«Ἡ ἀναγκαιότητα τῆς Ἱερωσύνης γιά τή σωτηρία μας» Κυριακή 3 Σεπτεμβρίου 2023 – Α΄ Κορ. ιστ, 13-24
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ὁ ἐπίλογος τῆς Α’ Πρός Κορινθίους ἐπιστολῆς τοῦ Ἀποστόλου Παύλου διαβάστηκε σήμερα στή θέση τοῦ ἀποστολικοῦ ἀναγνώσματος.
Μέ τρόπο συναισθηματικό, ἀλλά καί μέ αὐστηρότητα ὁ ἀπόστολος Παῦλος χαιρετᾶ καί ἀσπάζεται ἕνα ἕκαστον τῶν Κορινθίων καί μέ λιτές προστακτικές ἐκφράσεις συγκεφαλαιώνει τά ὅσα τούς ἔχει διδάξει μέχρι στιγμῆς, σέ μία ἀπό τίς μεγαλύτερες ἐπιστολές του. Τούς ὑπενθυμίζει, γιά μία ἀκόμη φορά, νά εἶναι α) προσεκτικοί στήν ζωή, β) σταθεροί στήν πίστη, γ) ἀνδρεῖοι στό φρόνημα καί δ) ἀκμαῖοι στό ἦθος. Πάνω ἀπ’ ὅλα νά προκρίνουν στή ζωή τους τήν ἀγάπη στόν Χριστό, ὡς τόν μόνον ἀληθινό Θεό, Σωτῆρα, Κύριο καί Λυτρωτή. Διαφορετικά θέτουν τόν ἑαυτό τους ἐκτός Ἐκκλησίας καί ἆρα τήν σωτηρία τους ἐν ἀμφιβόλῳ.
Τό κέντρο βάρους ὅμως τοῦ σημερινοῦ ἀποστολικοῦ ἀναγνώσματος βρίσκεται στήν ἀποστολική εὐλογία, μέ τήν ὁποία καταστέφει τό κατηχητικό-διδακτικό του ἔργο πρός αὐτούς. «Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ μεθ᾿ ὑμῶν» δηλαδή ἡ χάρη τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ νά εἶναι μαζί σας.
Μέ τόν λόγο αὐτό, καθιστᾶ ἐμφανές, πώς ἡ ὅποια πρόοδος καί πνευματική τους ἐπιτυχία θά ὀφείλεται, ὄχι τόσο στήν δική τους προσπάθεια, ἐπί τῇ βάσει ὅσων διδάχθηκαν, ὅσο στή χάρη τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Τοῦτο πολλές φορές ἐπανέλαβε στήν Α΄ πρός Κορινθίους ἐπιστολή, ἀκόμη καί γιά τόν ἴδιο τόν ἑαυτό του, ὅταν εἶπε: «Μέ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ εἶμαι, αὐτό πού εἶμαι»(δηλ. ἀπόστολος τοῦ Χριστοῦ) (βλ. Α΄Κορ. ιε 10).
Ἄν τώρα ρίξουμε μιά ματιά στίς ἐπιστολές τοῦ ἀποστόλου Παύλου θά διαπιστώσουμε, ὅτι συχνά ὁμιλεῖ γιά τήν ἀπόλυτη ἀνάγκη τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ στήν πνευματική συγκρότηση τοῦ ἀνθρώπου. Θά παρατηρήσουμε ἐπίσης, πώς ὅλες του οἱ ἐπιστολές κατακλείονται μέ παρόμοιο τρόπο, καθώς μετά τά ὅσα διδάσκει καί συμβουλεύει, εὔχεται νά ἔλθει ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀρωγός στή ζωή τοῦ ἀνθρώπου γιά νά τελειοποιήσει τήν προσπάθεια, πού ἐκεῖνος καταβάλει γιά τήν σωτηρία του.
Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας μάλιστα, στάθηκαν μέ περισσή εὐλάβεια σέ αὐτήν τήν ὡραία ἀποστολική εὐχή καί εὐλογία τοῦ Παύλου καί φρόντισαν νά μήν λείπει ἀπό τό ἱερό κείμενο τῆς θείας Λειτουργίας. Ἡ θεία Λειτουργία ἀποτελεῖ, ὅπως λέει καί τό ὄνομά της τό ἔργο τοῦ Λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Τό πιό σπουδαῖο καί τό πιό σημαντικό ἔργο τοῦ Λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἄνθρωπος ἀξιώνεται νά ἑνωθεῖ μέ τόν Θεό. Νά λάβει τό ἄχραντο Σῶμα Του καί τό τίμιο Αἷμα Του «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καί εἰς ζωήν τήν αἰώνιον». Γιά νά φτάσει ὅμως ὁ ἄνθρωπος σέ αὐτήν τήν μεγαλειώδη στιγμή, πέρα ἀπό τήν προσωπική του προετοιμασία μέ τήν ἐξομολόγηση τῆς καρδιᾶς του, τήν νηστεία του καί τά ἔργα ἀγάπης, ἔχει ἀνυπερθέτως τήν ἀνάγκη τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ.
Γιά τόν λόγο αὐτό, ἡ ἁγία Ἀναφορά τῆς θείας Λειτουργίας, ἡ τέλεση δηλαδή τῆς ἀναίμακτης θυσίας, ξεκινᾶ πάντοτε μέ τήν ἀποστολική εὐλογία: «Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί Πατρός καί ἡ κοινωνία τοῦ ἁγίου Πνεύματος εἴη μετά πάντων ὑμῶν» (ὅπως σχεδόν αὐτούσια κατακλείει τήν Β΄πρός Κορινθίους ἐπιστολή).
Εἶναι ἡ στιγμή, κατά τήν ὁποία ὁ ἱερουργός ἐκφωνώντας τά ἀποστολικά αὐτά λόγια εὐλογεῖ τόν Λαό καί εὔχεται: «Ἡ χάρη τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί Πατέρα καί ἡ κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος νά εἶναι μέ ὅλους ἐσᾶς» ἐνισχύοντας τήν πορεία του πρό τήν θεία Κοινωνία.
Μέσα ἀπό αὐτά τά λόγια, ἀπό τή μιά μεριά, ἐπισημαίνεται ἡ ἀπό κοινοῦ ὁμολογία τῆς πίστης στόν Πατέρα, τόν Υἱό καί τό Ἅγιο Πνεῦμα, ὅπως πρό ολίγου ἀκούσθηκε στό Σύμβολο τῆς Πίστεως. Ἀπό τήν ἄλλη ὁ πιστός Λαός ἔχει τήν εὐκαιρία νά ἀντιληφθεῖ μέσα ἀπό τήν εὐλογία, πώς ἡ θεία Λειτουργία τελεῖται ἀπό τόν Ἴδιο τόν Χριστό διαμέσου τοῦ Ἱερέως.
Σύμφωνα μέ τήν διδασκαλία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας, ὁ Ἱερέας μέ τήν χειροτονία του ἐνδύεται τήν ἱερωσύνη τοῦ Χριστοῦ, ὅπως φανερώνουν τά ἱερατικά του ἄμφια. Ὁ Ἱερέας δανείζει τόν ἑαυτό του στόν Χριστό. Σέ κάθε θεία Λειτουργία ὁ Χριστός διά τοῦ Ἱερέως λειτουργεῖ γιά τόν Λαό Του. Ὁ Χριστός διά τοῦ Ἱερέως εὐλογεῖ τόν Λαό Του. Ὁ Χριστός διά τοῦ Ἱερέως μεταδίδει τά ἄχραντα Μυστήρια.
Καί πράγματι, ὅταν μεταλαμβάνουμε, ἀκοῦμε τόν Ἱερέα νά λέει: «Μεταλαμβάνει ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ...». Δέν λέει: «ἐγώ μεταλαμβάνω τόν δοῦλο τοῦ Θεοῦ», ἀλλά ἐννοεῖ, ὅτι ὁ Χριστός μέσῳ ἐκείνου (δηλαδή τοῦ Ἱερέως) μεταδίδει στόν Λαό τό Σῶμα Του καί τό Αἷμα Του. Τό ἴδιο συμβαίνει καί στά ὑπόλοιπα ἱερά Μυστήρια. Δέν λέει ὁ Ἱερέας: Βαπτίζω τόν δοῦλο τοῦ Θεοῦ..., οὔτε χρίω τόν δοῦλο τοῦ Θεοῦ... οὔτε στέφω τόν δοῦλο τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά Βαπτίζεται, Χρίεται καί Στέφεται ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ καί ἐννοεῖται ἀπό τόν Χριστό.
Ἐξάλλου καί ἡ σταυροειδής εὐλογία διά τῆς χειρός τοῦ Ἱερέως τόν Χριστό συμβολίζει. Μέ τά δάκτυλα τοῦ δεξιοῦ χεριοῦ ὁ Ἱερουργός σχηματίζει τά πρῶτα καί τά τελευταία γράμματα τῶν λέξεων Ἰησοῦς Χριστός «IC XC», ὥστε μέ ἐμφανῆ τόν συμβολισμό νά φαίνεται καί ἀπό τήν εὐλογία ἀκόμη, πώς τό χέρι τοῦ Ἱερουργοῦ γίνεται διά τῆς Ἱερωσύνης τό ἴδιο τό χέρι τοῦ Χριστοῦ, πού εὐλογεῖ τόν Λαό καί τόν κόσμο Του.
Μέγιστη εὐλογία καί εὐθύνη συνάμα!
Γι’ αὐτό ἀσπαζόμαστε τό χέρι τοῦ Ἱερέως, ἰδίως ὅταν φέρει τά ἱερατικά του ἄμφια, κατά τήν διανομή τοῦ ἀντιδώρου, ἤ σέ ἄλλες στιγμές Ἱερῶν Μυστηρίων καί ἱερῶν Ἀκολουθιῶν. Καί ἐπειδή ἡ ἱερωσύνη ἔχει ἀνεξάλειπτο χαρακτῆρα, δηλαδή δέν παύει ποτέ ὁ Ἱερέας νά εἶναι Ἱερέας, εἶναι πολλή σωστή ἡ εὐλαβική συνήθεια νά ἀσπαζόμαστε τό χέρι τοῦ Ἱερέως. Εἶναι ἔνδειξη σεβασμοῦ στήν ἱερωσύνη τοῦ Χριστοῦ καί ὄχι κατωτερότητας τοῦ Λαοῦ.
Ἀσπαζόμαστε τό χέρι τοῦ Χριστοῦ, πού μεταδίδει τά ἄχραντα Μυστήρια καί λαμβάνουμε τήν χάρη τοῦ Κυρίου μας. Μαθαίνουμε δέ, νά χαιρετᾶμε τόν Ἱερέα ζητώντας τήν εὐχή του ἤ τήν εὐλογία του, γιά νά τοῦ δώσουμε τήν εὐκαιρία νά μᾶς θυμηθεῖ στήν προσευχή του καί νά μᾶς ἀπαντήσει δίδοντάς μας τήν εὐχή τοῦ Χριστοῦ, τήν χάρη καί τήν εὐλογία τοῦ Κυρίου μας. Ὁ Χριστός εἶναι ὁ τελικός ἀποδέκτης τῆς εὐλάβειας καί τοῦ σεβασμοῦ στόν Ἱερέα Του. Ἐπίσης ὁ Χριστός εἶναι ὁ τελικός ἀποδέκτης καί τῆς ὕβρεως ἤ της ἀσέβειας πρός τόν Ἱερέα.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἄς ἔχουμε ὑπ’ ὄψιν, ὅτι δέν ἔχει ἀνάγκη ὁ Ἱερέας τό χειροφίλημα ἀπό τόν Λαό. Πολύ δέ περισσότερο ἀντιλαμβανόμαστε, πώς οὔτε ὁ Χριστός ἔχει ἀνάγκη ἀπό τήν ὅποια δική μας εὐλάβεια ἤ εὐσέβεια. Ἐμεῖς ἔχουμε ἀνάγκη τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἐπισημαίνει κι ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Καί τήν χάρη τοῦ Θεοῦ τήν λαμβάνουμε μόνον διά τῆς Ἱερωσύνης, ἀφοῦ ἔτσι ὅρισε ὁ Χριστός.
Ὁ Χριστός ἔχει τό πλήρωμα τῆς Ἱερωσύνης. Ὁ Χριστός τό χαρίζει κατά τήν χειροτονία στούς ἀνθρώπους, διά τῶν Ἀρχιερέων, οἱ ὁποῖοι δέν ἀντικαθιστοῦν, ἀλλά στέκονται στόν τῦπο καί στόν τόπο τοῦ Χριστοῦ ἐπί τῆς γῆς. Ὁ Χριστός ἐνεργεῖ διαμέσου τῶν Ἀρχιερέων καί τῶν Ἱερέων. Ὁ Χριστός τελεῖ τά μυστήρια διά τοῦ ἱερουργοῦ καί σώζει τούς πιστούς μέσῳ τῆς ἱερουργίας. Ἄς διαφυλάξουμε τούς ἑαυτούς μας στή χάρη τῆς Ἱερωσύνης τοῦ Χριστοῦ, γιά νά ἔχουμε ζωή καί σωτηρία. Ἀμήν.