Κυριακή τοῦ Τυφλοῦ 25 Μαΐου 2025 - (Πραξ. ιστ΄ 16-34)
«Ἡ ἀναγκαιότητα τῆς προσευχῆς»
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί, Χριστός ἀνέστη!
Καθώς ὁ Ἀπόστολος Παῦλος καὶ ὁ Σίλας, σύμφωνα μὲ τό σημερινό Ἀποστολικό ἀνάγνωσμα, βρίσκονταν στούς Φιλίππους, τήν εὑρύτερη περιοχή τῆς σημερινῆς Καβάλας, συνάντησαν μιά νεαρή γυναίκα, τήν ὁποία εἶχε καταλάβει δαιμόνιο καί μάντευε τό μέλλον τῶν ἀνθρώπων. Ὁ διάβολος λαμβάνει ἀφορμή ἀπό τίς ἁμαρτωλές συνήθειες τῶν ἀνθρώπων καί δημιουργεῖ συντυχίες, παρασύροντάς τους σέ πράξεις καί λόγια, ὥστε νά ἐπαληθεύονται τά λεγόμενά του καί νά γίνεται πιστευτός. Ἔτσι συνέβαινε καί μέ ἐκείνη τήν νεαρή γυναῖκα, ἡ ὁποία ὅταν εἶδε τούς Ἁγίους Ἀποστόλους ἄρχισε νά τούς ἐπαινεῖ καί ἀκολουθώντάς τους ἔλεγε γιά τήν θεϊκή προέλευση τῶν λόγων καί τῶν ἔργων τους. Αὐτό μάλιστα γινόταν ἐπί σειρά πολλῶν ἡμερῶν. Σκοπός τοῦ δαιμονίου ἦταν νά κερδίζει τήν ἐμπιστοσύνη τῶν ἀνθρώπων, ὥστε νά πιστεύουν στίς μαντεῖες καί νά ἀποζητοῦν τούς χρησμούς του μέσα ἀπό ἐκείνη τήν νεαρή γυναῖκα, ἀφοῦ ἐκείνη ἀναγνώριζε δημοσίως καί κήρυττε τήν θεϊκή ἀποστολή τους, δηλαδή κάτι πέρα ὡς πέρα ἀληθινό. Τοῦτο ἐξάλλου ἦταν καί πρός ὄφελος τῶν κυρίων της, οἱ ὁποῖοι ἐκμεταλλευόμενοι τήν ἐπήρεια τοῦ δαιμονίου πάνω της, καρπώνονταν τά πλούσια οἰκονομικά ὀφέλη. Ἔτσι καί τό δαιμόνιο ἐκμεταλλευόταν αὐτούς, ἀλλά καί αὐτοί τό δαιμόνιο.
Ὁ Παῦλος ὅμως ἔβαλε τέλος στήν φαύλη αὐτή συνδιαλλαγή. Στό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ ἐξέβαλε τό δαιμόνιο καί ἐλευθέρωσε τή νεαρή γυναῖκα πρός μεγάλη θλίψη βέβαια τῶν κυρίων της, οἱ ὁποῖοι εἶδαν πώς μαζί μέ τό δαιμόνιο ἔφυγε καί ἡ ἐλπίδα τῆς ἐπικερδοῦς ἐργασίας τους. Συνέλαβαν τότε τούς Ἀποστόλους καί τούς παρέδωσαν στό δικαστήριο. Ἐκεῖ ἀποφασίσθηκε, ἀφοῦ τούς δείρουν, νά τούς κλείσουν στήν φυλακή, δένοντας τά πόδια τους σέ ἕνα ξύλο γιά νά μήν μποροῦν νά κινηθοῦν καί νά ξεφύγουν. Κατά τό μεσονύκτιο ὁ Παῦλος καί ὁ Σίλας ἄρχισαν νά προσεύχονται θερμά καί νά ψάλλουν ὕμνους στόν Θεό, εἰς ἐπήκοον καί τῶν ὑπολοίπων φυλακισμένων. Ξαφνικά ἔγινε μεγάλος σεισμός, σείστηκαν τά θεμέλια τῆς φυλακῆς, ἄνοιξαν οἱ πόρτες της καί ἐλευθερώθηκαν οἱ φυλακισμένοι ἀπό τά δεσμά τους. Οἱ Ἀπόστολοι Παῦλος καί Σίλας, ἐλεύθεροι πλέον μέ θαυμαστό τρόπο χάρη στήν προσευχή τους, συνέχισαν τό ἀποστολικό τους ἔργο, βαπτίζοντας ἐν συνεχείᾳ καί ὅλη τήν οἰκογένεια τοῦ δεσμοφύλακα, ὁ ὁποῖος μετά ἀπ’ὅλα αὐτά πίστευσε στόν Χριστό.
Ἐπίσης καί στό 12ο κεφάλαιο τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς περιγράφει μέ τήν θαυμαστή ἀπελευθέρωση τοῦ Πέτρου ἀπό τήν φυλακή, ὅπου τὸν εἶχε φυλακίσει ὁ Ἡρώδης, ὡς ἀποτέλεσμα τῆς ἀγωνιώδους καί ἐκτενοῦς προσευχῆς τῆς Ἐκκλησίας, δηλαδή τῶν ὑπολοίπων Ἁγίων Ἀποστόλων καί τῶν μελῶν τῆς πρώτης Ἐκκλησίας, οἱ ὁποῖοι ἀγρυπνοῦσαν προσευχόμενοι, ἱκετεύοντας τόν Θεό νά μήν στερηθοῦν τῆς πολύτιμης καί γενναίας παρουσίας τοῦ πρωτοκορυφαίου Ἀποστόλου Πέτρου.
Καί τά δύο αὐτά περιστατικά μᾶς παρακινοῦν νά σκεφθοῦμε, πώς ὅλοι μας πραγματικά εἴμαστε στά χέρια τοῦ Θεοῦ καί τήν πρόνοιά Του, ἀλλά καί πώς ἡ θερμή καρδιακή προσευχή κινεῖ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ καί θαυματουργεῖ γιά τη σωτηρία μας. Καί οἱ δύο ἀπελευθερώσεις ἀποτελοῦν ὑπερφυσικά σημεῖα, θαύματα, τά ὁποῖα ἔρχονται ὡς ἀπάντηση τοῦ Θεοῦ στήν πίστη καί στήν προσευχή τῶν ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖες κινοῦν τό ἔλεός Του. Ἔτσι λοιπόν ὅ,τι ἔγινε, ἔγινε ἐπειδή τό ἤθελε ὁ Θεός, παρακινούμενος πρός τοῦτο, (ἄς ἐπιτραπεῖ αὐτή ἡ ἔκφραση γιά νά τό καταλάβουμε), ἀπό τήν θερμή προσευχή τῶν πιστῶν.
Οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι καί μετά ἀπό αὐτούς, ὅλοι οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας εἶχαν ἀχώριστο σύντροφο στή ζωή τους τήν προσευχή. Βρίθουν τὰ Συναξάρια ἀπό περιστατικά ἔνθερμης καί ἔνζηλης προσευχῆς τῶν Ἁγίων, ἰδίως ὅταν βρίσκονταν σέ δοκιμασίες, στή διάρκεια τῶν μαρτυρίων τους ἤ λίγο πρίν τόν θάνατο. Μέ τήν προσευχή τους κινοῦσαν τήν θεία Χάρη καί ἐξαιτίας τῆς δυνατῆς πίστης τους γινόταν τό θαῦμα, ὥστε ἀκόμη πολλοί καί ἀπό τούς διῶκτες τους να πιστεύουν στόν Χριστό. Εἶναι μνημειώδης ἡ προσευχή τοῦ προφήτη Ἰωνᾶ στήν κοιλιά τοῦ κήτους ἤ τῶν Τριῶν Παίδων μέσα στό καμίνι τῆς φωτιᾶς, πολλούς αἰῶνες ἀκόμη πρό Χριστοῦ, διά τῆς ὁποίας προσευχῆς σέ συνδυασμό μέ τήν πίστη τους, σώθηκαν καί ἔδωσαν τήν μαρτυρία τοῦ Ἑνός καί Ἀληθινοῦ Θεοῦ.
Ἡ προσευχή τῶν Ἁγίων ὅμως δέν ἦταν μιά τυπική προσευχή, οὔτε ἀναλωνόταν μόνο σέ αἰτήσεις πρός τόν Θεό γιά νά τούς σώσει ἤ νά τούς δώσει ὑγίεια, εὐημερία καί ἀγαθά. Δέν ἦταν μιά τυπική προσευχή, ἀπό συνήθεια ἤ γιά τό καλό, πού πολλές φορές λέγεται μηχανικά καί δέν ἀγγίζει τήν ψυχή. Ἡ προσευχή τῶν Ἁγίων κάθε ἐποχῆς, τούς ὁποίους πρέπει νά μιμηθοῦμε, ἦταν πρῶτα καί πάνω ἀπ’ ὅλα μία καρδιακή δοξολογία πρός τόν Θεό, ἔκφραση εὐγνωμοσύνης καί εὐχαριστίας γιά ὅλα ὅσα ὁ Θεός ἐπέτρεψε στή ζωή τους. Ἡ προσευχή γιά νά εἶναι αὐθεντική πρέπει νά ἀνάγεται σέ λειτουργία καρδιακή, ἡ ὁποία βεβαίως ἔρχεται ὡς ἀποτέλεσμα τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς καί ἀγάπης. Ἀποτελεῖ τήν αὐθόρμητη κίνηση τῆς ψυχῆς, πού πιστεύει στόν Χριστό καί αἰσθάνεται μετά βεβαιότητος, πώς βρίσκεται στά χέρια Του, ἀναμένοντας νά γνωρίσει καί ζήσει τό θεῖο Του θέλημα.
Αὐτή ἡ θερμή, καρδιακή προσευχή λείπει πολύ ἀπό τή σύγχρονη, κατά τά ἄλλα Χριστιανική, κοινωνία μας. Λείπει αὐτή ἡ πάραθεσή μας στά χέρια τοῦ Θεοῦ μέ πίστη καί ἐμπιστοσύνη στό θέλημά Του. Λείπει ἡ συνομιλία μας μαζί Του μέσα ἀπό μία προσευχή, σάν αὐτή πού προβάλλει μέσα ἀπό τά θαυμαστά περιστατικά, πού ἀφηγοῦνται οἱ Πράξεις τῶν Ἀποστόλων. Ὁ Ὀρθόδοξος Χριστιανός δέν ὀφείλει ἁπλῶς, ἀλλά ἔχει ἀνάγκη νά προσεύχεται καθημερινά γιά νά ἐκφράσει τήν ἀγάπη, τήν εὐγνωμοσύνη καί τήν εὐχαριστία του πρῶτα στόν Χριστό καί μετά νά ζητήσει κι ὅ,τι ἐπιθυμεῖ, τό ὁποῖο βεβαίως καί γνωρίζει ὁ Κύριος κι ὅταν εἶναι γιά τη σωτηρία του, τότε μόνον τοῦ τό δίνει. Γι’ αὐτό κι η ἀρχαία προσευχή τῆς Ἐκκλησίας μας λέει: «Κύριε ποίησόν με οἷον θέλεις καί ὡς θέλεις, κἄν θέλω, κἄν μη θέλω» Δηλαδή Κύριε φτιάξε με ὅποιον μέ θέλεις κι ὅπως μέ θέλεις, κι ἄν θέλω κι ἄν δέν θέλω.
Δυστυχῶς ὅμως τίς περισσότερες φορές μᾶς ἀρκεῖ νά θρησκεύουμε, τηρώντας κάποιους ἐξωτερικούς τυπικούς κανόνες, χωρίς ὅμως νά ζοῦμε τήν ζωή τοῦ Χριστοῦ, ὅπως τήν βίωναν οἱ Ἅγιοι. Ἀρκούμαστε σέ μία τυπική προσευχή, ἀγχώδη καί ἰδιοτελῆ τίς περισσότερες φορές καί τό χειρότερο ἀντικαθιστοῦμε τήν προσευχή μέ μιά σειρά πολύχρωμα κομποσχοίνια στά χέρια, πού τά θεωρήσαμε φυλαχτά κι ὄχι ὄργανα κι ἐνθύμηση προσευχῆς.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Οἱ Ἀπόστολοι ἦταν φυλακισμένοι καί προσευχήθηκαν δημόσια καί σε ἐπήκοο πάντων κι ὁ Θεός ἦταν μαζί τους, ὅπως εἶναι μέ κάθε ψυχή, πού θλίβεται καί καταπονεῖται, ἀλλά μέ θάρρος κι ἐλπίδα ἀτενίζει πρός Ἐκεῖνον καί λαμβάνει θεραπεία καί παρηγοριά.
Ἄς πάρουμε παράδειγμα ἀπό τούς ἁγίους Ἀποστόλους κι ἄς κοσμοῦμε τήν ζωή μας μέ τήν προσευχή καθημερινῶς καί ὄχι μόνο στίς δύσκολες στιγμές. Ἰδιαίτερα τό βράδυ, νά μήν παραλείπουμε νά ἀναφερόμαστε μέ πίστη κι εὐγνωμοσύνη στόν Χριστό.
Ἄς μάθουμε νά ψάλουμε τά τροπάρια τῆς Ἐκκλησίας μας, ἤ καί ψαλμούς τοῦ Δαβίδ, ὅπως προτρέπει κι ὁ ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος: «ἄν κάποιος εὐθυμεῖ, ἄς ψάλει.» (βλ. ε΄13)
Ἄς σπεύδουμε νά ἁγιάζουμε τήν ὕπαρξή μας κάνοντας τό σημεῖο τοῦ σταυροῦ, λαμβάνοντας ἀντίδωρο κι ἁγιασμό κάθε πρωϊ, πρίν ξεκινήσουμε τη μέρα μας.
Ἄς μήν ἀδιαφορήσουμε γιά τη νηστεία τῆς Τετάρτης καί τῆς Παρασκευῆς ἀκόμη κι ἄν βρισκόμαστε προσκεκλημένοι σέ κάποιο σπίτι ἤ στήν ἐργασία μας ἤ σε κάποιο δημόσιο χῶρο.
Κυρίως ὅμως ἄς μήν ἀδιαφορήσουμε γιά τήν Κυριακάτική θεία Λειτουργία, ἀλλά νά σπεύδουμε στόν ἱερό Ναό, ὅταν ἀκούσουμε τήν καμπάνα νά μᾶς καλεῖ κι ἄς προετοιμαζόμαστε νά μεταλαμβάνουμε τῶν ἀχράντων Μυστηρίων γιά νά ἔχουμε ζωή καί σωτηρία μέ τη θεία κοινωνία τοῦ Χριστοῦ. Ἀμήν.