενος στόν Τιμόθεο ἐπισημαίνει: "Κάθε Γραφή (δηλ. κάθε βιβλίο τῆς Ἁγίας Γραφῆς) εἶναι θεόπνευστη καί ὠφέλιμη γιά νά διδάσκει, γιά νά ἐλέγχει τίς πλάνες, γιά νά διορθώνει αὐτούς ποῦ ἁμαρτάνουν, γιά νά παιδαγωγεῖ στήν ἀρετή" (βλ. Β' Τιμ. γ΄ 16). Κι ὁ Ἀπόστολος Πέτρος ἐπίσης μᾶς διδάσκει: "Στό παρελθόν, δέν προφήτεψαν ποτέ ἄνθρωποι ἀπό τή δική τους θέληση, ἀλλά προφήτεψαν ἅγιοι ἄνθρωποι ἀφοσιωμένοι στό Θεό, πού φωτίζονταν ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα" (βλ. Β' Πετρ. α΄ 21).
Ἔτσι ὅταν λέμε ὅτι ἡ Ἁγία Γραφή εἶναι θεόπνευστη, ἐννοοῦμε ὅτι, οἱ συγγραφεῖς τῆς Ἁγίας Γραφῆς δέν κατέγραψαν δικές τους ἰδέες ἤ σκέψεις, ἀλλά ὅσα ὁ Θεός τούς φανέρωσε. Ὅ,τι γράφουν εἶναι γεμάτο ἀπό τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ καί ὅ,τι ἀπεκάλυψε ὁ Κύριος, τό ἀπεκάλυψε μιά γιά πάντα.
Οἱ ἄνθρωποι ὅμως βαθμηδόν δηλαδή λίγο-λίγο ἀξιοῦνται νά ἀντιλαμβάνωνται καί νά κατανοοῦν αὐτήν τήν Ἀλήθεια. Ἔτσι μέσα ἀπό τήν ἑρμηνεία τῆς Ἁγίας Γραφῆς ἀπό τούς Πατέρες καί διά τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, δημιουργεῖται ἡ Ἱερά Παράδοση, ἡ ὁποία δέν εἶναι ἄλλο ἀπό τήν ἀπόλυτη παραδοχή καί κατανόηση αὐτῆς τῆς μιᾶς Ἀλήθειας, ὅπως τήν ἀπεκάλυψε ὁ Χριστός. Ἡ Ἱερά Παράδοση ὁριοθετεῖ καί συστηματοποιεῖ τήν πίστη μας, τήν ὀνομάζει δόγμα καί πάνω του θεμελιώνει τήν ἀληθινή ζωή καί τή σωτηρία μας.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Τήν Κυριακή της Ὀρθοδοξίας, ὅταν διαβάζουμε τό Συνοδικό της Ὀρθοδοξίας, ὁμολογοῦμε: «Οἱ Προφῆται ὡς εἶδον, οἱ Ἀπόστολοι ὡς ἐδίδαξαν, ἡ Ἐκκλησία ὡς παρέλαβεν, οἱ Διδάσκαλοι ὡς ἐδογμάτισαν, ἡ Οἰκουμένη ὡς συμπεφρόνηκεν, ..., ὁ Χριστός ὡς ἐβράβευσεν. Οὕτω φρονοῦμεν, οὕτω λαλοῦμεν, οὕτω κηρύσσομεν Χριστόν τόν ἀληθινόν Θεόν ἡμῶν, ... Αὕτη ἡ πίστις τῶν Ἀποστόλων, αὕτη ἡ πίστις τῶν Πατέρων, αὕτη ἡ πίστις τῶν Ὀρθοδόξων, αὕτη ἡ πίστις τήν Οἰκουμένην ἐστήριξεν.» Αὐτή ἡ διακήρυξη ἀποτελεῖ τήν μοναδική σύνθεση τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως, ὅπως τήν βιώνει καί τήν μεταδίδει ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας στό διάβα τῶν αἰώνων.
Μόνο ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία κατέχει, διατηρεῖ, ὁμολογεῖ καί κηρύσσει αὐτούσιο καί ἀπαραχάρακτο το ἱερό Εὐαγγέλιο, ὅπως τό παρέδωσε ὁ Κύριος καί Θεός μας Ἰησοῦς Χριστός. Αὐτή εἶναι ἡ ἱστορική ἀλήθεια, ὅπως ἀποδεικνύει μιά ἁπλή ἱστορική ἀναδρομή στό παρελθόν χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν κ Ὁμολογιῶν. Σέ ὅλες αὐτές τίς ἀποκαλούμενες Ἐκκλησίες ἤ Ὁμολογίες ἀναγκαστικά θά σταματήσουμε σέ κάποιο πρόσωπο, στό ὁποῖο ὀφείλεται ἡ ἀποκοπή ἀπό τή Μία Ἁγία Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία καί ἡ δημιουργία νέας. Στούς Ρωμαιοκαθολικούς ὁ πάπας Λέων ὁ Θ΄ μέ τό Σχίσμα τοῦ 1054, στούς Προστεστάντες ὁ Λούθηρος καί ὁ Καλβίνος, στούς Ἀγγλικανούς ὁ Κρόμγουελ κλπ.
Στήν ἱστορική ἀναδρομή ὅμως στό παρελθόν τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας θά βρεθοῦμε στήν ἀγκάλη τοῦ Χριστοῦ καί τῶν Ἀποστόλων, ἀφοῦ τίποτε δέν προστέθηκε, οὔτε ἀφαιρέθηκε ἐδῶ καί δύο χιλιάδες χρόνια. Ὅ,τι πίστευε ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος, ὁ ἅγιος Πολύκαρπος, ὁ μέγας Ἀθανάσιος, ὁ μέγας Βασίλειος, τό ἴδιο ἀκριβῶς πιστεύουμε καί σήμερα.
Στούς ἰδιαίτερα δύσκολους καιρούς μας ἄς γνωρίζουμε, πώς : Ὅ,τι διδάσκει, ὅ,τι πιστεύει, ὅ,τι λατρεύει, ὅ,τι προσφέρει σέ ἐμᾶς μέ τά ἅγια δόγματα καί τά ἅγια μυστήρια ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, σέ ὅ,τι μᾶς καλεῖ νά ὑπακούουμε καί νά ζοῦμε γιά νά ἑνωθοῦμε ἀξίως μέ τόν Χριστό μας, αὐτό καί μόνον εἶναι ἡ Ἀλήθεια καί γι’ αὐτό εἶναι ἡ Ὁδός καί ἡ Ζωή. Ἀμήν.