«Οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν διωχθήσονται» Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2024 - Ἀρχή Τριωδίου – (Β΄ Τιμ. γ΄ 10-15)
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Μέ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ εἰσερχόμαστε σήμερα στήν κατανυκτική περίοδο τοῦ Τριωδίου, ἡ ὁποία λαμβάνει τήν ὀνομασία της ἀπό τό Βιβλίο τοῦ Τριωδίου, το ὁποῖο ἀπό τον χθεσινό Ἑσπερινό ἀνοίχθηκε πάνω στό Ψαλτήριο καί θά συντροφεύει τήν τέλεση τῶν ἱερῶν Ἀκολουθιῶν, ἕως καί τό Μεγάλο Σάββατο τό πρωί.
Οἱ ὕμνοι τοῦ Τριωδίου, ἡ διδασκαλία τῶν Πατέρων γιά τό Τριώδιο καί ὅλη ἡ ζωή τῆς Ἐκκλησίας τήν περίοδο αὐτή, μᾶς προτρέπουν νά ζήσουμε μέ περισσότερη προσευχή, μέ σταδιακά καλύτερη νηστεία, ὑλική καί πνευματική, μέ ἐντονώτερη συμμετοχή στή λειτουργική-μυστηριακή ζωή, κοσμώντας τούς ἑαυτούς μας μέ ἔργα ἀγάπης καί ἀρετές, ὥστε μετά ἀπό ἕνα ταξίδι σχεδόν δυόμισυ μηνῶν νά αἰσθανόμαστε περισσότερο πόθο γιά τόν Χριστό καί τή σωτηρία μας.
Για το λόγο αὐτό ἡ Ἐκκλησία μας ἐπέλεξε σήμερα, ἐκτός ἀπό την γνωστή εὐαγγελική περικοπή τοῦ Τελώνου και τοῦ Φαρισαίου, να διαβάζεται στη θέση τοῦ ἀποστολικοῦ ἀναγνώσματος κι ἕνα τμῆμα ἀπό την δεύτερη ἐπιστολή τοῦ Ἀποστόλου Παύλου προς τον Τιμόθεο, για να τονίσει την ἀνάγκη τῆς σταθερότητας και τῆς πιστότητας στη ζωή μας, ὡς συγχρόνων Χριστιανῶν. Δεν παραλείπει μάλιστα να ὑπενθυμίσει μέσα ἀπό τον θεόπνευστο ἀποστολικό λόγο, ὅτι ἡ ἀπό μέρους τῶν Χριστιανῶν πιστή τήρηση τῆς παραδοσιακῆς ὀρθόδοξης εὐσέβειας θα ἀποτελέσει ἀφορμή διωγμοῦ, καθώς ὁ κόσμος ἔχει διαφορετικό φρόνημα.
Ὅπως λοιπόν ἀκούσαμε σήμερα, ὁ Ἀπόστολος Παῦλος θέλοντας να ἐνθαρρύνει τον Τιμόθεο στο ἱεραποστολικό του ἔργο δεν διστάζει να ἀναφέρει το παράδειγμα τοῦ προσωπικοῦ του διωγμοῦ, στην διάρκεια τῆς ἱεραποστολικῆς του ζωῆς και δραστηριότητας. Δεν σταματᾶ ὅμως ἐκεῖ, ἀλλά ὁμιλεῖ με ἐνθουσιασμό για τον τρόπο με τον ὁποῖο ὁ Θεός παρέστη στον πολυειδῆ ἀγῶνα του. Ἐκείνη ἡ αἰσιόδοξη ἔκφραση «ἀπ’ ὅλα με ἔσωσε ὁ Κύριος» σφραγίζει την γνησιότητα τοῦ ἔργου του και καθιστᾶ σαφές τόσο στον Τιμόθεο, ὅσο και σέ ὅλους τούς Χριστιανούς, πού ἀγωνίζωνται να ζοῦν μέ εὐσέβεια, ὅτι ὁ πνευματικός ἀγῶνας μας δεν εἶναι μάταιος κόπος, καθώς ὁ Χριστός ὄχι μόνο συμπαρίσταται σέ αὐτόν ἀλλά κατ’ οὐσίαν ἡγεῖται, συναγωνίζεται και συμμαρτυρεῖ.
Ὡς ἐκ τούτου ὁδηγός στόν πνευματικό ἀγῶνα μας εἶναι ἡ ζωή και ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ. Κατ’ ἀρχάς ἡ ἐμπειρία τῆς μυστηριακῆς ζωῆς και ἡ ἱερά παράδοσης τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως συνάγεται μέσα ἀπό τον βίο και ἡ πολιτεία τῶν Ἁγίων, ξεκινώντας ἀπό τούς Ἁγίους Ἀποστόλους, τούς Μάρτυρες, τούς Πατέρες, τούς Ὁσίους καί τούς Ὁμολογητές κάθε ἐποχῆς, ἕως και σήμερα, ἀπό τούς ὁποίους λαμβάνουμε και τά πρότυπά μας.
Ἐν συνεχείᾳ ὡς βάση τοῦ ἀγῶνα κι ἐγγύηση για την καλή του ἔκβαση τίθεται ἡ ἐμμονή και ἡ πιστότητά μας στην ἀλήθεια, ὅπως την κατέχει και την διδάσκει ἡ Ἐκκλησία μέσα ἀπό την Ἁγία Γραφή, την Ὁποία ὀφείλουμε να μελετοῦμε σύμφωνα με την παραδεδομένη ἐκκλησιαστική διδασκαλία και τάξη. Ἄρα λοιπόν ὀφείλουμε να ζοῦμε κατά το πρότυπο τῆς Ἐκκλησίας κι ὄχι σύμφωνα με τά κατά καιρούς εἰωθότα, τίς παραδόσεις, τά ἤθη και τά κάθε εἴδους ἔθιμα και συνήθειες τῶν ἀνθρώπων.
Ἐδῶ ἀκριβῶς εἶναι και το πρόβλημα με τούς σύγχρονους Ὀρθοδόξους Χριστιανούς, το ὅτι δεν μποροῦν να ἀποκολληθοῦν ἀπό τίς δικές τους παραδόσεις, τά ἔθιμα και τίς συνήθειές τους. Αὐτό ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα να συμβαίνει ὅ,τι ἐπεσήμανε ὁ Χριστός στούς Φαρισαίους, λέγοντας ὅτι ἀπολυτοποιοῦν τίς ἀνθρώπινες παραδόσεις και ἀντικαθιστοῦν τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ με τά ἔθιμά τους, ὥστε ὁδηγοῦνται στην ἀπώλεια (βλ. Μάρκ. ζ΄).
Εἶναι λοιπόν πολύ ἐπίκαιρη αὐτή ἡ ἐπισήμανση καθώς εἰσερχόμαστε στην κατανυκτική περίοδο τοῦ Τριωδίου, την ὁποία ὁ κόσμος σέ ἀντίθεση με την γνήσια ἐκκλησιαστική εὐσέβεια την θεωρεῖ περίοδο διασκέδασης μέχρι ξεφαντώματος με πολλές και διάφορες ἄσεμνες διαγωγές, σάν και να θέλουν να ἐξορκίσουν το κακό και την ὑποκρισία, ὄχι μέσα ἀπό την μετάνοια και την ἐξομολόγηση, ἀλλά μέσα ἀπό την ὑποκριτική τέχνη τοῦ μασκαρέματος και τῶν καρναβαλικῶν ἐκδηλώσεων, με αἰχμή τοῦ «πολιτιστικοῦ» δόρατος τήν γελιοποίηση προσώπων, ἠθῶν, φρονημάτων, ἀκόμη καί τῶν ἱερῶν και τῶν ὁσίων τῆς Ἐκκλησίας και τοῦ Γένους μας, ὅσων τουλάχιστον μᾶς ἀπέμειναν μετά ἀπό τίς πρόσφατες ἐπαίσχυντες νομοθετικές διατάξεις, σχετικῶς με το γάμο ἀνθρώπων τοῦ ἰδίου φύλου.
Τί να πρωτοποῦμε; Τί να ἐπισημάνουμε πρῶτο;
Ποτέ στην δισχιλιόχρονη ἱστορία μας ὡς Ἑλλήνων και Ὀρθοδόξων δέν παρατηρήθηκε, οὔτε σημειώθηκε τέτοια πνευματική πτώση, ἡ ὁποία βέβαια δεν ἔγινε ξαφνικά. Συνέβαλε σέ αὐτήν ἡ γενικότερη χαλάρωση τῶν ἠθῶν τά τελευταῖα χρόνια και ἡ διαρκῶς ἐπιχειρούμενη διάβρωση τοῦ φρονήματός μας και τοῦ ἐθνικοῦ και τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ. Παλαιότερα οἱ πιστοί φρόντιζαν να διατηροῦν το ἑλληνορθόδοξο ἦθος τους κι ἔπρατταν ἀναλόγως στη ζωή τους. Αἰσθάνονταν ντροπή να διαφοροποιηθοῦν ἀπό το θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅπως πάντοτε το διερμηνεύει ἡ Ἐκκλησία. Οὔτε σέ μέρες νηστείας φιλονικοῦσαν για να προσφερθεῖ ἡ «γιορτή» ἤ ἄλλα ἀρτύσιμα κεράσματα στα πανηγύρια, οὔτε ἐπέτρεπαν στα παιδιά τους να συζοῦν ἀστεφάνωτα, να ἀποκτοῦν παιδιά και να ἀπαιτοῦν να τελεσθεῖ γάμος και βάπτισμα μαζί, οὔτε συμμετεῖχαν σέ ἀνήθικες καρναβαλικές ἐκδηλώσεις, σέ βάρος τῆς ἠθικῆς καί πνευματικῆς τους ὑπόστασης, οὔτε με ὑπέρμετρο ἐγωϊσμό ἀπαιτοῦσαν ἀπό την Ἐκκλησία να ἀλλάξει τον λόγο Της και τη ζωή Της και να συσχηματισθεῖ μαζί τους, ὅπως συμβαίνει σήμερα δυστυχώς!
Εἶναι φοβερό ἄν σκεφθοῦμε, ὅτι μέσα στήν Τουρκοκρατία, σέ ἐκεῖνο το ζυγό τῆς σκλαβιᾶς, τον σκοτεινό κι ἀντίχριστο, καταφέραμε να κρατηθοῦμε Χριστιανοί Ὀρθόδοξοι και τώρα νά τά ἀπεμπολοῦμε ὅλα. Πραγματικά εἶναι κρῖμα, το ἦθος κι ὁ ἑλληνορθόδοξος πολιτισμός μας, τά ὁποῖα διαφυλάχθηκαν μέ πολλές αἱματηρές θυσίες στους τέσσερις ἐκείνους μαύρους αἰῶνες τῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς και μᾶς παραδόθηκαν ὡς ἡ πλέον πολύτιμη κληρονομιά, ἐμεῖς να τά θυσιάζουμε στο βωμό μιᾶς ἀπροσδιόριστης προόδου, ὑποθηκεύοντας την ἐλευθερία μας και θέτοντας την σωτηρία μας εν ἀμφιβόλῳ.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Καθώς με την ἀνοχή τοῦ Θεοῦ εἰσερχόμαστε στην κατανυκτική περίοδο τοῦ Τριωδίου, ἄς κρατήσουμε ἀποστάσεις ἀπό ὅλες τίς ἐφάμαρτες συνήθειες τοῦ κόσμου κατ’ αὐτήν την περίοδο. Ἄς πάρουμε μια γενναία ἀπόφαση να ὁμολογήσουμε την πίστη μας στον Χριστό ἀπέχοντας πρῶτα ἀπ’ ὅλα ἀπό ὅλες τίς καρναβαλικές ἐκδηλώσεις. Μπορεῖ νά ἐνδύονται με το ἔνδυμα τῆς πολιτιστικῆς ἐκδήλωσης, ἀλλά στην οὐσία τους βάλλουν κατά τῆς πνευματικῆς μας συγκρότησης και τῆς εὐσεβοῦς διαγωγῆς μας.
Εἶναι σίγουρο ὅτι θα διωχθοῦμε γι’ αὐτό και θα κατηγορηθοῦμε για σκοταδισμό, μεσαιωνισμό, φασισμό και ἄλλα. Ἄς ἔχουμε ὅμως κατά νοῦ αὐτό πού ἐπισημαίνει ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στο ἔργο του «Χρηστοήθεια τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν», ὅτι το κέρδος πού κάνει ὁ διάβολος εἰς βάρος μας μόνο τίς Ἀποκριές, δεν το κάνει ὅλο τον χρόνο.
Κυρίως ὅμως ἄς μᾶς στηρίζει στην ἀπό μέρους μας ὁμολογία τοῦ Χριστοῦ ἡ διαπίστωση τοῦ ἀποστόλου Παύλου προς τον Τιμόθεο, ὁ ὁποῖος μάλιστα μαρτύρησε στη διάρκεια καρναβαλικῆς ἐκδήλωσης στη Ἔφεσο, ὅπως την ἀκούσαμε σήμερα: «ὅσοι θέλουν να ζοῦν με εὐσέβεια, θα διωχθοῦν.» Κι αὐτό ἄς ἀποτελεῖ την γλυκεῖα ἐπιβράβευση τῆς ὁμολογίας τοῦ Χριστοῦ στη ζωή μας.