«Οἱ Ἅγιοι τῆς Σάμου, τότε καί σήμερα» Κυριακή 30 Ἰουλίου 2023, Σύναξις τῶν Σαμίων Ἁγίων
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἡ σύναξη τῶν Σαμίων Ἁγίων κομίζει σήμερα ἐνώπιόν μας πρῶτον τίς μεγάλες Ἀποστολικές μορφές τοῦ ἠγαπημένου Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου καί τοῦ Ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν Παύλου, στούς ὁποίους ὀφείλουμε τόν εὐαγγελισμό τῆς χριστιανικῆς μας πίστεως.
Στή συνέχεια διακρίνουμε τούς τρεῖς Ἐπισκόπους Σάμου: τόν ἱερομάρτυρα Ἑρμογένη, ὁ ὁποῖος ἔζησε καί μαρτύρησε τόν 4ο αἰῶνα, τόν Ἡράκλειο, ὁ ὁποῖος ἔζησε τόν 8ο αἰῶνα καί συμμετεῖχε στήν Ζ Οἰκουμενική Σύνοδο καί τόν Λέοντα ὁ ὁποῖος ἔζησε τόν 9ο αἰῶνα.
Τήν χορεία τῶν Σαμίων Ἁγίων συμπληρώνουν οἱ τρεῖς στρατιωτικοί Ἅγιοι Μάρτυρες Γρηγόριος, Θεόδωρος καί Λέων, ὁμολογητές τῆς χριστιανικῆς πίστεως στά δύσκολα χρόνια τῶν διωγμῶν.
Ἀκολουθεῖ ὁ Ὅσιος Παῦλος ὁ Λατρινός, ὁ ὁποῖος ἀσκήθηκε ἀρχικῶς στό κατέναντι τῆς Σάμου ὅρος Λάτρος (γνωστό ὡς Καμῆλα σήμερα) καί ἐν συνεχείᾳ στίς σπηλιές τοῦ Κέρκη.
Τόν 18ο αἰῶνα ὁ χορός τῶν Ἁγίων Κολλυβάδων Πατέρων ἁγίασε τά χώματα τῶν Νησιῶν μας, ἀνάμεσα στούς ὁποίους ξεχωρίζουμε, τόν Ἅγιο Μακάριο Κορίνθου καί τόν ὅσιο Νήφωνα τόν Κοινοβιάρχη.
Καί τέλος ἡ μαρτυρική μορφή τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Νεομάρτυρος Γεωργίου, ὁ ὁποῖος καταγόταν ἀπό τήν Χώρα τῆς Σάμου καί ἄθλησε στήν Ἔφεσο στίς 5 Ἀπριλίου 1801, ξυλοκοπούμενος ἕως θανάτου ἀπό τούς Τούρκους, ἐξαιτίας τῆς ἐμμονῆς του στήν Ὀρθόδοξη Χριστιανική Πίστη, παρά τό ὅτι στό παρελθόν, εὑρισκόμενος σέ κατάσταση μέθης τήν εἶχε ἀρνηθεῖ.
Ὅλους αὐτούς τούς Ἁγίους, τούς ἑνώνει ἡ κοινή πίστη στόν Σωτῆρα Χριστό, ἡ μέχρι θυσίας τῆς ζωῆς τους ἀγάπη τους γι’ Αὐτόν καί ἡ μαρτυρία, πού ἔδωσαν στήν κοινωνία τῆς ἐποχῆς τους γιά τήν δόξα Του. Ἀλλά καί τούς διῶκτες τους, τούς ἕνωνε ἀκριβῶς ἡ ἐμπάθεια καί ἡ ἔχθρα τους πρός τόν Χριστό. Οἱ διῶκτες κάθε ἐποχῆς, μέ ἀφορμή τήν ψεύτικη θρησκεία τους ἤ τήν ἀντίχριστη πίστη τους, διώκουν ὅλους ὅσους μέ τή ζωή καί τό ἔργο τους κηρύττουν τόν Χριστό, τόν μόνο ἀληθινό Θεό Σωτῆρα καί Λυτρωτή τοῦ κόσμου.
Αὐτό βέβαια, πού πρέπει νά γνωρίζουμε καλά εἶναι ὅτι ὁ διωγμός τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας Του δέν σταμάτησε ποτέ. Ἁπλῶς ἄλλοτε εἶναι φανερός καί ἄλλοτε κρυφός, πού εἶναι κι ὁ πιό ἐπικίνδυνος. Οἱ Χριστιανοί κάθε ἐποχῆς ἀντιλαμβάνονται μέ τά πνευματικά τους αἰσθητήρια τόν διωγμό καί ἀναλόγως τοῦ θάρρους τους πράττουν, ὥστε κάποιοι διαλάμπουν μέ τήν μαρτυρία τους, τήν ὁποία σφραγίζουν ἄλλοτε μέ τήν ὁμολογία τους, ἄλλοτε μέ τήν ἄσκησή τους καί ἄλλοτε μέ τήν θυσία τῆς ἴδιας τους τῆς ζωῆς, καθώς ἔρχονται ἀντιμέτωποι μέ διάφορες μορφές εἰδωλολατρίας καί ἀντιχριστιανικοῦ μένους.
Ὁ Ἅγιος Ἑρμογένης, Ἐπίσκοπος Σάμου καί οἱ τρεῖς στρατιωτικοί Ἅγιοι Μάρτυρες Γρηγόριος, Θεόδωρος καί Λέων, ἔζησαν στά δύσκολα χρόνια τῶν διωγμῶν στή Σάμο καί ὑφιστάμενοι φρικτά βασανιστήρια ἀπό τούς εἰδωλολάτρες, ὁδηγήθηκαν στήν μαρτυρική τους τελείωση, ἁγιάζοντας μέ τό αἷμα τους τό ἀκριτικό μας Νησί.
17 αἰῶνες μετά στή Σάμο, μέ πρόφαση διάφορες πολιτιστικές δραστηριότητες, πρός ἀνάδειξιν δῆθεν τοῦ ἀρχαιοελληνικοῦ πολιτισμοῦ καί τήν προσέλκυση τουριστῶν, ἐπιχειρεῖται ἡ ἐνθύμιση τῆς εἰδωλολατρικῆς θρησκείας, μέσα ἀπό κάποια δρώμενα.
Ταυτόχρονα περιθωριοποιεῖται ἡ ἱστορικά ἐπαληθευμένη χριστιανική ζωή καί παράδοση εἴκοσι αἰώνων στά Νησιά μας καί προβάλλονται εἰδωλολατρικά ἔθιμα, τῶν ὁποίων ἡ ἀναβίωση ἀκόμη κι ἄν δέν ὑποκινεῖται ἀπό ἐμπάθεια πρός τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, σίγουρα ἐκφράζει μισαλλοδοξία καί φανατισμό, διότι ὅλα αὐτά τά εἰδωλολατρικά δρώμενα εἶναι ἱστορικά ἀνεπιβεβαίωτα καί χωρίς βάση στήν ἀρχαία ἑλληνική παράδοση.
Σύμφωνα μέ εἰδικούς μελετητές τοῦ ἀρχαίου ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ: «... κανείς δέν μπορεῖ πλέον σήμερα νά μιλᾶ γιά ἐπιστροφή σέ μιά αὐθεντική, γνήσια καί ἁγνή Ἑλλάδα τῶν ἀρχαίων. Αὐτό δέν εἶναι παρά ἕνα ἰδεατό ὄνειρο. Ἡ εἰκόνα πού ἔχουμε γιά τήν Ἀρχαιότητα εἶναι σέ μεγάλο βαθμό μιά ὡραιοποιημένη ὄψη, ἡ ὁποία ἐξαγνίστηκε καί θεοποιήθηκε ἀπό τή δυτική τέχνη καί φιλοσοφία, στή δική της ἀνάγκη να στηριχτεῖ κάπου γιά μιά ψυχική καί κοινωνική ἀναγέννηση! Δέν εἶναι δυνατόν νά ἐπιστρέψουμε σέ κάτι πού δέν ὑπάρχει ἀλλά καί δέν ὑπῆρξε ποτέ μέ τή μορφή πού φανταζόμαστε» (Γ. Ἰωαννίδη, Ὁ Πόλεμος Ἑλληνοκεντρισμοῦ καί Χριστιανῶν, Ἄβατον, τ.42)
Οἱ μεγάλοι Ἀρχαῖοι Ἕλληνες φιλόσοφοι, ἀνάμεσα στούς ὁποίους ἀναμφιβόλως συγκαταλέγονται οἱ Σάμιοι: Πυθαγόρας καί Ἐπίκουρος, ἀντιτάχθηκαν ἐξ ἀρχῆς στήν εἰδωλολατρική πολυθεΐα, ἀπορρίπτοντας ἀναφανδόν ὅλα τά εἰδωλολατρικά δρώμενα. Μαζί μέ τούς ἀρχαόυς Ἕλληνες Φιλοσόφους καί ὅλοι οἱ νοήμονες πρόγονοί μας, οὔτε ἀποδέχθηκαν ποτέ το δωδεκάθεο, οὔτε συμβιβάσθηκαν μέ αὐτό. Ὁ Σωκράτης, ὁ Πλάτων κι ὁ Ἀριστοτέλης, ἀκόμη κι ὁ Πυθαγόρας ὁ Σάμιος, ὁ ὁποῖος ἐξόριστος στή Βαβυλώνα γνωρίστηκε μέ τόν προφήτη Δανιήλ καί ἐπέστρεψε Μονοθεϊστής, ὑπέδειξαν τον Ἕνα Θεό.
Τό δωδεκάθεο ἀποτελεῖ τήν θεοποίηση τῶν ἀνθρωπίνων παθῶν καί ἀδυναμιῶν καί τό μόνο πού προσφέρει, εἶναι τό ἄλλοθι στήν ἁμαρτία καί τήν δικαιολογία γιά νά παραμένουν οἱ ἄνθρωποι σέ ἠθική σήψη καί παρακμή χωρίς μετάνοια καί σωτηρία, βασικά σημεῖα τῆς χριστιανικῆς βιοτῆς καί πολιτείας! Ὁ Δίας, ἡ Ἥρα καί οἱ ὑπόλοιποι ἀνύπαρκτοι «θεοί» εἶναι δημιουργήματα τῆς ἀνθρώπινης φαντασίας, φτιαγμένοι κατ’ εἰκόνα καί ὁμοίωση τοῦ ἀνθρώπου και ἐπιρρεπεῖς σέ ἀποκλειστικά ἀνθρώπινα πάθη. Ἄς προσέξουμε τόν Ἀπόστολο Παῦλο, ὁ ὁποῖος ἐπισημαίνει, ὅτι τά εἴδωλα ἀπεικονίζουν ἀνύπαρκτα πρόσωπα, εἶναι «νεκρά καί ἄφωνα», (Α΄ Κορ. ιβ, 2) καί μᾶς προτρέπει «Φεύγετε ἀπό τῆς εἰδωλολατρίας» (Α΄Κορ. ι 14) διότι μέσα ἀπό αὐτά λατρεύεται ὁ διάβολος.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Στῶμεν καλῶς. Στῶμεν μετά φόβου Θεοῦ. Πρόσχωμεν!
Ἄς μείνουμε μακρυά ἀπό τήν εἰδωλολατρία καί κάθε τί, πού ἔχει σχέση μ’ αὐτήν, ἀκόμη κι ἄν γίνεται γιά πολιτιστικούς λόγους. Οἱ σύγχρονοι Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί πρέπει νά εἴμαστε ἰδιαιτέρως προσεκτικοί ὡς πρός τήν τάση ἑνός τέτοιου εἰδωλολατρικοῦ ἀναχρονισμοῦ. Ἡ Νεοειδωλολατρία δέν εἶναι πρόοδος καί ὁ συγχρωτισμός τῶν κατά τά ἄλλα εὐσεβῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν μέ τέτοιου εἴδους «πολιτισμικά» δρώμενα, δέν τούς ὠφελεῖ καθόλου καί μᾶλλον τούς ἀποκόπτει ἀπό τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἀφοῦ οἱ κάθε εἴδους παγανιστικές τελετές ἔχουν ἀναφορά στόν διάβολο.
Ἄς ἀκούσουμε καί πάλι τόν ἀπόστολο Παῦλο νά συμβουλεύει γιά παρόμοια θέματα τούς Κορινθίους: «Μή συνδέεσθε στενά καί μή συνοδοιπορεῖτε μέ ἐκείνους ποῦ δέν πιστεύουν...Διότι ποία συνάφεια καί ἀνάμιξη μπορεῖ νά ὑπάρχη μεταξύ της δικαιοσύνης καί τῆς παρανομίας; Ποία ἐπικοινωνία μεταξύ φωτός καί σκότους; Ποία συννενόηση καί συμφωνία μεταξύ Χριστοῦ καί διαβόλου;» (Β΄ Κορ. στ΄ 15)
Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ἡ Ὁδός, ἡ Ἀλήθεια καί ἡ Ζωή (βλ. Ἰω. ιδ΄6).
Ὁ Χριστός εἶναι τό φῶς τό ἀληθινόν, τό Ὁποῖο φωτίζει καί ἁγιάζει κάθε ἄνθρωπο, πού ἔρχεται στόν κόσμο. (βλ. Ἰω. α 9). Ἦλθε ὁ Χριστός γιά νά μᾶς ἀπομακρύνει ἀπό τήν πλάνη τῶν εἰδώλων, πληρώνοντας μέ τό Τίμιο Αἷμα Του τό ἀντίτιμο τῆς ἁμαρτίας μας.
Ἀς λυπηθοῦμε τούς ἑαυτούς μας κι ἀς μείνουμε ἑδραῖοι στήν πίστη τοῦ Χριστοῦ καί τήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας, μέ σκοπό τή σωτηρία μας, θεωρώντας ντροπή νά προσβάλουμε τήν θυσία τοῦ Χριστοῦ. Ἀκόμη δέ καί τή θυσία τόσων Ἁγίων Μαρτύρων, πού ὑπῆρξαν θύματα τῆς εἰδωλολατρικῆς μανίας καί πορφύρωσαν μέ τό αἷμα τους τό οἰκοδόμημα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας στούς αἰῶνες γιά τήν ἀγάπη καί τή δόξα τοῦ Χριστοῦ. Ἀμήν.